بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
خوش آمديد
اسلاید 2 :
ميكروسكوپ (Microscope)
میکروسکوپ به معنی کپی یا ثبت ذره كوچك است و ریشه در زبان لاتین دارد میکروسکوپ دستگاهی است که برای دیدن اجسام خیلی کوچک بکار میرود و میتوان تصویری بسیار بزرگتر و با جزئیات بیشتر از جسم مورد نظر ، بدست آورد. میکروسکوپ شامل دو دستگاه عدسی همگرا است که ممکن است هر کدام ترکیبی از چند عدسی باشد، ولی مانند یک عدسی همگرا عمل میکند، یکی عدسی شیئی یا ابژکتیو و دیگری عدسی چشمی یا اکولر نام دارد.
لیونهاک یکی از اولین مخترعین ميكروسكوپ در قرن هفده ميلادي بود او مشاهدات خود را در زیر میکروسکوپ خود ثبت و یادداشتهای دقیقی تهیه نمود. در موزه میلدبرگ در هلند یکی از میکروسکوپ های اولیه نگاهداری می شود که احتمالا بوسیله این دانشمند ساخته شده است
اسلاید 3 :
اجزا يك ميكروسكوپ
1- بدنه
2- منبع نور
3- كندانسور
4- صفحه نمونه
5- ماكرومتر و ميكرومتر
6- عدسي شيي
7- عسي چشمي
اسلاید 4 :
موارد استفاده از میکروسکوپ
امروزه وجود ميكروسكپ در هر آزمايشگاه آموزشي و درماني ضروري است . در آزمايشگاه تشخيص طبي ميكروسكوپ جهت بررسي انواع ميكروب ها و انگل ها در مايعات بدن ، انواع سلولهاي خوني و غيره استفاده مي شود .
همچنين دربرخي از آزمايشهاي تخصصي و تحقيقاتي نياز به ميكروسكپ هاي تخصصي مانند ميكروسپ فلوروسنت (Fluorescent Microscope)، ميكروسكپ الكتروني (Electron Microscopy) ، ميكروسكپ زمينه سياه (Dark field) ميكروسكپ اينورت (Inverted Microscope) و… است حتی جراحها از میکروسکوپ ویژه ای برای اعمال ظریف جراحی (جراحی گوش و چشم و .) استفاده می کنند.
از میکروسکوپ در آزمایشگاهها درباره موضوعات گوناگون از گیاه شناسی گرفته تا فلزشناسی برای مطالعه استفاده می گردد.
بزرگنمايي ميكروسكوپ = بزرگنمايي عدسي شيي * بزرگنمايي عدسي چشمي
اسلاید 7 :
اسپكتروفتومتر يا طيف سنج يك دستگاه آزمايشگاهي اوليه است كه جهت خواندن نتايج آزمايش هاي كه واكنش آنها از نوع End point هستند بكارمي رود اين دستگاه ميزان جذب يا عبور طول موجهاي مشخصي از انرژي تابشي (نور) از يك محلول را اندازه گيري مينمايد بيشترين كاربرد آن در آزمايشگاه در بخش بيوشيمي است.
اساس كار اسپكتروفتومتر همانند بسيار از دستگاههاي آزمايشگاهي، براندازه گيري ميزان نور جذب شده توسط يك محلول رنگي است كي طبق قانون بير-لامبرت (-Lambert Bear) ميزان جذب نور(OD) متناسب با غلظت ماده حل شده در محلول است.
قانون بير-لامبرت زماني صادق است كه:
1- نور منتشر شده بر روي ماده مورد نظر تك رنگ باشد
2-غلظت ماده حل شده بايد در محدوده خطي باشد
اسپكتروفتومتر (Spectrophotometer)
اسلاید 8 :
اسپكتروفتومترهاي مرئي و فرابنفش رايجترين ، نوع آنها در مراكز تشخيصي و آزمايشگاهي است اسپكتروفتومترها بر اساس تعداد پرتوهاي نوري كه به آشكارساز دستگاه مي رسد به دو نوع تك پرتويي و دوپرتويي تقسيم ميشوند.در نوع تك پرتويي يك جايگاه براي محلول و بلانگ وجود دارد در دستگاههاي دو پرتويي دو جايگاه منظور شده است .پرتوتابش شده بطور خودكار مجزا شده و ازمحلول بلانك و نمونه همزمان عبور مي كند اين دستگاهها بسيار حساس مي باشند.
اسلاید 9 :
1ـ منبع نور(Light Source)
2ـ تك رنگ ساز(Monochromator)
3ـ شكاف عبور يا متمركز كننده پرتو(Focusing Device)
4ـ كووت يا محل قرار دادن نمونه (Cuvet)
5ـ دتكتور يا آشكار ساز (Detector)
6ـ صفحه نمايشگر (Display device)
قسمت هاي مختلف يك اسپكتروفتومتر شامل:
اسلاید 11 :
معمولا“از لامپهاي تنگستني كه توليد نور با طول موج990-300 نانومتر مينمايند استفاده مي شود براي توليد پرتوهاي فرابنفش غالبا“ از از لامپ هاي هيدروژني يا دوتريومي (با طول موج 450-200نانومتر) استفاده مي شود لامپ هاي دوتريومي معمولا“ پايدارترند وطول عمر بيشتري دارند.
