گزارش کارآموزش کارخانجات نساجی خوی

بخشی از مقاله

گزارش کارآموزش كارخانجات نساجي خوي

مقدمه
بشر از نخستين روز خلقت به فكر توليد پوشاك براي خود بوده و در اين راه تلاش بسيار نموده است كه ثمره آن را مي توان از تنوع فوق العاده پوشاك در طول تاريخ به ويژه در عصر حاضر مشاهده كرد. صنعت نساجي در ايران سابقه چند هزار ساله دارد. اين صنعت در ايران در قرن يازدهم هجري تقريباً با صنعت نساجي ساير كشورهاي جهان همگام بود. امروزه پيشرفت و تحولات قرون اخير سبب شده است كه بشر با روي آوردن به خواص فيزيكي مواد و با بكارگيري ذوق و هنر خود در صنعت نساجي تحولات شگرفي را ايجاد كند.

يكي از قسمت هاي مهم در صنعت نساجي، قسمت مقدمات بافندگي و بافندگي مي باشد كه از اهميت فراواني برخوردار است و با پيشرفت در زمينه توليد ماشين هاي بافندگي امروزه پارچه هايي با كيفيت بالاتر را مي توان ايجاد نمود.

فصل اول
مقدمه
كارخانجات نساجي خوي (شركت سهامي عام) با سرمايه بانك صنعت و معدن در سال 1363 به منظور توليد سالانه 4300 تن نخ و 10 ميليون پارچه تكميل شده (لباس، پيراهن و ملحفه اي) با هدف اشتغال حدود يك هزار نفر تأسيس گرديد.

موقعيت جغرافيايي طرح
كارخانه در زميني به وسعت يك صد هكتار در كيلومتر 20 جاده خوي – مرند واقع در استان آذربايجان غربي احداث شده است كه از جاده اصلي يك كيلومتر فاصله دارد.
اين واحد از مراكز هر يك از استان هاي آذربايجان غربي و شرقي 150 كيلومتر فاصله داشته كه اين مسافت با اتومبيل در زماني كمتر از دو ساعت قابل طي مي باشد، با توجه به فاصله هوايي و زميني از تهران حدود سه تا چهار ساعت مي توان طي نمود.
از خصوصيات ويژه كارخانجات نساجي خوي نزديكي آن به مرزهاي خروجي كشور است، به طوري كه از مرز بازرگان 120 كيلومتر، از مرز جلفا 60 كيلومتر، از مرز رازي كه ايستگاه راه آهن ارتباط استان وان و تركيه مي باشد 90 كيلومتر فاصله دارد كه به سهولت، توليدات اين شركت قابل صدور از هر يك از مرزهاي فوق الذكر مي باشد.

هدف از ايجاد كارخانجات:
1- محروميت زدايي
2- ايجاد اشتغال
3- كمك به توسعه صنعتي و شكوفايي اقتصاد كشور
4- حركت در جهت قطع وابستگي و كمك به تحقق امر صادرات غير نفتي
* اين پروژه با جذب 34 ميليون مارك ارز فاينانس، ماشين آلات بخش مقدمات ريسندگي و مقدمات بافندگي را از بهترين سازندگان سوئيس و آلماني تأمين نموده است در مهرماه 1371 گشايش اعتبار گرديده و پس از حدود شش ماه، ماشين آلات شروع به حمل و ترخيص گرديد. نصابان خارجي از فروردين 1373 نسبت به نصب و راه اندازي ماشين آلات اقدام نمودند و در مردادماه سال 1373 به اتمام رسيده و در ماه هاي شهريور و مهر توليد آزمايشي شروع شد.
از آبان ماه سال 73 بخش ريسندگي شروع به توليد نموده است و در شهريورماه سال 74 با ظرفيت كامل توليد ريسندگي توسط رئيس جمهور وقت جناب آقاي هاشمي رفسنجاني افتتاح گرديد.
ماشين آلات بافندگي كارخانه به تعداد 180 دستگاه در سال 75، از كارخانه غدير خريداري شده و در سال 76 نصب و راه اندازي گرديده است و در شهريورماه سال 76 توسط وزير محترم صنايع آقاي مهندس شافعي بخش بافندگي افتتاح گرديده است.
قسمت بافندگي در سال 1376 نصب و راه اندازي شده كه شامل 3 بخش

