بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
مراقبت تغذیه ای کودکان
واحد بهبود تغذیه اجامعه
اسلاید 2 :
مقدمه
تغذیه ی مطلوب برای سلامت در تمام دوران زندگی اهمیت دارد. هرچه، ارتباط میان رژیم غذایی، سلامت و پیشگیری از بیماری روشن تر میشود، تغذیه و ارتقای رفتارهای تغذیهای سالم بیشتر مورد توجه قرار میگیرد. وضعیت تغذیه ای شیرخواران و کودکان بر رشد و تکامل آنها و مقاومت در برابر بیماری تأثیر دارد. رفتارهای تغذیه ای در تمام دوران زندگی و الگوهای فعالیت جسمی اغلب در اوایل کودکی شکل میگیرد. بنابراین، پایه گذاری سلامت با انتخاب شیوه ی سالم زندگی شامل رفتارهای تغذیه ای سالم و شرکت در فعالیت جسمی منظم اهمیت دارد. سالم خوردن و فعالیت جسمی برای تمام مراحل زندگی ضرورت دارد. اما به خصوص برای رشد و تکامل شیرخواران و کودکان مهم است. تغذیه ی مطلوب و فعالیت جسمی منظم از مشکلات سلامت مانند آنمی فقرآهن، چاقی، اختلالات تغذیه ای، کم غذایی و پوسیدگی دندان پیشگیری
میکند.
همچنین، با گذشت زمان، از خطر ایجاد بیماری مزمن )برای مثال بیماری قلبی، برخی کانسرها، دیابت ملیتوس، سکته ی قلبی و استئوپوروز( و عوامل بیماریزا مانند چاقی، افزایش فشار خون و افزایش کلسترول خونمیکاهد.
اسلاید 3 :
اصول رژیم غذایی سالم
تنوع: چون هیچ غذایی به تنهایی تمام مواد مغذی را تأمین نمیکند، باید تنوع غذایی در برنامه ی غذایی رعایت شود. برای برآورده شدن نیازهای غذایی باید غلات )مانند نان، برنج( همراه با سبزی، میوه و سایر مواد غذایی کم چربی از هرم
غذایی مصرف شود.
تعادل: در یک رژیم متعادل، مقادیر مناسبی از غذاهای 5 گروه اصلی در برنامه ی غذایی روزانه وجود دارد. سن، جنس و میزان فعالیت جسمی بر تعداد سهم های مصرفی تأثیر دارد.
مصرف به اندازه: مصرف غذاهای سالم باعث ارتقای وضعیت تغذیه ای و دریافت کالری، چربی، چربی اشباع، کلسترول، نمک و قند میشود. با مصرف به اندازه ی غذا، امکان استفاده از مواد غذایی مختلف فراهم میشود .
اسلاید 4 :
گروه شیر، ماست و پنیر 2 تا 3 سهم گروه سبزیها 3 تا 5 سهم
گروه نان، غالت، برنج و ماکارونی
گروه گوشت، طیور، ماهی، تخم مرغ و مغزها 2 تا 3 سهم گروه میوهها 2 تا 4 سهم
اسلاید 6 :
توجه :
به کودکان 2 تا 3 ساله، حدود دوسوم اندازه ی سهم مواد مغذی به جز شیر را بدهید. کودکان بزرگتر، میتوانند این اندازه ها را کامل مصرف کنند. کودکان 2 تا 6 سال روزانه به 2 اندازه ی سهم گروه شیر نیاز دارند.
هر لیوان، معادل 250 میلی لیتر میباشد. 30 گرم معادل یک کف دست نان سنگک، بربری یا نانهای تنوری یا 4 کف دست(10 *10سانتی متر)نان لواش.
وعده ی چربی ها و روغن= 1 قاشق چایخوری روغن یا مارگارین، 1 قاشق غذاخوری
سس سالاد وعده ی شیرینی= 1 برش کیک، 1/5قاشق غذاخوری مربا/ ژله
اسلاید 7 :
کاهش مصرف چربی
مصرف چربی باید 30% یا کمتراز30% کل کالری را شامل شود:
کاهش مصرف سس های چرب و کره و مارگارین
برداشتن چربی قابل مشاهده از گوشت،
کاهش مصرف غذاهای سرخ شده،
انتخاب غذاهای کم چرب در رستوران،
مصرف میوه و سبزی به جای چیپس و پفک برای میان وعده ها و
استفاده از روش های پخت کم روغن مانند بخارپز به جای سرخ کردن.
