بخشی از مقاله
کاربرد سنجش از دور(RS)در برنامه توسعه کشاورزي
چکيده
لازمه دستيابي به توسعه پايدار وبرنامه ريزيصحيح ، شناخت محيط و عوامل مؤثر بر آن است از جمله راههايکسب اطلاعات ازمحيط بــه کارگيري فناوري سنجش از دور مي باشد.در راستاي رشد جمعيت جوامع و بالا رفتن سطح زندگي، بهره گيري از روشهاي علمي را به منظور تهيه مواد غذايي بيشتر و با کيفيت تر، ايجاب مي کند. اين روشها بايد علاوه بر ايجاد و افزايش مواد غذايي بايد ساده و کم هزينه باشند.استفاده از روشها و تکنيکهاي جديد در بخش کشاورزي علاوه بر کاهش هزينه هاي توليد، آثارچشم گيري در حفظ منابع طبيعي دارند. از جمله تکنيکهايي که ميتواند در بخش کشاورزي بطور وسيع در همه مراحل کاشت ، داشت و برداشت استفاده نمود؛ استفاده از تصاوير ماهواره اي و علم سنجش از دور ميباشد.دراين مقاله که براساس مطالعات کتابخانه اي واسنادي صورت گرفته است به اهميت وجايگاه علم سنجش از دور درتوسعه پايدار و کاربردهاي آن دربرنامه هاي توسعه کشاورزي پرداخته شده است . تکنولوژي سنجش از دور نقش مهمي در دستيابي به اطلاعات بهنگام ، پردازش ، آناليز وتصميم گيريهاي مديريتي دارد، بررسي جامع و پايش اراضي کشاورزي بزرگ با استفاده از تصاوير ماهواره اي، مديران و کشاورزان را از وضعيت فيزيکي اين اراضي آگاه ميسازد ودر صورت وقوع مشکلاتي چون آفات ،بلاياي طبيعي و.... تصاوير ماهواره اي ميتواند محدوده آن را تعيين کندو تصميمات لازم را براساس آن مي توان اتخاذ نمود.
کلمات کليدي: سنجش از دور ، کشاورزي، برنامه ريزي
١. مقدمه
سـنجش از دور به کمک امواج الکترومغناطيس طبيعـي و مصنوعي در بررسيها و برنامـه ريـزي هـاي کشاورزي و منـابع طبيعي کاربرد فراوان دارد.
تکنيک هاي سنجش از دور به دليل تناوب در اخذ تـصاوير ي ک ناحيـه ، تـصوير بـرداري در ط وـ ل موج هاي مختلف در يک زمان و در نهايت امکـان پـردازش و تفسير سريع داده هاي کسب شده به طور گسترده در تحليل هاي مختلف مربوط به گياهان مورد استفاده قرار ميگيرند. امروزه در بسياري از بخش ها کاربرد تصاوير ماهواره اي نه تنهـا هزينـه چنداني ندارد، بلکه منافع آن به حدي است ک ه ـ هزينه خريد داده ها در مقابل سرعت انجام کـار، دقـت و حجم اطلاعـات به دست آمده ناچيز ميباشد. در حـال حاضر منـافع حاصل از سنجش از دور به واسطه به هنگام بـودن و امکـان آشکارسازي تغييرات ســريع محيطــي بــه خـوبي در تکنيک هــايي کــه در کشاورزي به کار ميرود نمايان شده است . تخمـين و تعيين سطح زير کشت محصولات کشاورزي در برنامه ريزي هـا و تصميم گيري ها بـسيار اهميت دارد . جمـع آوري اطلاعـات و مشاهدات زمينـي و تهيـه گزارشـات در خـصوص وضعيت وسطح زير کـشت محصولات کشاورزي ب اـ روش هاي سـنتي پرهزينه و زمان بر و در مناطق وسيع عملا قابل اجرا نمي باشد.
داده هاي حاصل از سنجش از دور مي توانند با تـشخيص نوع و تعيين سطح زير کشت محـصولات ، اطلاعـات مفيـدي در ايـن رابطه به متخصصان کشاورزي ارائه کند اساس برنامه ريزي و مديريت صحيح در کشاورزي داشـتن آمار و اطلاعات دقيق و بـه هنگـام از ظرفيت هاي کشاورزي مي باشد.