اصلي به شرح زير است:
1) مقدمات بافندگي شامل يك دستگاه چله پيچي بخشي و يك دستگاه چله پيچي مستقيم و يك دستگاه آهارزني ساخت آلمان مي باشد كه چله مورد نياز بافندگي را تأمين مي نمايد.
2) بافندگي دپيري كه در حال حاضر 140 دستگاه مي باشد (در ابتدا 180 دستگاه بود كه در سال 79 تعداد 40 دستگاه فروخته شد تا ماشين هاي جديد (سولزر) ساخت سوئيس جايگزين آنها شود). ماشين هاي فوق ساخت كارخانه غدير تحت ليسانس سوئيس مي باشد و طي سال هاي اخير و در اين قسمت به طور متوسط سالانه 5/4 ميليون متر پارچه توليد شده است.
3) بافندگي پروژ كتايل كه در حال حاضر شامل 30 دستگاه ماشين بافندگي دو عرض مدرن ساخت سوئيس مي باشد كه در سال 80 نصب شده است و براي بافت پارچه هاي نگين چين در نظر گرفته شده است.
ماشين آلات قسمت رنگرزي و آهار چله و تكميل پارچه جين نيز در حال نصب مي باشد كه با راه اندازي آن امكان توليد پارچه جين رنگي تكميل شده به وجود خواهد آمد. ماشين آلات اين قسمت شامل يك دستگاه چله پيچي مستقيم، يك دستگاه رنگرزي و آهار و يك دستگاه تكميل پارچه ساخت آلمان مي باشد.

خلاصه طرح اجرايي پروژه ريسندگي كارخانجات نساجي خوي
الف- مشخصات فني
1- محل شروع كيلومتر 20 جاده خوي – مرند در استان آذربايجان غربي
2- شروع عمليات ساختماني خردادماه 1372
3- شروع نصب ماشين آلات فروردين 1373
4- شروع بهره برداري آزمايشي پس از نصب ماشين آلات در مدت 5 ماه، بهره برداري آزمايشي از مردادماه 1373 شروع گرديد.
5- ظرفيت اسمي توليد 4300 تن انواع نخ هاي پنبه اي، پلي استر پنبه، پلي استر ويسكوز، ويسكوز پنبه (با نخ همگن 20)

6- منابع تأمين مواد اوليه پنبه از مناطق بجنورد، گنبد و گرگان
پلي استر از شركت پلي اكريل و پلي استر وارداتي
ويسكوز وارداتي
7- سازندگان ماشين آلات
- مقدمات ريسندگي
- ريسندگي

- تابندگي
شركت ريتر سوئيس و آلمان
شركت ريتر آلمان
شركت زاورد آلما آلمان و فاريس ايتاليا
8- مهندس مهندسين كارخانجات نساجي خوي
9- مساحت زمين جمعاً مساحت كل كارخانه يك صد هكتار مي باشد كه براي اجراي مجتمع صنعت نساجي از اين فضاها استفاده مي گردد.
10- مساحت ساختمان هاي ريسندگي
- توليدي
- انبار مواد اوليه
مساحت كل 17000 مترمربع
مساحت كل 4200 مترمربع
11- تأسيسات موجود
- برق
- آب

- سوخت

3 مگاوات
آب مورد نياز 15 ليتر در ثانيه بوده كه از طريق چاه حفر شده، دو حلقه چاه ديگر به صورت ذخيره شده مي باشد، در داخل مخزن بتني 2000 مترمكعب تخليه مي گردد.
مازوت جهت استفاده سه دستگاه ديگ بخار ده تني

خلاصه طرح اجرايي پروژه رنگرزي كارخانجات نساجي خوي
الف- مشخصات فني
1- محل طرح كيلومتر 20 جاده خوي – مرند در استان آذربايجان غربي
2- شروع عمليات ساختماني تيرماه 1374

3- شروع نصب ماشين آلات سال 1374
4- شروع بهره برداري آزمايشي پس از نصب ماشين آلات در مدت 1 ماه، بهره برداري آزمايشي از مهرماه 1374 شروع گرديد.
5- ظرفيت اسمي 1 الي 3 تن در شبانه روز بسته به نوع رنگرزي و نمره نخ

