بخشی از مقاله
چکیده
با وجود افزایش تولید در گاوهاي شیري طی چند دهه اخیر، باروري به چالش عمده اي در صنعت گاو شیري تبدیل شده است.لذا، هدف مقاله حاضر، بررسی و تشریح امکان استفاده از فن آوري دمانگاري مادون قرمز - IRT - در بهبود مدیریت تولید مثل گاوها می باشد. استفاده از فنآوري هاي سایر صنایع همچون فیزیک و فنی-مهندسی در صنایع دام پروري می تواند در پیشرفت تولیدات دامی راه گشا باشد. تعیین الگوهاي بهینه حرارتی و دمانگاري حرارت ساطع شده از اعضاي تولید مثلی گاو هاي فحل و نر با IRT می تواند در شناسایی و تشخیص بیماري ها و ناهنجارهاي تولید مثلی و وضعیت آبستنی کمک شایانی نماید.
ثبت نوسانات دمایی اعضاي تولیدمثلی به هنگام اجراي پروتوکول هاي همزمانی فحلی در گاوها و میش ها، در ثمربخشی و آگاهی دقیق و به موقع از دماي بیرونی نواحی فرج و بافت هاي اطراف می تواند در تخمین زمان دقیق تخمک گذاري مفید باشد.موفقیت برنامه ها ایفاي نقش می کند. مزایاي عمده این فنآوري شامل غیرتماسی و غیرتهاجمی بودن، حمل آسان و عدم تحمیل تنش به دام می باشد. محدویت هاي آن نیز شامل هزینه دوربین، نیاز به آموزش کاربران کارآزموده، و امکان نتیجه گیري اشتباه در نتیجه وجود عوامل محیطی متغیر است. فن آوري دمانگاري مادون قرمز ابزاري نوگرا و نویدبخش در مدیریت تولیدمثل گاوها وگله هاي مدرن شیري و گوشتی خواهد بود.
واژه هاي کلیدي: مدیریت، تولیدمثل، فن آوري، دمانگاري مادون قرمز
مقدمه
در حال حاضر باروري پایین و ناباروري چالش عمده اي در صنعت گاو شیري محسوب می شوند. بررسی جنبه هاي مختلف این چالش در گاوهاي نر و ماده می تواند در بهبود تولیدمثل راه گشا باشد. کارایی تولیدمثلی از لحاظ اقتصادي 5 برابر مهمتر ازعملکرد رشد و حداقل 10 برابر مهمتر از کیفیت تولید گوساله و گاو می باشد. هدف مقاله، معرفی فن آوري دمانگاري مادون قرمز و قابلیت هاي آن در بررسی و بهبود ویژگی هاي تولیدمثلی در پرورش نوگراي نشخوارکنندگان می باشد.
فن آوري دمانگاري مادون قرمز: کاربرد در مدیریت تولیدمثل اشیاء حرارت را به صورت تشعشع مادون قرمز از سطح خود ساطع می کنند. دمانگاري مادون قرمز نمایان گر تصویري از حرارت ساطع شده از سطح یک شئ می باشد . - Net et al., 2013; Nikkhah et al., 2005 - دوربین مادون قرمز - شکل - 1 از یک جفت لوله ي اشعه ي کاتدي تشکیل شده است. شدت تشعشع ساطع و شناسایی شده به سیگنال هاي الکتریکی تبدیل می شود. این سیگنال ها روي لوله ي اشعه ي کاتدي به عنوان تصاویر سیاه و سفید از شئ نشان داده می شوند. با استفاده از یک میکرو چیپ، تصاویر سیاه و سفید بر حسب دما به تصاویر رنگی تبدیل می شوند . - Nikkhah et al., 2005 -
در موجودات زنده، وضعیت و دماي بافت بازتابی از سوخت و ساز بافت و گردش خون در آن بافت می باشد. الگوي حرارتیعادي یک منطقه از بدن را می توان بر پایه ي فیزیک و شیمی عروق خونی و سطح حد فاصل تخمین زد . - Embaby, 2002 - الگوهاي حرارتی غیر طبیعی می تواند نشان گر التهاب سطحی یا عمیق یا اختلال در گردش خون باشد. محققان نشان دادند که درجه حرارت سطح کیسه بیضه ارتباط بالایی با درجه حرارت عمق بیضه دارند . - Coulter et al , 1988 - لذا تصاویر دمایی - حرارت ساطع شده، شکل - 2 سطح بیضه، اطلاعات دقیقی درباره تنظیم دمایی بیضه گونه حیوانات اهلی ارائه می دهد. - Purohit et al., 1985 ;Vencato et al., 2012 -
داده هاي مقدماتی از ارزیابی گاو هاي نر با کیفیت منی آسیب دیده دال بر این است که گاوهاي نر با دمانگاري غیر طبیعی ازکیسه بیضه، اسپرم هایی با تحرك کم و با نقصان بیشتر تولید می کنند - . - Coulter, 1988; Cook et al., 1994تنظیم دمایی در بیضه ها براي تولید اسپرم ضروري است . - Net et al., 2013 - براي اسپرم زایی طبیعی در گاوهاي نر، درجهحرارت بیضه ها در کیسه بیضه باید حدود 2 تا 5 درجه پایین تر از درجه حرارت بدن باشد. آثار زیان بار افرایش درجه حرارت بیضه در تولید اسپرم، کیفیت منی و باروري نر در بسیاري از گونه هاي حیوانات ثابت شده است - Coulter, 1988; Vogler .et al., 1993; Wildeus and Entwistle, 1986; Wolfe et al., 1988 - استفاده از فن آوري دمانگاري مادون قرمز می تواند در شناسایی بیماري ها و ناهنجاري هاي تولیدمثلی کمک شایانی کند.
فقدان ابزارهاي موثر براي انتخاب گاوهاي نر برترمقدمتاً ناشی از 2 عامل است: - 1 فقدان اطلاعات در مورد ویژگی هاي قابل اندازه گیري پایه اي تولید حیوانات نر مرتبط باباروري پدران و - 2 هزینه و سختی حصول اطلاعات باروري دقیق در مورد پدران. توسعه دانش مربوط به مکانسیم هاي محدود کننده در تولیدمثل دام هاي نر و تثبیت فن آوري هاي قابل اعتماد و موثر براي ارزیابی ویژگی هاي تولید مثلی حیوانات نر،، لازمه بهبود تولیدمثل در صنعت دام پروري است. فن آوري دمانگاري مادون قرمز را می توان در شناسایی فحلی در گاوهاي شیري استفاده نمود. فن آوري IRT را می توان به عنوان ابزاري سودمند و پژوهشی در مطالعه الگوهاي دمایی پوست به کار برد.پژوهش هاي انجام شده دال بر این است که IRT روشی غیرتهاجمی و ابزاري به راحتی قابل حمل با نرم افزارهاي تجزیه وتحلیلی خاص بوده که توجه و علاقه ویژه ي محققان، دام پزشکان و مزرعه داران در نواحی مختلف را به خود معطوف کردهاست . - Poikalainen et al., 2012 -
