بخشی از مقاله
چکیده
استثنایی های دوگانه را گروهی تشکیل می دهند که در کنار بعد تیز هوشی، مشکلات رفتاری، اجتماعی، هیجانی یا تحصیلی دارند و از میان گروه های استثنایی بیشترین سوء تعبیرها و قضاوت های نادرست در موردشان وجود دارد و بیشتر از تمامی گروه های استثنایی مورد غفلت قرار گرفته اند. والدین، معلمان و متخصصان همگی در شناسایی همزمان نشانه های هوش بالا و در عین حال ناتوانی های این گروه، عاجزند.
به دلیل این مشکلات تشخیصی، با مسائل عمده ای پیرامون این گروه ربه رو هستیم. از جمله این که توانمندی های آن ها را به عنوان زیرگروهی از تیزهوشان که سرمایه های انسانی جوامع هستند، از دست می دهیم. در این تحقیق نیز دانش آموزان با اختلال کاستی توجه و بیش فعالی و همچنین دانش اموزان با اختلال های هیجانی و رفتاری مورد بحث قرار گرفته است.
مقدمه
علاقه به بررسی گروهی که توان بالقوه بالا و در عین حال ناتوانی هایی دارند، پدیده جدیدی نیست. در تاریخ مثال های فراوانی از چنین افرادی به چشم می خورد مثل توماس ادیسون، هلن کلر و انیشتین. تیزهوشی مفهومی سیال است که در مورد تعریف آن توافقی وجود ندارد و ممکن است از فرهنگی به فرهنگ دیگر معنای متفاوتی داشته باشد، با این وجود انجمن ملی کودکان تیز هوش آمریکا این تعریف را ارائه می دهد: داشتن سطوح بالایی از استعداد یا کفایت در یک یا چند زمینه همانند توانایی های ذهنی یا حسی- حرکتی و اثبات استعداد یا کفایت را تیز هوشی تعریف کرده است - انجمن ملی کودکان تیز هوش ، . - 2008 با ارائه این تعریف این سوال مطرح می شود که اگر فرد تیز هوش به دلایلی قادر به نشان دادن این توانمندی ها و کفایت ها نباشد، چه اتفاقی می افتد؟ گاهی یک شکاف رشدی در کودکان تیز هوش اتفاق می افتد که می تواند در رشد تحصیلی، اجتماعی، هیجانی، رفتاری، ذهنی یا جسمی آن ها خلل ایجاد کند.
مردم از لحاظ جسمی، هیجانی و یادگیری، تفاوت های زیادی را نشان می دهند. هنگامی که تفاوت کودک با هنجار چنان زیاد باشد که برآورده ساختن نیازهای ویژه او، به برنامه آموزشی فردی شده و خاص نیازمند باشد، در این صورت می گوییم که آن کودک استثنایی است. کودکان استثنایی کسانی اند که از نظر ذهنی پایین تر از میانگین هستند، مشکلات یادگیری یا رفتاری نشان می دهند، آسیب های جسمی، حسی دارند یا در مهارت ها و توانایی انجام تکالیف با روش یکسان آن گونه که اکثر مردم انجام می دهند، محدودیت دارند. کودکان تیز هوش و پر استعداد نیز استثنایی هستند.
مفهوم تیز هوش ناتوان در ظاهر یک مفهوم ضد و نقیض است زیرا در آن دو ویژگی که در دو سر طیف هستند در یک فرد جمع شده است - شیوینینا ، - 2009 و این سوال را در ذهن تداعی می کند که چگونه ممکن است کودکی هم تیز هوش باشد و هم ناتوان؟ در پاسخ می توان چنین گفت که اگر تیز هوشی را تنها در توان یادگیری خلاصه کنیم، امکان این که فردی به طور همزمان در امر یادگیری توانمند و ناتوان باشد، وجود ندارد. اما در صورتی که تیز هوشی را این گونه در نظر بگیریم که فرد از نظر رشدی، استدلال انتزاعی و ... برتری دارد، این امکان وجود دارد که فرد تیز هوش در زمینه هایی مثل خواندن یا نوشتن با مشکل مواجه باشد
دانش آموزان با اختلال های ارتباطی
اختلال های ارتباطی شامل اختلال های گفتار و اختلال های زبان می شود. به همین دلیل پیش از ارائه هر بحث منطقی درباره اختلال های ارتباطی باید درباره ی معنی گفتار و معنی زبان توضیح کاملی داده شود و رشد و تحول بهنجار گفتار و زبان مورد بررسی قرار گیرد. گفتار یعنی استفاده ی نظام دار از صداها و ترکیب آن ها برای تولید کلمات، عبارات و جملات معنی دار.
زبان خیلی پیچیده تر از گفتار است، در واقع زبان به گفتار معنی می دهد و برای بیان و دریافت معانی به کار می رود. با وجودی که بیشتر زبان ها شامل گفتار به عنوان یک مؤلفه هستند، ولی همگی چنین مؤلفه ای ندارندو مؤلفه ها و اجزای اصلی زبان عبارتند از: واج شناسی، ریخت شناسی، نحو، معنا شناسی و کاریرد شناسی.
