بخشی از مقاله
کارت سوخت
مدتی است که بحث کارت سوخت یکی از مباحث اصلی در رسانه ها و جامعه شده است به
همین دلیل مطلب زیر در این خصوص تقدیم می شود .
سوال اول این است که هدف از کارت سوخت چیست ؟
کارت سوخت در اهداف اولیه به منظور سهمیه بندی سوخت ، کاهش مصرف ، کنترل میزان مصرف و جلوگیری از قاچاق سوخت طراحی و در حال انجام است .
سوال بعدی این است که ایا روشهای بهتری برای اهداف فوق وجود نداشت و نمی توانستیم مسئله را به روشی هنرمندانه تر و با هزینه کمتر و با چالش کمتر به اجرا در آوریم ؟
برای پرداختن به این موضوع ابتدا باید مشکلات پیش روی کارت سوخت را بررسی نمائیم . همانطور که پیداست علاوه بر مشکلات زیادی که برای دریافت این کارت برای مردم ایجاد شد و وقت زیادی از این بابت هم از مردم و هم از دولت گرفته شد
ظواهر امر نشان می دهد که عملیاتی شدن کارت سوخت هنوز هم امکانپذیر نیست و دلیل تاخیری که در زمان عملیاتی شدن این طرح بوجود می آید ناشی از همین مشکلات است . سیستمی که به طور هوشمند باید بتواند در سطح یک کشور عملیات توزیع سوخت را کنترل نماید نیازمند یک پایه ارتباطی قوی است که اگر این پایه ارتباطی ضعیف باشد سیستم توزیع سوخت مختل می شود . بیگمان اغلب با کارتهائی نظیر ملی کارت ، سپه کارت ، سپهر و ... آشنائی دارید . وقتی شما کارت
خود را در دستگاه خودپرداز قرار می دهید ابتدا دستگاه اطلاعات کارت شما را به یک مرکز اصلی نگهداری اطلاعات ارسال می کند و در نهایت پاسخ به درخواست شما از همان مرکز اصلی صادر و نهایتا" سیستم خودپرداز عمل می کند . حتما" برای شما هم اتفاق افتاده که گاهی سیستم خودپرداز شما را منتظر می گزارد و هیچ پاسخی نمی دهد . یا پیام می دهد که سیستم در حال دریافت اطلاعات است منتظر شوید . و حالا امکان دارد درخواست شما اجرا بشود یا نشود . که در صورت عدم انجام در ساعات بعدی به سراغ خودپرداز می روید یا هم مستقیما" به بانک مربوطه مراجعه می کنید و مشکلتان را حل می کنید .
حالا فرض کنید اهل خانواده را برای تعطیلات به مسافرت می برید و صد لیتر بنزین هم ذخیره در کارت سوخت شما موجود است . مسیر شما هم بندرعباس – یزد است و حساب کرده اید که با صد لیتر سوخت به مقصد می رسید . حالا رسیده اید به پمپ بنزین بین راهی و می خواهید بنزین گیری کنید و متاسفانه ارتباط سیستم با مرکز قطع است (توجه داشته باشید که بانکها در سطح شهر ارتباط شان با مرکز قطع میشود در حالی که سیستم ارتباطی در بیابان ضعیفتر و آسیب پذیر تر است ) حالا تکلیف شما چیست . آیا منتظر میشوید تا ارتباط پمپ بنزین با مرکز برقرار شود و البته بنزین هم ندارید و نمی توانید هم بر گردید . از قضا کودک کوچولوی شما هم لحظه به لحظه از فرط گرما بیقراری می کند و تشنگی هم بزرگترها
را آزار می دهد . البته شما تنها نیستید و همه آنها که به قصد بنزین آمده اند مثل شما منتظر دریافت بنزین هستند .
