تحقیق در مورد پرورش و پرواربندی دام

بخشی از مقاله

پرورش و پرواربندی دام

مقدمه :
در جامعه امروز نیاز به گوشت قرمز با توجه به نیاز انسان و شهر نشینی و همچنین رشد جمعیت جهان یک مسئله انکار ناپذیر است . با توجه به اینکه کشور ما از نظر تولید این محصول در سطح ضعیف می باشد ، می توان با استفاده از علم و به کار بستن آن با عمل تولید را به سطح خودکفایی و صادرات رساند .
از آنجا که جمعی از دوستان و مشتاقان علم برای اینجانب پیام گذاردند که این پست را کامل کنم ، من را بر این داشت که در رابطه با روشهای پرواربندی در ایران مطالب کامل و مفیدی که با کمک دوست عزیزم آقای علیرضا احمدی مقدم جمع آوری نمودم در اختیار گذارده تا دوستان از آن استفاده نمایند .
جدول زیر نشان دهنده تولید محصولات دامی و سرانه مصرف در کشور در سالهای مختلف را نشان می دهد .

1378 1374 1366 1357 سال
65 60 52 36.3 جمعیت
(میلیون نفر)
کل(هزار تن) سرانه(kg) کل(هزار تن) سرانه(kg) کل(هزار تن) سرانه(kg) کل(هزار تن) سرانه(kg) مصرف
750 11.5 712.6 11.9 712 13.7 532 14.6 گوشت قرمز
700 10.7 630 10.5 330 6.3 176 4.8 گوشت مرغ
580 8.9 512 8 250 4.8 180 4.9 تخم مرغ
4300 66 4500 75 3926 75.5 182 8.7 شیر

با توجه به جدول زیر :

حیوانی کل مناطق
21.2 70.3 کشورهای در حال توسعه
57.3 101.3 کشورهای توسعه یافته
24.6 70.8 متوسط جهان
19 –15.9 74.3 ایران
می توان دریافت که ایران با بحران میزان پروتئین حیوانی موجه است که این امر باعث ضعف توان و قوای جسمی و ذهنی می شود .
تعریف پروار بندی :
عبارت است از تغذیه متعادل دام برای تامین سرعت رشد کافی در مدت زمان مشخص برای رسیدن به وزن معین که در اصطلاح همان تولید گوشت برای رفع نیازها می باشد .

اهمیت پرواربندی دارای دو جنبه می باشد :
1 – پروار بندی صنعتی
2 – پرواربندی سنتی

در پرواربندی صنعتی دامهای نر جوان مورد پروار قرار می گیرند که با توجه به اینکه در سن و وزن مناسب کشتار می شوند باعث افزایش عملکرد می شود .
اما پروار بندی سنتی خود بر دو نوع می باشد :
الف) کشتار بره ها و گوساله های کم سن و سال ، که این کار توصیه نمی شود .
ب ) پروار دامهای حذفی + ماده های غیر جایگزین ، که این روش نیز به خاطر اینکه فقط ذخیره چربی می باشد و باعث اتلاف منابع بی جهت می شود توصیه نمی شود .

مزایای پرواربندی به شرح زیر می باشد :
1. مزایای اقتصادی و اجتماعی نظیر ایجاد فرصت شغلی ، کسب درآمدو تامین گوشت برای مصارف خانگی .
2. استفاده از حد اکثر ظرفیت تولید گوشت دام (افزایش تولید در واحد سطح ).
3. افزایش مرغوبیت گوشت
4. برگشت سریع سرمایه
5. کمک به حفظ مراتع
دلایل انتخاب حیوانات نرجوان برای پرواربندی نسبت به حیوانات پیر و ماده موارد زیر می باشد :
1. ضریب تبدیل غذایی پایین
2. سرعت رشد بالا
3. افزایش وزن به صورت ذخیره پروتئین (عضله و ماهیچه )
4. بازار پسندی بالای گوشت
5. ارزش ریالی بیشتر
شرایط موفقیت در پرواربندی رعایت مواردی که در زیر گفته شده است می باشد :
1. امنیت
2. جایگاه و فضای مورد نیاز برای دام
3. خرید خوراک در زمان مناسب
4. خرید دام در مناسبترین اوقات سال
5. محل مناسب خرید دام
6. طول مدت پرواربندی و تعداد دوره های پرواری در یکسال
7. روش فروش دامهای پرواری
8. انتخاب نژاد مناسب
انواع دامهایی که پروار می شو ند شامل :
• گاو که خود بر سه نوع ، نژادهای گوشتی ، نژادهای گوشتی شیری ( آمیخته ) و نژادهای شیری می باشد .
• گوسفند
• بز
• خوک
• شتر
• گاو میش