استفاده از داده هاي سنجش از دور به ـ دليـل داشـتن ويژگي هايي مانند چند زمانه بودن ، چنـد طيفـي بودن ، قابليـت تفکيک مکاني و راديومتريکي مناسب و متنوع ، ديـد وسيع و يکپارچه ، قـادر به ـ تفکيـک عارضـه ه اـ و پديـده هاي مختلـف کشاورزي از جمله سطح ، نوع و الگوهاي زماني و مکاني کشت هستند.آگاهي از توزيـع انواع محصولات کشاورزي از نيازهاي اساسي در برنامه ريزي و تصميم گيـري هاي بازرگاني مي باشد وهمچنين اين امر بـراي بررسـي پـاره اي از مطالعـات کشاورزي مانند تنش آبـي و بـرآورد بـازدهي بـسيار ضـروري مي باشد در سال هاي اخير، استفاده از سـنجش از دور و سيـستم اطلاعات جغرافيايي در مطالعات کشاورزي و تهيه نقشه هاي موضوعي گسترش فراواني پيدا کرده است . تهيه نقشه کاربري و پوشش اراضي از نيازهاي اساسـي بـراي مـديريت و نظارت زيست محيطي است . اين نقشه ها در برنامه ريزي و تصميم گيري ها در بخش هاي مختلف استفاده مي شـوند، مطالعـه مکان هاي زير کشت با استفاده از داده هاي ماهواره اي موجـود و تهيه نقشه اراضي زير کشت آن در هر سال ميتواند دولت را در مديريت بهينه اين اراضي و برنامه ريزي براي توزيع محـصولات کمک کند.
٢. سنجش از دور(RS)
از زمانهاي گذشته تاکنون روشهاي مختلفي براي جمع آوري داده هاي مبتني بر مکان وجود داشته است که از آن جمله مي توان به مشاهدات نجومي، فتوگرامتري، نقشه برداري و سنجش از دور اشاره نمود. سنجش از دور از زمره روشهاي جمع آوري داده محسوب مي گردد که در آن کمترين ميزان تماس مستقيم با اشياء و عوارض مورد اندازه گيري را داشته و برخلاف ساير روشها که عوامل انساني در گردآوري و تفسير داده هاي زميني نقش دارند، در روش سنجش از دور اين وظيفه بر عهده سنجنده ها خواهد بود.[ ١٤] سنجش از دور را " علم ،فناوري و هنر بدست آوردن اطلاعات در مورد اشياء ،سطح ،يا پديده ها بوسيله تحليل داده هاي اخذ شده از وسايلي که درتماس مستقيم با شيء ،سطح وپديده تحت بررسي نباشد"تعريف کرده اند.[٩]
در برخورد امواج الکترومغناطيسي باهر پديده ،سه عمل عمده ي انعکاس ،جذب وعبور صورت ميگرد که ميزان هريک به طول موج انرژي تابيده و نيز خصوصيات فيزيکي و شيميايي آن پديده بستگي دارد وميزان انعکاس انرژي ازهر پديده روي زمين تابعي ازطول موج ، خواص مولکولي و درون سلولي پديده و سايرخصوصيات فيزيکي وظاهري اشياء مورد اندازه گيري مي باشد.اطلاعات ماهواره اي حاصله درابتدا داراي خطاهاي مختلف ژئومتري وراديومتري است که متأثر ازوضعيت ماهواره وسنجنده وشرايط جوي وخطاهاي هنگام ثبت ، انتقال اطلاعات و ديگر موارد ناشي ازآن است .اطلاعات ماهواره اي پس ازانجام تصحيحات داراي ارزش شده وسودمند مي گردند.با انجام تصحيحات هندسي،اطلاعات ماهواره اي آماده تجزيه وتحليل وبهره برداري مي شود.سنجش از دور داراي دوفرايند اصلي تصويربرداري عامل تفاوتتها وخصوصيات گوناگون اطلاعات ماهواره اي است .لازمه تصويربرداري برخورد انرژي ازمنبع توليد نوري بااشياء وپديده هاي سطح زمين است وخورشيد بزرگترين منبع توليد انرژي است .انتقال انرژي به زمين به صورت امواج الکترومغناطيسي صورت مي گيرد، درعمل بسياري از امواج با برخورد به جو تحليل رفته و در نتيجه انرژي خورشيد در محدوده خاصي از طيف الکترومغناطيسي به سطح زمين مي رسد.