حالا فرض کنیم کارت سوخت وجود نداشت و به جای آن مثلا صد لیتر بنزین سهمیه ماهانه خودرو شما که اختلاف قیمت آن بین نرخ دولتی (100 تومان) و نرخ آزاد آن (500 تومان ) مبلغی حدود چهل هزار تومان میشود به عنوان یارانه بنزین به حساب شما واریز میشد اشکال داشت؟ حداقل فایده اش این بود که این همه دنگ و فنگ و دلمشغولی و نگرانی وجود نداشت . و شما هم نگران نبودید که حالا اگر وسط راه کارت سوخت گم شد یا خراب شد یا ارتباط پمپ بنزین با مرکز قطع شد چه کار باید بکنید . البته واضح است که بنزین به نرخ 500 تومان را که به قیمت واقعی نزدیک است دیگر نمی توان قاچاق کرد به دلیل اینکه سودی ندارد . و من مصرف کننده هم تا آنجا که ممکن باشد سعی خواهم کرد بنزین کمتری مصرف کنم تا شاید مبلغی از همان چهل هزار تومان را هم برای روغن و فیلتر و .... پس انداز کنم و به این ترتیب از هدر رفت بنزین هم جلوگیری میشود .
کارت سوخت حتی مانعی برای قاچاق بنزین نمی تواند باشد زیرا همانطور که در امور دیگر کارتی همواره راهی برای سو استفاده وجود دارد شاید در آینده هم شاهد وجود کارتهای سوخت بدل و مشابه باشیم که در بازار دلالی به قیمت ارزانی در اختیار مشتریان قرار گیرد .
"نحوه استفاده از کارت هوشمند"
به گزارش خبرگزاري اقتصادي ايران،اين کارت هم سند سهميه بنزين است و هم امکان
مديريت سهميه سوخت را براي دوره زماني آينده ، حداقل 4 ماه فراهم مي کند.به همين
خاطر همه شهروندان بايد هم با روند تهيه سوخت با کارت هوشمند آشنا باشند و هم
در سوخت گيري با اين كارت به پيام دستگاه نازل توجه كنند.
نظري معاون طرح كارت هوشمند درباره نحوه سوخت گيري با كارت هوشمند و رفع برخي مشكلاتي كه در اين زمينه به وجود مي آيد ، مي گويد : پس از اينكه كارت هوشمند را داخل دستگاه قرار داديد ، منتظر بمانيد تا دستگاه كارت را شناسايي و ميزان سهميه را اعلام كند و بعد نازل بنزين را برداريد.
دستگاه پس از شناسايي كارت، اگر در فهرست سياه(كارت هايي كه از نظر نرم افزاري مشكل دارند) و مفقودي نباشد شما مجاز به سوختگيري خواهيد بود.
توجه كنيد اگر كارت هوشمند بنزين قبل از گذاشتن نازل روي دستگاه از داخل كارت خوان بر داشته شود، يكبار بنزين زدن محسوب مي شود و4 ليتر از سهميه بنزين شما كم خواهد شد.
وي تصريح كرد : پس از اتمام سوخت گيري ، قبل ازاينكه دستگاه پيام (( كارت خود را برداريد )) نداده است كارت را از داخل كارت خوان بيرون نياوريد، زيرا ممكن است به كارت شما آسيب برسد.
نظري گفت : دريك روز هر شهروند داراي خودرو شخصي بنزين سوز مي تواند سه بار و هر بار هم 60 ليتر بنزين بگيرد و در چهارماه 400 ليتر بنزين سهميه دارد.
وي افزود : هموطنان در هنگام بنزين زدن به پيام دستگاه بيشتر توجه کنند تا دچار مشكل نشوند ، همچنين كارت هوشمند را دركنار لوازم الكترونيكي و مغناطيسي قرار ندهيد.
معاون طرح کارت هوشمند سوخت درپاسخ به اين سوال كه در صورت مفقود شدن كارت چه کار بايد كرد ؟ گفت : اين افراد با داشتن مدارك خودرو مانند سند ، شناسنامه يا كارت خودرو و يك مدرك از مالك مانند كارت ملي ،گواهي نامه ،گذرنامه يا شناسنامه و پرداخت مبلغ ده هزار تومان به يکي از 600 باجه پستي مراجعه كنند تا كارت المثني صادر شود.
كساني كه كارت هوشمند را گم كرده اند ، يكي از مهمترين مدركي كه ضروي است به همراه داشته باشند ، پاكت كارت هوشمند مفقود شده است.
وي افزود : حضور مالك براي گرفتن كارت المثني در باجه هاي پستي ضروري نيست و با توافق نيروي انتظامي ، كارت المثني حداكثر تا 11روز به اخرين نشاني مالك خودرو (ثبت شده در نيروي انتظامي) ارسال مي شود.
