بخشی از پاورپوینت
اسلاید 2 :
درس: اقتصاد کلان پیشرفته
عنوان:نابرابری و اقتصاد کلان(Inequality and Macroeconomics)
اسلاید 3 :
عناوین مطالب
1--مقدمه
2- رشد اقتصادی و نابرابری
3- تعریف نابرابری
4- نقش نابرابری در اندیشه های اقتصاد کلان
5- منشاء ایجاد نابرابری
6-نتیجه گیری
7- سیاست های پیشنهادی
اسلاید 4 :
مقدمه
*-نابرابری اقتصادی یکی از بزرگترین چالشهای عصر حاضر است. مطالعات انجامشده توسط مجمع جهانی اقتصاد نشان میدهد در تمامی کشورهای دنیا اعم از اقتصادهای صنعتی و اقتصادهای در حال توسعه فقیرترین افراد جامعه کمتر از 10 درصد ثروت کشور را در کنترل خود دارند در حالی که سهم یک درصد از ثروتمندترین افراد جامعه بالغ بر نیمی از کل ثروت جهان است.
*-تبيين نابرابري همانند سا ير مسائل انساني پيچيده بوده، دراين صورت ارایه تعريف واحد از آن مشكل است.
رشد اقتصادی و نابرابری:
*-طی دو دهه گذشته نرخ رشد اقتصادی در دنیا افزایش یافته است و شمار زیادی از کشورها در جرگه کشورهای صنعتی دنیا قرار گرفتهاند ولی همچنان چالشهای بزرگی در اقتصاد دنیا مشاهده میشود. چالشهایی از قبیل فقر، بر هم خوردن تعادل زیستمحیطی و کاهش کیفیت هوا در دنیا، بیکاری و روند افزایشی آن، بیثباتی سیاسی که خود مانع سرمایهگذاری در کشور میشود، درگیریهای داخلی و جنگها همواره در دنیا وجود داشته است و این چالشها باعث شده است تا نابرابری در اقتصاد دنیا باقی بماند.
**- بیشترین رشد نابرابری اقتصادی در آسیا مشاهده میشود. تاثیر تشدید نابرابری درآمدی روی اقتصاد آسیا در درحدود25 درصد برآورد شده است
اسلاید 5 :
ادامه مقدمه:
*-تعریف نابرابری:
نابرابری اقتصادی تفاوت موجود در معیارهای مختلف از نظر رفاه اقتصادی در میان افراد یک گروه، یا در میان گروههای موجود در یک جمعیت، یا در میان مردمان کشورها است. از نابرابری اقتصادی گاهی اوقات به نام نابرابری درآمد، نابرابری ثروت، یا شکاف ثروت یاد میشود.
*-نابرابری اقتصادی در جوامع پیشرفته:
*- استرالیا:یک درصد ثروتمندترین افراد کشور استرالیا 9٪درصد از درآمد ملی را در اختیار خود داشتند(2009-2012)
*- فرانسه: یک درصد از ثروتمندترین مردم ۸٪ درصد از درآمد ملی را در اختیار داشتند(2008-2012)
*- امریکا: بیشترین رشد سهم درآمد ملی که در تصاحب یک درصد از ثروتمندترین افراد جامعه است، مشاهده میشود. در سال 1980 میلادی یک درصد ثروتمندترین افراد جامعه به هشت درصد درآمد ملی دسترسی داشتند و در سال ۲۰۱۲ این سهم به 24٪ رسیده است.
*-سنگاپور:در همین حال در این کشور یک درصد ثروتمندترین افراد در سنگاپور به بیشتر از 11 درصد درآمد ملی دسترسی داشتند .
اسلاید 6 :
نابرابری ⇐⇒ اقتصاد کلان
• اقتصاد کلان و نابرابری یک خیابان دو طرفه است.
1. شوک ها و سیاست های کلان اقتصادی بر نابرابری تاثیر می گذارند
2-. نابرابری بر شاخص های اقتصاد کلان تاثیر می گذارد.
3. نابرابری بر طرز نگرش ما نسبت به سیاست های اعمالی تاثیر می گذارد.
