بخشی از مقاله
چکیده
گردشگری یکی ازفعالیتهای مهمی است که در دهههای اخیر از جایگاه ویژه ای در توسعه اقتصادی برخی کشورها برخوردار بوده است. در دوره های اخیر توسعه روستایی در قالب توسعه مشارکتی مطرح شده که در بردارنده ابعاد توسعه روستایی یکپارچه و مشارکت مردم است. توسعهی گردشگری در مناطق روستایی عنصری اساسی است و یکی از راههای نجات روستاها از فقر، مهاجرت و مشکلات اجتماعی و اقتصادی بهشمار میرود. در اکثر نواحی روستایی، به دلیل غالب بودن اقتصاد کشاورزی و آسیبپذیری آن، توجه به دیگر فعالیتهای توسعهای نظیر گردشگری بهعنوان مکمل این بخش میتواند از جنبههای مختلف، تضمینی در بهبود شرایط زندگی روستاییان باشد. بنابراین گردشگری را میتوان بهعنوان راهبردی جامع برای توسعه روستایی مد نظر قرارداد و با این دید، گردشگری تا حد گستردهای به توسعهی پایدار و در نتیجه، به گردشگری پایدار نزدیک می شود که تمام ابعاد اقتصادی، اجتماعی، کالبدی، زیست محیطی و مدیریتی روستاها را مورد توجه قرار می دهد و تلاش دارد تا در بلندمدت زمینهی رشد و شکوفایی روستاها را در تمامی عرصهها فراهم کند. که ارتقا سطح آگاهی روستاییان و اطلاع رسانی به آنان در این زمینه ضروری به نظر میرسد.
واﮊه های کلیدی: گردشگری روستایی، توسعه روستایی، گردشگری.
مقدمه
اهمیت گردشگری در عصر حاضر بیش از همه وابسته به چرخهی اقتصادی آن میباشد که قابلیت بالایی در زمینهی پویایی اقتصاد محلی و بینالمللی دارا میباشد. به گونهای که مصرف گردشگری، سرمایهگذاری دولتی و خصوصی و همچنین صادرات در صنعت گردشگری در سال ٢٠٠٤ رشدی معادل ٩,٥ درصد در حدود ٥, ٥ تریلیون دلار داشته است - . - Chiang Lee, 2008:180 شورای جهانی مسافرت وجهانگردی در سال ١٩٩٤ درآمد حاصله ازاین بخش را ٤ میلیارد دلار برآوردکرده است. افزون براین بخش جهانگردی ٢٠٤ میلیون شغل جدید - در هر ٩ بخش اقتصادی،یک شغل - ایجاد کرده و به تنهایی منشأ بیش از ١٠% درآمد ناخالص داخلی در سطح جهان بوده است. - چاک وای گی، ١٣٨٥ - .
گردشگری در جهان کنونی، صنعتی پاک و سومین پدیدهی اقتصادی پویا، پر رونق و رو به توسعه است که پس از صنایع نفت و خودروسازی گوی سبقت را از دیگر صنایع جهانی ربوده است - غفاری، ۶۸۳۱ - به گونهای کهبر اساس برآورد سازمان جهانی جهانگردی، ارزش وجوه حاصل از جهانگردی و مسافرت در دههی آتی با سرعتی افزونتر از تجارت جهانی به سطحی بالاتر از اقلام صادراتی در دیگر بخشهای اقتصادی خواهد رسید. - World Tourism Organization, 1995: 21 - به گواه آمار سازمان جهانی گردشگری سالانه بیش از ٦٠٠ میلیون نفر از نقاط دیدنی کشورهای مختلف بازدید می کنند اما در این بین سهم ایران با این شهرت و آوازه تنها دو میلیون نفر بوده است - . - WTO; 2008
از طرفی، کشور ایران با توجه به بررسیهای صورت گرفته، یکی از ١٠ کشور اول جهان از نظر جذابیت - های گردشگری است - اسلام ، ١٣٨٢ - .اما در این میان روستا، در حقیقت مناسبترین سطح برای شروع سازماندهی کار توسعه صنعت گردشگری است. شرایط طبیعی و اقلیمی همراه با ساختارهای اقتصادی ، اجتماعی و فرهنگی محیط روستا اشکال گوناگون و متنوعی از روستاها را به وجود می آورند که هر کدام به لحاظ فیزیکی، تیپ، معماری، نوع مسکن، الگوی سکونت، نوع معیشت، آداب و رسوم، و نسبتها، از یکدیگر متمایزند.
این تمایز خود خالق جاذبههایی است که گردشگران روستایی را به بازدید از این مناطق علاقهمند میکند - رضوانی، ١٣٧٧، ١٠٥ - . بنابراین پژوهش در این حوزه بیش از پیش ضرورت می یابد، چرا که گردشگری یک فعالیت اقتصادی - بونی فیس، ١٣٨٠ - اجتماعی - - Holden, 2000 است که میتوان گفت میراث فرهنگی و طبیعی کشورها را خرید و فروش می کند - موحد، ١٣٨٦ - و سبب ایجاد اشتغال فراوان خواهد بود - دیبایی، ١٣٧١ - . لذا هدف تحقیق حاضر بررسی اثرات گردشگری بر توسعه روستایی می باشد که در ذیل به آن پرداخته شده است.
روش شناسی تحقیق
این پژوهش به صورت کتابخانهای و مروری انجام گرفته است.
گردشگری و گردشگری روستایی
گردشگری فعالیتی چند منظوره است که در مکانی خارج از محیط عادی گردشگر انجام میگیرد و مسافرت گردشگر بیش از یک سال طول نمیکشد و هدف تفریح، تجارت و یا فعالیتهای دیگر است - . - W.T.O,1994 گردشگری عبارت است از عمل جا به جائی به خارج از جامعه برای تفریح یا تجارت و نه برای انجام کار روزمره اما درتعریف جهانگردی آمده است: جهانگرد کسی است که حداقل یک شب در یک اقامتگاه عمومی یا خصوصی در محل مورد بازدید به سرمی برد اما گردشگر یک روزه کسی است که در یک اقامتگاه عمومی یا خصوصی درمحل مورد باز دید به سر نمی برد - چاگ وای گی و همکاران ، ١٣٨٢ - .توسعه پایدار گردشگری توسعهای است که در آن توازن و تعادل، حفظ ارزشها و کیفیت اخلاقیات و اصول اقتصادی و نیز مزیتهای اقتصادی همه به همراه هم دیده شده و کوشش میشود تا توسعهای متعالی و متعادل و همه جانبه جایگزین توسعه
