بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
بدرفتاری و غفلت از کودکان و نوجوانان
اسلاید 2 :
نگرش به کودکان در طول تاریخ
نگرش نسبت به کودکان در طی اعصار و قرون دچار تغییراتی شده است. این تغییرات در چارچوب تغییرات اجتماعی شکل گرفته است . به عبارتی دیگر همگام با تغییرات ساختارهاو سیستم های اجتماعی ، سیاستهای و قوانین اجتماعی، خدمات و حقوق کودکان نیز دستخوش تغییر واقع گردیده است.
بطورکلی تغییر نگرش نسبت به کودک به سه مرحله تاریخی خلاصه می شود:
مرحله اول: کودکان جزئی از دارایی های والدین
مرحله دوم: کودکان نیاز مند محافظت
مرحله سوم: کودکان دارای حقوق انسانی
اسلاید 3 :
« عدالت یک ارباب یا یک پدر با عدالت یک شهروند متفاوت است چرا که فرزند و بردگان دارایی های یک پدر محسوب می شوند و به همین دلیل تلقی بی عدالتی در خصوص داراییهای فردی بی معناست»( برتراند راسل، تاریخ فلسفه غرب ، نقل قول از اسکات 1983 ص10)
اسلاید 4 :
بطورکلی تغییر نگرش نسبت به کودک به سه مرحله تاریخی خلاصه می شود:
مرحله اول: کودکان جزئی از داراییهای والدین
در دوران برده داری اعضای خانواده شامل زن، کودکان و بردگان در تملک سر پرست خانواده که مرد خانواده بود قرار داشتند.
بنابر این سرپرست خانواده اختیار زندگی، رفاه و سلامتی یا بر عکس مرگ و یا تنبیه و مجازات زن ، کودک و بردگان خود را در اختیار داشت.
بنابر این در فرهنگ این دوران پدران مالک بی قید وشرط خانواده و اختیار دار آنها محسوب می شدند و به استثناء مواردی که جرم یا جنایت مشخصی در خصوص آنها اتفاق می افتد انواع بد رفتاری با خانواده کاری ناشایست تلقی نمی گردید.
اسلاید 5 :
مرحله دوم: کودکان نیاز مند محافظت
این رویکرد در سالهای اولیه قرن 19 آغاز شد که به نیاز کودک به محافظت و برقراری رفاه وی تاکید داشت.
جنبش محافظت از کودکان به موارد ذیل توجه داشت:
عوامل خطر سازی چون فقر ، الکل ،تنباکو، قمار و همچنین ترک تحصیل، بی کفایتی نظارت و سرپرستی والدین و در عین حال سرکشی کودکان و تمایل آنها به تجربیات جنسی
در همین دوران بود که موضوع بدرفتاری با کودک شناسایی و نام گذاری گردید. در سال 1871 موضوع یک کودک آزار دیده به دادگاه کشیده شد . دادگاه از این مورد تحت عنوان بدرفتاری بدتر از حیوانات نام برد
اسلاید 6 :
مرحله سوم: کودکان دارای حقوق انسانی
در این مرحله کودکان به عنوان انسانهای مستقل و دارای حقوق انسانی مورد توجه قرار گرفته اند. به عبارت دیگر علاوه بر اینکه به کودکان، مستقل از بزرگسالان توجه شده است حقوق آنها مبنی بر مراقبت و محافظت نیز مد نظر قرار گرفته شده است.
بنابر این کودکان دیگر مایملک بدون قید شرط بزرگسالان و یا نیازمند رفتار خیر خواهانه نیستند. کودکان دارای حقوقی هستند که بایستی توسط بزرگسالان شناخته و رعایت گردد.
این رویکرد در قرن بیستم آغاز گردید و همچنان در حال تحول و تکامل است.
اسلاید 7 :
گذر تاریخی ادبیات و تفکرات قالبی نسبت به کودکان :
ادبیات نشانگر و سازنده نوع افکار ماست. لغت کودک و نونهال طنینهای متفاوتی در ذهن افراد مختلف و در زمانهای مختلف داشته است.
بخشی از تاریخ ادبیات کودکی نشانگر این باور است که کودکان ناتوان، متکی، غیر قابل اتکاء یا دردسر ساز هستند.
در بخش دیگر کودکان آزادو فارغ توصیف شده به نحوی که مورد غبطه بزرگسالان واقع می گردند.
بعضی از این تفکرات قالبی در ذیل فهرست گردیده اند:
دوست داشتنی، ملایم و متکی
فعال و پرسروصدا
سالم، سرزنده و شاد
چابک، جذاب و دارای اعتماد بنفس
شرور و مجرم
عروسکهای بی مصرف
چنانچه کودک یا نوجوانی در این قالبهای فکری نگنجد به عنوان " غیر طبیعی" تلقی شده و توسط بزرگسالان موردپذیرش واقع نمی گردد.
