بخشی از مقاله
سبزيكاري عمومي:
زندگي شهرنشيني و تراكم جمعيت در شهرهاي پرجمعيت و بطور كلي زندگي آپارتمان نشيني عده‌اي از علاقه‌مندان به سبزيكاري را از اين موهبت لذت بخش محروم نموده است. ولي هر كس در هر شرايطي مي‌تواند با امكانات بسيار كم براي ايجاد يك محيط دوست داشتني و پرتحرك پرورش هر نوع سبزي را در آپارتمان خود بدهد.
خوشبختانه بيشتر بذر سبزيحات در هر شرايطي پرورش مي‌يابند جعبه‌هاي چوبي، سطلهاي پلاستيكي ، گلدانهاي بزرگ و كوچك ، انواع ظروف مايع ظرفشويي و بطريهاي نوشابه خانواده براي اين منظور مناسبند. موضوع مهم عمق گلدان و دفعات آبياري به موقع و تنظيم برنامه كوددهي آنهاست براي مثال حداقل عمق گلدان براي كاهو ، تربچه و تمام سبزيجات ريشه كوتاه 10 سانتيمتر مي باشد جعبه هايي با عمق 15 سانتي متر براي كشت انواع كلم قمري ، هويج فرنگي و همچنين بذر سبزيجات به كار مي رود . جعبه هايي با عمق 25 سانتيمتر براي پرورش گياهان خانواده كلم و كلم بروكسل و مشابه آن است.
بطور كلي لازم است بذر سبزيجات را داخل جعبه قدري تنگتر از معمول كاشت و براي آنكه تمام فصل بتوان از يك نوع سبزي استفاده نمود بذر هر سبزي را به فاصله دو هفته در هر جعبه مي‌كارند و از آنجائيكه سطح آپارتمان و يا ايوان و پشت بام براي اجراي اين برنامه كافي نخواهد بود مي‌توان ترتيبي داد كه جعبه‌ها روي هم و به فاصله روي هم و به فاصله 20 سانتي متر از يكديگر روي داربستهاي فلزي يا چوبي قرار گيرند.
در مورد بوته‌هائي كه گل و ميوه مي‌دهند مانند خيار ، كلم گل و كدو بادنجان بايستي با استفاده از روشهاي مختلف اقدام به گرده افشاني مصنوعي نمود چون در محيط آزاد، زنبور و ساير حشرات اين كار را انجام مي‌دهند.
براي آنكه خاك گلدان تقويت شود 3 تا 4 كيلو آهك و يك و نيم تا دو كيلو سوپر فسفات به هر مترمكعب خاك گلدان مخلوط مي‌كنند از آنجائيكه خاك گلدان احتياج به تقويت مرتب دارد بايستي هر هفته گلدان را با يك كود شناخته شده تقويت نمود. سطح خاك گلدان بايستي هميشه يك رطوبت نسبي داشته باشد وهر روزه به آن سركشي نمود.
چنانچه محل گلدان در پاسيو و يا راه پله و يا نماي ساختمان مي‌باشد لازم است بطور مرتب به آن رسيدگي شود بطوريكه تا آخرين مرحله گل دادن و رسيدن ميوه هميشه شاداب باشد. بوته‌هائي مانند گوجه فرنگي و فلفل و بادنجان براي اين منظور بسيار مناسبند . گلدان سبزيجاتي مانند تربچه ، كاهو كه رشد سريع دارند و پس از رسيدن آن را از ريشه در مي‌آورند و در محل مناسبي قرار مي‌دهند كه مرئي و منظر نباشد.
چگونگي كاشت بذر :
بذر سبزيجات را بسته به بزرگي و كوچكي آن در عمق 6/. سانتيمتري تا 2/5 سانتيمتري خاك مي كارند و مادام كه ئانه سبز نشده بايستي خاك را مرطوب نگه داشت. معمولآ عمق كاشت 4-5 برابر طول بذر مي باشد. تخم هاي ريز را كمتر زير خاك مي كارند مانند تخم هويج و جعفري و كاهو كه روي آنها بيش از 2-3 ميليمتر خاك لازم ندارد. در صورتيكه تخم اسفناج و تربچه بيش از 1/5 يانتي متر خاك مي دهند و تخم هاي درشت مانند نخود و لوبيا را بايد 3 سانتي متر خاك داد. بعضي تخم ها را مانند هويج و اسفناج ، شلغم، لوبيا از همان وهله اول در محل اصلي مي‌كارند و بعضي ديگر مانند گوجه فرنگي ، تره فرنگي براي آنكه بهتر رشد نموده و قوي بشوند محتاج نشاء كردن هستند بنابراين آنها را در خزانه كاشته و بعد در محل مورد نظر نشاء مي‌كنند. مهمترين مرحله پرورش و كاشت و برداشت سبزيجات همين مرحله است.
