بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
بازار برق ايران؛ تاريخچه، دلايل و ويژگيهاي آن
بسم الله الرحمن الحيمر
اسلاید 2 :
تاريخچه تجديد ساختار 1
صنعت برق در غالب كشورها تا دو دهه آخرين قرن نوزدهم ميلادي با ساختاري يكپارچه كه وظيفه توليد، توزيع ، انتقال و خدمات مشتركين را بر عهده داشت اداره ميشد
نخستين بار در سال 1968 ميلادي با طرح اين پرسش كه « چرا شركتهاي برق بايد داراي ساختاري تنظيم شده باشند ؟» طبيعت انحصاري صنعت برق به چالش كشيده شد و ايده ايجاد رقابت عمومي در توليد توسط اين صنعت مورد توجه قرار گرفت.
كشورهاي آمريكاي جنوبي از جمله آرژانتين و شيلي از اولين كشورهايي هستند كه به خصوصي سازي و ايجاد رقابت در صنعت برق در سال 1982 ميلادي اقدام نمودند.
اسلاید 3 :
تاريخچه تجديد ساختار2
بدنبال تجربه موفق كشورهاي آمريكاي جنوبي، با تصويب قانون برق انگليس درسال 1989 (Electricity Act of 1989) ، صنعت برق اين كشور بعنوان اولين كشور اروپايي داراي تغييرات ساختاري عمده گرديد.
تجديد ساختار و تغييرات قانونگذاري در صنعت برق كشور آمريكا داراي شروعي ديرتر از كشور انگليس ميباشد. در اين كشور قانون انرژي در 24 اكتبر سال 1992 بصورت رسمي توسط رئيس جمهوري وقت آمريكا به امضاء رسيد و داراي بخشهاي متعددي ميباشد
پس از آمريكا تحولات ساختاري ابتدا در كشورهاي استراليا و كانادا و متعاقب آن در كشورهاي اروپايي و آسيايي نيز پيگيري گرديد.
هدف معاهده سال 1957 رم بين جامعه اقتصادي اروپا، تاسيس يك بازار آزاد داخلي در اروپا بود كه بر اساس آن رقابت و جلوگيري از انحصار طي ساليان متمادي در اروپا تشويق گرديده است.
اسلاید 4 :
تاريخچه تجديد ساختار3
تا سال 1990، لزوم سرمايهگذاري كلان در زمينههاي توليد، انتقال و توزيع وجود انحصار توسط دولتها را در اين زمينه تا حدودي توجيه مينمود.
در تاريخ 29 اكتبر 1990 مصوبهاي با موضوع بحث عبور برق از شبكههاي انتقال به تصويب شوراي اروپا رسيد.
در تاريخ 19 دسامبر سال 1996 مصوبه ديگري در مورد بازار داخلي اروپا به تصويب رسيد
بر اساس مصوبه مذكور در اين زمينه، اعضاء اتحاديه اروپا موظف شدند كه شرايط مناسبي را حداكثر تا پايان سال 2005 ميلادي بمنظور اطمينان از دسترسي توليدكنندگان و مشتريها به شبكههاي انتقال و توزيع فراهم نمايند.
اسلاید 5 :
تاريخچه تجديد ساختار4 :بحران كاليفرنيا: سؤالات
آيا تجديد ساختار كار صحيحي است ؟
چگونه ميتوان اين تغيير را بصورت موفق به انجام رساند؟
چگونه ميتوان از بحرانهاي مشابه در ديگر نقاط جلوگيري نمود؟
اسلاید 6 :
تاريخچه تجديد ساختار در ايران1
ايدة استفاده از سرمايهگذاري خصوصي در صنعت برق كه در دهة هفتاد شمسي تغيير فضاي عموميكسب و كار در كشور در سالهاي آغازين دورة سازندگي و سپس روند استقراض از بخش عمومي و سيستم بانكي آن را مطرح كرده بود، بهتدريج شكلي جدي و عملي به خود گرفت
اين روند در سالهاي 1372 به بعد به دليل مقاومت عموميجامعه در برابر سياستهاي اقتصادي دولت و مشخصاً سياستهاي تعديل اقتصادي و در پي فشارهاي وارد آمده به بدنة جامعه و اقشار ضعيف و كمدرآمد، تا حدودي كند شد و مهمتر از آن از شكل درست ومنطقي خود خارج گرديد.
اسلاید 7 :
تاريخچه تجديد ساختار در ايران2
در سال 1380 با توجه به نيازهاي كشور به جذب سرمايههاي بخش خصوصي و توسعه و گسترش صنعت برق، مطالعات مربوط به تجديدساختار صنعت برق مجدداً و با جمعبندي مطالعات و تجربيات گذشته و براي زمينهسازي تصميمات اجرايي آغاز گرديد.
