بخشی از مقاله
چکیده
کانسار سرب و روی گنهران در فاصله 20 کیلومتری شرق شهرستان داران ،استان اصفهان، در بخش مرکزی زون سنندج-سیرجان و برروی کمربند فلززایی سرب و روی اصفهان - ملایر با سنگ میزبان اصلی آهک کرتاسه واقع شده است. براساس نقشه زمین شناسی 1:100000 منطقه ، واحدهای سنگی شامل ماسه سنگ و شیل دگرگونه ژوراسیک - بصورت شیست سبز و اسلیت - ، آهک های کرتاسه و رسوبات کواترنری است. پدیده ساختمانی منطقه شامل دو سری گسل با روند شمال غربی - جنوب شرقی - با امتداد N165 و زاویه شیب 80 تا - 90 و روند شمال شرق - جنوب غرب می باشد.
محلول کانه ساز در امتداد این گسلها سبب کانی سازی بصورت رگه های سیلیسی - کربناتی حاوی سولفید های سرب، روی ومس شده است. کانی سازی متشکل از شبکه و رگچه ها و رگه های سرب در گانگ دو لومیت و کلسیت در محل کنتاکت آهک با سیستم درز شکاف فراوان - کمرپائین - با آهک مارنی - کمربالا - در غرب روستا ی گنهران و همچنین بصورت توده ای ، عدسیها و پاکت های موازی با لایه بندی در کنتاکت آهک با شیل وماسه سنگ دگرگونه ژوراسیک در شرق روستای دره بید رخ داده است. این لایه شیلی- ماسه سنگی دگرگونه نفوذ ناپذیر، بصورت یک افق غیر قابل نفوذ یا پوش سنگ - Cap Rock - عمل نموده وسبب ایجاد تله چینه شناسی - Trap - در سکانس رسوبات شده است. براساس مطالعات میکروسکوپی و تجزیه نمونه ها با روش XRD ماده معدنی غالب گالن با مقادیر کمی پیریت، کالکوپیریت، اسفالریت و مالاکیت می باشد. کوارتز و کلسیت اصلی ترین باطله اند. براساس مطالعات ژئوشیمی ، بیشترین فراوانی مربوط به سرب، روی ومس است.
- مقدمه
کانسارهای سرب و روی با سنگ میزبان کربناته، از مهمترین کانسارهای سرب و روی در ایران وجهان به شمار می آیند. از میان مناطقی که در ایران حاوی این تیپ کانسارها هستند، ایالت فلززایی ملایر- اصفهان است که کانسارهای سرب و روی زیادی را در خود جای داده است. دراین ایالت، کانسارهای سرب و روی با سنگ میزبان کربناته، در سازندهایی به سنین مختلف یعنی از تریاس بالایی - ژوراسیک تا کرتاسه زیرین قرار دارند که البته کانسارهای اصلی ومهم غالبا در واحدهای آهکی کرتاسه زیرین تشکیل شده اند.
در ناحیه اصفهان و جنوب اراک که جزئی از این کمربند فلززایی است، کانسارها و اندیس های معدنی سرب و روی فراوان یافت می شود که می توان به مواردی چون معادن : عمارت، هفته، گنهران، تکیه، لکان، رباط، کلنگه، حسین آباد، ساکی و... است، که در اکثر قریب به اتفاق این ذخایر، سنگ میزبان آهک های کرتاسه زیرین است. کانسار سرب و روی گنهران که در آهک های اوربیتولین دار کرتاسه زیرین تشکیل شده است، به عنوان موضوع این مقاله جهت مطالعه انتخاب شده است.
- روش مطالعه
- نمونه برداری از سنگ میزبان و سایر واحدهای سنگی موجود در محدوده معدنی به منظور تفکیک جنس واحدهای
چینه شناسی.
-نمونه برداری و تهیه مقطع صیقلی به منظور مطالعه کانی شناسی -نمونه برداری از زون ها و رگه های کانه دار و تهیه تعداد ی مقطع دوبر صیقل .
-تجزیه تعداد ی نمونه به منظور مطالعه دقیق کانی شناسی، به روش پراش اشعه ایکس - - XRD
- موقعیت جغرافیایی
کانسار سرب و روی گنهران در مختصات طول جغرافیایی 50 41' 34'' و عرض جغرافیایی 32 59' 4'' ، در فاصله 20 کیلومتری شرق شهرستان داران - از توابع استان اصفهان - قرار گرفته است.
-زمین شناسی
گستره مورد بررسی در بخش شمال نقشه زمین شناسی 1/100000 چادگان - قاسمی و همکاران ، - 1385 قرار میگیرد از ویژگیهای این منطقه می توان به وجود گسترده سنگ های دگرگونی و رسوبی آهکی با روند شمال غربی - جنوب شرقی اشاره کرد.
پدیده های ساختمانی اصلی منطقه گنهران گسل و شکستگی هایی با روند شمال غربی - جنوب شرقی است که عمومی آنها در حدود N 165 با زاویه شیب 80 تا 90 درجه می باشد - شکل. - 4 این روند ساختمانی تحت تاثیر نیروهای تکتونیکی بعدی - با شدت کمتر - و با روند عمودی شمال شرق - جنوب غرب قرار گرفته است. محلول کانه ساز در امتداد این گسل ها سبب کانی سازی رگه ای و در محل کنتاکت آهک با آهک مارنی و با شیل و ماسه سنگ دگرگونه ژوارسیک، باعث ایجاد کانی سازی توده ای شده است. در تعدادی از این گسل ها رگه هایی سیلیسی و کربناتی تشکیل شده است که رگه های سیلیسی حاوی کانه زایی سولفیدی است . گسل های جدیدتر باعث خرد شدن رگه های سیلیسی شده اند.
- دگرگونی و کانی سازی
همانطور که گفته شد، فاز هیدروترمالی - گرمابی - در محدوده، با حضور رگه های سیلیسی و با روند خاص - شمال غرب-جنوب شرق - مشهود است. محلول در امتداد گسل ها نفوذ و در مکان مناسب - آهک - ، کانی سازی سرب و عناصر همراه را انجام داده است
