بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
بسم الله الرحمن الرحیم
اسلاید 2 :
فصل سوم
موضوع:ظهور سازمان عقلانی
اسلاید 4 :
تعریف سازمان:مجموعه هدفمندی است که پیرو یک نظام(سیستم)است
ودارای مرز ها وحدودی است که ان را از محیط خودجدا میسازد.
اسلاید 5 :
عقلانیت:فکر وعملی است که اگاهانه ومطابق با قواعدمنطق ومعرفت تجربی است ودر ان هدفها ومقاصد دارای انسجام وهماهنگی هستند وبرای رسیدن به انها از مناسبترین وسایل استفاده میشود.
عقل گرایی:گرایشی فلسفی است که پذیرش اعتقادات را بر مبنای هرچیزی بجزتجربه و استدلال عقلی رد میکند.
وبر مفهوم عقلانیت را در مورد جنبه های نهادی و رسمی جامعه ب کار می برد و اقتدار کاریزماتیک را در تقابل با ان قرار میدهد.
اسلاید 6 :
عقلانی کردن از نظر وبر:عقلانی کردن یعنی زندگی اجتماعی را تابع نظم دقیق قرار دادن و تنظیم کردن از راه استفاده از روش های محاسبه دقیق در اقتصاد وکاربرد روش های علمی در تولید اداره جامعه که به عقیده او این رش ها مهترین گرایش در جامعه غربی است.
انواع کنش های انسانی از نظر وبر:
1)کنش عقلانی معطوف به هدف:عملی است که هدفها مشخص و روشن بوده و وسایل نیل به هدفها به طور صحیح و مناسب انتخاب می شوند.
2)کنش عقلانی معطوف به ارزش:عملی که مطابق بامعیار های ارزشی آگاهانه است.
اسلاید 7 :
3)کنش عاطفی:که تحت تاثیر حالت روحی یا وضع روانی و احساسی فرد صوت میگرد ونه در سنجش و انتخاب معقولانه وسایل و هدفها.
4)کنش سنتی:مشروعیت خود را از سنتها می گیرد یا از اعتقاداتی که جز عادت وطبیعت ثانوی شده است.
طبقه بندی انواع کنش تا اندازه یی حاکم بر تبیین وبر از دورا ن معاصر است زیرا به نظر ماکس وبر ویژگی اصلی جهانی که ما درآن زندگی می کنیم عقلانی کردن است.
طبقه مندی انواع کنش ها در مطالعه مسیر تحول تاریخی غرب مورداستفاده وبر قرار میگیرد تحول جمع غربی به نظر وبر در این جامعه این است رفتار افراد تحت سلطه ی عقلانیت معطوف به هدف در امده است.
اسلاید 8 :
به نظر او تنها در غرب است ک علم عقلانی وجود دارد بنابر این نقش ارزش های غایی در تببین ظهور عقلانیت در جهان امروزی مطلقا ضروریست وتبییت وبر در نقطه مقابل تبیین مارکس قرار دارد که نقش اساسی را برای زیر ساخت های اقتصادی قایل است او بجای طرح زیر ساختار و روساختار اقتصادی مارکس مفهوم «هماهنگی انتخابی»را مطرح میکند.
وبر وظیفه ی اصلی جامعه شناسی و همه ی علوم دیگر را درک ماهیت ومعنای رفتار اجتماعی انسان می داند او به ویژه به انواع رفتار های انسانی که نوعی معنا یا هدف برای کنشگر دارد توجه نشان داده است او این گونه رفتار معنا دار را کنش اجتماعی
می نامد.او می گوید کنش اجتماعی هنگامی رخ می دهد که فرد قصد دارد به شیوه هایی رفتار کند که دیگران انتظار دارند.
وبر می پنداشت که جامعه شناسی بااستفاده از روشی که او درون فهمی می نامد میتواند به هدف اصلی خود یعنی تبیین کنش اجتماعی دست یابد.
اسلاید 9 :
به عقیده وبر شناخت صد در صد یقینی و قطعی وجود ندارد وتاکید می کند که علم به معنای واقعی آن باید از دقت مفهومی برخوردار باشد که مفهوم نمونه آرمانی را ابداع می کند.
نمونه آرمانی:نه راجع به آرمانهای اخلاقی ست ویک حالت مطلوب رانشان می دهد و نه به مفهوم میانگینهای آماری.نمونه آرمانی مستلزم تشدید روشهای نوعی رفتار است و با واقعیت عینی هرگز مطابقت ندارد.(نمونه آرمانی را جامعه شناس به منظور استفاده در تحقیق می سازد)
کار مهم وبر در مطالعه سازمانها:نظریه بوروکراسی اوست که بر پایه نظریه او درباره ی قدرت و اقتدار بود.
