بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
بسم الله الرحمن الرحيم
اسلاید 3 :
مقدمه
درطول 50 سال اخير، استفاده از پلاستيك ها صنعت بسته بندي انواع مواد غذايي و نوشيدني ها و يا به شكل ظروف يكبار مصرف، افزايش چشمگير داشته است. بطوريكه به عصر حاضر ، لقب عصر پلاستيك داده اند.
پلاستيك هايي كه براي تماس با مواد غذايي ، عمدتاً به كار مي روند ، از منابع نفتي سنتز مي گردند. مانند پلي استايرن ( PS) ، پلي پروپيلن (PP) ، پلي اتيلن (PE) ، پلي اتيلن ترفتالات (PET) وپلی وینیل کلراید(PVC) امروزه اين پلاستيك ها به علت سبك و محكم بودن آنها، سهولت فرایندپذیری و حتي ارزان بودن آنها ، رواج فراواني يافته اند.
اسلاید 4 :
دراينجا سوالي كه مطرح مي شود اين است كه باتوجه به گستردگي توليد و كاربرد اين ظروف در كشور، استفاده از ظروف يكبار مصرف پلاستيكي آنهم سالانه درحدود 570 هزار تن عوارضي را بر سلامتي انسان و محيط زيست برجاي نخواهدگذاشت ؟
براي پاسخ به اين سوال بايد به اين نكته توجه داشت همواره بر هم كنش هايي بين غذا و ماده پلاستيكي كه غذا در آن قرار گرفته كه شامل برهم كنش هاي شيميايي و فيزيكي است وجود دارد.
بطور كلي مي توان مهم ترين برهم كنش بين ماده غذايي و پلاستيك كه در آن ماده غذايي قرار گرفته ، برهم كنش ناشي از انتقال يا مهاجرت اجزاي بسته بندي به ماده غذايي نام برد كه مي تواند بر ايمني و سلامت حتي طعم غذا لطمه وارد نمايد ، اثرات نامطلوب مي تواند موجب تغيير بو، تغيير عملكرد ظرف و يا افزايش عواملي كه مي تواند ايجاد سم نمايد.
اسلاید 5 :
اهميت پديده مهاجرت
برشمرد اهميت پديده مهاجرت ، مربوط به سمي بودن بسياري از منومرهای مهاجرت كننده از پلاستيك ها به داخل مواد غذايي است بطوريكه درخصوص پلي استايرن مهاجرت منومراستايرن بعنوان يك ماده سمي از ظرف به داخل ماده غذايي همواره مورد توجه واقع بوده است. علاوه بر مهاجرت منومراستايرن در ظروف يكبار مصرف از جنس پلي استايرن ( هر سه نوع پلي استايرن شامل HIPS, EPS,GPPS) مهاجرت مواد افزودني كه در ساخت پلي استايرن به كاررفته مانند انواع آنتي اكسيدانها و روغنهاي معدني و حتي مهاجرت ماده را بري كننده در HIPS( 1و 2 بوتادين ) قابل تامل مي باشند.
اسلاید 6 :
تاثير منومرهای موادپلاستیکی در سلامتي انسان
اين واقعيت كه استايرن تجمع يافته در بافت چربي انسان مي تواند اثرات نامطلوب به سلامتي از خود برجاي بگذارد مورد بحث و تامل است.
اسلاید 7 :
استايرن
تماس طولاني مدت با مقادير كم استايرن مي تواند عامل اثرات نور تاكسيك (خستگي، عصبيت ، مشكلات مربوط به خواب ) هماتولوژي ( كم شدن پلاكت ها و گلوبين ) سيتوژنيك ( غيرعادي شدن كروموزوم ها) و سرطان زايي باشد.
شواهدي وجود دارد كه منومراستايرن در جانوران عامل سرطان ريه بوده است.
منومراستايرن مي تواند به جنين درحال رشد صدمه بزند.
فرآيند متابوليك استايرن در بدن انسان منجر به توليد ماندليك اسيد كه عامل شناخته شده جهش و استايرن اكسايد كه يك سرطان زاي مشهور است مي شود.
منومر استايرن اثرات نامطلوب بر مغز و كبد دارد.
اسلاید 9 :
پلي اتيلن ترفتالات (PET)
ماده فوق بطور عمده براي توليد انواع بطري هاي آب معدني و ساير نوشيدني ها كاربرد دارد.
اين ماده از خانواده پلي استرها مي باشد و ماده اي سرطانزا به نام دايتي هيدروكسي آمين دارد و با مصرف مجدد اين بطري ها و ترك خوردن آنها وارد آب مي شود.
