بخشی از مقاله
کدام معیار را در انتخاب همسر در نظر گیریم
بعد از مدتها تلاش برای اتمام خدمت سربازی و فارغ التحصیلی دانشگاه ، بالاخره در یک شرکت دولتی مشغول خدمت شده ام . حقیقتش را بخواهید تازه الان قدری احساس اعتماد به نفس می کنم و به تعبیری ،خود را باور می کنم . از تنهایی نیز خسته شده ام و از اینکه همیشه وارد منزلی تاریک و تنها می شوم احساس خستگی می کنم ،دلم می خواهد ، حرکتی ، شوری و جنبشی در زندگیم پدید آید . برای همین قصد ازدواج دارم ، ولی نمی دانم چه ملاکی باید برای انتخاب همسر در نظر گیرم ، نظرات دوستانم با هم فرق دارد و من بلاتکلیف و سرگردان مانده ام . لطفاً شما بگویید معیارهای انتخاب همسر خوب چیست ؟
( عبود – م از اهواز )
مادری هستم که تمام زندگیم را وقف فرزندانم کرده ام . دختر بزرگم 19 سال دارد و در شرف ازدواج است ، سه فرزند کوچکتر از او نیز دارم . برای دخترم خواستگارانی پیدا شده است ،در آنها نقطه ضعفی نمی بینم ، آنها جوانانی موجه و تحصیلکرده هستند . دخترم مسأله انتخاب خواستگار مورد نظر را به من واگذار کرده است ولی من خودم هم در تصمیم گیری مرددم و نمی دانم کدام ملاک و معیار مهمتر است ؟ همسرم با من همفکری نمی کند و تقریباً خودش را کنار کشیده است در حالیکه اکنون بیشتر از هر زمانی ، نیاز به همفکری اش دارم . ولی متأسفانه تنها مانده ام . اگر ملاکهای خودم را بخواهم در نظر گیرم ، بیشترنظرم بر اصالت خانواده است ولی دخترم بیشتر بر تحصیلات تکیه می کند و نظرمان ظاهراً با هم فرق دارد . حال می خواهم نظر شما را بدانم . اما اینکه ما را در این مهم همراهی می کنید سپاسگزاریم .
( فرخنده – م از بوشهر )
(( بورنز )) شاعر ، محسنات و مزایای همسر خوب را به ده قسمت ، تقسیم می نماید . چهار قسمت را به اعتدال مزاج ( اخلاق متعادل ) ، دو قسمت را به ذوق سلیم ، سک قسمت را به هوش و ذکاوت ، یک قسمت را به جمال (( عبادت از ملاحت صورت و جذابیت چشم و تناسب اندام و حسن رفتار )) و دو قسمت راهم به خصائص و امتیازات مربوط به زوجیت از قبیل تمول و نجابت خانواده و تربیت عالی و اصالت نسب و غیره اختصاص می دهد و می گوید : ((این دو قسمت اخیر را هر طور می خواهید تقسیم بندی کنید ولی مزایای مزبور همه غیر مهم و جزئی است و هیچ کدام لایق آن نیستند که یک عدد صحیح به آنها اختصاص یابد ))
توضیح : آنچه که شاعر به آن اشاره کرده است ، مورد تأمل و دقت است . بر خلاف آنچه که ایشان در خصوص (( تربیت عالی )) اظهار نموده و آن را لایق آن نمی داند که یک امتیاز مستقل به آن بدهد ، ما معتقدبم اگر واقعاً کسی واجد تربیت عالی خانوادگی باشد ، توانایی لازم برای مسؤلیت پذیری ، درک نیازها و قدرت اداره خود و دیگران را خواهد داشت و باید امتیاز آن ، در صدر همه ویژگیهای دیگر قرار گیرد .
صفات زنان شایسته جهت همسری
رسول خدا ( ص ) فرمود : (( بهترین زنان شما زنی است که بچه آور ، مهربان ، پاکدامن ، نزد فامبتش عزیز و محترم، و در برابر شوهر متواضع و فروتن باشد ، برای شوهرش زینت کند و نسبت ه دیگران موقر و بی اعتنا باشد ، حرف شوهر را بشنود ،فرمانش را گردن نهد ، در خلوت در اختیار او باشد ، ولی مثل مردان مبتذل نباشد .
