بخشی از مقاله
چکیده
با توجه به افزایش جمعیت ساکن در مناطق شهری، ماشینی شدن زندگی جوامع و مشکلات و دغدغه های زندگی شهری، تمایل افراد برای گذران اوقات فراغت در طبیعت بکر و زیبا دو چندان شده است. به همین دلیل روستا به عنوان مکانی جذاب و دیدنی برای تفریح و گردشگری به شمار میرود. در واقع روستاها با توجه به موقعیت و شرایط خاص جغرافیایی، مکانی مناسب برای جذب گردشگر به شمار میرود. بنابراین رونق صنعت گردشگری نیازمند توجه ویژه به مناطق روستایی است.
به عبارتی توجه و توسعه صنعت گردشگری روستایی علاوه بر درآمد زایی برای جامعه سبب رونق و بهبود زندگی اقتصادی و اجتماعی روستاییان نیز میگردد. رسیدن به این مهم جز از طریق توجه به جاذبهها و پتانسیلهای مناطق روستایی و تلاش جهت توسعه و بهبود این جاذبهها امکان پذیر نیست. به همین دلیل در این پژوهش با استفاده از روش پیمایشی و میدانی به بررسی چشم اندازهای بکر و جذاب روستای بوژان پرداخته شده است، تا با معرفی جاذبه های این روستا گامی در جهت توسعه گردشگری روستایی برداشته باشیم.
در همین راستا نتایج تحقیق گویای آن است که، روستای بوژان با توجه به جاذبه های زیبا و منحصر به فرد از جمله: آبشار بوژان، امام زاده، معماری سنتی و بافت پلکانی روستا، احداث دانشگاه نیشابور در بخش جنوبی روستا قابلیت تبدیل شدن بوژان را به عنوان یکی از قطبهای مهم گردشگری فراهم نموده است. دست یابی به این مهم نیازمند توجه به جاذبه های این روستا و توسعه و معرفی این جاذبهها به گردشگران است.
-1 مقدمه
در حال حاضر اغلب کشورهای جهان در رقابتی تنگاتنگ و نزدیک، در پی بهره گیری از توانمندیهای کشور خود هستند تا بتوانند سهم بیشتری از درآمد ناشی از صنعت توریسم را به خود اختصاص دهند و به سادهترین شکل ممکن به اشتغال زایی بپردازند
این صنعت علاوه بر درآمدزایی، ارزآوری، اشتغالزایی و تبادل فرهنگها، سهمی را در بین فعالیتهای اقتصادی جهان، از جمله صادرات به خود اختصاص داده است
در واقع با توجه به ماشینی شدن زندگی و دغدغهها و مسائل موجود در شهرها، توجه گردشگران را به محیطهای زیبا و بدور از هیاهوی روستاها کشانده است در نتیجه جهت توسعه صنعت گردشگری نیاز به توسعه و توجه به گردشگری روستایی است. به عبارتی، روستا به عنوان یک مکان اقتصادی، اجتماعی و سیاسی، زیستگاه عبارتی، روستا به عنوان یک مکان اقتصادی، اجتماعی و سیاسی، زیستگاه جماعتی از مردم در خارج از محدوده شهرهاست که دارای هویت تاریخی، جغرافیایی و فرهنگی مخصوص به خود میباشد
سیر و سیاحت و سفرهای گردشگری، هر چند طبق یافته های باستانی و دادههای تاریخی پدیدهای دیرپا و قدیمی است و عمری به قدمت تاریخ و تمدن بشری دارد، اما ضرورت های زمان، همراه با توسعه و گسترش فناوری باعث شده است که نیاز به استراحت، تفریح و تمدد اعصاب، بیش از هر زمان دیگری در این عصر نمود پیدا کند
این میان یکی از زیباترین مکانها برای گردش و گذران اوقات فراغت روستاها میباشد. گردشگری روستایی عبارت است از مناطق تفریحی - تجاری در روستا که خدماتی را برای گردشگران و توریستها عرضه میکند
در دنیای کنونی، گردشگری، یکی از مهمترین بخشهای فعالیت اقتصادی است که در این میان گردشگری روستایی به لحاظ وجود مسائل و مشکلات متعدد در مناطق روستایی نظیر مهاجرتهای بی رویه میزان بالای بیکاری، فقدان امکانات رفاهی و خدماتی، درآمد پایین روستائیان و از اهمیت دوچندانی برخوردار است
