بخشی از مقاله
خلاصه
نواقص مادرزادي در دام ها علل مختلفی از جمله ژنتیکی، محیطی، ویروسها، تراتوژنها، عوامل تغذیه اي و فیزیکی دارد. اغلب حیوانات داراي ناهنجاري مادرزادي زنده نمی مانند و هزینه درمان یا نگهداري از آنها مقرون به صرفه نیست.
دیسفالوس یا دوتایی شدن سر، یک ناهنجاري مادرزادي و نوعی از دوقلوهاي به هم چسبیده است که در آن دو حیوان فقط در قسمت سري از یکدیگر جدا شده اند. این ناهنجاري به طور خیلی نادر در اسب، خیلی کم در سگ، گربه و نشخوارکنندگان دیده شده است.
در فروردین 1392 یک راس بزغاله دو سر در یک دامداري سنتی در شهرستان دهدشت متولد شد. در این بزغاله دوتایی شدن سر تا یک سوم انتهایی ناحیه گردن پیش رفته بود و فاصله بین دو سر 12 سانتی متر بود هم چنین در هر دو سر هیچ گونه عارضه یا ناهنجاري مادرزادي دیگري مشاهده نشد. طی مطالعه آناتومیکی مشخص شد که بزغاله دو سر داراي ۴ چشم، ۴ گوش، ٢ فک بالا و ٢ فک پایین، ٢ پا، ٢ دست، ٢ ناي، ٢ مري،٢ زبان، ٢ مغز می باشد که اندام هاي مري و ناي یکی از سرها ناقص بود.
اندامهاي احشایی و سایر ارگانهاي داخلی بدن طبیعی بودند و همچنین سیستم عصبی مرکزي از لحاظ ظاهري طبیعی بود و هیچ گونه ضایعه ماکروسکوپیک در مغز و سایر اندامها جلب توجه نکرد. در بررسی هیستوپاتولوژیک نمونه مغز این بزغاله، ادم پرده مننژ، پرخونی عروق قشر مغز و دجنراسیون سلولهاي عصبی مشاهده شد. بر پایه اطلاعات دریافت شده از دامپزشکان و دامداران منطقه مواردي از ناهنجاریهاي مادرزادي از جمله آرتروگریپوزیس، کوتاهی فک، شکاف کام و انحراف در ستون مهره ها طی یک سال اخیر در بزغاله ها و بره هاي تازه متولد شده در این منطقه جغرافیایی مشاهده شده است.
مقدمه
تولیدمثل یکی از مهمترین رویدادهاي زندگی حیوانات و انسان می باشد. با همه تلاشهاي انجام شده در زمینه اصلاح نژاد و حذف خصوصیات نابهنجار ژنتیک، ناهنجاریهاي مادرزادي همچنان به عنوان یکی از عوارض رایج با درصدهاي وقوع متفاوت در دامهاي اهلی مشاهده می شوند.
نقصهاي مادرزادي، ناهنجاریهاي عملکردي و یا ساختاري هستند که بر یک یا چند بخش و سیستم از بدن اثر می گذارند و در همان بدو تولد ممکن است باعث ایجاد مشکلات مامایی شوند. اختلالات بوجود آمده در دوران آبستنی که منشاء ژنتیکی یا محیطی دارند می توانند موجب درجات مختلف ناهنجاري شود. در کل عوامل محیطی ایجادکننده این اختلالات می توانند از تأثیر تراتوژنیک ویروسها نظیر ویروس عامل بیماري بوردر یا در اثر مواد سمی مانند Anagyrine موجود در گونه هاي گیاه Lupinus ناشی گردند
دیسفالوس یا دوتایی شدن سر، یک ناهنجاري مادرزادي و نوعی از دوقلوهاي به هم چسبیده است که در آن دو حیوان فقط در قسمت سري از یکدیگر جدا شده اند. این ناهنجاري به طور خیلی نادر در اسب، خیلی کم در سگ، گربه و نشخوارکنندگان دیده شده است. دیسفالوس ممکن است با سایر نقایص مانند آرتروگریپوزیس، لب شکري، کوتاهی فک و شکاف کام همراه باشد.
گزارش مورد
گزارش حاضر بررسی یک مورد دیسفالوس در یک راس بزغاله از یکی از دامداري هاي سنتی شهرستان دهدشت از توابع استان کهگیلویه و بویراحمد می باشد که در فروردین سال 1392 متولد شد. پس ازمعاینات بالینی توسط دامپزشک و تشخیص اینکه زایمان به طور طبیعی ممکن نیست، عمل سزارین انجام شد و یک بزغاله ماده ناهنجار با وزن 3/8 کیلوگرم و طول بدن44 سانتیمتر به دنیا آمد. دو سر بزغاله در منطقه استخوانهاي اکسیپیتال، تمپورال و لامی از همدیگر انفصال داشتند. همچنین در این بزغاله دوتایی شدن سر تا یک سوم انتهایی ناحیه گردن پیش رفته بود - نگاره ١ - و در هر دو سر هیچگونه عارضه یا ناهنجاري دیگري مانند لب شکري، کوتاهی یا بلندي فک، شکاف کام مشاهده نشد و فاصله بین دو سرحدودا ١٢ سانتی متر بود
بزغاله از دیسترس تنفسی و بی حالی رنج می برد و یک ساعت پس از تولد تلف شد.
نگاره :1 دوتایی شدن سر در بزغاله. جداشدگی دو سر تا یک سوم انتهایی ناحیه گردن پیش رفته است.
