بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
بیوتکنولوژی صنایع غذایی
اسلاید 2 :
مقدمه
جمعيت جهان با سرعتي باور نکردني در حال افزايش است که تخمين زده مي شود تا سال 2013 جمعيت جهان به 7 ميليارد نفر برسد. مسلماً تأمين نيازهاي بشر در آينده يکي از مهمترين مسائل و معضلات مسئولين اجرائي در کشورهاي در حال توسعه خواهد بود قطعاً بهينه سازي شاخص هاي اصلي براي افزايش کمي وکيفي محصولات کشاورزي را بايد به عنوان يکي از راهکارهاي اصلي مد نظر داشت، سرمايه گذاريها و تحقيقات بدون وقفه در زمنيه هاي مختلف در جهت تداوم و افزايش تسلط کشورهاي صنعتي بر سرنوشت غذا، دارو و ديگر امور زندگي انسانهاي جهان سوم هست.
اهميت اين سرمايه گذاري ها را نیز مي توان افزايش جمعيت در کره زمين و نياز روز افزون بازار جهاني به غذا دانست در اين بين محصولات بيوتکنولوژي در کشورهاي پيشرفته موجب نابساماني و رکورد بازار تولید سنتي کشورهاي در حال توسعه مي گردد. اطلاعات جهاني نيز بيانگر اين موضوع است که صاحبان صنايع چند مليتي در زمينه کشاورزي و منابع طبيعي کارخانه هاي سنتي خود را به بهاي گزاف به کشورهاي جهان سوم فروخته و خود درصدد پايه گذاري کارخانجات جديد و سودآوري در زمينه بيوتکنولوژي هستند.
صنايع غذايي یکي از مهمترين اجزاي بخش کشاورزي، نقش مهم و ارزنده اي در تأمين غذاهاي سالم، بهداشتي، ارزان وکافي براي نسل حاضر و آينده از طريق فن آوري ها و دستاوردهاي بيوتکنولوژي دارد لذا توجه به اين بخش به علت اينکه پيشرفت سريع بيوتکنولوژي چهره جهان را در قرن آينده دگرگون خواهد کرد و صنايع غذايي و کشاورزي نيز شديداً تحت تأثير اين تکنولوژي هستند امري ضروري است لذا بايد زمينه هاي حضور بيوتکنولوژي در بخش صنايع غذايي و تأثير آن بر روي کميت و کيفيت محصولات غذايي مورد توجه کارشناسان و متخصصان غذايي قرار گيرد.
اسلاید 3 :
بيوتکنولوژي چيست؟
کلمه بيوتکنولوژي از دو کلمه «بيو» به معناي زنده و زندگي يا سيستم زنده و « تکنولوژي » به معناي یک روش علمي به منظور دستيابي به يک هدف عملي، شکل گرفته است. بيوتکنولوژي به طور کلي به مجموعه اي از تکنولوژيها اطلاق مي گردد که سيستمهاي زنده يا بيولوژي گياه، حيوان، ميکروارگانيسم يا ترکيبات مخصوص مشتق شده از اين سيستمها را به منظور توليد کالاها و خدمات صنعتي به کار مي گيرد.
بيوتکنولوژي پيشرفت نوظهور و جديدي نيست. مطالعات ميکروبيولوژيست ها در طي بيش از صد سال نشان داده است که بين انسان و ميکروبها ارتباط حياتي بسيار نزديکي وجود دارد. که اين ارتباط مي تواند مفيد يا مضر باشد. سابقه استفاده از ميکروارگانيسم ها براي توليد مواد خوراکي نظير آبجو، سرکه، ماست و پنير به بيش از 8 هزار سال قبل مي رسد ولي مکانيسم توليد اين محصولات براي بشر ناشناخته بود، انسان با مشاهده اين واقعيت که شير ترش داراي قابليت نگهداري خيلي بهتري است به زودي دريافت که با افزودن مقدار اندکي از شير ترش روز قبل به شير تازه مي تواند فرايند تخمير را در آن آغاز کند. اتانول نخستين ماده شيميايي بود که براي بالا بردن محتواي الکلي شراب و آبجو به وسيله بيوتکنولوژي توليد شد.
