پاورپوینت تاریخ قراءات

بخشی از پاورپوینت

اسلاید 1 :

عنوان درس: تاریخ قراءات

اسلاید 2 :

اهداف کلی درس:
1- شناخت مسائل سنتی علم قرائات
2- شناخت مسائل جدید علم قرائات
3- نقد آراء جدید و قدیم در حوزه مباحث قرائات.
اهداف رفتاری:
1- توضیح موضوعات آموزش داده شده
2- انجام پژوهش مستقل مرتبط با قرائات

اسلاید 3 :

مباحث درس تاریخ قرائات در سه بخش قابل بررسی است:
الف) کلیات، شامل مسائلی مانند: 1- بیان معنای لغوی و تعریف اصطلاحی قراءات، 2- تاریخچه پیدایش قراءات، 3- ارتباط علم قراءات با سایر علوم قرآن(نزول قرآن، رسم الخط، تجوید، وقف و ابتدا، اعراب و واژه شناسی)
ب) مباحث اصلی:
1- معیارها و مقیاس های قرایی
2- اختلاف قراءات و علل آنها
3- حجیّت قراءات و عدم آن

اسلاید 4 :

4- قراءات سبع(قراء سبعه، قراءات برتر)، قراءات عشر
5- مدلول شناسی روایات نزول قرآن به احرف سبعه و حرف واحد
6- شیعه و قراءات
7- جریان شناسی گسترش قراءات در جهان اسلام
ج) مباحث فرعی:
1- تحلیل اجمالی اهم آیات با تأکید بر آثار ابن مجاهد(324ق)، مکی بن ابی طالب(437ق)؛ ابوعمرو دانی(444ق)؛ ابن جزری(833ق)
2- نقد شبهات معاصران در حوزه مباحث مرتبط با قرائات قرآن کریم.

اسلاید 5 :

منابع درس:
1- القراءات القرآنیه، تاریخ و تعریف. عبد الهادی الفضلی(1430ق)، بیروت، مرکز الغدیر للدراسات و النشر و التوزیع.
2- السبعه فی القراءات، ابن مجاهد(1972م)، القاهره، دارالمعارف.
3- المحکم فی النقط المصاحف، ابوعمرو دانی(1418ق)، بیروت، دارالفکر.
4- المقنع فی رسم مصاحف الامصار، همو(2009م)، بیروت، المعهد الالمانی للابحاث الشرقیه.
5- التیسیر فی القراءات السبع، همو، (1404ق)، بیروت، دارالکتب العربی.

اسلاید 6 :

6- النشر فی القراءات العشر، ابن جزری، (1423ق)، بیروت، دارالکتب العلمیه.
7- الابانه فی معانی القراءات، ابومحمد مکی بن ابی طالب(2011م)، بیروت، ناشرون.
8- القراءات القرآنیه و اثرها فی الدراسات النحویه، عبدالعال سالم مکرم(1418ق)، بیروت، مؤسسه الرساله
9- الاحرف السبعه و منزله القراءات منها، حسن، ضیاء الدین عتر، (1988م)، بیروت، دارالعشائر الاسلامیه.
10- القراءات فی نظر المستشرقین و الملحدین، عبدالفتاح قاضی(1426ق)، قاهره، دارالسلام.

اسلاید 7 :

11- التمهید، محمدهادی معرفت، (1406ق)، قم، اسماعیلیان.
12- الاتقان فی علوم القرآن، جلال الدین سیوطی، (1424ق)، ابو ظبی مؤسسه دار النداء
13- مناهل العرفان، محمد عبدالعظیم زرقانی، (1995م)، بیروت، دارالکتاب العربی.
14- قراء سبعه و قراءات سبع، محمد علی لسانی فشارکی، (1391ش)، تهران، اسوه
15- البیان فی تفسیر القرآن، ابوالقاسم الموسوی الخویی، (1418ق)، قم، دارالثقلین.

اسلاید 8 :