ثبت و اندازه گيري امواج الکترومغناطيسي معکس شده ازسطح زمين به وسيله سنجنده هايي که برسکويي تعبيه شده اند انجام مي شود.سنجنده هاي دورکاري، براساس منبع انرژي به دو دسته فعال وغيرفعال تقسيم مي شوند که سنجنده هاي فعال با منبع انرژي مصنوعي مانند رادار وسنجنده هاي غير فعال با منبع انرژي طبيعي(خورشيد)مانند دوربين عکسبرداري واسکنرها هستند.سنجندهاي تصويربرداري متعدد مي باشند که انواع متداول آنها عبارت اند از:سيستم هاي عکسبرداري ،اسکنر،چندطيفي، ويديکون ،اسلار و سيستم هاي ميکروويو غيرفعال .ماهواره هاي مطالعه زمين سه گونه اند؛دسته اي به مطالعه فيزيک زمين ، گروهي به بررسي هاي هواشناسي وبخشي به مطالعه منابع طبيعي مي پردازند. [١٢]
با توجه به فوايد استفاده از طول موجهاي مختلف و درک اين واقـعيت کـه استفاده از طـول موجهاي مختلف امکان تشخيص و تفکيک عوارض موجود درسطح زمين را افزايش ميدهد،ضرورت توسعۀ دانـش فـني سـنجش از دور چندطيفي مورد توجه بيشتري قرار گرفت .در ضمن ،نظر به محدوديت منابع زميني واحساس نـياز مـبرم به مديريت بهينه اين منابع وآگاهي دائم از وضعيت آنها که غالبا تغييرپذيري زيادي را در واحد زمـان از خـود نـشان ميدهند،زمينه هاي لازم براي اجراي تحقيقات وسيع به منظور توسعۀ سنجش از دور ماهواره اي در دو دهه ١٩٦٠ و ١٩٧٠ فراهم آمـدواستفاده از تصاوير ماهواره اي براي توسعه منابع طبيعي براي اولين باردر سال ١٩٧٢ با پرتاب اولين ماهواره آمريکايي به نام ماهواره تکنولوژي منابع زميني ( ERTS) آغاز گرديد.اين ماهواره بعدا به لندست -١ تغيير نام يافت . در سالهاي بعد کشورهاي ديگر ماهواره هاي ديگري با قدرت تفکيک هاي مکاني، زماني و طيفي بهتر به فضا پرتاب نمودند .بيشترين تصاويري که درکشاورزي مورد استفاده قرار ميگيرند تصاويرIKONOS,LANDSAT,SPOT ودربعضي مواقع اطلاعات داده هاي NOAA مي باشد.نقشه هاي تهيه شده ازاين تصاوير در مقياس يک ميليونيم تاپانصد هزارم بوده است . [١٠]به طورکلي،ميتوان گفت که ضرورت بررسي وارزيابي مداوم منابع طبيعي و کشاورزي و همچنين منابع زمـين شناختي و مـعادن موجود،مـهمترين انگيزه هاي لازم را براي توسعۀ سنجش از دور ماهواره اي جهت تهيه تصاوير رقومي از سطح زمين ،فراهم کرده است .[ ١٢]
٣. برنامه ريزي و توسعه
برنامه در هر کشور يا سازماني آينه تمام اعمال و افکار آن جامعه در برهه زماني است . برنامه داشتن نوعي آينده نگري و عاقبت انديشي است . در نظام برنامه اولين و مهمترين کار داشتن هدف يا اهداف است و سپس طراحي اقداماتي که اهداف را تعقب نمايد که نياز به مديريت جامع است که با همه امکانات هدايت و کنترل برنامه جهت دستيابي به اهداف سازماندهي نمايد . اين فرايند نياز به شناخت و اگاهي از عملکردگذشته و وضع موجود دارد تا براساس آن بتوان براي آينده برنامه ريز يکرد .در واقع برنامه ريزي در جهت تبديل وضع موجود به وضع مطلوب تلاش مي کند و هدف نهايي آن توسعه و عمران خواهد بود . [٦]در اين راستا بررسي وضع موجود بايد بصورت ديناميک ( توجه به گذشته و حال وپيش بيني آينده )وبراساس يک نگرش سيستمي باشد.[ ٥]