گفتار و زبان مستعد بی نظمی هایی هستند که سرانجام به بروز اختلال هایی منجر می شود. به علت آن که تمامی سامانه ارتباطی به سامانه های عصب شناختی وابسته است تا تجربیات محیطی را پردازش اطلاعاتی کند. بی نظمی و مشکل در سامانه عصب شناخنی، مهارت های شناختی رشد نیافته یا فقدان تجربیات مناسب زبانی می تواند به اختلال های گفتار یا زبان یا هردوم منجر گردد.
اختلال های ارتباطی شامل اختلال های گفتاری - تولید زبان - و اختلال های زبان - درک، فرمول بندی و مرزگردانی زبان - می شود. ویژگی بارز اختلال گفتاری، وجود هر نوع نقص در تولید صوت - صدا - ، تولید اصوات گفتار - مفصل بندی - ، سیالی و روانی کلام - لکنت و اختلال های مرتبط با آن - یا ترکیبی از این نقایص می گردد.
دانش آموز با ناتوانی های یادگیری
قابل قبول ترین تعریف برای ناتوانی های یادگیری توسط وزارت آموزش و پرورش ایالات متحده آمریکا ارائه شده است:» ناتوانی یادگیری ویژه یعنی اختلال عملکرد در یک یا چند زمینه از فرآیندهای روانشناختی اساسی مؤثر مثل اختلال عملکرد در فهم یا استفاده از زبان صحبت کردن یا نوشتن است که این اختلال را به صورت نقص در گوش کردن، فکر کردن ، صحبت کردن ، خواندن ، نوشتن املاء یا انجام بدکاری مغزی، نارسا خوانی و نارسا گویی نشان می دهد.
این اصطلاح شامل مشکلات هیجانی، محرومیت و فقر محیطی و فرهنگی یا اقتصادی نمی شود.« ویژگی های این افراد را می توان این گونه نام برد: تحریک پذیری، اختلال هیجانی، نقایص هماهنگی عمومی بدنی، نقایص توجه،نقایص ادراکی- حرکتی، اختلال های حافظه و تفکر، مشکلات تحصیلی خاص - به ویژه در مهارت های زبانی و محاسباتی - ، اختلال های گفتار و یادگیری، نشانه یا ناهنجاری خاص در سامانه مرکزی.
جست و جو و یافتن موارد ناتوانی های یادگیری در اوایل کودکی فوق العاده دشوار است. زیرا بر اساس جنبه های تعریف باید یک مغایرت قابل توجه بین عملکرد مورد انتظار و عملکرد عینی کودک وجود داشته باشد. تعیین و اثبات این نقص در دانش آموزی که تازه شروع به یادگیری درسی کرده، بسیار دشوار است. هرچه ناتوانی یادگیری ناشناخته تر بماند، درمان مشکلات سخت تر می شود و احتمال این که دانش آموز با مشکلات سازگاری و انواع بزهکاری نوجوانان روبه رو گردد بیشتر است.
یافتن زود هنگام یا غربال کردن به مشاهدات رفتاری و ویژگی های یادگیری اولیه ی کودک بستگی دارد. هیچ شخصی برای این کار با کفایت تر از معلم کلاس نیست. معلم در تمام طول ساعات مدرسه ا دانش آموزان است و موقعیتی برای غربال کردن دانش آموزان با ناتوانی یادگیری و دارای نشانگان یا ویژگی های مشکلات یادگیری خاص دارد. شناختن آن ها می تواند معلم را در مورد وجود احتمالی ناتوانی یادگیری حساس و هوشیار کند. برنامه هایی که برای این افراد در نظر گرفته شده چنین است: آموزش مستقیم، آموزش شناختی، آموزش مهارت مطالعه، آموزش مهارت اجتماعی، آموزش با واسطه همسالان ، آموزش به کمک رایانه و....
دانش آموز با اختلال کاستی توجه/ بیش فعالی
اختلال کاستی توجه یا بیش فعالی نشانگان عصب شناختی است که ویژگی عمومی آن تکانش گری، حواس پرتی و فزون کنشی است، به نحوی که با سن فرد مبتلا همخوانی ندارد. کودکان با اختلال کاستی توجه/ بیش فعالی به سه خرده تیپ تقسیم می شوند:
- 1 نوع همراه با بی توجهی غالب - 2 نوع همراه با فزون کنشی- تکانش گری غالب - 3 نوع ترکیبی
دانش آموزان با این نوع از اختلال، این رفتارها را از خود بروز می دهند:
- 1 وول خوردن، آرام و قرار نداشتن و ناتوانی در نشستن - 2 ترک کردن کلاس یا برخواستن از پشت میز یا صندلی به دفعات زیاد