منبع نور(Light Source)
اسلاید 12 :
اين قسمت دستگاه، نور مخلوط را به پرتوهاي تك رنگ تجزيه مي كند اين عمل در اسكپتوفتومتر معمولا“ توسط منشور يا سيستم گريتينگ(Grating) انجام مي گيرد
تركيبي از عدسي ها،آئينه هاي كوچك مي باشد كه فقط به طيف رنگي با طول موج مورد نظر اجازه عبور مي دهند هر قدر عرض شكاف نور كمتر باشد كيفيت پرتوها بهتر خواهد بود. ميزان منوكروماتيك بودن نور تابيده شده به كووت بسيار مهم مي باشد كه با (Spectral Band Width) SBW پهناي باند طيف برحسب نانومتر مشخص مي شود هرچقدر عدد SBW كوچكتر باشد كيفيت دستگاه بهتر خواهد بود كه بستگي به نوع گريتينگ و پهناي شكاف عبور نور دارد. بهترين SBW براي اسپكتروفتومتر هاي آزمايشگاهي 8 نانومتر و براي دستگاههاي تحقيقاتي 4-8/1نانومتر مي باشد
شكاف عبور يا متمركز كننده پرتو(Focusing Device)
تك رنگ ساز(Monochromator)
اسلاید 13 :
كووت يا محل قرار دادن نمونه (Cuvet)
كووتها محفظه هاي شفافي هستند كه محلول موردآزمايش در آن ريخته شده و در جايگاه خاص خود كه در مسير نور تكرنگ تعبيه شده است قرار مي گيرد. كووتها با توجه به نوع مصرف جنس ، شكل و حجم متفاوتي دارند. براي محلولهاي اسيدي و قليايي از كووتهاي مخصوص شيشه اي و براي طول موجهاي زير 320نانومتر از لوله كوارتز يا پلاستيك استفاده مي شود
اسلاید 14 :
دتكتور يا آشكار ساز (Detector)
دتكتور يا آشكار ساز انرژي نوراني (عبور كرده از محلول را) به انرژي الكتريكي تبديل و آن را تقويت مي كند.
آشكار سازها معمولا“ به سه گروه تقسيم مي شوند.
1- فتوالكتريكي 2- فتوشيميايي 3- حرارتي
در اسكتروفتومتر از آشكار سازهاي فتوالكتريكي استفاده مي شود . فتوسل و فتوتيوب از جمله انهاست
اسلاید 15 :
صفحه نمايشگر (Display device)
داده هاي بدست آمده از يك آشكار ساز بوسيله يك دستگاه بازخواني مانند يك گالوانومتر يا اسلوسكپ نشان داده مي شود انواع مختلف نمايشگر در اشكال عقربه اي، ديجيتالي و كامپيوتري در اسپكتروفتومترها وجود دارد
اسلاید 17 :
كار با اسپكتروفتومتر
1- پس اتصال به برق دستگاه را روشن مي كنيم حدود 10 دقيقه صبر مي كنيم تا به اصطلاح دستگاه گرم شود
2- طول موج مورد نظر را انتخاب مي كنيم
3- با استفاده بلانك دستگاه را صفر ميكنيم
4-استانداردآزمايش و نمونه به ترتيب به كووت منتقل نموده و OD آن را مي خوانيم
5- با يك محاسبه غلظت نمونه بدست مي آوريم
A=ODt/ODs X S
اسلاید 18 :
با توجه به اينكه اسپكتروفتومتر معمولا“ جهت خواندن جذب نوري در واكنش هاي End point كاربرد دارد لذا امروز با توجه به افزايش تنوع تستها كاربرد آنها كم شده است و جاي خود را به فتومترها داده اند.
بيشتري كاربرد اين دستگاه نيز در بخش بيوشيمي آزمايشگاه است.
فتومتر (Photometer)
اسلاید 19 :
اساس كار فتومتر
اساس كار فتومترهمانند اسپكتروفتومتر است در فتومتر منوكروماتور، فيلترها ي شيشه اي رنگي هستند كه بخش اعظم نور را جذب كرده و فقط طول موجهاي محدودي را عبور مي دهند فتومترهاي پيشرفته در حدود 8 فيلتر رنگي دارند كه معمولا“ شامل طول موج هاي 340،405،492،520،546،578،623 است كه بسته به نوع آزمايش فيلتر مورد نظر را انتخاب مي كنند
اسلاید 20 :
منوكروماتور فتومترها فيلترهاي تك رنگ كاملا“ استاندارد بوده و از طرفي بسياري از فتومترهاي نسل جديد تقريبا“ نيمه اتوماتيك مي باشند لذا قسمتي از واكنش در داخل دستگاه انجام ميگيرد و قابل برنامه ريزي جهت خوانش جذب نوري در زمانهاي برنامه ريزي شده مي باشند همچنين آنها داراي انكوباتو37 درجه مي باشند. لذا براي آزمايش هاي آنزيمي كه نياز به خوانش متوالي در زمانهاي معين و 37 درجه دارند(Kinetic) بسيار ضروري مي باشند. بسياري از فتومترها علاوه بر نمايشگرهاي ديجيتالي ، چاپگر نيز دارند.
موقع خريد اسپكتروفتومتر و فتومتر بايستي به دامنه طول موج و عدد پهناي باند طيف ها(SBW) آنها توجه شود