بخشی از مقاله
کاربرد نرم افزار Geolab در مهندسی نقشه برداري
چکيده
-Geolab نرم افزاري است جهت محاسبات و سرشکني خطاهاي مربوط به داده هاي اندازه گيري شده در ژئودزي کلاسـيک و GPS.بـه عبارتي Geolab تلفيقي است از ژئودزي کلاسيک و GPS. مشاهدات در شبکه هاي ژئودزي از زوايا ، طولها ، آزيموت ، مختصات و .... تشـکيل مي گردند. نرم افزار Geo Lab با دريافت اطلاعات خام شبکه که نوع آنها بستگي به نوع شبکه دارد ، آنهـا را پـردازش و خطاهـا را سرشـکن مي کند. سپس در خروجي مختصات نقاط شبکه ، بيضي خطا ها ، منحني گوس و ... رانمايشميدهد.
کليد واژه : ژئودزي، سرشکني ،نقشه برداري، نرم افزار، GPS
١- مقدمه
در بين مسائل مختلفي که يک متخصص علوم ژئوماتيک با آن مواجه مي شود، بحث سرشکني شبکه هاي مختلف با روش سرشکني کمترين مربعات يک شبکه ي نقشه برداري به کمترين مربعات، به علت ماهيتش نياز مبرمي به استفاده از رايانه مدلهاي رياضي نياز دارد که ارتباط بين مشاهدات و مجهولات را دارد. امروزه با توجه به تخصصي شدن کارها، اين که از مهندس مشخص کنند. تمام مدلهاي رياضي که توسط Geolab به نقشه بردار انتظار داشته باشيم ، براي رفع نيازهاي خود دست به کارگرفته مي شوند ، مدلهايي تحقيقي و کامل هستند و در آنها برنامه نويسي بزند، انتظار کاملا بيهوده اي است . به نظر مي آيد تقريبي به کارنرفته است . از قديم مدلهاي رياضي که براي امروز يک نقشه بردار نياز دارد تا با نرمافزارهاي تجاري آشنا باشد سرشکني شبکه هاي ژئودزي به کارگرفته مي شدهاند، بر روي و بتواند از آنها براي حل مسائل خودش بهره ببرد. اما وجود صفحه ي سيستم تصوير يا روي بيضوي مرجع نوشته شده بودند نرم افزارهاي تخصصي تجاري سبب نمي گردد که نقشه بردار خود ولذا براي آنکه بتوانيم از مشاهدات خود در اين مدلها استفاده را بي نياز از برنامه نويسي حس کند. امروز نقشه بردار بايد بتواند کنيم ، لازم بود که مشاهدات را روي بيضوي مقايسه يا صفحه ي تواناييهاي يک نرمافزار را با استفاده از ابزار هاي توسعه و بومي سيستم تصوير منتقل کنيم . مشاهدات ما روي سطح فيزيکي سازي (مثل VBA يا ArcO projects و ....) مطابق نيازهاي خود زمين با مقادير منتقل شدهي آنها روي بيضوي مقايسه يا صفحه ي بومي کند. سيستم تصوير،يکسان نيستند.مدلهاي تقريبي به کار گرفته يکي از نرمافزارهايي که به جرأت مي توان از آن به عنوان مي شدند تا اين تصحيحات انتقال را به گونه اي انجام دهند که معروفترين نرمافزار سرشکني شبکه هاي نقشه برداري و ژئودزي مدلهاي رياضي دوبعدي سادهتري براي محاسبات شبکه به کار نام برد نرم افزار Geolab محصول شرکت Microsearchاست
گرفته شوند.نمونه اي از تصحيحاتي که براي ورود مشاهدات به کلمه ي Geolab مخفف "GeodeticLabratory" است .