اسلاید 7 :
نقش نابرابری دراندیشه های اقتصاد کلان
این گزارش نقش نابرابری را در سیر اندیشه های اقتصاد کلان به چهار دوره زیر تقسیم میکند:
قبل از اقتصاد کلان جدید: 1930 تا 1970
نسل اول اقتصاد کلان جدید : 1970 تا 1990
نسل دوم اقتصاد کلان جدید: 1990 تا بحران مالی
نسل سوم اقتصاد کلان جدید: پس از بحران مالی
اسلاید 8 :
ادامه:نقش نابرابری دراندیشه های اقتصاد کلان
عوامل اصلی تکامل اقتصاد کلان را در دوران جدید به سه عامل زیر نسبت می دهد:
1. اطلاعات بهتر؛شفاف تر وکامل تر.
2. استفاده از کامپیوترو الگوریتم های بهترو مطمین تر.
3. وقوع رویدادهای جاری (افزایش نابرابری، بحران مالی و.)
اسلاید 9 :
دوره قبل از اقتصاد کلان جدید
درمکتب کینزی و مباحث مربوط به IS / LM ، کلا مباحث توزیع و نابرابری های درآمدی مطرح نمی شد.
در مکتب پساکینزی ها (کالدور، پاسینیتی و دیدگاه کمبریج) بحث توزیع درآمد مبتنی بر عوامل تولید مطرح ولی اینان نیز به مباحث نابرابری و توزیع درآمد شخصی توجه نداشتند.
شواهد تجربی اندکی در خصوص نابرابری، در کارهای استیگلیتز، بلایندر وکوزنتس تا حدودی دیده می شود.
اسلاید 10 :
نسل اول اقتصاد کلان جدید از1970 تا1990
در این دوره به این مسئله توجه نمودند که:
نمی توان در خصوص نقش توزیع نابرابر در رشد سکوت کرد.
در دوره های رکود؛ فقیرترین ها بیشترین آسیب را می بینند.
در بحث رفاه باید این نکته را مورد توجه قرار داد که چه کسانی از رفاه ایجاد شده بهره می برند و چه کسانی زیان می بینند.؟
who gain and who losses?
اسلاید 11 :
تئوری های نسل دوم اقتصاد کلان جدید از 1990 تا 2008
*--اگرچه مدلهای ادوار تجاری واقعی RBC و کینزی های جدید از روابط کلان صحبت کرده و
زیر بنای خرد کلان را تبلیغ می کردند ولی فرض عامل نوعی (Representative Agent) در نظریات آنان، آنها را از مباحث خرد (نابرابری و فقر) دور نگه میداشت.
بهر حال در این نسل، از نظریات کلان به مسئله عدم تجانس در اطلاعات خرد بویژه در درآمد و ثروت مورد توجه قرار گرفت. و امکان بررسی:
*- رشد با توزیع نابرابر و ضرر و زیان بیشتر فقیرترین ها از رکود فراهم گردید(فقیرترها بیشتر آسیب می بینند).
***این موضوع نشان دهنده آنست که اقتصاد با حرکت در طول زمان و تحت تآثیر شوک ها و سیاست های کلان می تواند توزیع را تجت تأثیر قرار دهد.
اسلاید 12 :
تئوری های نسل سوم: پس از بحران
*- در این دوره ؛تاکید بیشتری بر پیامدهای احتمالی کلان اقتصادی نابرابری انجام می شود.
*- موضوع بعدی مربوط به سیاست پولی و نابرابری و توجه فزاینده ای به آثار توزیعی و دیگر سیاست های عمومی است.
*- با توجه به پیشرفت های زیادی در این زمینه اقتصاد سنجی صورت گرفته است بانک های مرکزی و دولت ها بهتر می توانند نتایج سیاست های پولی / مالی را تحلیل کنند .
*- برای مدت طولانی، توزیع درآمد و ثروت توسط اقتصاد کلان تقریبا نادیده گرفته شد.