رسول خدا ( ص ) فرمود : ((زن را برای زیباییش به همسری نگیر ، چه ممکن است جمال زن باعث پستی و سقوط اخلاقیش شود ، و نیز به انگیزه مالش با وی پیوند زناشویی برفرار مکن ، زیرا مال می تواند مایه ی طغیان او گردد، بلکه به سرمایه دینیش متوجه باش و با زن با ایمان ازدواج کن .))
رسول خدا ( ص ) فرمود : برای یک مرد پس از قبول اسلام ، هیچ سودی بهتر و برتر از همسری با یک زن مسلمان و درستکار نیست ،زنی که مرد را با دیدن خود شاد سازد ، از دستورش اطاعت نماید و در غیاب شوهر حافظ عفت خویش و اموال وی باشد .
امام صادق ( ص ) فرمود : بهترین زنان شما زنی است که خوشو، خوش پخت وز باشد ، بجا خرج کند ، و بجا امساک نماید ،چینین زنی از کارکنان خداوند است ، و کارکن خدا نا امیدی و پشیمانی ندارد .))
رسول خدا ( ص ) فرمود : ((پر برکت ترین همسر ، زنی است که هزینه ازدواج و زندگیش کمتر باشد .))
حضرت علی ( ع ) فرمود : بهترین صفات زن ( در زمینه زناشویی ) بدترین صفت مرد است ،یعنی کبر و ترس و بخل، اگر زن متکبر باشد ، تسلیم غیر شوهر نمی شود ، چنانچه بخیل باشد مال شوهر را حفظ میکند واگر ترسو باشد از هر پیشامدی بیمناک است . ( و قهراً بدام صیاد نمی افتد )
رسول خدا ( ص ) فرمود : بهترین زنان شما زنی است که پاکدامن باشد .))
حضرت علی ( ع ) فرمود: بهترین زنان شما زنان قریشند ، ا شوهر لطف صفای بیشتر دارند ، ا فرزند مهربانترند ، در برابر شوهر تسلیم اند و در مقابل دیگران سرکش .))
حضرت امام باقر ( ع ) می فرماید : مردی با پیغمبر در کار ازدواج مشورت کرد حضرت فرمود : زن بگیر ، ولی زن با ایمان و خداشناس خدایت خیر دهد زن شایسته مانند کلاغ اعصم نایاب است .پرسید کلاغ اعصم چیست ؟ فرمود : کلاغی که سک پایش سفید باشد .
تقسیم بندی زنان از نظر امام صادق علیه الصلوة والسلام :
می فرماید : زنان سه گروهند:
• دوشیزه و زایا و مهربان که در گرفتاریها به شوهر در امر دنیا و آخرت کمک می کند و به هنگام سختی بی وفایی نمی کند .
• نازا که نه زیبایی دارد نه اخلاق و در هیچ کار خیری به کمک شوهر بر نمی خیزد .
• پرخاشگر ، پرتوقع و عیبجوی ، که زیاد را کم شمارد و اندک را نمی پذیرد.
و از نظر حضرت رضا علیه آلاف التحیة و الثناء :
می فرماید زنان چند گروهند :
• غنیمت ، بانوانی که شوهر دوستند و ب شوهر عشق می ورزند...
• ماه یک شبه ، یعنی کم نور کم فایده ، شب تار ، بدون هیچ خیر و برکتی.
از همسر چه انتظاری باید داشت؟
همسرم با اینکه مرد خوبی است و برای رفاه و آسایش من و فرزندانم تلاش می کند ولی بگویم فقط یک ایراد در شخصیت او وجود دارد که اگر این هم نبود ، حقیقتاً زندگی ، ایده آل بود . مشکل او این است که اگر از چیزی ناراحت شود به من حرفی نمی زند که بدانم از چه مسأله ای رنجیده خاطر شده است و به خاطر کم حرفی و سکوتش بیشتر رنج می کشم .اگر می دانستم که او چه انتظاراتی از من دارد ، تکلیف من روشن بود . در واقع دو مطلب اساسی در زندگیمان روشن نیست یکی اینکه نمی دانم چه انتظاراتی دقیقاً از من دارد ؟ و دیگری اینکه وقتی از من ناراحت می شود ، علتش را به من نمی گوید تا حداقل من هم بتوانم کمکی به وضع موجود زندگیمان بکنم . امیدوارم زوجهای جوان ، صمیمانه بنشینند و انتظارات منطقی و معقولی از یکدیگر دارند بیان کنند تا راه برای هرگونه رنجش خاطر و ناراحتی ، بسته شود .