جعفری:
گیاهی است علفی ، دوساله و معطر که ارتفاع آن تا 70 سانتیمتر می رسد . برگهای آن برنگ سبز تیره و دارای بریدگیهای لوزی یا مثلث شکل با تقسیمات رفعی است . گلهای جعفری کوچک برنگ مایل به سبز و بصورت چتر یم باشد میوه آن کوچک به درازای 2 میلیمتر و به قطر یک میلیمتر و دارای بوئی معطر است.
ترکیبات شیمیایی:
از برگ و تخم جعفری بوسیله تقطیر با بخار اسانسی گرفته می شود که بسیار معطر است و ر غذاها بکار می رود . اسانس برگ جعفری چون به مقدار بسیار کم بدست می آید گران است . اسانس تخم جعفری کمی بوی تلخ درد که زیاد مرغوب نیست . از 100 کیلوگرم تخم جعفری حدود 2 کیلوگرم اسانس بست می آید که از آن در صنعت عطر سازی و کنسروسازی استفاده بعمل میآید . ریشه جعفری معطر طعم آن تقریبا مانند برگ آن است .
در صد گرم برگ جعفری مواد زیر موجود است :
آب 85 گرم
پروتئین 3/5 گرم
مواد چرب 0/6 گرم
مواد نشاسته ای 7 گرم
کلسیم 200 میلی گرم
فسفر 65 میلی گرم
آهن 6/2 میلی گرم
سدیم 25 میلی گرم
پتاسیم 725 میلی گرم
ویتامین آ 8500 واحد بین المللی
ویتامین ب 1 0/12 میلی گرم
ویتامین ب 2 0/25 میلی گرم
ویتامین ب 3 1/2میلی گرم
ویتامین ث 170 میلی گرم
خواص داروئی:
.1خواص تخم جعفری تخم جعفری از نظر طب قدیم ایران گرم و خشک است .
ضد نفخ شکم است .
.2شریان ها و رگ ها راتمیز می کند .
.3ادرار آور و قاعده آرو است .
.4برای درمان تب نوبه بکارمی رود .
.5در قدیم الایم برای سقط جنین شیاف تخم جعفری را در داخل مهبل قرار می دادند.
خواص ریشه جعفری:
.1ریشه جعفری اشتها آور است .
.2ادرار آور و قاعده آرو است .
.3سنگ کلیه را دفع می کند .
.4برای درمان اسهال باید 20 گرم ریشه جعفری را در یک لیتر آب دم کرده و تنقیه کنید .
.5دم کرده ریشه جعفری برای درمان تنگی نفس بکار می رود.
.6برای درمان سرخک مفید است
خواص برگ و ساقه جعفری:
.1 برای رفع لكهها و جوشهای صورت دمكرده جعفری را روی پوست صورت بمالید.
.2برای روشن شدن رنگ پوست مقداری جعفری را در نیم لیتر آب به مدت ۵ دقیقه بجوشانید و صبح و شب صورت خود را با آن بشوئید بعد از یك هفته پوست صورت شما روشن میشود.
.3دمكرده جعفری ضد تب است.
.4دمكرده برگ جعفری برای بواسیر و سنگ كلیه مفید است.
.5خوردن چای جعفری به هضم غذا كمك میكند.
.6بعد از خوردن سیر برای برطرف كردن بوی دهان جعفری بجوید.
.7جعفری نفس را خوشبو میكند.
.8برای درمان ضربخوردگی و خونمردگی له شده برگ و ساقه جعفری را روی عضو ضرب دیده بگذارید.