سال 1381، سال نهايي كردن تصميمات اجرايي بود. سرانجام، در اين سال طرح كلي و مفهومي تجديدساختار صنعت برق در مجمع عمومي شركت توانير به تصويب رسيد
اسلاید 8 :
تاريخچه تجديد ساختار در ايران3
اولين ويرايش آيين نامه خريد و فروش برق در مورخ 3/6/1382 توسط وزير نيرو ابلاغ و بازار برق ايران بصورت رسمي از ابتداي آبانماه سال 1382 بصورت اجرايي آغاز به كار نمود
در سال 1382 مقدمات تشكيل شركت مديريت شبكه و استقرار بازار برق و مركز راهبري شبكه (ديسپاچينگ) فراهم شد.
شركت مديريت شبكه بصورت رسمي از شهريورماه 1383 تشكيل گرديد.
اسلاید 9 :
دلايل گرايش به تجديد ساختار 1
برخي جبران كمبودهاي سرمايه گذاري توسط بخش دولتي را هدف اصلي قرار دادهاند.
برخي افزايش بهرهوري را بعنوان هدف در نظر گرفتهاند.
برخي شفافيت هزينهها را، با هدف فراهم كردن شرايط منطقيتر براي برنامهريزي گسترش شبكه و تاسيسات برق، مد نظر قراردادهاند.
اسلاید 10 :
دلايل گرايش به تجديد ساختار 2
برخي ايجاد محيط رقابت و جلوگيري از انحصار را در نظر داشتهاند.
برخي صرفا به تبعيت از قوانين بينالمللي و بر اساس شرايط و پروتكلهاي منطقهاي چنين رويكردي را انتخاب كردهاند.
برخي كاهش تصديگري دولتي و تفكيك فعاليتهاي حاكميتي از تصديگري را مد نظر داشتهاند.
و نهايتا برخي ايجاد حق انتخاب براي مشتريان را از انگيزههاي تجديد ساختار ميدانند.
اسلاید 11 :
شرايط تحقق صحيح و موفقيت آميز تجديد ساختار1
بمنظور تحول ساختاري موفق و هماهنگ با اهداف علاوه بر مسائل متعارف، بايد شرايط زير نيز برقرار باشند :
عزم جدي دولت براي ايجاد تحول،
مناسب بودن شرايط سخت افزاري شبكه،
فرهنگ سازي،
اسلاید 12 :
شرايط تحقق صحيح و موفقيت آميز تجديد ساختار2
همچنين پس از پياده سازي ساختار برق بايد بمنظور تحقق صحيح عمليات و موفقيت آن نكات چندي را در نظر گرفت. اين نكات بطور خلاصه عبارتند از :
وجود يك سيستم نظارتي قوي و كارآمد بمنظور كسب و ضبط اطلاعات مورد نياز در درون نهاد نظارتي صنعت برق،
تحول ساختاري هماهنگ با ديگر بخشهاي جامعه و ارزيابي و تحقيق مداوم بازار كه نياز به متخصصين اقتصادي، اجتماعي، تكنولوژيكي و مديريتي دارد تا بتوانند از اطلاعات حاصل از سيستم كسب اطلاعات، استفاده لازم را براي اصلاح مدل و فعاليتهاي مرتبط با آن بدست آوردند.
اسلاید 13 :
فرآيند طراحي تجديد ساختار در صنعت برق ايران : عزم جدي مسئولين
در اين رابطه پس از همفكري اوليه مسئولين و متخصصين در اواخر سال 1380، با تشكيل دفتري در حوزه معاونت برنامهريزي و نظارت وزارت نيرو تحت عنوان « طرح تشكيل نهاد تنظيم بازار برق »، فعاليتهاي مرتبط با اين حركت بصورت رسمي متمركز گرديد. از اهداف اوليه تشكيل اين دفتر، متمركز نمودن فعاليتهاي پراكنده در اين زمينه، مطالعه در زمينه روشها و مدلهاي تجديد ساختار، فرهنگ سازي و ايجاد پتانسيل علمي لازم در اين زمينه بود.