( فرنگیس – س از بیرجند )
(( می توانم در یک جمله بگویم که زندگی مشترک من و همسرم ، مورد غبطه خیلی از آشنایان است ، همسرم زنی است تحصیلکرده ، پر تلاش و با اراده و برای زندگیمان و تنظیم اقتصاد خانواده ، سعی و تلاش زیادی می کند و من از این حیث خود را به او مدیون می دانم . ولی فقط یک نکته است که باعث می شود هر از گاهی ابرهای تیره بر آسمان زندگی ما سایه افکند و اوضاع داخلی زندگیمان را آشفته کند وآن موضوع ، توقعات و انتظاراتی است که همسرم از من دارد که برخی از آنها منطقی و معقول است و پاره ای از آنها غیر منطقی و فوق تواناییهای من می باشد و همین مطلب در بیشتر موارد منجر به اختلافات درونی زندگی ما می شود . من چون همسر و زندگیم را دوست دارم ، از این اوضاع به شدت رنج می برم و آزرده خاطر می شوم . می خواهم همه زوجهای جوان بدانند که وقتی از همسرشان ، انتظار زیادی دارند و او نمی تواند آنها را برآورده کند ، چه اثرات مخربی بر روان و اعصاب شریک زندگیشان می گذارند .
( احمد – ع از مشهد مقدس )
وظایف و تکالیف زنان نسبت به شوهران ( از نگاه معصومین (( ع )) )
محبت
یکی از آیات خدا این است که همسرانی برایتان آفریده تا بدانها آرامش پیدا کنید و میان شما دوستی و مهربانی نهاد .
_ حضرت رضا ( ع ) : بعضی زنها برای شوهرشان بهترین غنیمت هستند : زنانی که به شوهرشان اظهار عشق و محبت کنند .
_ رسول خدا ( ص ) : بهترین زنان شما زنهایی هستند که دارای عشق و محبت باشند .
_ امام صادق ( ع ) : وقتی کسی را دوست داری به او خبر بده .
احترام شوهر
رسول خدا ( ص ) : وظیفه زن این است که تا درب خانه به پیشواز شوهرش برود و به وی خوشامد بگوید .
_ امام صادق ( ع ) : هر زنی که از شوهرش احترام کند و آزارش نرساند خوشبخت و سعادتمند خواهد بود .
_ رسول خدا ( ص ) فرمودند : زن موظف است برای شوهرش تشت و حوله حاضر کند و دستهایش را بشوید .
_ حضرت صادق ( ع ) می فرماید : گروهی خدمت پیغمبر ( ص ) شرفیاب شده عرض کردند : ما مردمی را دیدیم که برای بزرگانشان سجده می کردند ( شما هم اجازه چنین کرنشی به ما می دهید ؟) فرمود : نه ، اگر حاضر بودم چنین دستوری بدهم امر می کردم زن برای شوهرش سجده کند .
_ امام باقر ( ع ) فرمود : به درگاه خدا هیچ میانجی و شفیعی برای زن نافذتر از رضایت شوهر نیست ، هنگامیکه حضرت زهرا (س ) از دنیا رفت امیر المؤمنین ( ع ) بربالین جنازه او ایستاد و عرض کرد : خداوندا من از دختر پیغمبرت راضی هستم ، خدایا او متوحش است تو مونس او اش .
_ مردی خدمت رسول خدا ( ص ) آمد و عرض کرد : همسری دارم که هرگاه وارد خانه می شوم به استقبالم می آید و چون خارج می شوم بدرقه ام می کند و زمانیکه مرا اندوهگین می بیند ، می گوید : اگر برای روزی غصه می خوری ، دان که دیگری ( خدای تعالی ) آن به عهده گرفته است و اگر برای آخرت غصه می خوری ، خدااندوهت را زیاد کند( بیشتر به فکر آخرت باشی )
رسول خدا ( ص ) فرمود : خداوند در روی زمین عاملان و کارگزارانی دارد و این زن یکی از عاملان خداست ، او نصف پاداش شهید را دارد.