6- منابع تأمين مواد اوليه تأمين نخ از ريسندگي خود شركت و كارخانه هاي ريسندگي ديگر شركت ها و تأمين رنگ عمدتاً از شركت هاي آلماني و سوئيسي
7- سازندگان ماشين آلات
- شل پيچي و سفت پيچي
- ماشين هاي رنگرزي

- بوبين پيچي و برگردان
شركت اشلافهورت آلمان
شركت تيس آلمان
اشلافهورت آلمان
8- مهندس توسط مهندسين كارخانجات نساجي خوي و نصابان خارجي
9- تأسيسات موجود
- آب
- برق

100 مترمكعب در يك شبانه روز
5/207 كيلووات

خلاصه طرح اجرايي پروژه بافندگي كارخانجات نساجي خوي
الف- مشخصات فني
1- محل طرح كيلومتر 20 جاده خوي – مرند در استان آذربايجان غربي

2- تاريخ عقد قرارداد 10/3/1375
3- شروع عمليات ساختماني مردادماه 1375
4- خاتمه عمليات ارديبهشت ماه 1376- 3 ماه زودتر از زمان پيش بيني ش

ده در طرح
5- شروع بهره برداري آزمايشي خردادماه 1376
6- ظرفيت اسمي 5/7 ميليون متر انواع پارچه هاي لباسي – پيراهني – ملافه اي در سال
7- ظرفيت در زمان بهره برداري 3 ميليون متر
8- منابع تأمين مواد اوليه قسمت ريسندگي نساجي خوي
9- سازندگان ماشين آلات مقدمات بافندگي: هاكوبا آلمان – سوكومولر آلمان – تيتان دانمارك
بافندگي: كارخانجات ساخت ماشين آلات نساجي غدير پزد – سولرز

سوئيس
10- مهندس توسط مهندسين كارخانجات نساجي خوي
11- مساحت ساختمان هاي بافندگي
- توليدي
- انبار محصول
- محل احداث مخازن
16000 مترمربع
6140 مترمربع
مخزن سوخت مازوت با حجم 500 مترمكعب در فضايي به مساحت 300 مترمربع
11- تأسيسات موجود
- برق
- آب
(5/1 مگاوات)
10 ليتر در ثانيه

وضعيت و تركيب نيروي انساني كارخانجات نساجي خوي
1 تعداد نيروي انساني در طول سال 84 491 نفر مي باشد كه نسبت به سال قبل 1 نفر افزايش دارد.

2 تركيب تحصيلي نيروي انساني تا پايان سال 84 مقطع تحصيلي زير ديپلم ديپلم فوق ديپلم ليسانس فوق ليسانس

نفر 138 321 16 16
درصد 28% 66% 3% 3%

3 تركيب سني نيروي انساني تا پايان سال 84 سن كمتر از 25 سال از 25 تا 30 سال از 30 تا 35 سال از 35 سال به بالا
نفر 1 38 234 218
درصد 2/0% 8/7% 48% 44%

4 تركيب وضعيت تأهلي نيروي انساني تا پايان سال 83 تأهلي مجرد م

عيل متأهل
نفر 40 8 443
درصد 8% 5/1% 5/90%

5 تركيب شغلي نيروي انساني تا پايان سال 84 قسمت توليد و فني پشتيباني اداري، مالي، بازرگاني
نفر 381 52 58
درصد 5/77% 5/10% 12%

ضمناً قسمت توليدي و فني به صورت چرخشي سه شيفت 8 ساعته و قسمت هاي پشتيباني، اداري، مالي و بازرگاني به صورت عادي كار (30/7 الي 30/15) كار مي كنند.

نمودار كلي سازمان (كارخانجات نساجي خوي)