وي همچنين درخصوص مسدود كردن كارت هاي هوشمند مفقود يا سرقت شده هم گفت: در مدت 20دقيقه تا حداكثر 8 ساعت ، كارت هاي اعلام شده در فهرست سياه قرار مي گيرد
همزمان با توضيحات آقاي نظري در يكي از جايگاه هاي توزيع سوخت در شهر تهران چند شهروند هم مراجعه و مشكلاتي را عنوان كردند. يك راننده جوان با يك ماشين ام وي ام وارد جايگاه شد وكنار يك پمپ ايستاد تا بنزين بزند ،كارت هوشمند را در داخل نازل قرار داد و دستگاه 400 ليتر را نشان داد وچون نازل آن به اندازه دهنه ورودي باك نبود ، مجبور شد براي بنزين زدن به پمپ ديگري برود.
جالب است كه بعد از 30 ليتر بنزين زدن ، دستگاه 60 ليتر از كارت كم كرد.
آقاي نظري جوابي براي اين مشكل نداشت ويك كارت به اين فرد داد و كارت او را براي بررسي بيشتر و علت يابي برداشت.
در يک مورد هم نيز پس از زدن 30 ليتر بنزين ، دستگاه نازل 60 ليتر آن را كسر كرد كه پس از بررسي مشخص شد اطلاعات خودرو او به عنوان خودرو دوگانه سوز ثبت شده است.
نظري از شهروندان خواست با مراجعه به نيروي انتظامي اطلاعات خودرو خود را اصلاح كنند.
البته عده اي محدود با اين مشكلاتي كه مطرح شد مواجه هستند و خوشبختانه بيشتر شهروندان بدون هيچ مشكلي از كارت هوشمند سوخت استفاده مي کنند.
بخش عمده اي از شهروندان طرح سهميه بندي توزيع بنزين را ضرور ي مي دانند و معتقدند اين طرح به کاهش مصرف بي رويه و منطقي شدن روند ان کمک خواهد کرد.
اگر درست رانندگی کنید و به نکات مهم فنی در تعمیر و نگهداری خودروهایتان توجه نمایید سالانه میتوانید به ازای هر خودرو دست کم 600 لیتر سوخت کمتر مصرف کنید یا به عبارتی در سال 50 هزار تومان کمتر پول بنزین بدهید. البته اگر قیمت واقعی بنزین را چیزی حدود 50 سنت یا 500 تومان در نظر بگیریم رقمی که از محل صرفه جویی سالانه عاید کشور میشود به ازای هر خودرو به 300 هزار تومان میرسد.
در این مقاله در خصوص راه های کاهش مصرف سوخت بحث شده است.
خواندن آنرا به همه مخصوصا علاقمندان به خودرو توصیه میکنم. چون حاوی مطالب جالب و مفیدیست.
+ آیا صبح ها روشن شدن خودرو با اولین استارت مهم است؟
- بله. اگر با اولین استارت روشن نشد ببینید خودرویتان انرژکتوری است یا کاربراتوری. اگر انژکتوری بود بهتر آن است که به تعمیرگاههای دارای دستگاه دیاگ مراجعه کنید ولی اگر کاربراتوری بود مراجعه به یک تعمیرکار زبده کافی است. اگر در هوای سرد اتومبیل شما گرم میشود احتمالا باید ترموستات آنرا عوض کنید. به هر حال اقدام هریک از این امور در صورت عدم دسترسی به تعمیرگاه برای خود شخص هم امکان دارد.
+ برخی عادت دارند صبح قبل از روشن کردن خودروهایشان، کاپوت را بالا بزنند و دقایقی از وقت خود را صرف بازرسی قطعات موتور کنند آیا این کار هر روز ضروری است؟
- خودرو با صاحبش حرف میزند و ایرادهای خود را به راننده اطلاع میدهد! مثلا وقتی لوله اگزوز شم صدا میکند یا از درون آن دود بیرون می آید حتما موتور سعی دارد چیزی به شما بگوید!
پیش از روشن کردن موتور اتومبیل خود ابتدا به ناحیه زیر کاپوت نگاهی بیندازید تا ببینید آیا همه اجزا و وسایل در وضعیت مناسبی هستند و کار خود را درست انجام میدهند یا خیر.
