بخشی از مقاله
چکیده
فناوری اطلاعات یکی از ویژگیهای مهم عصر اطلاعات به شمار میرود که امکان طراحی اشکال جدید سازمانی ، سیستم های کنترلی جدید ، باز مهندسی فرایندهای سازمانی و مانند اینها را فراهم ساخته است امروزه فناوری اطلاعات یکی از ویژگیهای مهم عصر اطلاعات به شمار میرود . فناوری اطلاعات و تکنولوژی های رایانه ای از دوران رایانه های مرکزی عظیم الجثه به عصر اینترنت و فناوری های ارتباطی پیشرفته تکامل یافته است. همسویی بین استراتژی فناوری اطلاعات و کسب و کار بر بکارگیری فناوری اطلاعات به شیوهای شایسته و بهنگام و در توازن با استراتژیها، اهداف و نیازهای کسب و کار سازمان اشاره دارد.ضمن آنکه همسویی استراتژیک حدی است که در آن حد ، استراتژی های فناوری اطلاعات ، از استراتژی های کسب و کار حمایت می کنند و توسط استراتژی کسب و کار نیز حمایت می شوند امروزه بر تاثیر همه جانبه فناوری اطلاعات در اتخاذ و شکل گیری تصمیمات استراتژیک و ایجاد جریان اطلاعات ، در کلیه فرایندهای سازمانی تاکید شده است . همسویی استراتژیک کسب وکار و فناوری اطلاعات از توسعه شناختی استراتژی هایی که دانش ترکیب شده مدیران فناوری اطلاعات و کسب وکار را منعکس می کند.
کلمات کلیدی : فناوری اطلاعات ، مدیریت استراتژیک ، کسب و کار
مقدمه
در سالهای اخیر ، سازمان ها به دلیل افزایش رقابت در محیط کسب و کار ، بکارگیری از قابلیت های فناوری اطلاعات را درسرلوحه امور خود قرار دادند تا از این طریق به مزیت رقابتی دست یابتد - فوکان و همکاران 1، . - 2000 سازمانهایی که توانستهاند به صورت موفقیتآمیز استراتژیهای فناوری اطلاعات و کسب و کار خود را یکپارچه کنند سودآوری کسب و کار بسیار خوبی را داشتهاند. در عصری که تأمین کردن خواست و نظر مشتریان مطرح است، ایجاد مزیت رقابتی، بهبود کیفیت، اتوماسیون و مهندسی مجدد فرایندهای کسب و کار از مهمترین عواملی است که استراتژیهای کسب و کار را توانمند میسازند .
مدیرانی که در سازمانهایشان موفق به ایجاد همسویی استراتژی های کسب و کار وفناوری اطلاعات شده اند، تأکید میکنند که ایجاد یکپارچگی برای بقا و موفقیت سازمان ضروری است. بخش های فناوری اطلاعات به عنوان عامل تغییر با تمرکز بر اصول کسب و کار سازمان باعث ایجاد ارزش افزوده در آن شدهاند و کارایی و اثربخشی را برای سازمان به ارمغان آوردهاند. تحقیقات انجام شده در زمینه همسویی استراتژیهای فناوری اطلاعات و کسب و کار، وجود ارتباط مؤثر و مثبت بین استراتژیهای رقابتی، فناوری اطلاعات و عملکرد سازمانی را نشان میدهند. فناوری اطلاعات در یک تعریف، فناوری اطلاعات به جنبه ای از فناوری سیستم اطلاعاتی اشاره دارد که شامل سخت افزار، پایگاه داده ، نرم افزار ،شبکه ها و سایر ابزارها می شود .