فصل دوم
مقدمه
تعريف مقدمات بافندگي – Weaving Preparation
به مجموعه عمليات و فرآيندهايي كه در طي آن نخ هاي توليد شده در مرحله ريسندگي آماده توليد پارچه در فرآيند بافندگي مي شود را اصطلاحاً مقدمات بافندگي مي گويند.
عمليات بافندگي در حقيقت بين عمليات ريسندگي و بافندگي قرار مي گيرد. به طور كلي روش هاي مختلفي براي عمليات بافندگي وجود دارد و از اين رو مراحل مقدمات بافندگي براي آنها نيز با توجه به ويژگي هاي فرآيند بافندگي متفاوت مي شود.
عمده پارچه هاي توليد شده در دنيا در فرآيند بافندگي كلاسيك توليد مي شوند كه در آن با استفاده از دو دسته نخ هاي تار و پود پارچه بافته مي شود.
براي مقدمات بافندگي كلاسيك نياز به عمليات آماده سازي نخ هاي تار و پود وجود دارد به طوري كه نهايتاً خروجي يك واحد مقدمات بافندگي مي تواند آماده بافت براي نخ هاي تار و بوبين و يا ماسوره بافندگي براي نخ هاي پود باشد.
به طور كلي قبل از اينكه نخ ها در عمليات مقدمات بافندگي

مورد استفاده قرار بگيرند ضرورت دارد آنها در شرايطي قرار بگيرند تا با رطوبت و دماي سالن انطباق لازم را داشته باشند و از اين رو معمولاً نخ ها ابتدا ساعاتي بدون استفاده براي گرفتن رطوبت و دماي لازم در داخل سالن باقي مي مانند.
مشخصات ماشين آلات خط توليد در قسمت مقدمات بافندگي (مدل – سال ساخت – كشور سازنده)
- ماشين چله پيچي مستقيم
Hacoba

NzB 1000
Work Monchengladbach

1983/7/5
AC 3 ~
- ماشين آهار
Sucker Muller

Year 1993
Model : AVP
Made in Germany
- دستگاه شستشو دهنده شانه
SP LEC <
M3B
12676
Model CE97
D3 ~50Hz
400v
230/24v
35A
50A

13kv
Made in Germany
- دستگاه حمل شانه و ورده
genkinger
Type: KHR 25M GEV
Serial no: 200-1162
Year of construction : 2000
Carring capacity : 300/2500kg
Net weigh W/O buttery : 1050 ks
Made in Germany
- دستگاه طراحي نيمه اتومات
KNOTEX MASCHINE BAU GMBH Germany
KL1A220
BJ1998
Made in Germany

- ماشين دوخت
Selector
TITAN
Year 1997 METAL BUEN29

Type : GHS-2E
2750 BALLERUP / DENMARK
- دستگاه چله پيچي بخشي
Hacoba – Textil maschinen GmbH & Co . KG
Werk Monchengladbach
Modell / Model / Modele : Us – S / 90
Datum / Date / Date : JULI 1993
- قسمت شانه ماشين چله پيچي بخشي
Hacoba
Modell / Model / Modele : KS – N
Datum / Date / Date : 2805093
- دستگاه گره زني
TITAN
DENMARK

SELECTOR , model GH3
ماشين چله پيچي مستقيم
در چله پيچي مستقيم روش كار بدين ترتيب است كه مطابق ظرفيت قفسه و متناسب با تعداد كل سر نخ ها در چله بافندگي بوبين در قسمت قفسه قرار گرفته و نخ از روي بوبين ها پس از عبور از قسمت هاي مختلف ماشين بر روي يك چله پيچيده مي شود. به اين چله اصطلاحاً Back Beam گفته مي شود. با توجه به اينكه تراكم نخ هاي تار در Back Beam ها كامل نمي شود، به خاطر همين تعدادي از اين Back Beam ها متناسب با تعداد كل سر نخ ها در چله بافندگي در قسمت ماشين آهار و يا ماشين چله برگردان قرار داده مي شود كه در اين شرايط نخ از روي چله ها باز شده و نهايتاً بر روي چله بافندگي پيچيده مي شود.
معمولاً نخ هايي كه نياز به آهار دارند از چله پيچي مستقيم اس