اسلاید 10 :
پلي اتيلن و پلي پروپيلن
امروزه به دلیل وجود سرطان در استفاده از مواد پلاستیکی از جنس پلی استایرن تهیه لیوان های یکبار مصرف و به طور کلی مواد پلاستیکی از این نوع ممنوع شده و مواد پلاستیکی از جنس پلی اتیلن یا پلی پروپیلن جایگزین ان شده است ولی با این وجود باید توجه داشت که در لیوان های پلاستیکی مایع داغ ریخته نشود زیرا این مواد پلاستیکی حاوی ماده شیمیایی موسوم به BPA میباشند که معمولا مقادیر زیادی ازآن در مایعاتی که آنها خورده می شوند آزاد می شود. بررسی ها نشان داده است که این ماده از خانواده هورمون های زنانه یا استروزن ها است که میتواند با سامانه هورمونی بدن تداخل ایجاد کند و مشکلاتی را در کارکرد آن بوجود آورد . همچنین ممکن است این ماده در بالا بردن احتمال بروز سرطان ها نقش داشته باشد .
امروزه همچنین از پلی پروپیلن ظروف پلاستیکی سفید رنگ و شکننده ای ساخته می شود که تا دمای 80 درجه سانتی گراد را می تواند تحمل کند ولی در این دما از ظروف مزبور نیز ترکیبات منومری به نوشیدنی یا غذای گرم از جمله چای مهاجرت می کند که هر چند مشکل بهداشتی وجود ندارد ولی می تواند روی طعم چای و غذا تاثیر گذار باشد .
اسلاید 13 :
در ساخت ظروف یکبار مصرف به منظور جلوگیری از شکنندگی از مواد افزودنی بنام پلاستی سایزرها استفاده میکنند . بنابر این اگر در درون این ظروف آب جوش ریخته شود این مواد ازاد شده و به دلیل داشتن ترکیبات خاص منجر به بروز سرطان های مختلف میشود .
این خاصیت در ظروف یکبار مصرف شفاف که درصد بالاتری از مواد سرطان زا را دارا است و در جامعه کاربرد فراوانی هم دارد اهمیت بیشتری میابد .
اسلاید 14 :
مشكلات زيست محيطي مواد پلاستیکی
چند ميليون تن ماده پلاستيكي كه هرروزه در طبيعت بعد از مصرف انباشته مي شوند بدليل عدم بازگشت به طبيعت باعث آلودگي محيط زيست مي شوند. ساختار شيميايي اين پلاستيكها به گونه اي است كه ميكرو اورگانيسمها اين اجازه را نمي دهد تا آنها را تجزيه كرده تا به شكل مطلوب به طبيعت برگردند.
اسلاید 17 :
بدليل حجم بالاي استفاده از پلاستيك ها ، مواد بسته بندي پلاستيكي بيشترين حجم زباله هاي شهري را تشكيل مي دهند. در حقيقت بيش از 30 در صد از تمام پلاستيك هاي سنتزي كه در صنايع بسته بندي مصر ف مي شوند بعد از مصرف درمحيط زيست باقي مي مانند.
مقادير زيادي از همين مواد بسته بندي بدون كوچكترين توجه به خسارت ايجاد شده به محيط زيست به راحتي در مكان هاي مختلف دفن مي شوند.
اسلاید 18 :
مشكل اصلي اين است كه عليرغم كاربرد وسيع پليمرها ( از آنجا كه در ميان تمامي آلوده كننده هاي شيميايي غير قابل تخريب هستند) به خصوص بسته بنديهاي پلاستيكي كه بعد از يكبار مصرف دور ريخته مي شوند ، در نتيجه اين مواد بسته بندي منبع جدي براي آلوده كننده هاي محيط زيست هستند.
اسلاید 19 :
در دنيا، شهرداري ها به دو وسيله از شر مواد پلاستيكي خلاص مي شوند :
1- دفن كردن 2- سوزندان آنها
دفن كردن در حقيقت تنها گذاشتن و رها كردن زباله در درون خاك است زيرا پلاستيك ها نسبت به دفن كردن بي اثر هستند. از طرف ديگر سوزاندن هم يك ايده خوشايندي نيست . زيرا ميزان دي اكسيد كربن كره زمين را افزايش مي دهد . اگر چه اين مواد به عنوان سوخت بسيار مفيد هستند و ليكن سوزاندن آنها به راحتي پتانسيل آنها را به طور قابل ملاحظه اي هدر مي دهد از طرف ديگر سوزاندن پلاستيك ها نه تنها CO2 بلكه مقادير بسياري از ديگر آلوده كننده هاي نامطلوب را ايجاد مي كند.
اسلاید 20 :
چه بايد كرد؟
گفتيم پلاستيك ها مشكلات جدي درايجاد اثرات نامطلوب بر سلامتي انسان محيط زيست انسان دارند. درست است كه عصر كنوني ، عصر پلاستيك لقب داده اند، اما از سال 1970 دانشمندان تحقيقاتي را بر روي پليمرهاي گياهي و يا به عبارتي پليمرهاي زيست تخريب پذير در پي بحران نفت ، افزايش ارزش و قيمت نفت . شروع كردند بطور يكه درسال2000 توانستند مواد قالب پذير، ورق ها و فيلم ها و ظروفي از جنس مواد گياهي كه به عنوان مواد سبز شهرت يافتند، توليد نمايند. كه شايد گفت عصر آينده، عصر پليمرهاي زيست تخريب پذير باشد.