چشم پوشی از غیر همسر
علی ( ع ) : هرکس چشم خویش را آزاد بگذارد ، همیشه اعصابش ناراحت خواهد بود و به آه و حسرت دائم گرفتار خواهد شد . رسول خدا ( ص ) : هر زن شوهرداری که چشمش را از نگاه کردن به غیر شوهرش پر کند ، مورد غضب شدید پروردگار جهان واقع خواهد شد .
خوشرفتاری و ترک آزار و اذیت شوهر
_ پیغمبر ( ص ) به حولا فرمود : زن باید بر سود و زیان و سختی و رفاه شوهر صابر باشد ، چنانکه همسر ایوب صبر کرد ، هجده سال شوهرش را به دوش گرفت ، شوستشو می داد ، نان می پخت ، گاهی پاره نانی برای او می برد ، می خورد و شکر خدا می کرد ، گاه از مهر و شفقت و برای رضای پروردگار او را در کسا می نهاد و به دوش می گرفت . حولا ! به آن خدایی که مرا به راستی به رسالت بر انگیخته ، هر زنی در سختی و رفاه شوهر بسازد و اطاعت وی کند خدا او را با همسر ایوب محشور میگرداند . هر زنی گفتار زننده شوهر را تحمل کند خداوند برای هر کلمه او اجر روزه دار مجاهد را خدا به او عنایت فرماید .
_ پیغمبر ( ص ) : هر زنی که به وسیله زبان شوهرش را اذیت کند نمازها و سایر اعمالش قبول نمی شود ولو هر روز روزه باشد و شبها را برای تهجد و عبادت برخیزد و بنده هایی آزاد کند و ثروتش را در راه خدا انفاق نماید . زنی که بد زبان باشد و به این وسیله شوهرش را بیازارد نخستین کسی است که وارد دوزخ می شود .
_ رسول خدا ( ص ) : هر زنی که در دنیا شوهرش را اذیت کند حورالعین به او می گوید : خدا تو را بکشد . شوهرت را اذیت نکن . این مرد از شما نیست و لیاقت آن را ندارید . به زودی از شما مفارقت نموده و به سوی ما می آید .
_ پیغمبر ( ص ) فرمود : بهترین زنان زنی است که وقتی خشمگین شود یا شوهرش بر او خشم گیرد ، به شوهرش بگوید ، دستم را در دست تو می گذارم و خواب را به چشمم راه نمی دهم تا وقتی از من راضی شوی .
_ هر زنی که شوهرش را با زبان بیازارد ، خداوند هیچ توبه و کفاره او را نمی پذیرد و هیچ کار نیکش را قبول نمی کند تا وقتی که شوهرش را راضی کند ...
_ پیغمبر اکرم در خطبه ای که برای زنان ایراد کرده می فرماید : زنها صدقه دهید ولو از زیورتان ، ولو یک دانه خرما چرا که بیم آن می رود که اهل آتش باشید زیرا بد زبانی می کنید سپاس خدمات شوهر را نمی گذارید! زنی گفت : یا رسول الاه مگر ما نیستیم که مادری می کنیم ، کودک را ماهها در شکم می پروریم ، سپس پستان در دهانش می گذاریم ؟ مگر این دختران ، سرپرست خانه ها و این خواهران دلسوز برادرها از جنس ما نیستند ؟ فرمود : چرا باردار هستید ، فرزند می آورید ، شیر می دهید ، با عاطفه و مهربانید .(( اگر ناسازگاری و آزار شوهر نبود هیچ زن نمازگزاری به آتش نمی سوخت !))
_ پیامبر ( ص ) به حولا فرموده است : جایز نیست زن بیش از قدرت توانایی ر مرد کند ، یا شکوه ی او را نزد دیگری چه خویش ، چه بیگانه برد .
_ حضرت علی ( ع ) فرمود : جهاد زن به این است که خوب شوهرداری کند .
_ رسول خدا ( ص ) فرمود : هر زنی که بمیرد در حالیکه شوهرش از او راضی باشد داخل بهشت می شود .