بجز تقطير، بيوتکنولوژي از دوران مسيحيت تا اوايل سده بيستم تغيير اندکي داشته و همانند پيشرفت ساير علوم انگيزه پيشترفت اين علم نيز با جنگ فراهم شد. بيوتکنولوژي تقريباً در تمام زمينه ها کاربرد دارد. براي مثال کاربرد ميکروارگانيسم ها در بخشهاي دارويي، صنعت و معدن، تصفيه فاضلاب، و. هم اکنون شناخته شده است.
اسلاید 5 :
تعریف بیوتکنولوژی غذایی
استفاده از سلولهای زنده یا قسمتی از آنها، به منظور تولید یا اصلاح محصولات غذایی یا مواد افزودنی به غذا
میتوان کاربرد بیوتکنولوژی در صنایع غذایی را به دو بخش کاربرد بیوتکنولوژی سنتی و کاربرد بیوتکنولوژی مدرن تقسیم کرد:
درکاربرد "بیوتکنولوژی سنتی" در صنایع غذایی، از فناوری تخمیری (ریزسازوارهها یا میکروارگانیزمها) جهت تغییر مواد خام غذایی به محصولات غذایی تخمیری شامل پنیر، ماست، خمیر نان و غیره استفاده میگردد. استفاده از ریزسازوارهها و آنزیمها در این فرآیندها باعث ایجاد تغییرات در طعم، عطر و بافت مواد خام غذایی یا افزایش قابلیت نگهداری آنها میگردد.
در بکارگیری "بیوتکنولوژی نوین" در صنایع غذایی، از ژنتیک مولکولی و آنزیمشناسی کاربردی به همراه فناوری تخمیری، جهت بهبود خواص مواد افزودنی غذایی استفاده میگردد.
اسلاید 6 :
کاربردهاي بيوتکنولوژي در صنايع غذايي
هم اکنون تاکيد اصلي بيوتکنولوژي جديد بر روي مواد خام (کشت بافت گياهي) و مواد غذايي است در حاليکه بيوتکنولوژي مرسوم بيشتر بر روي فرايند مواد غذايي حکمفرمايي دارد تا بقيه محصولات غذايي.
بيوتکنولوژي گياهي
کاربردهاي حال و آينده مهندسي مواد خام حاصله از گياهان شامل: عملکرد بيشتر محصولات، تغيير ترکيب محصول (اسيد هاي چرب، پلي ساکاريها، پروتئينها، طعم، رنگ و.) بهبود ترکيب تغذيه اي، تبييين ژنهاي جديد (پروتئينها، سيستم تثبيت نيتروژن) بهبود قابليت نگهداري (انبارداري، عمر نگهداري) کاهش مراحل فرايند(آرد)، بهبود مقاومت(بيماري، آفت کشي، يخبندان، خشکي، دما)، برطرف کردن مواد نامطلوب (کافئين) و تبديل جريانات زايد فرايند مي باشند.
بيوتکنولوژي حيواني
پيش بيني درک تجارتي کاربردهاي بالقوه بيوتکنولوژي مدرن بر اساس مواد خام حيواني بسيار مشکلتر مي باشد. اهداف بالقوه محصولات غذايي حيواني عبارتند از: عملکرد بيشتر (شير، گوشت) بهبود مقاومت (بيماري)، گوشت و شير مناسب (شير بدون لاکتوز يا کم چربي و ترکيب پروتئين گوشت).
اسلاید 7 :
تکنيکهاي DNA نوترکيب
در اين تکنيک يک ژن مخصوص مورد نظر از يک ارگانيسم گرفته شده و توسط ناقل مخصوص به ارگانيسم ديگر انتقال داده مي شود و در آن تبيين مي گردد. اين تکنيک سبب حل بسياري از مشکلات و بهبود عملکرد متفاوت در صنايع غذايي گرديده است .(جدول2).