اسلاید 8 :
-دریافت چربی برحسب مقادیر متفاوت کالری
اسلاید 9 :
کاهش مصرف قند
رعایت موارد زیر مفید است:
مصرف غذاهایی که به طور طبیعی شیرین هستند مانند میوه ی تازه،
برداشتن ظرف شکر از میز غذا،
کاهش مصرف غذاهای شیرین،
نوشیدن آب به جای نوشابه،
کاهش مصرف شکر در زمان آشپزی و مصرف میان وعده هایی که شیرینی کمی دارد.
اسلاید 10 :
روشهای مقوی کردن غذای کودک
سعی کنید غذاها را با آب کم بپزید. بعد از پخت تکه های جامد غذا مانند گوشت، حبوبات، سیب زمینی و سبزیها را از آب سوپ جدا کرده و له کرده و سپس کم کم آب سوپ را اضافه کنید تا یک پوره ی غلیظ درست شود.
درصورت امکان یک قاشق مرباخوری ماست چكيده يا پودر مغزها را متناسب با سن شيرخوار به حریره یا سوپ کودک اضافه کنید.
به غذای کودکان بزرگتر از 8 ماه، مقدار کمی به اندازه ی یک قاشق مرباخوری کره یا روغن اضافه کنید. اینکار بدون آنکه حجم غذای کودک را افزایش دهد، مقدار کالری آنرا زیاد کرده و بلع غذا برای کودک را آسان تر میسازد. البته اگر مقدار زیادی روغن به غذا اضافه شود، ممکن است کودک زودتر احساس سیری کرده و نتواند همه ی غذایش را بخورد. این بدان معنی است که
کودک از روغن غذا انرژی گرفته اما سایر مواد مغذی را کم دریافت نموده است.
بر روی نان یا بیسکوییت کودک که به عنوان میان وعده استفاده می شود کمی کره یا روغن بمالید.
اسلاید 11 :
ادامه.
میزان شکر موجود در غذای کودک در محدوده ی دستور تهیه ی غذا باشد. غذاهای شیرین ضمن تغییر ذائقه ی کودک میتواند جایگزین غذاهای اصلی و حتی شیر مادر شده و به دلیل فقدان
ریزمغذی ها امکان ابتلای کودک را به سوء تغذیه فراهم آورد.
زرده ی تخم مرغ پخته علاوه بر داشتن انرژی، ویتامین و آهن نيز دارد. در کودکان بزرگتر از 8 ماه، برخی از غذاها مانند پوره ی سیب زمینی، پوره ی هویج، ماکارونی، سوپ، کته را میتوان با زرده ی تخم مرغ مقوی و مغذی نمود.
اسلاید 12 :
روشهای مغذی کردن غذای کودک:
مغذی کردن غذا:اضافه کردن برخی مواد غذایی با هدف افزایش مقدار ویتامینها و املاح غذا است.
از آنجایی که احتمال دارد این ً کار باعث افزایش حجم غذای کودک شود، لازم است حتما مغذی کردن به همراه مقوی سازی غذای کودک انجام گیرد. روشهاي زير براي مغذی سازی غذای کودک توصیه میشود:
بعد از 9 ماهگی، پودر جوانه ی غلات و حبوبات به برخی از غذاها )به ویژه سوپ، فرنی با شیر مادر و کته( اضافه شود. میوه ها و سبزیها از جمله مواد غنی از ویتامین و املاح به شمار میروند که میتوانند در مغذی سازی غذا مورد استفاده قرار گیرند
اسلاید 15 :
توجه :
سوپ از جمله غذاهای بسیار مغذی است که البته اگر رقیق تهیه شود مقدار انرژی آن در حد کافی نخواهد بود. لذا از مادر بخواهید که از دادن سوپ رقیق به کودک خودداری نموده و سعی کند با استفاده از روشهای مختلف مانند اضافه کردن کره، روغن یا برنج آن را مقوی کند.
اسلاید 16 :
درکودکان بزرگتر از یکسال نکات زیر را توصیه کنید:
1 -اهمیت استفاده از غذاهای کم حجم و پرانرژی با استفاده از اصول مقوی کردن غذای کودک.
