بخشی از مقاله
چکیده
هدف از مطالعه حاضر، تعیین عوامل مرتبط با گرایش به مهاجرت در بین افراد 40-20ساله روستای عین الدین بوده است که با استفاده از پیمایش و روش توصیفی - همبستگی انجام گردید. جامعه آماری تحقیق شامل کلیه خانوارهای روستای عین الدین بستان آباد به تعداد 720 بوده است که تعداد 170 خانوار به عنوان حجم نمونه در نظر گرفته شدند.
ابزار مورد استفاده در تحقیق پرسشنامه های محقق ساخته بودند که پس از تایید اعتبار، پایایی هر کدام نیز با استفاده ازآزمون آلفای کرونباخ با مقدار بالاتر از 0/7 در تمام متغیرها مورد تایید قرار گرفت. متغیرهای مورد بررسی در این مطالعه شامل حمایت اجتماعی، دافعه مبداء و جاذبه مقصد بوده است. بر اساس نتایج به دست آمده روستائیان 40-20 ساله روستای عین الدین از گرایش به مهاجرت و حمایت اجتماعی بالایی برخوردارند، براساس نتایج آزمون فرضیه ها بین سرمایه فرهنگی و متغیر دافعه مبداء با گرایش به مهاجرت رابطه معنادار و مثبت و بین جاذبه مقصد و گرایش به مهاجرت رابطه معنادار و منفی به دست آمد.
مقدمه
موضوع مهاجرت های روستایی- شهری همواره مورد توجه اندیشمندان علوم اجتماعی، جغرافیدانان و اقتصاددانان بوده است. محور استقلال هر کشور خودکفایی در تولیدات کشاورزی می باشد. نخستین شرط رسیدن به این مهم، ماندن روستایی در روستا و پرداختن به کشاوری است. در حالیکه در کشورمان همچنان با انباشته شدن جمعیت در شهری، اضافه شدن بر تعداد مصرف کنندگان و کاهش تولیدکنندگان افزایش می یابد.
همچنین ساختار جمعیتی کشورهای در حال توسعه به دلیل مهاجرتهای روستا شهری و مهاجرت از شهرهای کوچک به شهرهای بزرگ به طور مداوم دستخوش تغییرات اساسی گردیده و حرکت مداوم مردم از مناطق محروم به کانونهای خدمات و قطبهای رشد باعث افزایش سریع و بیضابطه شهرنشینی شده و مشکلات عدیدهای را در شهرهای بزرگ به وجود آورده است.
در این میان گرایش ها سهم اساسی و مؤثری در زندگی فرد در جامعه دارند. شخص بر اساس گرایش خود به چیزی، آمادگی می یابد که به گونه ای خاص رفتار کند و هر چه گرایش مشخص تر باشد، احتمال رابطه آن با آن رفتار بیشتر است. با توجه به این که اطلاع دقیق از گرایشها میتواند امکان پیشبینی رفتارها و واکنش های آنها را فراهم کند، بنابراین سنجش دقیق آن نیز از اهمیت زیادی برخوردار است. البته صرف اطلاع از گرایش یک فرد برای تفسیر آن نمی تواند مفید باشد.
از این رو، تبیین گرایش و کشف عوامل مؤثر بر آن، یکی از لوازم برنامه ریزی برای تغییر گرایش در افراد است. گرچه مهاجرت در گذشته نیز وجود داشته است، ولی در چند دهه اخیر روند صعودی داشته و به صورت یک مسأله اجتماعی درآمده است.در این میان آذربایجان شرقی که به عنوان یکی از قطب های توسعه صنعتی و کشاورزی کشور مطرح بود، اکنون در راس استان های مهاجر فرست قرار دارد و بر اساس آمار اداره ثبت احوال استان آذربایجان شرقی، رکورددار استانهای مهاجر فرست در کشور است همچنین در طول 90 سال اخیر هرم جمعیتی در روستاها نیز وارونه شده است و در طی سه دهه اخیر نیز بیشترین جمعیت مهاجر از روستاها بوده است.
با توجه به مطالب فوق، شناخت وضعیت جریانات جابهجایی جمعیت در منطقه و گرایشات مردم منطقه نسبت به مهاجرت در برنامهریزی توسعه استان از اهمیت فوقالعادهای برخوردار است. روستای عین الدین از توابع شهرستان بستان آباد می باشد و در 66 کیلومتری تبریز قرار دارد. طبق آمار رسمی موجود در دهیاری روستا، جمعیت کل روستا 2756 نفر و تعداد خانوارهای ساکن در روستا 750 خانوار می باشد.
بیش از 70 درصد خانه های روستا نوساز و بیش از یک طبقه هستند. طرح های جامع از جمله پارک و شهربازی در این روستا اجرا شده اند. روستا دارای مدرسه برای تمام مقاطع تحصیلی می باشد. این روستا از معدود روستاهایی است دارای آمار بالای زنان و مردان دارای تحصیلات دانشگاهی و افراد متخصص می باشد از نظر طبیعی نیز منطقه دارای پتانسیل مناسب و معدن های پوکه و خاک چینی می باشد که فقط معدن پوکه به بهره برداری رسیده همچنین این روستا با وجود داشتن زمین های حاصلخیز و نیروی جوان فاقد کشاورزی مکانیزه است و محصولات اصلی کشاورزی آن گندم، جو، سیب زمینی و هویج مرغوب است.
ساختمان دهیاری و شورای روستا در یک ساختمان قرار دارند و خانه بهداشت با فاصله کمی در همان ورودی اصلی روستا قرار دارد. مسجد جامع روستا در وسط روستا قرار دارد و دارای 2 سالن بزرگی همراه با آشپزخانه بزرگ می باشد که پایگاه بسیج نیز در آن فعال می باشد.
موقعیت جغرافیایی روستا و نمایی از آن در شکل های شماره -1-1 و 2-1، ملاحظه می شود.
شکل:1 موقعیت عین الدین بر روی نقشه راه ها
شکل:2 موقعیت عین الدین بر روی نقشه ماهواره ای
شکل:3 نمای روستای عین الدین از بالای کوه