عدم عقلانیت ذاتی:این عدم عقلانیت در این واقعیت آشکار است که این نه نیازهای واقعی بلکه تقاضای موثر برکالا هاست که تولید کالا ها را به وسیله موسسات اقتصادی سود ساز تنظیم میکند.
اسلاید 10 :
مارکس و ظهور سرمایه داری صنعتی
در نظریه مارکس مفهوم انباشت اولیه سرمایه داری اهمیت دارد این انباشت اولیه نتیجه شیوه تولید سرمایه داری نبوده بلکه سرآغاز آن است.
انباشت اولیه سرمایه داری هم برای مارکس هم برای وبر با تبدیل پول و کالا به سرمایه ارتباط دارد که وبر از انگیزه این تبدیل به سرمایه حرف میزند و مارکس از شرایط خاص تبدیل به سرمایه.
ک بنظر مارکس این شرایط هنگامی فراهم می شود که دو نوع متفاوت صاحبان کالا در برابر یکدیگر قرار می گیرند:
1)صاحبان پول و وسایل تولید و وسایل معیشت
2)کارگران آزاد یا فروشندگان نیروی کار.
به نظر مارکس تبدیل پول و کالا به سرمایه متضمن جدایی کامل بین کارگران و مالکیت وسایل و کنترول فرآیند کارشان می شود.
اسلاید 11 :
به نظر مارکس ساختار اقتصادی جامعه سرمایه داری از ساختار اقتصادی جامعه فئودالی پدید آمده است
فروپاشی جامعه فئودالی عناصر اصلی ساختار اقتصادی جامعه سرمایه داری و آزاد کرد.اساس فرآیند انباشت اولیه جدا کردن کشاورزان از زمین وایجاد یک نیروی کار رسما آزاد یعنی پرولتاریا یا طبقه کارگر است که آزاد است تا در فرآیند کار روابط تولید سرمایه داری سازمان داده میشوند.
اسلاید 12 :
سازمان صنفی
این سیستم تولید که بر پایه سازمانهای کوچک کارگاهی ونظام استاد-شاگردی ست دارای تاریخ طولانی است که قرنهای 13و14آغاز گردید وتا دوران اخیر وجود داشت.
ویژگی های سازمان صنفی:
1)یک سازمان حمایتی است.
2)کارگرو کارفرما هردو عضو صنف هستند.
3)سلسله مراتب سازمانی در کارگاه تولید صنفی:
1)استاد کار
2)کارگر ماهر
3)شاگرد
اسلاید 13 :
4)نوعی تقسیم کار سه گانه بین شاگرد و کارگر ماهر و استاد کار وجود دارد.
5)روابط اجتماعی در سازمان تولیدی صنفی از نوع روابط نخستین است.
6)عدم کارایی و مقاومت در برابر دگرگونی تکنولوژیکی.
اسلاید 14 :
فروپاشی سازمان صنفی
تغییرات در درون نظام صنفی از قرن هفدهم آشکار گردید.
اگر چه تغییرات کوچک تدریجی بسیار زود تر از آن همراه با تغییراتی که در نظام فئودالی پدید آمد آغاز گردید.
افزایش جمعیت و توسعه شهرها به فروپاشی این نظام کمک کرد که با توسعه شهرها امکان فرار دهقانان از اراضی اربابی و نیز احتمال شورشهای دهقانی افزایش یافت. که نتیجه آن از تبدیل تدریجی اما پیوسته عوارض و بهره های فئودالی به اجاره های پولی در غرب و اجاره دادن فزاینده اراضی به دهقانان مستاجر.
تحولات نظام فئودالی=نتایج آن ایجاد یک بخش تولید خرد دهقانی بود که علت آن بهبود بهره وری کار بود.
اسلاید 15 :
فرصت های شغلی در خارج از کارگاه های صنفی برای دهقانانی که از اراضی و املاک اربابی رانده شده بودند به وجود امد. در قرن هفدهم کارگران کارگاه های تولیدی صنفی که مدتها بود از فرصتهای محدود پیشرفت در سازمانها کاست مانند صنفی ناراضی بودند با افزایش میزان تقاضا در مراکز شهری فرصت واقعی برای تولید خارج از سازمانها ی صنفی را به دست آوردند که شروع به تشکیل انجمن های خاص خود کردند.که زمینه فرو پاشی نظام تولید صنفی فراهم شد.بافت اجتماعی سازمان صنفی اگرچه در افسانه های مردم پسند صورتی آرمانی یافته است یکی از علل فروپاشی آن بود.