*-به منظور مطابقت با داده های اقتصاد خرد، نظریه های نسل سوم تاکید می کنند:
• ترازنامه های خانوار، به عنوان مثال :
*- دارایی های اسمی در مقابل دارایی های واقعی، نقدی در مقابل غیر نقدی مورد توجه قرار می گیرند.
اسلاید 13 :
منشاء ایجاد نابرابری
*- نابرابری اقتصادی، میتواند معانی مختلفی داشته باشد و بسته به متغیری که برای تعریف نابرابری بهکار میرود و نیز بسته به منشأ ایجاد نابرابری، میتواند برای اقتصاد مفید یا مضر باشد<
نخست) نابرابری در دستمزد:
اگر نابرابری را بر مبنای درآمد افراد از محل کار (یعنی دستمزد) تعریف کنیم و برای تعریف آن ضریب جینی را به کار گیریم، نه تنها نابرابری در نفس خود بد نیست، بلکه موتور محرکه اقتصاد و عامل اصلی ایجاد انگیزه برای تلاش است.
دوم) نابرابری در هزینه خانوار:
اگر نابرابری بر مبنای هزینهها (هزینه کل خانوار یا هزینه سرانه) یا بر مبنای درآمدی که افراد در بلندمدت از منابع مختلف مثل بازار کار و داراییها کسب میکنند، تعریف شود، به حوزه «رفاه» وارد میشویم. در این حوزه، ضریب جینی هزینهها برای صحبت از نابرابری به هیچ وجه کافی نیست.
شاخص جینی :توزیع ثروت در میان مردم است. بالا بودن این ضریب در یک کشور معمولاً به عنوان شاخصی از بالا بودن اختلاف طبقاتی و نابرابری درآمدی در این کشور در نظر گرفته می شود.
سوم) نابرابری ثروت :
اینکه یک درصد از جمعیت دنیا نیمی از ثروت آن را در دست داشته باشد،یک فاجعه اقتصادی است.
رابطه بین ثروت و سیاست یکطرفه نیست. در چنین جوامعی، آن یک درصد ثروتمند به احتمال قریب به یقین، با استفاده از رانت قدرت سیاسی به ثروت رسیده است و جدا کردن این گروه از صاحبان قدرت سیاسی تقریبا غیر ممکن است.
اسلاید 14 :
چهارم) نابرابری اقتصادی با منشأ «رانت»:
*- اثر منفی بیشتر انواع نابرابری بر عملکرد اقتصادی، البته به این معنی نیست که هر نوع نابرابری مفید یا بیضرر است. نابرابری اقتصادی اگر نتیجه انواع رانت (اقتصادی یا سیاسی) باشد، مخل تولید و کارآمدی است:
پنجم) نابرابری با منشأ «سرمایه انسانی»:
نوعی نگرانی از نابرابری اقتصادی( حتی وقتی منشأ آن عملکرد سالم اقتصاد باشد) وجود دارد که قابل توجه است. آینده اقتصادی فرزندان با موقعیتهای اقتصادی والدین رابطه مستقیم دارد. والدین ثروتمند قادرند بر افزایش توانایی فرزندانشان سرمایهگذاری بیشتری کرده و آینده آنها را تضمین کنند. والدین کمدرآمد ممکن است نتوانند چنین امکانی را برای فرزندانشان فراهم کنند.که ممکن است منجر به کاهش «تحرک اقتصادی-اجتماعی»شود.
**--(اقتصاد سیاسی، مثلا نابرابری بیش از حد منجر به انقلاب می شود)
**- در نهایت باید به این نکته هم اشاره شود که بیشتر راهحلهایی که برای رفع نابرابری ارائه میشود، بهنوعی به دولتها توصیه میکند که از ثروتمندان بگیر و به فقرا بده. در بهترین حالت، یعنی در حالتی که دولت کارآمد و غیرفاسد باشد، چنین راهحلی اما و اگرهای زیادی دارددر بسیاری از موارد دخالت دولت برای حل یک مشکل واقعی، به دلیل ناکارآمدی دولت، منجر به ایجاد مشکلات بیشتر میشود.