_ رسول الاه ( ص ) فرمود : زن نمی تواند حق خدا را ادا کند مگر اینکه حق شوهرش را ادا کند .
_ رسول خدا ( ص ) فرمود : خدا به آدم خوش اخلاق ثواب جهاد می دهد ، صبح و شب برایش ثواب نازل می شود .
_ به رسول خدا ( ص ) عرض شد : فلان شخص زن خوبی است . روزها روزه دارد و شبها عبادت می کند . لیکن بد اخلاق است ، همسایگانش را با زبان آزار می رساتد . حضرت فرمود : هیچ خوبی ندارد و اهل دوزخ می باشد!
_ پیامبر اسلام ( ص ) : بعداز ایمین به خدا نعمتی بالاتر از همسر موفق و رستگار نیست .
_ امام صادق ( ع ) فرمود : در دنیا چیزی بهتر از همسر شایسه وجود ندارد. زنی که شوهرش را از دیدار او مسرور گردد.
سپاسگزاری و تشکر
_ در قرآن کریم آمده است ، اگر سپاسگزاری کنید نعمتهایم را فراوان می کنم.
_ امام صادق ( ع ) فرمود : بهترین زنان شما زنی است که وقتی شوهرش چیزی آورد سپاسگزاری کند و اگر نیاورد راضی باشد .
_ امام صادق ( ع ) فرمود : هر زنی که به شوهرش بگوید : از تو خیری ندیده ام تمام اعمالش باطل و از درجه اعتبار ساقط می گردد .
_ رسول خدا ( ص ) فرمود : کسی که از احسان مردم قدر دانی نکند شکر خدای را نیز بجا نمی آورد .
پذیرفتن مدیریت همسر و اطاعت و تکمین از وی
_ مردان سرپرست زنانند . زیرا خداوند بعضی از افراد را بر بعضی دیگر برتری داده است ، برای اینکه از مالهای خویش خرج کرده اند . پس زنان شایسته فرمانبردارند .
_ رسول خدا فرمود : زن خوب به حرف شوهرش گوش می دهد و مطابق دستوراتش عمل می کند .
_ زنی از رسول خدا ( ص ) پرسید : زن نسبت به شوهرش چه وظیفه ای دارد؟ فرمود : باید از وی اطاعت کند و از فرمانش تخلف ننماید .
_ پیامبر (ص ) فرمود : بدترین زنها زن لجباز و یک دنده است .
_ پیامبر ( ص ) فرمود : بدترین زنها کسانی هستند که نازا ، کثیف ، لجباز و نافرمان باشند .
_ رسول خدا ( ص ) فرمود : اگر زن نمازهای پنجگانه بگذارد ، روزه ماه رمضان را بگیرد ، خانه خدا را زیارت کند و از شوهر اطاعت نماید و حق علی ( ع ) را بشناسد ، هز هر دری خواهد به بهشت در آید .
_ هر زن شایسته ای که عبادت پروردگار بجا آورد ، واجبات را بگزارد و اطاعت شوهر کند وارد بهشت گردد .
_ از رسول خدا ( ص ) نقل شده است که : زن تا حق شوهر را نپردازد ، حق خدا را ادا نکرده است .
پاکیزگی ، نظافت ، آرایش
_ امام صادق ( ع ) فرمود : سزاوار نیست که زن هیچگاه بدن خود را بدون زینت گذارد ، اگر چه با آویزان کردن گردنبندی باشد ، و سزاوار نیست که دست زن بدون رنگ باشد ، اگر چه با کمی حنا باشد و اگر چه آن زن پیر و کهنسال بوده باشد .
_ بهترین شما زنی است که مطیع شوهرش باشد . بزای او آرایش کند ولی زینتش را برای بیگانگان ظاهر نسازد و بدترین زنان شما زنی است که در غیاب شوهرش زینت کند .
_ حضرت محمد باقر فرمود : بر زن لازم است خودش را خوشبو کند ، بهترین لباسهایش را بپوشد ، به بهترین وجه زینت کند و با چنین وضعی صبح و شب با شوهرش ملاقات کند .
هر زنی که خودش را خوشبو کند و از منزل خارج شود تا به خانه برگردد از رحمت خدا دور خواهد بود .