2- متن اصلی
مدلهاي قديمي نياز داشتيم ، عبارت بودند از : تصحيح کرويت زمين ، تصحيح لاپلاس براي آزيموتهاو ...بنابراين روش کلاسيک سرشکني شبکه هاي ژئودتيک، شامل انتقال مشاهدات طولي ، امتدادها، زوايا و آزيموتها روي بيضوي مقايسه يا صفحه ي سيستم تصوير بود. بعد از توسعه ي مشاهدات سه بعدي نظير
مشاهدات ژئودزي ماهواره اي، و توسعه ي مدلهاي رياضي در کنار اين نرم افزار، شرکت Microsearch نرمافزار هاي
سه بعدي، مزايايي که سبب مي شد تا از مدلهاي کلاسيک افزودني هم براي Geolab آماده کردهاست که کاربرد آنها در دوبعدي بيشتر استفاده کنيم ، موضوعيت خودرا از دست دادند. ورود فرمتهاي مختلف دستگاهها و نرمافزارهاي مختلف به محيط مدلهاي سه بعدي نه تنها دقيقتر بودند بلکه از نظر مفهومي و Geolab است .
محاسباتي مدلهاي ساده تري هم به شمار مي رفتند. سير تغيير در در ايران هم شرکتها، سازمانها و نهادهاي دانشگاهي مختلف مدلهاي رياضي را مي توان در نرم افزار Geolab نيز مشاهده بيشتر از اين نرم افزار براي محاسبات سرشکني ، استفاده مي کنند.
کرد.نسخه ي اوليه Geopan از مدلهاي کلاسيک ژئودزي استفاده يکي از دلايل رونق اين نرم افزار در ايران و جهان فرمت ورودي مي کرد.با اين که به Source نرم افزار Geolab دسترسي نداريم Ascii آن است .ورود مشاهدات به Geolabدر قالب يک فايل ولي به نظر مي آيد در نسخه ي فعلي نرمافزار مدلهاي سه بعدي متني با فرمت خاص با پسوند IOB انجام مي شود که اين فايل را کار گرفته شده اند. مي توان در هر ويرايشگر متني توليد کرد ولي با توجه به فرمت يکي از مسائل مهم که در توسعه ي يک نرمافزار حرفه اي خاص اين فايل و اين که هر دستور در اين فايل بايد در مکان سرشکني کمترين مربعات بايد مد نظر قرار گيرد، روشي است که مشخصي از نظر سطري يا ستوني قرار داشته باشد، استفاده از رم افزار براي حل سيستم معادلات نرمال در نظر مي گيرد.در ويرايشگر خود نرم افزار کار ايجاد فايل را ساده تر مي کند.سادگي طول ٥٠ سال اخير تحقيقات زيادي براي رسيدن به يک روش ايجاد فايل مشاهداتي ورودي Geolab توسعه دهندگان نرمافزار را هينه براي حل سيستم معادلات انجام شده است . روشهاي ترغيب مي کند تا به نرمافزارهاي خود قابليت توليد اين نوع فايل گوناگوني نظير روش Cholesky ، روش فاکتورگيري QR، را اضافه کنند. سادگي فرمت ورودي اين نرم افزار به نقشه برداران تبديلات Householder و ... در اين زمينه پيشنهاد شده است . هم اجازه مي دهد تا با کمي برنامه نويسي بتوانند فرمت خروجي روش مورد استفاده در نرم افزار Geolab، روش دستگاه فعلي خود را به فرمت Geolab تبديل کنند. چنين کاري "BlockCholesky" است .
هم اکنون در بخش ترازيابي دقيق سازمان نقشه برداري هم براي نرم افزار Geolab مي تواند اجسمنت و پريآناليز انواع تبديل فرمت خروجي ترازيابهاي دقيق به خصوص ترازيابهاي شبکه هاي ژئودزي و نقشه برداري را که شامل انواع مشاهدات دقيق Trimble به فرمت مشاهداتي کلاسيک،GPS و سيستمهاي اينرشيال هستند، انجام دهد. Geolabانجام شده است .
مي توان گفت از سال ١٩٨٥ تاکنون در بيش از ١٠٠ کشور، در کل Geolab به عنوان يکي از کاربرپسندترين نرم افزارها Geolab به عنوان نرمافزار پايه ي سرشکني ، استفاده شده است . در زمينه ي سرشکني شبکه هاي نقشه برداري