انواع گوساله های پرواربندی شده در ایران شامل :

1- گوساله های بومی
2- گوساله های دورگ
3- گوساله های اصیل شیری

برای نحوه برآورد احتیاجات از جداول به صورت زیر عمل می کنیم :

گوساله های بومی : نژاد های کوچک جثه شیری
گوساله های دورگ : نژاد های متوسط جثه شیری
گوساله های اصیل : نژاد های بزرگ جثه

روش دیگر به صورت زیر می باشد:

وزن دام افزایش وزن
Kg 400 gr 600 : بومی
Kg 400 gr 700 : دورگ
Kg 400 gr 800 : اصیل

خصوصیات یک نژاد جهت پروار بندی در شکل زیر آورده شده است :

نژادهای مهم گاو گوشتی دنیا در جدول زیر آورده شده است :
اضافه وزن روزانه بازدهی گوشت عادت پذیری وزن در 3 سالگی رنگ بدن منشأ نژاد
1.5 - 1 58 سریع عادت میکند 800 - 1150 سفید شیری با موهای مجعد فرانسه شارولز
62 - 60 کمتر از شارولز نر: 1000
ماده:600 خرمایی فرانسه لیموزین
بسیار بالا 500 - 550 بدن قرمز – صورت سفید انگلستان هرفورد
سفید یکدست یا قرمزویا سرخ طلایی انگلستان شورت هورن
شبیه لیموزین 450 سیاه اسکاتلند آبردین آنگوس
1.5 70 - 65 نر:1250
ماده:750 اغلب سفید یکدست –ابلق سیاه وسفید و قرمز جنوب بلژیک وشمال فرانسه بلان بلوبلژ
مقاومت بالا به کم آبی و بیماریها خاکستری و قرمز تیره شمال آمریکا وشبه قاره هند براهما

مشخصات کلی روشها ی مختلف تولید گوشت گاو :
سن کشتار دام(ماه) مواد خوراکی عمده ن‍ژادها روشهای پرواربندی
11 – 9
هنگام از شیر گیری علوفه مرتع(غذای مادر) آمیخته های نژاد گوشتی تغذیه با شیر مادر
12 – 11 مواد متراکم فریزین
دامهای بزرگ جثه x فریزین تغذیه با مواد متراکم
16 – 14 مواد متراکم و علوفه ذخیره شده آمیخته های نژاد گوشتی تغذیه در مراکز پرواربندی
17 – 14 سیلوی علوفه مرتع و سیلوی ذرت فریزین
نژاد گوشتی x فریزین تغذیه با علوفه سیلوشده
24 – 16 علوفه ذخیره شده و ضایعات کشاورزی آمیخته های نژادگوشتی
فریزین x نزاد گوشتی تغذیه با فراورده های فرعی کشاورزی
18 – 15 چرا در مرتع،علوفه ذخیره شده و مواد متراکم فریزین
نژاد گوشتی x فریزین تغذیه با علوفه مرتع و مواد متراکم
24 – 20 نژاد شیری
24 – 16 نژاد گوشتی چرا در مرتع و علوفه ذخیره شده فریزین
نژاد گوشتی x فریزین
آمیخته های گوشتی از شیر گرفته شده در مرتع تغذیه با علوفه مرتع

اهداف عملکرد دامها در روشهای مختلف پرواربندی و تولید گوشت گاو :