برخورداری بافت و معماری روستایی از زیبایی اکولوژیکی، استفاده از مصالح بومی، هماهنگی با شرایط محیطی در استقرار بافت و ساخت و ساز مسکن، قرار گرفتن روستاها در بستر طبیعی و برخورداری از مناظر و چشم اندازهای طبیعی از مهمترین امتیازهای روستاها محسوب میشود
در همین راستا مقاله حاضر به دنبال پاسخگویی به سؤال زیر است که: چه عواملی نقش مهمی در جذب گردشگر و توسعه گردشگری روستای بوژان داشته است؟
-2 مبانی نظری
توریسم واژه ای فرانسوی از کلمه Tour گرفته شده است که در زبان فرانسوی به معانی پیمودن، سیر کردن و گردش نمودن به کار رفته است
صنعت توریسم میتواند راهکارهای مناسب برای توسعه صادرات و کسب درآمدهای دولتی کشورها داشته باشد
در واقع گردشگری آمیزه ای از فعالیتهای مختلف است که به صورت زنجیره ای در جهت خدمات رسانی به گردشگران انجام میگیرد. بنابراین گردشگری شامل تمامی پدیدهها و روابط حاصل از تعامل گردشگران، عرضه کنندگان و فروشندگان محصولات گردشگری، دولتها و جوامع میزبان، در فرایند جذب و پذیرایی از گردشگران میباشد
گردشگری روستایی میتواند به کلیه فعالیتها و خدماتی گفته شود که به وسیله کشاورزان، مردم و دولتها برای تفریح، استراحت و جذب گردشگران و نیز فعالیتهایی که به وسیله گردشگران در نواحی روستایی صورت میگیرد گفته شود. همچنین میتواند شامل گردشگری کشاورزی، گردشگری مزرعه، گردشگری طبیعی و گردشگری فرهنگی بشود .همان گونه که ذکر شد بنا بر تعاریف فوق، گردشگری روستایی تنها شامل گردشگری کشاورزی نمیشود، بلکه همه فعالیتهایی را که گردشگران در مناطق روستایی انجام میدهند، در بر میگیرد.
از این رو میتوان گفت که گردشگران روستایی با انگیزه های متفاوتی از قبیل بی نظیر بودن اکولوژیکی، دستیابی به فرصتهای ماجراجویی ویژه دیدن جذابیتهای فرهنگی یا کیفیت فضا و محیط نواحی روستایی بازدید میکنند
گردشگری به کشورهای در حال توسعه در حل مشکلاتی نظیر بیکاری و فقر با تحرک بخشی به پتانسیلهای این کشورها کمک خواهد کرد. این در حالی است که گردشگری فعالیتی پاک است که به طبیعت ضرری نمیرساند و در حفظ طبیعت نیز برای نسلهای آینده کمک میکند
از گردشگری به عنوان کاتالیزوری کارآمد برای بازسازی و توسعه اقتصادی و اجتماعی نواحی توسعه نیافته یاد شده است، به طوری که طی سالهای اخیر در سراسر اروپا برای رفع چالشهای اقتصادی و اجتماعی نواحی مختلف، گردشگری در کانون توجه قرار گرفته است - کیم، . - 2002 اثرات گردشگری بر محیط زیست از دیدگاه ساکنان نشان دهنده آن است که ساکنان ممکن است گردشگری را عامل مثبت یا منفی تأثیر گذار بر محیط خود در نظر گیرند
-3 روش تحقیق
با توجه به ماهیت موضوع و مؤلفههای مورد بررسی، نوع تحقیق کاربردی- توسعهای و روش بررسی توصیفی- تحلیلی است. ابزار جمع آوری اطلاعات، مجلات معتبر و مرتبط، پایاننامهها، کتب مرتبط میباشد. اطلاعات میدانی نیز از طریق پرسشنامه و مصاحبه حضوری بدست آمد. در این خصوص تعداد 200 عدد پرسش نامه در میان گردشگران حاضر در مکانهای تفریحی و کارشناسان مسئول که به عنوان جامعه نمونه انتخاب شده بودند توزیع گردید. سرانجام اطلاعات حاصل در نرم افزار spss تجزیه و تحلیل شده و نتایج ارزیابیها تدوین گردید.
-4 معرفی اجمالی منطقه
روستای کوهپایه ای بوژان در 15 کیلومتری شمال شرقی شهر نیشابور، و از زیباترین دره های طبیعی منطقه است که با ارتفاع متوسط 1600 متر در دامنه یکی از مرتفعترین قلل ارتفاعات بینالود قله گود زرد - شیرباد - و در 36 درجه و 14 دقیقه عرض جغرافیایی و 58 درجه و 58 دقیقه طول جغرافیای واقع شده است