تفاده مي شود.
- اين نوع چله پيچي به دو دسته تقسيم مي شوند:
1) با سرعت كم: كه جهت نخ هاي با بوبين هاي فلانژدار مي باشد.
2) با سرعت زياد: جهت نخ هاي با بوبين هاي مخروطي و استوانه اي با سرعت 400-800 m/min مي باشد..
- اجزاي ماشين چله پيچي مستقيم عبارتند از:
1) قفسه (Creel)
2) تنظيم كشيدگي و راهنما (Tension)
3) شانه تنظيم عرض
4) غلتك متراژ
5) حس كننده كشش
6) آنتي استاتيك
7) روغن زن
8) قسمت پيچش (Head Stock)
- قفسه
قفسه كه محل قرارگيري بوبين ها مي باشد به صورت V شكل بوده كه به ازاي هر سر نخ تار دو بوبين وجود دارد كه يكي در حال كار و ديگري به عنوان ذخيره مي باشد. بوبين هاي در حال كار در قسمت بيروني دو بخش به هم چسبيده V شكل قرار گرفته اند و بوبين هاي ذخيره در قسمت دروني دو بخش به هم چسبيده V شكل قرار دارند.
در هنگام اتمام بوبين هاي در حال كار، كلاج قفسه ها را فشار داده و بوبين هاي ذخيره را جايگزين بوبين هاي در حال كار مي كنند. اين قفسه ها در هر طرف داراي 45 رديف عمودي مي باشند كه در هر رديف عمودي 7 بوبين قرار داده مي شود كه روي هم 630 بوبين در هر طرف قفسه ها جاي مي گيرند.
طول نخ بر روي بوبين ها معمولاً به قدري است كه بتوان از يك بوبين چند چله بدست آورد.
مهم ترين ويژگي اين قفسه ها عبارتند از:

- توقفات نسبتاً كم مي باشد.
- داراي ته بوبين هستند.
- فضاي كمتري را اشغال مي كنند.
- كشيدگي كمتري به نخ هاي تار وارد مي كنند.
- وسيله كشيدگي

جهت هر سر نخ وسيله كشيدگي در قفسه قرار دارد كه دانسيته چله پيچيده شده متأثر از ميزان كشيدگي مي باشد. كشش زياد نخ، خواص الاستيكي نخ را تغيير مي دهد و كشش نامنظم نخ ها با ايجاد بي نظمي در پيچش نورد چله و در نتيجه كاهش راندمان بافندگي و كاهش كيفيت پارچه توليدي را باعث مي گردد.
كشش وارده بر نخ در قفسه چله پيچي شامل دو كشش كه عبارتند از:
1- كششي است كه در اثر ايجاد بالن در هنگام باز شدن نخ از روي بوبين ايجاد مي شود.
2- كششي كه توسط وسايل كشيدگي و راهنماها به نخ اعمال مي شود.
در اين ماشين سيستم كشش به صورت انحراف مسير عبور نخ مي باشد كه اين عمل توسط دو ميله عمودي صورت مي گيرد كه با توجه به تنظيم فاصله اين دو ميله كشش نخ تنظيم مي شود.

كشش ورودي
كشش خروجي
ضريب اصطكاك
زاويه پيچش
- وسيله توقف اتوماتيك به هنگام پارگي
در روي قفسه ماشين براي هر نخ تار يك سنسور وجود دارد كه اين سنسورها به صورت سري به هم متصل شده اند و با پاره شدن يكي از سر نخ ها سنسور مورد نظر عمل كرده و در نتيجه مدار وصل شده و ماشين متوقف مي شود. در بالاي هر رديف عمودي از قفسه، لامپ هايي جهت مشخص كردن رديفي كه نخ در آن رديف پاره شده است، وجود دارد و با پاره شدن يكي از سر نخ ها لامپ روشن شده و به راحتي مي توان پارگي را تشخيص و رفع پارگي نمود.
محل قرارگيري توقف اتوماتيك بايد قبل از رسيدن نخ به محل پيچش ماشين باشد، چون برگشت سيم پيچش در ماشين چله وجود ندارد.

- سيستم توقف قسمت پيچش
سيستم ترمز قسمت پيچش به صورت هيدروليكي مي باشد كه اهرم ترمز به صورت فشار پنوماتيكي فرمان را به قسمت ترمز ماشين مي رساند.
- شانه ماشين چله پيچي مستقيم
شانه جهت مجزا و تفكيك نمودن نخ تار و تنظيم تراكم تار بر روي