دانش تفسیر دارای مبادی و لوازم فراوانی، مانند علم لغت، ادبیات عرب(نحو و صرف) علم معانی، بدیع و بیان و..، از جمله علوم مورد نیاز تفسیر قرآن کریم، علم قراءات است، بنابر این تفسیر، پیش از هر چیزی نیازمند قرائت صحیح قرآن کریم است، با توجه به آنچه گفته شد، درس تاریخ قراءات بدین منظور است که بحث مذکور به طور تفصیل مورد بررسی و نقد قرار گیرد.
ﻗﺮاﺋﺖ در ﻟﻐﺖ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎي ﺿﻤﻴﻤﻪ ﻛﺮدن ﺣﺮوف ﺑﺮاي ﺑﻪ وﺟﻮد آوردن ﻛﻠﻤـﻪ، و ردﻳـﻒ ﻛـﺮدن ﻛﻠﻤـﺎت ﺑﺮاي ﺑﻪ وﺟﻮد آوردن ﺟﻤﻠﻪ در ﺣﺎل ﺧﻮاﻧﺪن اﺳﺖ (.راﻏﺐ اﺻﻔﻬﺎﻧﻲ، ﺣﺴﻴﻦ ﺑﻦ ﻣﺤﻤﺪ، ص66) و دراصطلاح عام ﺑـﻪ ﻣﻌﻨـﺎي ﺧﻮاﻧـﺪن و ﺑـﻪ ﻟﻔـﻆ درآوردن کلمه ها و عبارت ها است(بابایی، علی اکبر، روش شناسی تفسیر قرآن، ص64)

اسلاید 9 :

تعریف علم قراءات: برای قراءات تعاریف مختلفی صورت گرفته است که به آنها پرداخته می شود.
1- زرکشی در کتاب البرهان: القراءات هي اختلاف‏ ألفاظ الوحي المذكور في كتبة الحروف أو كيفيتها؛ من تخفيف و تثقيل و غيرهما(زرکشی، البرهان فی علوم القرآن، 1410ق، 1: 465)
از تعریف فوق چنین بر می آید که قراءات فقط به موارد اختلافی اختصاص دارد، و این در حالی است که در برخی تعاریف آن را به موارد متفق فیه نیز توسعه داده اند.

اسلاید 10 :

ابن جزری: «القراءات: علم بكيفية أداء كلمات القرآن و اختلافها معزوا لناقله‏».(ابن جزری، منجد المقرئین، 2007، ص3)
دمیاطی: علم القراءة علم يعلم منه اتفاق الناقلين لكتاب الله تعالى واختلافهم في الحذف والإثبات والتحريك والتسكين والفصل والوصل وغير ذلك من هيئة النطق والإبدال وغيره من حيث السماع (دمیاطی، إتحاف فضلاء البشر في القراءات الأربعة عشر ج 1 ص 6)

اسلاید 11 :

چنانچه ملاحظه گردید، ابن جزری و دمیاطی، دو شرط را در تعریف لحاظ کرده اند: 1- نقل 2- سماع و به همین جهت ابن جزری معتقد است، قاری باید از هر نوع قرائتی که از غیر از دو راه مذکور دریافت شده باشد، پرهیز کند، بر این اساس برخی قرّاء ممکن است به جهتی از جهات، قرائتی از نظرشان خوب باشد؛ اما از دو راه مذکور دریافت نشده باشد، آن قراءت معتبر نخواهد بود(ابن جزری، منجدالمقرئین،ص3)

اسلاید 12 :

عبدالهادی الفضلی: القراءة: هي النطق بألفاظ القرآن كما نطقها النبي‏ «صلى الله عليه و سلم»، أو كما نطقت أمامه صلى الله عليه و سلم فأقرها، سواء كان النطق باللفظ المنقول عن النبي صلى الله عليه و سلم فعلا أو تقريرا، واحدا أم متعددا(الفضلی، 1405ق، ص57)

اسلاید 13 :

علم القراءة

هو علم يبحث فيه عن صور نظم كلام الله تعالى من حيث وجوه الاختلافات المتواترة ومباديه مقدمات تواترية وله أيضا استمداد من العلوم العربية والغرض منه تحصيل ملكة ضبط الاختلافات المتواترة وفائدته صون كلام الله تعالى عن تطرق التحريف والتغير وقد يبحث فيه أيضا عن صور نظم الكلام من حيث الاختلافات الغير المتواترة الواصلة إلى أحد الشهرة ومباديه مقدمات مشهورة أو مروية عن الآحاد الموثوق(كشف الظنون ج 2 ص 1317)

اسلاید 14 :

علم‏ القراءة، هو علم يبحث فيه عن كيفية النطق بألفاظ القرآن الكريم، و موضوعه القرآن من حيث إنه كيف يقرأ.(ابوشامه مقدسی، المرشد الوجیز، 1424ق، ص3)
خاورشناسان: قرائت عبارت است از راه و روش تلاوت، رسم و نگارش قرآن با حروف، حركات و نقطه‏ها، يا عبارت از روش تلاوت قرآن، يا رسم و نگارش آن با برخى از آنها

اسلاید 15 :

علم‏ القراءة: علم لأصول أداء الكلمات القرآنية على وجه صحيح يعصم من الخطأ نطقا.(حسینی جلالی، 1422ق، ص372)