اسلاید 8 :
کار گروهی1 : چه تفکرات قالبی در خصوص کودکان و نوجوانان در فرهنگ اجتماعی یا منطقه محل سکونت خود می شناسید؟
کدامیک از این تفکرات می توانند زمینه ساز آزار و اذیت کودکان واقع گردد؟
کار گروهی 2: در فرهنگ غالب ما چه نگرش های تاریخی نسبت به کودکان و نوجوانان وجود داشته است؟
در حال حاضر در چه گذر فرهنگی هستیم؟
اسلاید 9 :
سن کودکی:
تا 400 سال پیش در کشورهای غربی سن کودکی 7 سالگی محسوب می شد. بنابر این کودکی که از مرز 7 سالگی عبور می کرد بدون مراقبت مادر یا دایه پا به جهان بزرگسالان گذاشته و بعضا به عنوان " مینیاتور بزرگسال " به او نگاه می شد. در این شرایط کودک نه از مزایای کودکان زیر 7 سال برخوردار بود و نه از حقوق بزرگسالان بهره می برد.
با اینحال از 100 پیش دوره واسطی میان کودکی و بزرگسالی وضع گردیدکه نوجوانی نامیده شد.
در یک تقسیم بندی دوران کودکی از زمان تولد تا 11 سالگی و دوران نوجوانی از 12 سالگی تا 18 سالگی محسوب می شود.
اسلاید 10 :
بر اساس ماده 1 پيمان نامه حقوق كودك، تمامي افراد زير 18 سال كودك محسوب مي شوند مگر آن كه بر اساس قوانين جاري كشور مذكور، سن قانوني براي افراد كمتر از 18 سال تعيين شده باشد.
کارگروهی: سن کودکی در کشور ما چند سال است؟
سن تکلیف
سن مسئولیت کیفری
سن ازدواج
سن گرفتن گواهینامه رانندگی
اسلاید 11 :
بدرفتاری با کودک به عنوان یک مشکل سلامت عمومی:
بدرفتاری با کودک که ازآن با نام های بدرفتاری با کودکان و غفلت نیز یاد می شودشامل انواع بدرفتاریهای جسمی، عاطفی، سوء استفاده جنسی، غفلت، و استثمار کودکان است که منجر به آسیب بالقوه در سلامتی ، نحوه رشد ویا ارزش و شان کودک گردد( سایت رسمی سازمان جهانی بهداشت).
همچنین بر اساس تعريف ارائه شده در گزارش جهانی خشونت و سلامت (2002)، بدرفتاری با کودک عبارت است از: استفاده عمدي از قدرت، زور، تهديد و يا نيروي جسماني عليه كودك توسط يك فرد و يا يك گروه كه به سلامتي، حيات، رشد و عزت نفس كودك لطمه زده يا احتمال ايجاد صدمات بعدي را افزايش دهد.
اسلاید 12 :
انواع بدرفتاری و غفلت از کودکان:
معمولا بدرفتاری با کودکان به پنج گروه اصلي تقسيم شده است:
بدرفتاری جسمي
بدرفتاری جنسي
بدرفتاری هيجاني یا عاطفی
انواع مسامحه یا غفلت
استثمار
اسلاید 13 :
بدرفتاری جسمي:
عبارت است از استفاده عمدي از قدرت فيزيكي در برابر كودك كه نتيجه آن، به احتمال زياد، آسيب رساندن به سلامتي كودك، تهديد حيات، نقص تكامل يا عزت نفس كودك است. از انواع آزار جسمی مي توان به کتک زدن، تكان دادن شدید کودک، گاز گرفتن، سوزاندن و یا خفه كردن اشاره نمود.
امروزه تنبیه بدنی افراد بزرگسال در اکثر فرهنگ ها ناپسند تلقی می شود، درحالی که در مورد تربيت کودکان ممكن است پذيرفته شده باشد.
اسلاید 14 :
بدرفتاری جنسي:
به معناي درگير شدن کودک در رفتارهاي جنسي ای است که با سطح تکاملي (رشدي) وی نامتناسب بوده و قوانين اجتماعي را زير پا مي گذارند.
تعريف قانوني: تماس جنسی بين فرد بالغ و کودک كه معمولا با اعمال زور، فريب و اغوا نمودن قرباني انجام مي شود، اگر هردو نابالغ باشند بايد فاصله سني مورد توجه قرار گيرد (3 تا 4 سال) ولي در صورت وجود ويژگي های زير، تفاوت سني تعيين کننده نخواهد بود:
تهديد و اجبار
وجود هم زمان چند مهاجم
عدم هماهنگي تکاملي (رشدي) بين آنها
ايجاد ترس از طريق اقدام فيزيکی
اسلاید 15 :
بدرفتاری جنسی می تواند به صور مختلف بروز نمايد و طيف وسيعي از رفتارهاي جنسي را شامل شود. اين رفتارها عبارتند از:
تماس فيزيکی با نواحي جنسي
نزدیکی دهاني با نواحي جنسي
تماس دهانی با نواحي جنسي
استفاده از اشياء نافذ
وادار نمودن قرباني به انجام رفتارهاي جنسي در مورد قرباني ديگري
آزارهاي جنسي غير تماسي مثل وادار کردن کودک به عورت نمایی
وادار کردن كودك به نمايشگري به قصد هرزه نگاري
وادار نمودن کودک به مشاهده صحنه هاي هرزه نگاري
اسلاید 16 :
ارتباط جنسي با محارم (Incest ):
عبارت است از آزار جنسي كودك در محيط و هسته مركزي خانواده كه اين نوع آزار جنسي رابطه جنسي بين والد و كودك و يا بين خواهر و برادرها را در بر مي گيرد.