اسلاید 14 :
فرآيند طراحي تجديد ساختار در صنعت برق ايران : فرهنگ سازي1
دفتر « طرح تشكيل نهاد تنظيم بازار برق » با همكاري ساير بخشهاي مسئول فعاليتهاي زير را در دستور كار خويش قرار داد :
برقراري ارتباط با دانشگاههاي مختلف كشور بمنظور ترويج زمينههاي پژوهشي مرتبط با بازار برق و نيز تربيت نيروي انساني مورد نياز ،
برقراري ارتباط با دانشگاههاي خارج از كشور بمنظور بهرهگيري از تجربيات آنها و ايجاد فضاي لازم براي همكاري آموزشي و پژوهشي مرتبط ،
اسلاید 15 :
فرآيند طراحي تجديد ساختار در صنعت برق ايران : فرهنگ سازي2
برقراري ارتباط با ساير مراكز علمي و فرهنگي از جمله كنفرانسها و زمينه سازي برگزاري نشستهاي تخصصي در زمينه بازار در كليه كنفرانسهاي عمده كشور ،
استفاده از متخصصين صنعتي و دانشگاهي در كنار يكديگر در محل دفتر مذكور بمنظور مبادله اطلاعات و همسو شدن تفكرات ،
برگزاري سمينارهاي آموزشي و تخصصي و دورههاي كوتاه مدت در بخشهاي مختلف صنعت برق بمنظور آماده سازي اذهان متخصصين كشور با چالشهاي فرا روي تجديد ساختار ،
اسلاید 16 :
فرآيند طراحي تجديد ساختار در صنعت برق ايران : فرهنگ سازي3
دفتر « طرح تشكيل نهاد تنظيم بازار برق » با همكاري ساير بخشهاي مسئول فعاليتهاي زير را در دستور كار خويش قرار داد :
برقراري ارتباط با دانشگاههاي مختلف كشور بمنظور ترويج زمينههاي پژوهشي مرتبط با بازار برق و نيز تربيت نيروي انساني مورد نياز ،
برقراري ارتباط با دانشگاههاي خارج از كشور بمنظور بهرهگيري از تجربيات آنها و ايجاد فضاي لازم براي همكاري آموزشي و پژوهشي مرتبط ،
اسلاید 17 :
فرآيند طراحي تجديد ساختار در صنعت برق ايران : فرهنگ سازي4
برقراري ارتباط با ساير مراكز علمي و فرهنگي از جمله كنفرانسها و زمينه سازي برگزاري نشستهاي تخصصي در زمينه بازار در كليه كنفرانسهاي عمده كشور ،
استفاده از متخصصين صنعتي و دانشگاهي در كنار يكديگر در محل دفتر مذكور بمنظور مبادله اطلاعات و همسو شدن تفكرات ،
برگزاري سمينارهاي آموزشي و تخصصي و دورههاي كوتاه مدت در بخشهاي مختلف صنعت برق بمنظور آماده سازي اذهان متخصصين كشور با چالشهاي فرا روي تجديد ساختار ،
اسلاید 18 :
فرآيند طراحي تجديد ساختار در صنعت برق ايران : جمع بندي مطالعات و طراحي ساختار اوليه 1
بر اساس طرح كلي :
ايجاد فضاي رقابتي بر تغيير ساختار مالكيت مقدم دانسته شد.
تلاش براي ايجاد فضاي امن براي فعاليت اقتصادي در بخشهاي گوناگون صنعت آغاز گرديد.
بخشهاي رقابت پذير صنعت (توليدوفروش) براي حضور در محيط رقابتي برگزيده شدند.
شبكههاي انتقال و توزيع به صورت انحصاري در اختيار دولت باقي ماندند.
مطالعات شكل گيري بازار و ساز و كارهاي آن آغاز گرديد.
اسلاید 19 :
فرآيند طراحي تجديد ساختار در صنعت برق ايران : جمع بندي مطالعات و طراحي ساختار اوليه 2
بر اساس طراحي اوليه و مرحله اول اجرايي شدن بازار مقرر گرديد :
در مرحله اول بازار صرفا بصورت بازار خريد و فروش عمده برق ( بازار عمده فروشي ) تشكيل گردد.
شرايط دسترسي آزاد بدون تبعيض براي كليه توليد كنندگان و مصرف كنندگان برق به شبكه سراسري ( در چارچوب استانداردهاي وزارت نيرو ) فراهم گردد.
مبناي خريد برق از نيروگاهها صرفا قيمتهاي پيشنهادي و نه نوع مالكيت باشد.
واحد اجرايي مستقلي از ساير بنگاهها بنام بازار عمليات اجرايي و حسابداري خريد و فروش برق را انجام دهد.
حفظ پايايي و امنيت شبكه توسط مركز ديسپاچينگ ملي كشور تامين گردد.
اسلاید 20 :
ساختار طراحي شده براي بازار برق ايران