جدول2- بعضی راه حلهای مهندسی ژنیتک برای حل بعضی مسائل صنایع غذایی
اسلاید 8 :
کيفيت غذايي
تکنيک DNA ي نو ترکيب فرصتي را براي بهبود کيفيت محصولات غذايي به وسيله تغييرات در ميزان و نوع مواد مغذي از قبيل پروتئينها، ليپيدها وکربوهيدراتها فراهم مي آورد. به عنوان مثال نشاسته اصلي ترين منبع ذخيره کربوهيدرات گياهان، در دانه ها، غده ها و ريشه ها جمع مي گردد. نشاسته از دو پليمر آميلوز و آميلوپکتين که اولي خطي و دومي زنجيره اي است تشکيل شده است کليد متابوليت سنتز نشاسته مولکول دهنده ی گلوکز آدنوزين دي فسفات گلوکز (ADPG) است که سنتزش با ADP گلوکز پيروفسفر وريلازکاتاليز مي شود.براي افزايش ميزان ADPG در سيب زميني متخصصان يک ژن جهش يافته که ADP را کد مي کند از E-coli جدا کرده و آن را در غده هاي سيب زميني تبيين کردند.
نشاسته بالا در سيب زمينيهاي ترانس ژنيک سبب از دست دادن کمتر آب و بهبود عمل آن در بسياري از فرايندهاي غذايي نسبت به سيب زمينهاي معمول مي شود براي مثال آنها روغن کمتري در حين فرايند براي محصولات سرخ کردني جذب مي کنند.
نشاسته هاي ايزوله شده استفاده وسيعي در غذاها براي ايجاد ويسکوزيته، بافت، طعم و پايداري دلخواه دارند. اين ويژگيها مربوط به ميزان آميلوز و آميلوپکتين و به مقدار شاخه دار بودن آميلوپکتين دارد. هر چقدر ميزان آميلوز کمتر باشد ويژگيهاي فرايند بهتري حاصل مي گردد. دو آنزيم براي سنتز آميلوز و آميلوپکتين فعاليت مي کنند که عبارتند از: 1- آنزيم سنتتاز نشاسته که مسئول شکل دهي آميلوز از ADPG مي باشد. 2- آنزيم شاخه دار کننده که مسؤول شکل دهي شاخه هاي آميلوپکتين مي باشد.
با بلوکه کردن آنزيم سنتتاز نشاسته به وسيله آنتي سن RNA، سيب زميني ترانس ژنتيک بدون آميلوز توليد مي شود.
مسأله ديگر در مورد نشاسته تجزيه آن در طي نگهداري در سرما مي باشد که سبب شکل گيري ساکارز، گلوکز و فروکتوز مي شود و باعث ايجاد شيريني نامطلوب در آن مي شود. مي توان با ممانعت از عمل آنزيم تجزيه کننده به وسيله تکنولوژي آنتي سن RNA از شکستن نشاسته جلوگيري کرد. يکي از مواد بسيار مهم در بيوتکنولوژي مواد غذايي ايمني و سلامت مواد حاصله از بيوتکنولوژي مي باشد. که بايد مورد ارزيابي قرار گيرد به عنوان مثال: ترکيب اسيدهاي چرب مشخص کننده خواص فيزيکوشيميايي و ارزش تغذيه اي روغنهاي گياهي مي باشد.
ترکيب روغن گياهي را می توان در رابطه با سلامتي انسان، با بهبود روغنهايي که غني از اولئيک اسيد يا حاوي نسبت مطلوبي از اسيدها ي CO6 به خصوص لينولئيک هستند اصلاح کرد. سلامتي و امنيت غذايي چربيها هنگامي مورد ترديد است که گياه روغني اصلاح شده حاوي اسيدهاي چرب با طول زنجيره بيشتر از 22 کربن، اسيدهاي چرب حاوي مواد سيکليک، اسيدهاي چرب با گروههاي فعال که به طور معمول در چربيها و روغنها وجود ندارد و اسيدهاي چربي که داراي خاصيت سمي مانند اروسيک اسيد هستند باشند.