اگر فیلتر هوا کثیف باشد و با سرعت 80 کیلومتر در ساعت حرکت کنید، با مصرف هر لیتر بنزین تقریبا نیم کیلومتر کمتر جلو میروید. مثلا خودروی شما اگر با مصرف هر لیتر بنزین معادل 15 کیلومتر جلو میرود، وقتی فیلتر هوا کثیف باشد همین مقدار بنزین مصرف میکند ولی معادل 14.5 کیلومتر جلو میرود.
اگر سوپاپ تهویه کارتر نیز درست کار نکنید راندمان و بازده موتور کاهش میابد و احتمال آلوده شده روغن موتور و روغن سوزی نیز هست.
اگر شمع ها خوب جرقه نزند و به اصطلاح موتور جرقه کم بیاورد، مصرف سوخت تا 25 درصد افزایش میابد.
اگر سیستم جرقه زنی خودرو نیازمند تنظیم است با یک تنظیم ساده میزان کربن مونواکسید و هیدروکربنهای خروجی از اگزوز به اندازه 40 تا 50 درصد کاهش میابد. با این کار هم در مصرف سوخت کاهش میابد و هم عملکرد موتور بهتر میشود.
اگر تسمه های مختلفی که پروانه، واتر پمپ، دینام و انواع وسایل دیگر را به موتور وصل میکنند، بیش از اندازه شل یا سفت باشد بازده موتور به شدت کاهش میابد. تسمه باید حدود 1.25 سانتیمتر آزادی داشته باشد و ساییده و نخ نما نباشد.
اگر ترمزها تنظیم نباشند، ممکن است در حین حرکت خودرو با کاسه یا دیسک ترمز تماس داشته باشند و در برابر حرکت چرخ مقاومت نشان دهند. این مقاومت سبب میشود که چرخ برای چرخیدن توان بیشتری لازم داشته باشد. بهترین راه این است که زیر هر چرخ جک بزنید و آنرا با دست بچرخانید. اگر ترمز با کاسه یا دیسک اصطکاک داشته باشد، وقتی میخواهید چرخ را بچرخانید مقاومت آنرا حس خواهید کرد.
اگر لوله اگزوز اتومبیل شما صدای غیر عادی میدهد، ممکن است سوراخ شده باشد.
+ در مورد گرم کردن صبحگاهی موتور به صورت کارکرد درجا چه باید کرد؟ میگویند اگر این کار را نکنیم پوسته موتور ترک میخورد. این گفته صحیح است؟
- حرکت تا 2 کیلومتر با موتور سرد، تا 70 درصد به مصرف سوخت اتومبیل شما افزوده میکند. ولی برای گرم کردن موتور احتیاجی به گرم کردن درجا آنهم در زمان طولانی نیست. زیرا برای گرم کردن موتور اغلب اتومبیلهای جدید نیم دقیقه کافیست. در مورد اتومبیلهای قدیمی میتوانید پس از یک دقیقه راه بیفتید. اما برای گرم کردن خودرو ابتدا کمی آهسته حرکت کنید.
+ گفته میشود حتی بی اهمیت ترین اقدامات در رانندگی به میزان مصرف سوخت ارتباط دارد. این گفته صحیح است؟
- بله. شاید باور نکنید اما حتی در هنگام گردش به چپ بنزین بیشتری مصرف میشود تا در هنگام گردش به راست.زیرا برای گردش به چپ ناگزیر باید توقف کرد و موتور ماشین باید مدتی درجا کار کند و این یعنی بنزین بسوزاند اما جلو نرود تا راه باز شود و شما بتوانید به چپ گردش کنید.
در این هنگام نیز باید هیکل سنگین اتومبیل را از حالت سکون به حالت حرکت دربیاورید که اینهم مستلزم مصرف کردن بنزین اضافی است. به همین دلیل با دور زدن در میدانی که در نزدیکی شماست، یا از محل دوربرگردان، بنزین کمتری مصرف میشود تا دور زدن در وسط خیابان.