اضافه کردن کره، روغن، زرده ی تخم مرغ و گوشت به غذای این کودکان راهکار مناسبی جهت افزایش کالری دریافتی است.
استفاده از میان وعده هایی نظیر کمپوت میوه، شیربرنج، پوره ی سیب زمینی، فرنی، حلیم، حبوبات، شیر پرچربی با عسل یا شکر، بستنی، کیک، نان و پنیر میتوانند در افزایش کالری دریافتی کودک مؤثر باشند. بنابراین، استفاده از آنها را به مادر تأکید کنید. همچنین، غذاهایی که کودک به آنها تمایل بیشتری نشان میدهد نیز میتوانند به عنوان میان وعده استفاده شوند
اسلاید 17 :
درکودکان بزرگتر از یکسال نکات زیر را توصیه کنید:
2 ً -صرف غذای کودکان به ساعات صرف غذای خانواده محدود نشود. مثال
ممکن است ساعت شام خانواده برای کودک خیلی دیر باشد و او قبل از غذا خوابش ببرد.
این کودکان، باید هر 2 تا 3 ساعت یکبار تغذیه شوند. حجم غذای دریافتی آنها نیز با درنظر گرفتن تمایل آنها باشد.
3 -درخصوص کودکان 1 تا 2 ساله، هر 3 تا 4 ساعت یکبار کودک با شیر مادر و یا در صورت محروم بودن از شیر مادر با شیرمصنوعی یا شیر گاو تغذیه شود. میزان تغذیه با شیر، بسته به تمایل کودک است و باید پس از صرف غذای اصلی ارائه شود.
اسلاید 18 :
درکودکان بزرگتر از یکسال نکات زیر را توصیه کنید:
4-حمایت دیگر اعضای خانواده به خصوص پدر و مشارکت آنها در تغذیه ی کودک اهمیت دارد.
5 –شیوه های رفتاری مادر در زمان تغذیه ی کودک را آموزش دهید.
6 -مراحل تکامل رفتارهای غذا خوردن کودک را آموزش دهید و تأکید کنید که مادر به حفظ استقلال کودک در زمان غذا دادن توجه کند
اسلاید 19 :
7-توصیه های زیر برای کودکان کم اشتها مفيد است،
–به مادر بگویید:
در هنگام دادن غذا به کودک صبور باشيد، به زور ندهید و تهدید نکنید. هنگام غذا دادن به کودک با او صحبت کنيد و او را به خوردن غذا تشویق نماييد. زمان خوردن غذا را با ابراز محبت برای کودک لذت بخش کنيد. در زمانی که کودک با علاقه غذا میخورد او را تعریف و تمجید کنید. غذای کودک را رنگین و متنوع کنید )تغییر در ترکیب غذاها، مزه، بافت، نحوه ی طبخ، تزئین غذاها به شکل حیوانات، گل، عروسک، استفاده از بشقابهای رنگین(. درصورت امتناع کودک از یک غذا میتوانید کمی طعم آن را با یک چاشنی مورد علاقه ی کودک تغییر دهید و یا در فرصتی دیگر امتحان کنید. سفره ی غذای کودک را در محیطی تمیز، آرام، دوستانه، راحت، مطمئن و همراه با دیگران قرار دهيد. انتظار نداشته باشید کودک خیلی تمیز و مرتب مطابق با خواسته ی شما غذا بخورد. ریخت و پاش غذا و پرت کردن غذا را میتوان با ملایمت و به تدریج محدود کرد. داروهای مصرفی به هیچ وجه با شیر یا غذای کودک مخلوط نشود. موقع غذا دادن به ارتقاي تكامل او باگفتن رنگ طعم تركيب و غيره كمك كنيد.
اسلاید 20 :
8-در برخی از کودکان بی اشتها احتمال دارد که بد غذایی هایی مشاهده شود، بدین جهت میتوانید از توصیه های زیر کمک بگیرید
درصورت تمایل نداشتن به مصرف شیر:
ماست را جانشین شیر کنید و آن را در وعده های غذای کودک بگنجانید.
در بعضی غذاها از شیر استفاده کنید، برای مثال، آرد، کره و شیر را به سوپ اضافه کنید یا به کودک شیربرنج، فرنی یا شیرموز تهیه شده به طریقه ی بهداشتی بدهید.
شیر، کره وکمی آرد، سس درست کرده و روی ماکارونی یا سبزیهای پخته شده بریزید.