اسلاید 9 :
توليدات ميکروبي
يکي از وسيع ترين کاربردهاي بيوتکنولوژي استفاده از ميکروارگانيسم ها براي توليدات متنوع و پيچيده و در بعضي موارد خود آنها ميباشد. (جدول 3).
جدول 3- بعضي از توليدات بالقوه و حقيقي بعضي از ميکروارگانيسم ها
اسلاید 10 :
آنزيمولوژي
صنايع غذايي بزرگترين مصرف کننده آنزيمهاست. اغلب آنزيمها براي تبديلات زيستي و استفاده غذايي که به طورسالم شناخته شده اند (General Recognized As safe) از ميکروارگانيسم ها، گياهان و حيوانات اشتياق يافته اند و مورد تثبيت قرار گرفته اند . افزايش پايداري حرارتي آنزيمها از اهميت ويژه اي برخوردار است، زيرا واکنشهاي آنزيمي در دماهاي بالا داراي فوايد زيادي هستند. مثلا باعث کوتاه تر شدن زمان لازم براي انجام واکنش مي شوند. واکنش کمتر در معرض خطر آلودگي ميکروبي قرار مي گيرد. ضمناً در اين حالت نيازي به خشک کردن محيط واکنش نيست که اين امر به ويژه در واکنشهاي گرما زا حائز اهميت است.
مراحل کنترل فرايند آنزيمي، جداسازي، خالص سازي، افزايش راندمان، کاهش هزينه ها از مسائل مهمي هستندکه در مواقع استفاده از آنزيمها بايد مد نظر قرار گيرند.
صنايع غذايی طيف وسيعي از آنزيمها را براي توليد بيشتر، کيفيت بهتر و راندمان بالاتر بهره مي گيردکه مهمترين آنها در جدول 4 اشاره گرديده است.
اسلاید 11 :
جدول 4- آنزیمهای مهم مورد استفاده در صنایع غذایی
اسلاید 12 :
اسيدهاي آمينه
اسيدهاي آمينه کاربردهاي گسترده اي در صنايع غذايي و دارويي، به عنوان افزودني خوراک دام و به عنوان ماده اوليه در صنايع شيميايي دارند. در صنايع غذايي، جهت تشديد طعم از اسيدهاي آمينه به تنهايي و يا به صورت مخلوط استفاده مي شود. سديم گلوتامات تشديد کننده طعم، سديم آسپارتات و DL - آلانين جهت تکميل طعم به آب ميوه ها اضافه مي شوند گلايسين نيز به غذاهاي حاوي مواد شيرين کننده افزوده مي شود.
سيستئين باعث بهبود کيفيت نان در حين پخت مي شود و در آب ميوه ها به عنوان آنتي اکسيدان عمل مي کند. مخلوط تريپتوفان و هيستيدين نيز خاصيت آنتي اکسيداني دارد و براي جلوگيري از تند شدن شير خشک استفاده مي شود. آسپارتام-L آسپارتيل -L آلانين متيل استر) که از -L فنيل آلانين و -L آسپارتيک اسيد ساخته مي شود)، در نوشابه هاي غير الکلي به عنوان يک شيرين کننده کم کالري بکار مي رود.
پروتئينهاي گياهي غالباً از نظر اسيدهاي آمينه ضروري، از جمله -L ليزين ، L- متيوتين وL - تريپتوفان فقير ميباشند. در ژاپن ليزين به نان افزوده مي شود و در بعضي کشورها فرآورده هاي سويا با افزودن متيونين تقويت ميشوند. -L ليزين و DL - متيونين به منظور افزايش ارزش غذايي خوارک دام استفاده مي شوند. افزودن L- ترئونين و L- تريپتوفان به غذا نيز در دست اقدام است.