+ آیا شرایط روحی و روانی راننده در کاهش و افزایش مصرف سوخت تاثیر دارد؟
- بله. مثلا باید صندلی اتومبیل خود را در راحت ترین وضعیت ممکن تنظیم کنید. تحقیق نشان داده است که رانندگی در وضعیت راحت به راننده کمک میکند که پدال گاز را ملایمتر فشار دهد و وقتی پدال گاز ملایمتر فشار داده شود، بنزین کمتری مصرف میشود.
در صورت رانندگی با سرعت 80 کیلومتر بر ساعت، به جای 110 کیلومتر بر ساعت، راننده سبک پایی مثل شما میتواند تا 20 درصد در مصرف بنزین صرفه جویی کند! مقاومت
هوا در سرعت های بالا عیب دیگری هم دارد و آن اینکه عمر شاسی خودرو را نصف میکند.
+ بعضی ها هنگامی اقدام به تعویض دنده میکنند که اتومبیل به اوج سرعت در آن مرحله رسیده باشد و صدای زوزه موتور به گوش برسد. آیا واقعا به وجود آوردن چنین شرایطی برای تعویض دنده و سرعت گرفتن ضرورت دارد؟
- خیر. راننده باید قبل از اینکه صدای زوزه موتور درآید و به اتومبیل فشار بیاید دنده را تعویض کند و به دنده های بالاتر برسد.
راننده باید آهسته و نرم راه بیفتد و به تدریج سرعت بگیرید. به حرکت آوردن خودرو از حالت سکون نیازمند مصرف کردن توان زیادی است. میتوانید این توان را به صورت موثر با راه افتادن آهسته و سرعت گرفتن تدریجی به خودرو بدهید، تا پایتان را تا ته روی پدال گاز فشار دهید و تیک آف کنید. اگر آهسته راه بیفتید و به تدریج سرعت خود را افزایش دهید، میتوانید تا 50 درصد در مصرف سوخت برای پیمودن این مسافت اولیه صرفه جویی کنید.
یکنواخت رانندگی کنید. موجهای توقف و حرکت ترافیک را در نظر بگیرید تا ناگزیر از
توقف نشوید. قبل از رسیدن به سربالایی، به تدریج سرعت خود را افزایش دهید به این ترتیب خودروی شا بخشی از مسیر را بدون زحمت طی میکند.
وقتی سربالایی را طی میکنید پایتان روی پدال گاز فشار ندهید. تا سرعت اولیه خود را حفظ کنید، مگر در حالتی که راه را بند آورده باشید.
در سرازیری گاز ندهید. وزن خودرو و سرعت اولیه آن شما را تا پایین سرازیری میبرد. پایتان را از روی پدال گاز بردارید و اجازه بدهید موتور کمی استراحت کند.
+ زمان خاصی را برای بنزین زدن باید مد نظر داشت؟
- یا صبح زود یا شب که هوای خنک تر است بنزین بزنید. بنزین هم مثل هرچیز دیگر در هوای گرم منبسط میشود. با افزایش دما به میزان 18 درجه سانتیگراد، 50 لیتر بنزین تقریبا به انداز 1 لیتر منبسط میشود. یعنی اگر در دمای 30 درجه سانتیگراد بالای صفر، 50 لیتر بنزین در باک خودروی خود بریزید و کنار پمپ بنزین توقف کنید تا هوا خنک شود و به 12 درجه سانتیگراد بالای صفر برسد، سرباک تقریبا به اندازه 1 لیتر پایین میرود.
هرگز باک را بیش از اندازه پر نکنید. کمی بگذارید خالی بماند. اگر باک بنزین را تا خرخره پر کنید وقتی درب باک را ببندید و راه بیفتید اگر از سربالایی بالا روید یا خودرو را در آفتاب پارک کنید، بنزین از بالای باک بیرون میریزد.
+ انجام چه اقداماتی را از سوی راننده برای مصرف بهینه سوخت اتومبیل ضروری میدانید؟
اگر لاستیکهای اتومبیل کمباد باشند، با مصرف هر لیتر بنزین تقریبا 1.5 کیلومتر کمتر راه خواهید پیمود. به علاوه لاستیکهای کم باید سریعتر ساییده میشوند. پس به اندازه کافی هوا به لاستیک برسانید. با توجه به رسیده فصل گرما لاستیکهای گل برفی و لاستیکهای یخ شکن را هرچه زودتر عوض کنید. این لاستیکها مصرف سوخت را افزایش میدهند.