ماشين چله نصب مي گردد. از تعدادي سوزن كه به طور مجزا و منظم و خطي در يك پايه قرار مي گيرد كه از جنس فولاد سخت كه آبكاري شده اند.
معمولاً حالت شانه ها زيگزاگي مي باشد و به صورت لولايي بوده كه با كم و زياد نمودن زاويه بين آنها تراكم را تغيير مي دهند. اين شانه ها روي پايه محركي قرار گرفته اند تا بتوانند نخ ها را در عرض پارچه به طور يكنواخت قرار دهند.
در چله پيچي مستقيم طول شانه برابر عرض پارچه مي باشد. اين در حالي است كه در چله پيچي بخشي طول شانه برابر هر باند چله مي باشد.
- قسمت پيچش
نخ بر روي نورد چله با تراكم يكسان و يكنواختي پيچيده مي شود تا دانسيته چله از ابتدا تا انتهاي پيچش يكسان باشد، اگر دانسيته متغير باشد در هنگام باز نمودن چله كشيدگي تغيير مي نمايد.
در اين ماشين حركت توسط يك الكتروموتور به محور اسنو داده مي شود چون همانند بوبين پيچي، دقيق عمل مي نمايد. دانسيته از ابتدا تا انتهاي پيچش متفاوت مي باشد. چون با افزايش خطر اسنو سرعت سطحي پيچش افزايش مي يابد، جهت رفع اين عيب بين موتور و اسنو يك گيربكس قرار داده مي شود و با افزايش قطر چله، سرعت تنظيم مي شود.
– وسيله كنترل متراژ چله
هر چله طولي معين بايد داشته باشد، در غير اين صورت باعث ضايعات مي گردد. نخ از بين سه غلتك عبور نموده غلتك وسط به دورسنج متصل مي باشد. براساس محيط غلتك و تعداد دوري كه مي زند، ميزان متراژ نخ برحسب متر بر روي كنتور نمايان مي گردد.
- داراي يك Cutter متحرك جهت بريدن سر نخ هاي تار مي باشد.
- پل نخ تار
اين قسمت بعد از شانه قرار مي گيرد و نخ ها را به صورت موازي و منظم به قسمت پيچش چله انتقال مي دهد.
- در قسمت بالايي قفسه ماشين يك تجهيز كننده متحرك وجود

دارد كه پرزها و گرد و غبار را از نخ ها جدا مي كند.
- عرض چله هايي كه در اين ماشين بكار گرفته مي شوند 180 سانتيمتر مي باشد.
- طرح كلي و اصول كار ماشين چله پيچي مستقيم
همان طور كه قبلاً توضيح داده شد، هر ماشين چله پيچي دو بخش دارد، چله پيچ و قفسه نگهداري بوبين ها. جهت راه اندازي ماشين چله پيچي مستقيم ابتدا بوبين ها را با توجه به تعداد سر نخ هاي تار چله بافندگي در داخل قفسه مي گذاريم. سپس آنها را از ميان راهنماها، وسايل كشيدگي، وسايل ترمز كننده نخ عبور مي دهيم، سپس سر نخ هاي تار را از بين دندانه هاي شانه با توجه به عرض چله مورد نظر عبور مي دهيم. سپس سر نخ هاي تار را از روي پل نخ تار عبور داده و بر روي چله مي پيچيم، سپس ماشين را روشن كرده و متراژ مورد نظر را بر روي چله مي پيچيم.
چله پيچي بخشي
در اين ماشين روش كار بدين ترتيب است كه نخ هاي قرار گرفته در قفسه به صورت بخش بخش و يا باند باند ابتدا بر روي يك درام شيب دار پيچيده مي شود، سپس نخ هاي پيچيده شده بر روي درام طي مرحله ديگر به چله بافندگي تبديل مي شوند. به عبارت ديگر در اين روش عمليات در دو مرحله انجام مي گيرد:

1- انتقال نخ از قفسه به درام شيب دار
2- انتقال نخ از درام شيب دار به چله بافندگي
تعداد باندهايي كه مورد استفاده قرار مي گيرند وابسته به تعداد ك

ل سرنخ ها و ظرفيت قفسه مي باشد و از اين جهت هر چقدر ظرفيت قفسه بزرگتر باشد، عمليات با زمان تلف شده كمتري انجام مي گيرد. به طور كلي با توجه به دو مرحله بودن فرآيند در چله پيچي بخشي، زمان تلف شده در اين سيستم بيشتر از نوع مستقيم است و اساساً روش چله پيچي بخشي براي نخ هاي تار رنگي و همين طور نخ هايي كه قرار نيست عمليات آهارزني بر روي آنها انجام بگيرد مورد استفاده واقع مي شود.