اسلاید 13 :
ويتامينها
ميکروارگانيسم ها مي توانند در توليد ويتامين هايي نظير تيامين، ريبوفالوين، اسيد فوليک، اسيد پانتوتنيک، پيريدوکسال و ويتامين B12 به کار روند علاوه بر اين مراحل معيني از سنتز ساير ويتامين ها مي توانند با استفاده از ميکروارگانيسم ها انجام شوند، مراحلي نظير اکسيداسيون D سوربيتول به سوربوز در توليد اسيد آسکوربيک توسط باکتري استوباکترساب اکسيدانس.
پلي ساکاريدهاي خارج سلولي
پلي ساکاريدها در صنعت، براي تولید ژلها و نيز براي سفت کردن و تثبيت مواد غذايي، دارويي و محصولات صنعتي مورد استفاده قرار مي گيرند. به علت هزينه هاي تولید تنها نوع پلي ساکاريدهاي ميکروبي که از لحاظ تجاري مصرف مي شوند انواع خارج سلولي مي باشند. زانتان، آلژينات، کوردلان، اسلکروگلوکان، پلولان، دکستران، از پلي ساکاريدهاي خارج سلولي هستند که همکنون استفاده مي شوند.
اسلاید 14 :
تأثير بيوتکنولوژي بر روي کيفيت تغذيهاي گياهان غذايي
بسياري از فاکتورهاي استرس تغذيه اي به شکل ترکيب ماده غذايي با بافت حيوان مي باشند. و بقيه اغلب در طي فرايند، فساد مواد غذايي و يا از طريق عوامل طبيعي مانند خاک، آب و هوا به وجود مي آيند(جدول 5).
جدول 5- فاکتورهای استرس تغذیه ای در گیاهان غذایی
اسلاید 15 :
فرايندهاي موجود براي بهبود ارزش تغذيه اي گياهان غذايي
1- روش غني سازي يا تکميل ماده غذايي
روش اول روشي است براي جبران مواد مغذي از دست رفته در طي فرایند يا عمل آوري مواد غذايي، به عنوان مثال افزودن اسيد آمينه متيونين در محصولات سويايي و افزودن نمکهاي آهن به منظور کاهش سميت موادي که داراي گوسيپول بالا هستند.
2- روشهاي فرايندهاي مرسوم
روش دوم توأم با بالابردن مطبوعيت غذا و قابليت هضم و يا افزايش مواد مغذي به وسيله نابود کردن فاکتورهاي سمي و يا کم کردن اثرات آنها مي باشد. عمل فرايند مي تواند با خراب کردن يا جداکردن مواد مغذي ضروري و غير قابل دسترس کردن آنها و يا کم کردن قابليت هضم اين مواد سبب ايجاد فاکتورهاي استرس شود.
3- بيوتکنولوژي
فرايندهاي بيولوژيکي را مي توان به چند دسته تقسيم کرد: 1- استفاده آنزيمي 2- تخمير 3- رويش (سوار کردن، فرمول بندي، آماده سازي) 4- کشت بافت گياهي
اسلاید 16 :
تخمير
در کنار اثر نگه دارندگي، تخمير همچنين مي تواند بر روي بافت، طعم و کيفيت مواد مغذي از مواد خام تأثيرگذار باشد. نقصان مواد مغذي مي تواند در اثر شستشو و استخراج و در اثر تخريب به وسيله نور، حرارت يا اکسيژن و استفاده ميکروبي رخ دهد نقصان مواد مغذي در طي عمل تخمير به طور معمول کم است و ضمناً ممکن است افزايش ميزان اين مواد در طي سنتز ميکروبي رخ دهد.در اثر وجود دي اکسيد کربن که خاصيت نگه دارندگي دارد و طي عمل تخمير به وجود مي آيد ميزان اسيد اسکوربيک در ترشيجات بسته بندي شده سريعاً بعد از تخمير تقريباً به طور مداوم باقي مي ماند. در مقابل سبزيجات غير تخميري حدود 20تا90 درصد از اسيد اسکوربيک، ريبوفالوين ويتامين خود را در طي بسته بندي از دست مي دهند. تخمير همچنين مي تواند بر روي ارزش تغذيه اي به وسيله تغيير ميزان فاکتورهاي استرس تغذيه اي تأثيرگذار باشد.