اهداف عملکرد دامها

روشهای پرواربندی
مواد متراکم علوفه ذخیره شده وزن در موقع کشتار(kg) افزایش وزن روزانه(kg)
تن ماده خشک برای هر راس
0.2 1.3 300 – 250 0.9 تغذیه با شیر مادر
1.8 0.2 450 1.2 تغذیه با مواد متراکم
0.5 0.7 460 1 تغذیه در مرکز پرواربندی
0.5 1.8 500 1 تغذیه با علوفه سیلو شده
0.2 1.2 440 0.8 تغذیه با فراورده های فرعی کشاورزی
0.7 1.1 475 0.8 تغذیه با علوفه مرتع و مواد متراکم
0.6 0.7 495 0.7 تغذیه با علوفه مرتع

عوامل اصلی رشد شامل عوامل درونی و عوامل بیرونی می باشد
که عوامل درونی شامل : خواص ارثی وخصوصیات اعضای داخلی بدن(غدد اندوکرین مثل هیپوفیز،تیروئید،تیموس،فوق کلیوی ، تخمدان و بیضه) می باشد .قابل ذکر است که عامل درونی به نوع و مقدار غذا بستگی ندارد . اما عوامل بیرونی متکی به غذا و روش نگهداری است .
توجه نمایید که تکامل اسکلت و رشد استخوان کاملاً به تغذیه وابسته نیست .
در فقر غذایی (کمتر از احتیاجات نگهداری) ، رشد استخوان تا 6 ماه متوقف نمی شود اما رشد عضلات متوقف می شود .

عوامل تغییر رشد حیوان در مراحل مختلف زندگی حیوان طبق دیاگرام زیر می باشد .

اثر تغذیه در رشد :
تغذیه نا کافی یا تغذیه بیش از حد یعنی عدم تطابق با احتیاجات دام که در نتیجه هر دو اثر نا مطلوب دارند و از نظر اقتصادی قابل قبول نیستند . بنابر این حد مطلوب تغذیه در مراحل مختلف رشد به طور جداگانه بحث می شود که شامل :
1- اثر تغذیه در مراحل جنینی
2- اثر تغذیه دررشد قبل از مرحله شیرگیری
3- اثر تغذیه در رشد اعضا

اثر تغذیه در دوران جنینی :
30 درصد از زندگی یک گوساله گوشتی که در سن 18ماهگی کشتار می شود مرحله جنینی استکه نشانه اهمیت دوره جنینی می باشد . بین مادر و جنین از نظر تامین احتیاجات غذایی نیز رقابت وجود دارد .
در صورتیکه انرژی ، مواد ازته ، کلسیم، فسفر و آهن در جیره کمبود داشته باشد جنین بر مادر ارجحیت دارد و این مواد از ذخایر بدن مادر تامین می شود تا نیاز بدن جنین را تامین کند . اما در صورتی که جیره غذایی از نظر ویتامینA ، B و بعضی عناصر کمیاب کمبود داشته باشد مادر بر جنین ارجح بوده که در نتیجه این عمل گوساله به دنیا آمده بسیار لاغر و حساس است و گاهاً
مرده به دنیا می آید و یا بلافاصله بعد از تولد می میرد .

اثر تغذیه در رشد قبل از مرحله ازشیر گیری :

هر اندازه که دام جوان تر باشد نوع تغذیه در رشد آن اثر بیشتری دارد و بالعکس با افزایش سن از اثر آن کاسته می شود .
تغذیه عامل اصلی رشد است ولی بین میزان رشد و میزان احتیاجات به انرژی در دام رابطه مستقیم وجود ندارد. با توجه به دونکته مهم زیر :
- برای تولید 1 گرم گوشت 4.1 کیلو کالری انرژی نیاز است و مصرف می شود .
- برای تولید 1 گرم چربی 9.2 کیلو کالری انرژی نیاز است و مصرف می شود .
که در نتیجه : صرفه در آن است که دامپروران همیشه دام جوان را پروار کنند و قبل از پایان مرحله رشد روانه کشتار گاه نماییم .