به عبارتي ديگر برنامه ريز ي عبارت است از کوششي آگاهانه و منظم براي انتخاب بهترين راه موجود جهت رسيدن به اهداف مخصوص . شاخصي است براي بکار بردن منطقي دانش بشري و يکي از ابزار مديريت است که زمينه منطقي اتخاذ تصميم را فراهم مي سازد . در يک کلام طرح تدابيري که بتوان بنحو شايسته از منابع موجود براي نيل به اهداف مطلوب استفاده نمود.[ ١]
از آنجايي که يکي از اهداف ملت ها رسيدن به رفاه و آباداني همراه باحفظ محيط هويت و کرامت انساني بوده است .اين موضوع در دهه هاي اخير تحت عنوان توسعه مطرح شده است .[ ١١] توسعه فرايندي است زمانمند که طي آن تغيرات اقتصادي،اجتماعي،فرهنگي ،زيربنايي، رفاهي و... به منظوربهبودوضعيت ترقي،خوشبختي، ارتقاءبهداشت ، ارتقاء تحصيلات و...براي همه اقشارجامعه ايجاد مي گردد. توسعه به مفهوم امروزي آن از زماني در بين جوامع رايج گرديدکه افزايش روزافزون شکاف هاي طبقاتي بامکانيزه شدن صنعت شتاب بيشتري پيداکرد.از همان زمان تاکنون مطالعات فراواني پيرامون توسعه جوامع در ابعاد مختلف صورت پذيرفت وراهبرد هاي متعددي ارايه گرديد وآزمون خطاهاي بسيارباعث شد که جوامع امروزي روند توسعه رابه صورت يک استراتژي کلان ودايمي براي خود در نظرگرفته وتمام برنامه ريزي هاي خرد،ميانه و کلان کشوري در تمام دنيا با ديد توسعه وبراي رسيدن به توسعه بيشتر در تمام ابعاد طراحي شود،از اين جهت در راستاي تدوين هر برنامه اجرايي به منظور رسيدن به توسعه براي آن لازم است که ديدگاه ها،نظريه هاوسياست هاي توسعه حداقل به صورت اجمالي مرور شده تا ارتباط و همگوني آنها در تدوين سياستي جديد مد نظرقرارگيرد. در راستاي توسعه ،توسعه پايدار راچنين تعريف نمود: توسعه اي است که منجر به حد اکثر رساندن رفاه بشر براي نسلهاي امروزي ميگردد بدون اينکه باعث شود رفاه بشر در آينده کاهش يابد دستيابي به اين نوع توسعه نيازمند حذف عوامل منفي است . که باعث تخريب منابع طبيعي و محيط زيست مي شود. توسعه پايدار توسعه اي است که نيازهاي فعلي بشر را مرتفع سازد بدون اينکه توانايي نسلهاي آتي را در رفع نيازهايشان به مخاطره بياندازد.[ ١٣]
٤. جايگاه داده هاي ماهواره اي در برنامه ريزي و توسعه پايدار
دربرنامه ريز ي اولين و مهمترين مرحله تعيين هدف يا اهداف ميباشد و سپس طراحي فرايند هاي که ما را جهت رسيدن به آن اهداف ياري مي کنند
. اين فرايند نياز به شناخت و آگاهي از وضع موجودمي باشد .تا براساس آن بتوان براي آينده برنامه ريزيکرد. در برنامه ريز ي ،گروههاي متخصص براساس اطلاعات و داده ها تصميم گيري کرده و با توجه به ويژگيهاي منطقه به تخصيص منابع مي پردازند. در فرايند برنامه ريزي نقشه ، تصاوير ماهوار ه اي ، عکس هاي هوايي وعکس نقشه از اهميت ويژه اي برخوردارمي باشند . زيرا نه تنها در مراحل مقدماتي و مطالعاتي ،بلکه در مراحل بعدي پروژه ها نيز دائما مورد استفاده قرار مي گيرند. از مزيت هاي مهم ، اندازه گيري پارامترهاي مختلف ميباشد که درروي زمين مشکل و زمانبرمي باشند. کاريرد نقشه به سه صورت مي باشد :نقشه خواني تفسير نقشه و تهيه نقشه پيشنهادي. عمل نقشه خواني و تفسير نقشه بيشتر بر مبناي نقشه ها ي موجود صورت مي گيرد. درنقشه ها ي پيشنهادي وضع پيسنهادي منطقه رادرآينده درزمينه هاي عمراني نشان ميدهد. پيشرفت سخت افزارونرم افزارهاي کامپيوتريخصوصا نرم افزارهاي GIS باعث استفاده راحتر ازنقشه در برنامه ريز ي و تحليلي هاي پيچيده با متدهاي جديد گرديده است .