رويش Germination
رويش مي تواند براي ساختن غذاها با استفاده از کيفيت تغديه اي بهبود يافته مورد استفاده قرار گيرد. رويش بر کيفيت پروتئين با افزايش (Protein Efficiency Rate (PER)) سويا اثر مي گذارد و سبب افزايش ميزان ليزين قابل دسترس در گندم، جو، يولاف و برنج مي شود. همچنين سبب افزايش ويتامين c در نخود و لوبيا مي شود. در ميزان بالاتر باعث افزايش ويتامين B6,B12,B1,B2 نياسين و بيوتين در سويا مي شود.
اسلاید 17 :
ابزارها و روشهاي سريع تشخيص
با توجه به نگراني ها ي اخير مصرف کنندگان در رابطه با ايمني مواد غذايي صنايع غذايي براي تشخيص ميکروبهاي غذايي سموم و آلوده کننده هاي ميکروبي در مواد خام و محصولات نهايي احتياج به روشهاي بهبود يافته سريع و مورد تأييد دارد. روشهاي سريع و حساس که بر اساس کاوشگر کلونال DNA آنتي باديهاي مونو و پلي هستند جايگزين روشهاي کلاسيک ميکروبيولوژيکي براي تشخيص ميکروارگانيسم هاي بيماري زا مي باشند. در آينده نزديک تشخيص حتي يک ميکروارگانيسم آلوده کننده در محصول غذايي ممکن است عملي باشد. بعضي از مثالهاي تشخيص ميکروبهاي بيماريزا توسط کاوشگرهاي DNA که همکنون در حال پيشرفت هستند در جدول 6 آمده است. پيشرفت روشهاي سريع به طور قابل توجهي راههاي کنترل کيفيت مربرط به صنايع غذايي را تغيير خواهند داد.
جدول6- بعضی روشهای مدرن تشخیص میکروبهای بیماریزای غذایی
اسلاید 18 :
مديريت مواد زائد
يک اقدام خلاق براي توليد محصولات با ارزش جانبي از مواد زائد حاصله از فرايندهاي صنايع غذايي مي تواند يکي از زمينه هاي اصلي توجه و درآمدزايي اين رشته باشد .استفاده از مواد زائد به عنوان ذخيره غذايي براي توليد سوختهاي زيستي به منظور قوي کردن گياهان فرايندي، تبديل مواد زائد صنايع غذايي به مواد شيميايي ويژه براي استفاده بقيه بخشهاي صنعتي و توليد مواد دارويي با ارزش و مواد غذايي پروتئيني (SCP) از مواد زائد همچون آب پنير که همکنون براي دفع آنها به فاضلابها براي صنعت ميليونها دلار هزينه در بر دارد از جنبه هاي اين مديريت مي باشد.
ايمني غذايي
يکي از مهم ترين جنبه هاي بيوتکنولوژي مواد غذايي ايمني و سلامتي مواد غذايي حاصله از ميکروارگانيسم ها مي باشد. ممکن است محصولي از نظر جنبه هاي حسي و غيره از درجه بالايي برخوردار باشد. ولي در متابوليسم بدن ايجاد اختلا ل نمايد. به عنوان مثال گياهاني که مقاوم به آفت کش شده اند و در ساختار آنها مواد حاصل از بي اثر کردن آفتکش باقي بماند و ايجاد حساسيت و بيماري کند .مقصود اين که نبايد به بيوتکنولوژي مواد غذايي فقط از ديد توليد بالا، خواص حسي بهتر و.. نگاه کرد بلکه کليه مراحل متابوليسی مواد غذايي در بدن بايد مورد مطالعه قرار گيرند و ايمني آنها مورد تأييد قرار گيرند. سازمان FDA ملاکهاي زيادي را براي سالم بودن يک ماده غذايي حاصله از بيوتکنولوژي معرفي مي کند.