اسلاید 17 :
بدرفتاری عاطفی:
این نوع بدرفتاری با کودک، روش و الگويي از مراقبت و پرورش كودك است كه در آن، والدين يا مراقبين محيط مناسب و لازم براي رشد و تكامل كودك را فراهم نمي آورند. مادر یا مراقب كودك براي رشد و توسعه قابلیت های اجتماعی و عاطفی متناسب با پتانسیل شخصیتی و شرایط اجتماعی، در دسترس كودك نيستند. اقداماتی مثل محدود کردن بیش از حد فعالیت های کودک، دست کم گرفتن، تحقیر کردن، سپربلا کردن، تهدید کردن، ارعاب، تبعیض، تمسخر و هرگونه رفتار خشونت آمیز غیرفیزیکی دیگراز انواع شایع این سوء رفتار هستند.
اسلاید 18 :
مسامحه یا غفلت:
مسامحه عبارت از كوتاهي در مراقبت مسئولانه از سوي مراقب بالغ، جهت فراهم نمودن مراقبت فيزيكي و نظارت كافي بر رشد كودك مي باشد. به نظر می رسد تعريف يا شناسايي غفلت در مقايسه با ديگر اشكال سوء رفتار مشکل تر و پيچيده تر است.
متخصصین بهداشت روان، غفلت را به انواع مختلفي تقسیم بندی می کنند. اين انواع عبارتند از:
غفلت جسماني
غفلت پزشكي
عدم نظارت و سرپرستي كافي
غفلت محيطي
غفلت عاطفی
غفلت آموزشي
اسلاید 19 :
غفلت جسماني
يكي از شايع ترين انواع غفلت است كه موارد زير را در بر مي گيرد:
الف ) رها كردن کودک: به معناي ترك كودك بدون اينكه سرپرست يا مراقبتي قابل قبول براي او در نظر گرفته شود؛ اين نوع غفلت، معمولا زماني است که كودك بدون مراقبت لازم حداقل بهمدت دو روز رها شده باشد.
ب ) اخراج كردن: امتناع آشكار از پذيرش قيموميت كودك مثل بيرون راندن كودك به طور دائم يا نامحدود از منزل بدون در نظر گرفتن يك مراقب ديگر، يا عدم پذيرش سرپرستي كودك فراري كه به خانه باز گشته است.
پ ) غفلت تغذيه اي: عدم تغذیه کافی و مناسب كودك يا گرسنه ماندن طولانی كه مي تواند به صورت توقف و یا کاهش رشد كودك ديده شود. غفلت تغذيه اي اغلب در طبقه بندي غفلت جسماني متفرقه قرار می گیرد.
ت) غفلت پوشاكي: زماني است كه كودك فاقد پوشاك مناسب است، مثلا عدم تامین لباس و كفش گرم در زمستان يكي از مصاديق اين غفلت مي باشد.
ج) غفلت هاي جسماني متفرقه: موارد مربوط به بهداشت ناكافي و عدم توجه به رفاه و امنيت كودك، به عنوان مثال، رانندگي به همراه كودك، زماني كه راننده تحت تاثير مواد مخدر است يا تنها گذاشتن كودك خردسال در اتومبيل بدون همراه، در این گروه قرار می گیرد.
چ) بي خانماني: زماني غفلت محسوب مي شود كه والد به علت عدم مديريت صحيح منابع مالي قادر نيست سرپناه مناسبي براي كودك فراهم نمايد
اسلاید 20 :
غفلت پزشكي:
غفلت پزشكي: شامل سرباز زدن يا تاخير والد يا سرپرست در انجام اقدامات درمانی و مراقبت های بهداشتي كه به صورت های مختلف دیده می شود:
الف ) عدم پذيرش درمان: به صورت عدم همکاری والد با متخصصین امر سلامت جهت انجام مداخلات درمانی لازم، كه هنگام بروز صدمه فيزيكي یا بيماري ديده مي شود.
ب) تاخير در درمان: تاخیر در دست يابي به درمان مناسب و به موقع کودک در زمان بروز يك مشكل حاد پزشكي كه به نظر يك كارشناس، نیازبه درمان خاص پزشکی وجود دارد. به عنوان مثال مي توان به تاخير در پيشگيري مناسب پزشكي براي كودك، عدم توجه به كودك بيمار و بي توجهي به توصيه هاي پزشكي اشاره كرد، به اين مجموعه بايد بی توجهي به بهداشت روان کودک را نيز اضافه كرد. يكي از دلايل فقدان يا تاخير در درمان، امتناع از پذيرش پوشش هاي بيمه اي موجود مي باشد.
ج) امتناع از پذيرش مراقبت هاي بهداشتی: در اين نوع از غفلت، والد مراقبت های بهداشتی لازم و توصیه شده را مثل واکسیناسیون کودک، از وي دریغ می کند .