اسلاید 15 :
نتيجه گيري :
توجه اینکه : نابرابری اقتصادی، به هیچوجه مترادف با فقر نیست.
*-بعضی از پژوهشگران رشد اقتصادی را باعث کاعش نابرابری و بعضی نیز این موضوع را رد کرده اند.
برابری، همانند عدالت، در بسیاری از جوامع از ارزش بالایی برخوردار است. صرف نظر ازایدئولوژی، فرهنگ و دین، مردم به نابرابری اهمیت می دهند.
*- نابرابری می تواند نشانه ای از عدم تحرک درآمد و فرصت ها باشد - بازتابی از ضعف های مداوم برای بخش های خاص جامعه.
*- نابرابری در حال افزایش نیز پیامدهای قابل ملاحظه ای در رشد و ثبات اقتصاد کلان دارد، نابرابری میتواند قدرت سیاسی و تصمیم گیری را در دست چند نفر متمرکز کرده و منجر به استفاده غیربهینه از منابع انسانی و همچنین باعث بی ثباتی سیاسی و اقتصادی گردیده و در نتیجه سرمایه گذاری کاهش و خطر بحران افزایش یابد.
اسلاید 16 :
ادامه نتیجه گیری
1- نابرابری در نتایج سلامت و مراقبت های بهداشتی در کشورهای در حال توسعه بسیار گسترده می باشد.
2 -- نابرابری اقتصادی میتواند ثبات سیاسی کشور را تهدید کند زیرا عده بیشتری از مردم از شرایط زندگی و کاری خود ناراضی هستند.
3: نابرابری زیاد اقتصادی؛ استفاده از ابزارهای بازار از قبیل تغییر سطح قیمتها و تغییر نرخ جریمهها را محدود میکند زیرا اثرگذاری آن تنها روی عده خاصی از مردم است و نمیتواند به عنوان سیاستی اثرگذار روی اقتصاد دنبال شود.
4: نابرابری اقتصادی باعث از میان رفتن نرمهای رفتاری خاص از قبیل اعتماد و تعهد بین فعالان اقتصادی میشود و حتی ریسک عدم تعهد به اجرای قراردادها را هم بیشتر میکند.
5-مرز ميان برابري و نابرابري در جوامع مختلف، متفاوت بوده و چندان مشخص و آشكارنيست. از اين رو نابرابري نسبت به شرايط زماني - مكاني، بافت اقتصادي و اجتماعي،فرهنگي، ايدئولوژي نظام حاكم، شرايط و مقتضيات سياسي و جزء آن، پويا مي باشد.
6- نابرابري بايد با توجه به شرايط زماني - مكاني، اقتصادي، اجتماعي، فرهنگي، سياسي،ايدئولوژيكي و به عبارتي در چاارچوب ساختار همان نظام تعبير و تفسير شود ؛ زيرا نابرابري مفهومي نسبي، پويا و هنجاري است.
اسلاید 17 :
سیاست های پیشنهادی برای رفع نابرابری
1-- سیاست ها باید با شرایط خاص در کشور و جامعه وفق داده شود.
2-سیاست های در جهت حمایت اجتماعی و خدمات عمومی برای اقشار اجتماعی به حاشیه رانده شده در اولویت قرار گیرند.
3- به سیاست های ضد تبعیض جنسیتی و توانمندسازی افراد توجه بیشتری شود.
4- اعمال سیاست هایی که باعث گسترش امکانات تحصیلی رایگان در سطوح مختلف و افزایش سطح درآمد شود.
5- توجه بیشتر به سیاست های که به بازتوزیع درآمد و به منظور کاهش نابرابری و حصول اطمینان از توزیع عادلانه درآمدها؛خدمات عمومی؛تخصیص مالیات و ایجاد نظام مالیاتی مناسب و متناسب با درآمدها؛بهداشت و درمان و بیمه درمانی ؛ سیاست های فقرزدایی و رفع تبعیض و..کمک نماید.
6-سیاست مالی می تواند یک ابزار مهم برای کاهش نابرابری باشد.