اسلاید 19 :
نتيجه
با توجه به گستره و حيطه عمل بيوتکنولوژي ذکر تمام قابيلت ها و توانايي هاي بيوتکنولوژي در بخش کشاورزي و صنايع غذايي محدود به مقاله ها و کتابها نمي گردد. با توجه به تغييرات و تحولات چشمگير و روزمره بيوتکنولوژي همگام با دانش سريع روز، تأثير عميقي بر روي فرايندها، محصولات و کالاهاي غذايي، دارويي و بهداشتي شاهد هستيم که همگامي با اين پيشرفت ها سبب توسعه و بهبود کالاها و خدمات صنعتي مي گردد. به طور کلي تولید مواد غذايي شامل طعم دهنده ها، آنزيمها، بيوپليمرها، سورفکتانتها، شيرين کننده هاي غير مغذي، جانشين چربيها، آنتي اکسيدانها، نگهدارنده هاي طبيعي، پروتئين هاي سلولي SCP، بهبود خواص کيفي مواد غذايي از نظر جنبه هاي حسي و فرايند بهبود روشهاي فرايندي، کاهش هزينه هاي توليد، تبديل مواد زائد، افزايش راندمان توليد همگام با افزايش بي رويه جمعيت و. از کاربردهاي رايج و بالقوه بيوتکنولوژي مي باشد.
حال آيا واقعاً بيوتکنولوژي در صنايع غذايي امري ضروري است؟اگر خواهان وجود يک امنيت غذايي سالم، ارزان و کافي باشيم و نگران خرابي منابع غذايي از طريق خشکي، سيل، سرماي زودرس، بيماريها و غيره نباشيم و همچنين اگر خواستار همگامي بخش کشاورزي با رشد جمعيت کنونی هسيتم در حالي که اغلب زمينهاي کشاورزي و تقريباً همه آبهاي مورد مصرف کشاورزي در حال استفاده مي باشند. بيوتکنولوژي در اين بخش امري ضروري و حياتي مي باشد.
اسلاید 20 :
تولید محصولات نهایی غذایی با استفاده از بیوتکنولوژی
بیوتکنولوژی میتواند جهت تغییر مواد خام غذایی مانند شیر، گوشت، سبزیجات و غلات به محصولات با طعم و عطر مطلوب و قابلیت نگهداری بیشتر استفاده شود. تولید این نوع محصولات در جهان، سابقهٔ بسیار طولانی دارد و هماکنون این محصولات در مقیاس صنعتی در سطح دنیا تولید میگردند.
بر اساس گزارشات موجود، حدود یک سوم رژیم غذایی در اروپا از غذاهایی تشکیل میشود که تخمیر شدهاند؛ در حالیکه این رقم در سایر نقاط دنیا بین ۲۰ تا ۳۰ درصد میباشد. از مثالهای این محصولات میتوان به محصولات لبنی تخمیری مانند ماست و پنیر، سوسیس تخمیرشدهٔ خشک و نیمهخشک، سبزیجات تخمیرشده مانند کلم (sauerkraut)و زیتون تخمیرشده، نان، قارچ خوراکی، مشروبات الکلی و انواع غذاهای تخمیری آسیای شرقی مانند سس سویا، اشاره نمود.
برخی از این محصولات از قبیل فرآوردههای لبنی تخمیری، نان و قارچ خوراکی، در ایران نیز در مقیاس صنعتی تولید میگردند. همچنین اخیراً در رابطه با تولید محصولات دیگر مثل زیتون تخمیر شده و سس سویا، پروژههای تحقیقاتی در ایران انجام گرفته است.