در تعریفی دیگر اصطلاح فناوری اطلاعات، علاوه بر جنبه تکنولوژیکی سیستم اطلاعاتی به عنوان مجموعه چندین سیستم اطلاعاتی، استفاده کنندگان، و مدیران آن ها تلقی می شود - توربان ، . - 2004از نظر تانسی و همکاران فناور ی اطلاعات ، استفاده از رایانه و ارتباط دوربر برای جمع آوری، پردازش، ذخیره ساازی، و انتشار اطلاعات صوتی، تصویری، متنی، و عددی است - تنسی2 ، . - 2003در تعریف جامع، فناوری ارتباطات به چگونگی استفاده از تجهیزات مربوط است و فناوری اطلاعات یعنی کاربرد فناوری برای فرایندهای کسب و کار، جمع آوری داده و تولید اطلاعات با ارزش برای مدیران - تراویسا 3، - 1995 فناوری اطلاعات و ارتباطات با تدارک اطلاعات و دانش ، منجر به توانمندی افراد و ایجاد فرصت های یادگیری و درآمد می شود ،قدرت تصمیم یری افراد را بالا می برد و عاملی برای غلبه بر محدودیت های زمانی و مکانی است - یونایتد نیشن ، . - 2004نیاز ضروری برای اجرا و پیاده سازی موفق فناوری اطلاعات برای شرکت داشتن یک طراحی خوب برای انجام فرایندهای تجاری است - فیشر ، کنی4 ، . - 2000
پارادایم ها در مدیریت استراتژیک
تیس5 و همکاران پارادایم ها را در مدیریت استراتژیک به دو دسته تقسیم کرده اند: نخست پارادایم هایی که بر بهره گیری از بازار تاکید دارند، مانند پارادایم پنج نیروی پورتر و دوم پارادایم هایی که بر کارآیی منابع و قابلیت های درونی شرکت ها تاکید دارند، مانند نگرش مبتنی بر منبع یا رویکرد قابلیت های پویا - تیس ، . - 1997در دسته نخست، استراتژی اغلب حاصل فرایندی عقلایی، صریح و بالا به پائین است، در حالی که که در پارادایم های دسته دوم، بیشتر رویکردی طبیعی و پائین به بالا استراتژی وجود دارد یعنی استراتژی به عنوان الگویی از تصمیمات شناخته می شود که این تصمیمات در چانه زنی های صریح و غیرصریح میان کارکردها و تمایلات مختلف سازمان شکل می گیرد - بامبرگر6 ، . - 1996
به طور خلاصه در این دیدگاه منابع و توانمندی های درونی شرکت ها خصوصا در زمینه های فناوری و تولید و به تبع آن استراتژی ها و تصمیمات صحیح در این حوزه ها شکل دهنده استراتژی کسب وکار بوده و درنهایت منجر به رقابت پذیری و موفقیت شرکت ها می شوند.زهرا و همکاران نیز به ضرورت استفاده از این نگاه نو اشاره می کنند. آنها بیان می کنند که تاکنون دو نگرش غالب به ارتباط میان استراتژی رقابتی و استراتژی فناوری وجود داشته است:یکی نگرش سلسله مراتبی که استراتژی کسب وکار را تعیین کننده استراتژی فناوری می داند و دیگری نگرش مبتنی بر منابع که در آن فناوری زیر مجموعه ای از منابع سازمان و یکی از سلاحهای رقابتی استراتژیک است که شرکت از طریق آنها اهداف رقابتی خود را دنبال می کند.
اما آنها معتقدند که نگرشی سومی برای بررسی ارتباط استراتژی فناوری و استراتژی کسب وکار لازم است که این ارتباط را پویا و تعاملی درنظر بگیرد - زهرا و همکاران ، . - 1999انواع استراتژی فناوری در حوزه فناوری و تصمیمات و اقدامات مربوط به آن، گونه شناسی ها و دسته بندی های مختلفی ارائه شده است اما مطالعاتکمتری مستقیما به گونه شناسی یا دسته بندی استراتژی فناوری پرداخته اند.در کارهای اولیه، استراتژی فناوری بیشتر بر اساس زمان ارائه فناوری جدید طبقه بندی می شد .فریمن استراتژی های نوآوری تکنولوژیکی را به شش دسته تقسیم و به ویژه بر روی تفاوت های ظریف انواع دنباله روی تاکید می کند که این شش طبقه عبارتند از: - چیسا7 ، - 2001
-1 تهاجمی :طراحی شده برای کسب رهبری - پیشگامی - در فناوری و بازار از طریق جلوتر بودن از رقبا در ارائه فرآیندها و محصولات جدید.
-2 تدافعی : آماده بودن برای ارائه محصول به بازار درست پشت سر پیشگام.