مضرات:
مضرات خاصی برای آن بیان نشده است
عوامل موثر بر تجمع نیترات در سبزیها :
به طور کلی قسمت عمده ای از نیترات مصرفی توسط انسان از سبزیهای مصرف شده در رژیم غذایی روزانه وارد بدن می شود. عوامل متعددی تجمع نیترات در گیاهان را تحت تاثیر قرار می دهند که کلاً در دو گروه عوامل محیطی و عوامل ژنتیکی قابل بررسی هستند.
به طور طبیعی در بین گیاهان از حیث استعداد تجمع نیترات تفاوت های ژنتیکی وجود دارد. این تفاوت بین خانواده های مختلف، جنس ها و گونه های مختلف گیاهی و حتی در ارقام مختلف یک گونه دیده می شود (قانون ردیف های مشابه) که این تفاوت ها با فصل و یا موقعیت جغرافیایی کاشت دستخوش تغییر نمی شود، اما در صورت بالا بودن میزان یون NO3 موجود در دسترس گیاه این تفاوت های ژنتیکی کاهش می یابد. به عبارتی مهم ترین عامل محیطی که تجمع نیترات را تحت تاثیر قرار می دهد، میزان نیترات در دسترس گیاه است.
اثر عوامل محیطی:
عوامل محیطی زیادی بر غلظت نیترات گیاه از طریق تاثیر برفعالیت آنزیم کاهش دهنده نیترات و همچنین جذب نیترات اثر می گذارند. عموماً نور کم، دمای خیلی زیاد و یا خیلی کم و تنشهای رطوبتی، منجر به تقلیل فعالیت آنزیم کاهش دهنده نیترات و افزایش تجمع نیترات می شوند. موقعی که گیاه در معرض شدت نورکم قرار گیرد، غلظت نیترات افزایش می یابد. محققین مختلف دریافتند که غلظت نیترات در ساعات مختلف روز در سبزی ها متفاوت است. از عوامل محیطی دیگر می توان به دما اشاره کرد که اگر همراه با شدت نور کم باشد، منجر
به تجمع نیترات می شود. تنش رطوبت نیز در تجمع نیترات موثر است، حالتهای زیادی از تجمع نیترات در علوفه و سمیت آنها برای دامها با بروز استرس خشکی وجود دارد.
چنین تجمعی از نیترات شاید در نتیجه تنش رطوبتی باشد که موجب کاهش فعالیت آنزیم کاهش دهنده نیترات و قبل از آن سوخت و ساز نوری می شود. قبل از این که جذب نیترات از خاک کاهش یابد، جذب و تحلیل نیترات تقلیل یافته، و نیترات تجمع می یابد.
اثر تنشهای محیطی در ایجاد بیماریهای فیزیولوژیکی سبزيهاي گلخانه‌اي:
چكيده:
سبزیهاي گلخانه‌اي از جمله محصولات مهم باغبانی هستند که نقش مهمی در تغذیه انسان ایفا می‌کنند و در صورت مساعد بودن عوامل جوی ، بستر مناسب و کنترل بیماریها و آفات محصول با كيفيت بالا توليد خواهند كرد. تنشهای محیطی مهمترین عوامل کاهش دهنده عملکرد و کیفیت محصولات کشاورزی به ويژه سبزيهاي گلخانه‌اي هستند. اين تنشها عبارتند از: خشکی، شوری ، گرما، سرما و.... سبزیهای گلخانه‌اي مانند خیار، گوجه فرنگی و فلفل به شدت تحت تاثیر تنشهای محیطی قرار می‌گیرند. تنش گرما باعث پژمردگی و سوختگی برگهای خیار، ریزش جوانه‌هاي‌گل و میوه و ظهور علائم آفتاب سوختگی در میوه‌های فلفل و گوجه فرنگی می‌گردد. تنش شوری سبب نکروزه شدن برگهای خیار و فلفل میشود. همچنين آلودگی هوا باعث ایجاد ناهنجاریهای فیزیولوژیکی در فلفل میشود. از جمله آلوده کننده های مهم پراکسی استیل نیترات است که در اثر آن برگهای گیاه فلفل برنزه و براق می‌گردند. دی اکسید گوگرد از جمله دیگر آلوده کننده‌ها است که سبب قهوه‌ای شدن برگهای
فلفل میشود.
