بخشی از مقاله
چکیده
کمی سازی اکتیویته در دوربین های گامای حیوانی منجر به دستیابی به اطلاعات ارزشمند در مطالعات توزیع درون بافتی در کنترل کیفی رادیوداروهای جدید خواهد شد. دراین تحقیق نمونه ها شامل فانتوم پلکسی گلاس حاوی محلول پرتکنات 99mTc به فرم نقطه ای و حجمی بوده و تخمین اکتیویته با اعمال ضریب حساسیت و همچنین تعیین ناحیه تجمع رادیواکتیویته و ثبت شمارش آن درت صاویر پلانار حا صل از سی ستمHiRe SPECT انجام گرفت. نتایج حا صل از برآورد تفاوت نسبی مابین اکتیویته تخمینی با اکتیویته واقعی نشانگر دستیابی به دقت اکتیویته سنجی مابین 5 الی 10 درصد برحسب شرایط تصویربرداری و نوع چشمه - نقطه ای یا حجمی - می باشد.
مقدمه:
دوربین گامای مختص حیوانات که دارای قابلیت تصویربرداری پلانار و اسپکت - SPECT - با قدرت تفکیک بالا از حیوانات کوچک آزمایشگاهی - مانند موش - می باشند، برای مطالعه کیفی و کمی توزیع داخل بدن یک دارو که همراه با ردیاب رادیواکتیو می باشد، مورد استفاده قرار می گیرد. استفاده از این سیستم در مطالعات توزیع درون بافتی در کنترل کیفی رادیوداروهای جدید، منجر به کاهش قابل توجه قربانی شدن حیوانات آزمایشگاهی گردیده و همچنین کمی سازی اکتیویته در دوربین های گامای حیوانی منجر به دستیابی به اطلاعات ارزشمند در این زمینه می گردد لذا در دهه اخیر بسیار مورد توجه قرار گرفته است
اخیرا یک نمونه سیستم اسپکت حیوانی - HiRe - SPECT در پژوهشگاه علوم و فنون هسته ای که تحقیقات بر روی تولید رادیوداروها را انجام می دهد [3]، مستقر گردیده است و دراین تحقیق کمی سازی رادیواکتیویته در داخل بدن تصاویر پلانار حاصل از تزریق رادیوداروهای نشاندار شده با 99mTc به روش تجربی مورد بررسی قرار می گیرد.
روش کار:
سیستم تصویر برداری و فانتوم :
این سیستم تصویربرداری دارای قدرت تفکیک مکانی و حساسیت ارتقا یافته است.[3] طراحی آن به گونه ای است که امکان مطالعه بر روی دینامیک بیولوژیکی بر روی مدلهای حیوانی را با روشهای تصویر برداری با رزولوشن بالا فراهم می کند
دراین تحقیق نمونه ها شامل فانتوم پلکسی گلاس حاوی رادیواکتیویته پرتکنات 99mTc به فرم نقطه ای و حجمی می باشد و جامعه آماری شامل تعدادی تصاویر پلانار انتخاب شده برای کمی سازی از طریق تعیین ناحیه تجمع رادیواکتیویته و شمارش با نرم افزار Amira5.2.2 جهت گرفتن ROI و نمایش دو بعدی یا سه بعدی از ت صویر ذخیره شده در نرم افزار می با شد و ت صاویر مختلف ذخیره شده بر روی نرم افزار Amira به صورت مجزا اطلاعات هر تصویر در اختیار ما قرار دارد
شکل - - 1 پارامترهای تصویربرداری برای تصاویر پلانار قدامی و خلفی برای چشمه نقطه ای داخل فانتوم
روش های کمی سازی تصاویر پلانار
از مهمترین روش های کمی کردن تصاویر پلانار پزشکی هسته ای که اکنون نیز پایه ی بسیاری از روش های کمی کردن تصاویر پلانار محسوب می شود می تواند به دو روش "نماهای مخالف " - - CVM [4] و" چشمه ی نقطه ای موثر " - [5] - EPSM اشاره کرد که روش اول در این پژوهش استفاده شده است که روش معمولتری می باشد و در این روش از دو تصویر قدامی و خلفی استفاده می گردد و برای تعیین عمق ارگان مورد نظر از تصویر جانبی بهره گرفته می شود. لازمه بکارگیری این روش قابل رویت بودن تصویر عضو هدف در هر دو نمای قدامی و خلفی است 4] و .[6 برای تعیین اکتیویته تخیمنی از فرمول - 1 - استفاده می کنیم
که و به ترتیب بیانگر شمارش انجام شده در قسمت قدامی و خلفی می باشد ، K ضریب حساسیت در هوا بر حسب شمارش بر ثانیه بر میکروکوری، L سطح مقطع چشمه و T ضخامت کل بافت نرم می باشد.
نتایج:
تصاویر پلانار حاصل از فانتوم برای کالیبراسیون:
برای تعیین ضریب حساسیت شمارش، از چشمه نقطه ای که حاصل از یک سرنگ به حجم 0 1 میلی لیتر می باشد را چشمه نقطه ای در نظر می گیریم و برای اندازه گیری ضریب حساسیت ابتدا توس دستگاه دز کالیبراتور میزان اکتیویته واقعی چشمه نقطه ای را بدست می آوریم