فقدان تحرک اجتماعی-شغلی در درون یک صنف=ایجاد ستیزه وتعارض در سازمان صنفی
وبا انباشت فزاینده سرمایه و ظهور مرد صاحب سرمایه یعنی تاجر سرمایه دار جدید شکافت های زیادی در سازمان بوجود و بیشتر شد.
اسلاید 16 :
سازمان تولید در نظام سرمایه داری تجاری
در این نظام بازار جایگاه اصلی را به خود اختصاص داده است.مکانیزم قیمت اساس مبادلات اقتصادی را تشکیل می دهد.عقلانیت کار فرما به وسیله ی انطباق با تغییرات قیمت در جستجوی حداکثر سود تعریف می شود.
تفاوت اساسی میان نظام تولید خانگی و صنفی و کارخانه ای
1)این سه نظام از نظر زمانی و از نظر مکانی تک خطی نبود بلکه جدا بودند.
2)در این نظام کارگر هنوز خارج از کارخانه معمولا در خانه اش به تولید می پرداخت.
3)کارگر مالک ابزار خود بود.
4)در مقابل تبدیل مواد خام به محصول نهایی کارگر دستمزد نقدی دریافت میکرد
اسلاید 17 :
5)تفاوت دیگر این نظام با نظام تولید کارخانه ای عدم کارایی ذاتی آن در مقایسه با عقلانیت و کارایی زیاد نظام کارخانه یی بود.مهم ترین عواملی که موجب عدم کارایی این نظام می گردید عبارت بودند از:1)فقدان کنترول بر کارگران توسط تاجر سرمایه دار2)زیانهای اقتصادی ناشی از ضایعات و تقلب 3)ماهیت نامطمئن و نا مشخص نیروی کار.
بامقروض کردن کارگر وبا سلب مالکیت ابزار کار از کارگر این دو عامل راه را برای ظهور طبقه ای از کارگران مزد بگیر صنعتی که برای زندگی و معیشت خود وابسته به طبقه سرمایه دار است باز کرد.در سازمان تولیدی صنفی واسطه ای بین کارگر و بازارنبود کارگر معمولا محصول خود را می فروخت ونه کار خود را وهم بر محصول و هم بر فرایند کار کنترول داشت در تقسیم کار سرمایه داری وظایف کارگر بسیار جزئی وتخصصی میشود که کارگر محصولی برای فروش ندارد و ناچار است از سرمایه دار به عنوان واسطه ک کار او را با کار دیگران ترکیب کند وکل آن را به محصول قابل فروش در بازار تبدیل کند.
اسلاید 18 :
انقلاب صنعتی و ظهور سازمان تولید کارخانه ای
انتقال از تولید خانگی به تولید کار خانه ای «انقلاب صنعتی» نامیده شده است.
ویژگی های آن:
1)تقسیم کار دقیق و پیشرفته
2)غیر شخصی بودن روابط
3)استفاده از تجهیزات سرمایه ای ب ویژه
استفاده از ماشینهایی ک ازنیرو جدید استفاده
میکند
4)جانشین کردن انواع قدیمی موادخام باانواع
جدید که کارا تر و فراوان ترند.
اسلاید 19 :
تغییراتی که در دوره ی انقلاب صنعتی رخ داددر حوزه تولید با تقسیم کار فزاینده همراه بود.توسعه تقسیم کار در تولید نیازمند طبقه کارگری بود که از نظر علایق و سنتها به مهارتها یا محل های خاص وابسته نباشد.
شیوه ی تولید سرمایه داری شامل مالکیت خصوصی وسایل تولید و وجود بازاری نسبتا پیچیده است.در این نظام تولید کار به وسیله افرادی انجام می شود که فاقد وسایل تولید هستند و بهناچار باید نیروی کار خود را به کسانی بفروشند که مالک این وسایل تولید هستند که صاحبان وسایل تولید مالک فرآیند تولید و انچه ک تولید می شود نیز میشوند که آنچه تولید می شود با انباشت سرمایه رابطه دارد.
دو طبقه اصلی در این نظام طبقه سرمایه دار و طبقه کارگر است اما هیچ جامعه ای از دو طبقه تشکیل نمی شود
اسلاید 20 :
انقلاب صنعتی نوع ویژه کارگر را به وجود آورده است که پیش از آن در تاریخ وجود نداشت او رسما از وابستگی به ارباب خود آزاد بود اما این آزادی هیچگونه حقوقی در بر نداشت از لحاظ نظری کارگر می تواند خدمات خود را به هر کسی عرضه کند بنابراین روابط اجتماعی رسمی و غیر شخصی است.
ماکس وبردریافته بود که یک وظیفه ضروری برای توسعه سازمان عقلانی ظهورکارگر عقلانی ست.که مانع ظهور کارگر عقلانی و سازمان عقلانی مفاهیم و شیوه های سنتی کار بود.