امروز با پيشرفت کيفي و کمي تصاوير ماهواره اي درجنبه هايي چون قدرت تفکيک مکاني ،زماني و رادمتريک و... شده و کاهش قيمت باعث گرديده است که جايگاه ويژه اي در امر برنامه ريزي در سطوح مختلف داشته باشد.از اين تصاوير مي توان نقشه هاي توپوگرافي و موضوعي در مقياس هاي مختلف استخراج نمود.[ ٥]
براي رسيدن به توسعه پايدار، پنج زيرمجموعه منابع ،محيط ، جمعيت ، اقتصاد واجتماع نقش دارند. منابع به دليل محدوديت ،عامل مهمي به شمارميروند ومحيط بخش مهمي از اين سيستم رابه خود اختصاص مي دهد وحفاظت ازآن ،شرط اصلي توسعه پايدار است .از جمله راههاي کسب اطلاعات از محيط ،بکارگيري فناوري سنجش ازدور وتلفيق آن باسامانه اطلاعات جغرافيايي و ژيوماتيک است .ماهواره ها مي تواننداطلاعاتي در چند بعد،چند مقياس و چند طيف تهيه کنندکه اين ويژگي ها به اهميت ونقش آنها مي افزايد.با استفاده ازفناوري سنجش از دور،مي توان باهزينه و زمان کمتر،طيف وسيعي از پروژه هارا درسطح جهاني ،منطقه اي ،ملي،استاني ومحلي به نتيجه رساند.علاوه براين ،امکان مطالعات تغييرات وپايش پديده هاي زميني رابه خوبي فراهم ساخت .مطالعات پايش هاي بيابان زايي،تخريب سيلاب ،خشکسالي،تغيرات آب درياها و درياچه ها،آلودگي هاي هاي آب وخاک و هوا،تغييرات شهرهاومناطق مسکوني،به عنوان ابزارهاي مديريت دقيق مطرح است که بااطلاعات ماهواره اي،انجام بسياري ازاين مطالعات مقدورميشود.خلاصه آنکه بااستفاده از داده هاي ماهواره اي،بسياري ازتغييرات مکاني وزماني به تصوير کشيده شده است ؛اين موضوع به شناخت بهترمحيط ودر نهايت مديريت پايدار و توسعه آن منجر مي شود.[ ٨]
٥. استفاده از داده هاي ماهواره اي در برنامه ريزي توسعه کشاورزي
همراه با رشد جمعيت طي سالهاي اخير نحوه بهره برداري از اراضي تغييرات وسيع و گسترده اي يافته است . که عمدتا از رشد تقاضا براي توليدات غذائي و توسعه بخش ها ي صنعتي ، تجاري ، مسکوني، شهري ، و خدماتي و فرهنگي ناشي شده است . به طوري که الگوي استفاده از زمين شهرها به ويژه در نواحي مستعد کشاورزي و پيرامون شهرها ،که در نتيجه تغيير نوع استفاده از کشاورزي به استفاده هاي صنعتي و شهري دگرگون شده است .
افزايش نياز جمعيت به توليد کشاورزي و همزمان با آن گسترش ساير بخش ها، موجب گرديده که زمين به عنوان يک منبع محدود و کمياب تبديل شود ،که در نتيجه رقابت ميان انواع فعاليت ها براي بهره بردار ي از آن گريزناپذيز شده است . عامل تعيين کننده در تغيير نوع استفاده از زمين علاوه بر توسعه ساير بخش ها، بازدهي اقتصادي نوع استفاده از زمين است . علاوه بر اين در بخش کشاورزي نيز به نحو مطلوبي از اين اراضي بهره برداري نمي شود.تخريب منابع آب ،خاک ، تخريب مراتع ،پوشش گياهي و جنگل در نتيجه بهره بردار ي نامطلوب و با ديد کسب منفع آني و کوتاه مدت به جاي بهره بردار ي مناسب و طولاني مدت نيز ابعاد فاجعه آميزي به خود گرفته است .تنها راه حل برنامه ريز ي مبتني بر اصول علمي و هدفمند و اجراي برنامه ها در زمينه نوع و نحوه استفاده از اراضي و منابع مي باشد .که در صورت عدم تصميم گيري صحيح نابودي، زوال کامل منابع را به دنبال خواهد داشت .