برای حمل همه خرت و پرتهای درون صندوق عقب بنزین مصرف میکنید. بنابراین بهتر است تا حد امکان صندوق عقب را خالی نگه دارید.
باربند ظاهر گمراه کننده ای دارد. خیلی سبک به نظر میرسد و روی آن هم میشود هر چیزی را گذاشت. اما باربند به ویژه وقتی که بار روی آن باشد مقاومت بسیار زیادی در برابر هوا ایجاد میکند و جریان هوا را در اطراف اتومبیل تان مختل میسازد. اگر ناگزیر شدید باربند ببندید، دست کم بعد از اتمام کارتان آنرا بازکنید و باربند را همه جا با خودتان نبرید.
پایین بودن شیشه های بغل مقاومت باد را افزایش میدهد. سعی کنید از دریچه های تهویه، دریچه سقفی، یا شیشه های بادگیر(سانروف) استفاده کنید. روشن کردن کولر راه خوبی است
وقتی کولر روشن باشد میتوانید شیشه ها را بالا بکشید. اما روشن کردن کولر مستلزم مصرف بنزین اضافی است. وقتی کولر اتومبیل روشن باشد با مصرف هر لیتر بنزین تقریبا
یک کیلومتر کمتر طی میکنید. تا جایی که امکان دارد در سربالایی ها کولر اتومبیل را خاموش کنید و در سرازیری ها آنرا روشن کنید. بهتر است کولر را در فاصله های زمانی کوتاه روشن کنید.
مهارت خود را در رانندگی بر اساس میزان مصرف بنزین بسنجید. مثلا اگر با سرعت 50 کیلومتر در ساعت رانندگی میکنید و گاز میدهید تا سرعت خود را به 80 کیلومتر در ساعت برسانید، در حال که میدانید 300 متر جلوتر باید سرعت خود را کم کنید تا مثلا از چراغ چشمکزن یا میدان بگذرید، بنزین گرانبها را بیهوده برای رسیدن به سرعتی تلف کرده اید که خیلی زود باید آنرا کاهش دهید.
پیش از افزایش سرعت خودرو مطمئن شوید که کمی جلوتر مجبور نیستید برای عبور از چراغ چشمکزن، تقاطع یا پیچ، سرعت خود را کاهش دهید. یادتان باشد هروقت پایتان را روی پدال ترمز میگذارید سرعتی را کاهش میدهید که برای رسیدن به آن بنزین مصرف کرده اید(استهلاک سیستم ترمز و لنت هم جای خود را دارد) .
+ موتورشویی و تمیز نگه داشتن اجزای زیر کاپوت خوب است یا بد؟
- بسیاری عقیده دارند آنچه که دیده نمیشود ضرری به حال ما نخواهد داشت و هرگز خودشان را به زحمت نمی اندازند که موتور اتومبیل و ومحفظه زیر کاپوت را تمیز کنند. البته درست است کسانی که اتومبیل خود را میخواهند بفروشند یا به نمایش بگذارند یا آدمهای وسواسی همواره موتور اتومبیل خود را تمیز نگه میدارند اما دلایل عملی تری هم برای پاکیزه نگه داشتن این ناحیه و حذف گریس ٬ روغن ٬ بنزین و گرد و غبار از آن وجود دارد.
روغنی که در بدن سیلندر گرم شده در کارتر باید خنک شود تا هنگام بازگشت به موتور بتواند نقش خنک کنندگی خود را اجرا کند. کارتر از طریق تماس با هوایی که در هنگام حرکت اتومبیل زیر آن جریان دارد خنک میکند. بخش از گرمای موتور و نیز سایر اجزای فلزی زیر کاپوت نیز از طریق تماس بدنه آنها با هوا دفع میشود. اگر لایه ای از روغن و گریس و گرد و غبار و حشرات بیجان و احتمالا هزار و یک جور آشغال دیگر روی بدنه موتور و وسایل دیگر را پوشانده باشد٬ مبادله گرما بین سطح این وسایل و هوا وجود ندارد و در حقیقت موتور گرم میماند. موتور گرم قدرت کافی ندارد و در حقیقت بخش عمده بنزین مصرفی را به گرما تبدیل میکند و شما برای طی مسافت ثابت باید مقدار بیشتری بنزین مصرف کنید.