افزايش توليد محصولات کشاورزي يکي از هدف هاي اساسي برنامه هاي اول ودوم وسوم و چهارم دربخش کشاورزي درکشورمان بوده است . تمامي تدابير وتمهيدات برنامه اي درزمينه هاي مختلف چون آب وخاک، مکانيزاسيون ، تحقيقات ،آموزش وترويج وسايرموارد بمنظور ايجاد بسترمناسب براي رشدوتوسعه توليد دربخش کشاورزي اتخاذ مي شود وعملکرد آنها درميزان توليدات کشاورزي عينيت پيدا ميکند. عوامل مختلفي بر فرآيند توليد تاثير گذار مي باشند ودر اين بين تاثير عوامل جوي بويژه درمناطق خشک ونيمه خشک کشوراز اهميت و ويژگي خاصي برخوردار ميباشد بطوريکه پديده کم باراني وخشکسالي بويژه طي بعضي سالهاي برنامه دوم وسوم مشکلاتي را براي تحقق اهداف برنامه به بخش کشاورزي وبخصوص زير بخش زراعت تحميل نموده است .ديدسيستماتيک که از طريق سنجش از دوره فراهم ميگردد ،از نظر فني روش مناسبي براي مطالعه منابع آب و خاک و همچنين شناسايي مناطق زراعي بوده و روشي مناسب براي شناسايي و محدوديتها ومسائل اکولوژيکي در سطوح مختلف و برنامه ها مي باشد.[ ٧]
٦. کاربرد هاي سنجش از دور در کشاورزي
٦-١-تعيين سطح زيرکشت :
: با پيشرفت تکنولوژي در سنجنده ماهوارهاي درخصوص قدرت تفکيک فضايي بالا اين امکان بوجود آمده است که بتوان سطح اراضي کشاورزي را اندازه گيري نمود.ازجمله اين ماهواره ها تصاوير Spot٥ با قدرت تفکيک ٢.٥ متر،ماهواره Ikonos با قدرت تفکيک ١متر وماهواره Quic Bird با توان تفکيک ٦٠ سانتي متر.
شکل ١- عکس نقشه ماهواره اي SPOT٥ جنوب شرق تهران در مقياس ١.٥٠٠٠بانمونه هايي از مرزبندي وتعيين سطح
٦-٢-شناسايي وتعيين سطح گسترش آفات وامراض گياهي درسطح اراضي کشاورزي:
سنجنده ها درطول موج هاي مختلف ازمريي تامادون قرمز و راداري ازسطح زمين درحال تصويربرداري مي باشند.گياهان زماني که به آفاتي دچارمي شوندبازتاب آنهادرطول موج هاي مختلف تغييرمي کند.اين تغييرات توسط سنجنده هاقابل تشخيص مي باشند باتغييردرميزان بازتاب طيفي دربخش از اراضي کشاورزي مي توان پي به وقوع يک بي نظمي برد.ميزان سم مصرفي راميتوان باتوجه به سطح محصول آفت زده شده که از تصاويرماهواره اي استخراج مي شوند،تعيين کرد.اين نقش مهمي درحفظ محيط زيست وجلوگيري ازتخريب آن بامصرف زياد سموم دارد.
٦-٣-تنش آبي: کمبودآب دربرگ باعث تغييردرجذب وبازتاب امواج الکترومغناطيسي ميشود.به عبارت ديگربازتاب يک برگ که غشاي آن ازآب اشباع مي باشدبايک برگ که کمبود آب دارد در طول موج هاي مختلف تفاوت دارد.شاخص (ndwi) ازجمله شاخص هايي است که درجهت ارزيابي ميزان تبخير وتعرق ازسطح برگ وجود دارد.از آنجا که وجودآب در برگ تاثير زيادي در حرارت محيط دارد پس با اندازه گيري اين محدوده طيفي و با عمليات زميني مي توان ميزان کمبود آب را تخمين زد.از جمله کاربردهاي اين شاخص و شاخص هاي مشابهه آن که کمبود آب را در اراضي کشاورزي مشخص مي کند،زمان آبياري مي باشد .باتوجه به اينکه کشور ايران در محدوده خشک زمين قرار دارد و کمبود آب از مشکلات عمده بخش کشاورزي مي باشد، با اين کاربرد توان در مصرف آب برنامه ريزي دقيقتري نمود.
٦-٤-پوشش محصولات کشاورزي:
به منظوراينکه بيمه گر وبيمه شونده ،ارزيابي دقيقي از ميزان پرداخت خسارت دراراضي کشاورزي داشته باشند تصاويرماهواره اي مي توانند بسيارموثرباشند.بيمه گرمي تواند در مرحله اول بررسي وضعيت کنوني اراضي کشاورزي، سطح ميزان بيمه راتعيين کند.
