بخشی از مقاله
HIV چيست
HIV مخفف Human Immunodeficiency Virus به معني "ويروس نقص ايمني انسان" ميباشد. ويروس ، يك ذره زنده خيلي كوچك است كه ميتواند تكثير و پخش شود اما براي زندگي نياز به موجود زندة ديگري دارد. وقتي ويروس، سلولي را آلوده كند شروع به تكثير در داخل آن سلول ميكند كه در نهايت منجر به آسيب آن سلول ميشود.
انسان ميتواند توسط فرد ديگري كه به HIV مبتلا است آلوده شود و او نيز ميتواند بقيه افراد را آلوده كند و بر اين اساس HIV منتشر ميشود.
به فردي كه به HIV آلوده است HIV) +HIV مثبت) اطلاق ميشود.
(سيستم ايمني، گروهي ازسلولها و ارگانها هستند كه بدن را در برابر ويروسها و عفونتها محفاظت ميكنند.)
چرا HIV خطرناك است ؟
اگر سيستم ايمني بدن به ويروسها حمله ميكند و آنها را ميكشد پس مشكل چيست ؟
ويروسهاي مختلف به سلولها و بافتهاي مختلفي از بدن حمله ميكنند. برخي ويروسها به پوست، برخي به دستگاه تنفسي و … حمله ميكنند. چيزي كه HIV را اين چنين خطرناك كرده اين است كه HIV به خود سيستم ايمني حمله ميكند. سيستم ايمني، گروهي ازسلولها هستند كه بدن را در برابر انواع عفونتها محفاظت ميكند و بدون آنها٬ توانايي بدن براي مبارزه با نواع عفونتها تضعيف ميشود. لذا وقتي ويروس HIV وارد بدن فردي شود به تدريج قدرت دفاعي بدن وي ضعيف مي شود و اين فرد در برابر انواع بيماريها و عفونتها حتي آنهايي که در حالت عادي بيماريزا نيستند آسيب پذير ميگردد.
اين روند قابل رؤيت نيست و راهي وجود ندارد تا با نگاه كردن به افراد بگوئيم كه آيا به HIV مبتلا هستند يا خير٬ ولي آزمايش خون ميتواند پس از چند ماه از اولين تماس، ويروس را در خون آشكار كند.
افراد آلوده به HIV ممكن است سالها كاملاً سالم بمانند و حتي خودشان ندانند كه آلوده هستند.
ايدز چيست ؟
ايدز (AIDS) مخفف Acquired Immune Deficiency Syndrome به معني سندرم نقص
ايمني اكتسابي ميباشد.
وقتي سيستم ايمني آسيب ببيند، نه تنها در برابر ويروس HIV (كه در آغاز به آن صدمه زده) بلكه به نسبت به بقيه عفونتها هم آسيب پذير ميشود و ديگر قادر به كشتن ميکربها و ويروسهايي كه قبلاً برايش مشكلي ايجاد نميكردند نيست و لذا با گذشت زمان، افراد آلوده به HIV بيشتر و بيشتر بيمار ميشوند و معمولاً سالها پس از آلودگي به يكي از بيماريهاي خاص٬ شديداً مبتلا ميشوند و در اين زمان گفته ميشود كه آنها به ايدز مبتلا شدهاند. بنابراين زماني كه فرد آلوده به ويروس HIV براي اولين بار به يك بيماري جدي مبتلا شود و يا وقتي كه تعداد سلولهاي ايمني باقيمانده در بدن او از حد معيني كمتر شود، مبتلا به بيماري ايدز در نظر گرفته مي شود.
ايدز يك مرحله كاملاً جدي است كه بدن، دفاع بسيار كمي در برابر انواع عفونتها دارد. در واقع هر فرد آلوده به ويروس HIV ، الزاما مبتلا به ايدز نمي باشد اما در طول مدت آلودگي خود، مي تواند ديگران را آلوده کند.
چه مدت طول ميكشد تا HIV به ايدز تبديل شود؟
بدون درمان دارويي، بطور متوسط طي 10 سال آلودگي به ويروس HIV به سمت ايدز پيش ميرود که البته اين مدت 10 سال براي فردي است كه تغذيه مناسبي دارد. اما فردي كه در منقطه فقيرنشين است و بخوبي تغذيه نميشود ممكن است بسيار سريعتر به سمت ايدز و نهايتاً مرگ پيش برود.
درمان دارويي ضد ويروس ميتواند مدت زمان بين آلودگي با HIV و شروع ايدز را طولاني تر كند. داروهاي جديدي بوليد شدهاند که با مصرف آنها، فرد آلوده به HIV ميتواند مدت زمان طولاني قبل از ايجاد ايدز زندگي كند. اما اين داروها بسيار گران و کمياب بوده و در بسياري از كشورهاي فقير در دسترس نيست و آلوده شدگان در اين کشورها٬ سريعتر به سمت مرگ پيش ميروند.
HIV چگونه منتقل ميشود؟
HIV در خون و ترشحات جنسي فرد مبتلا و نيز شير پستان زن آلوده، يافت ميشود.
HIV هنگامي منتقل ميشود كه مقدار كافي از اين ترشحات به بدن فردي برسد
راههاي مختلفي كه فرد ميتواند به HIV مبتلا گردد
1 - رابطه جنسي بدون محافظت با فرد آلوده
رابطه جنسي بدون كاندوم خطرناك است چراکه ويروسي كه در ترشحات جنسي فرد آلوده
وجود دارد ميتواند بطور مستقيم به بدن شريك جنسياش منتقل گردد. اين موضوع در مورد تماس مقعدي ((anal sex هم صادق است.
(Oral sex)تماس جنسي دهاني خطر كمتري دارند ولي اگر يك شريك جنسي خونريزي لثه يا زخم باز هر چند كوچك در دهانش داشته باشد و كاندوم استفاده نشود HIV ميتواند منتقل شود
2 – تماس با خون فرد آلوده
اگر خون به ميزان كافي از فرد آلوده به بدن فرد غير آلوده وارد شود ميتواند ويروس را به او منتقل كند.
3- سرايت از مادر حامله آلوده به جنين در داخل رحم و يا از شيرمادر آلوده به كودك
ويروس HIV از مادر آلوده به كودك ممكن است در دوران حاملگي، هنگام وضع حمل يا كمي بعد از زايمان انتقال يابد.
HIV ميتواند در شير پستان زن آلوده وجود داشته باشد و به نوزادش منتقل شود اما با وجود داروهاي خاص٬ شانس اين انتقال بسيار كاهش مييابد هر چند در بسياري از كشورهاي در حال پيشرفت و فقير، چنين داروهايي در دسترس نيست.
4 – استفاده از محصولات خوني آلوده
در گذشته بسياري از افراد از طريق انتقال خون و فرآوردههاي خوني آلوده٬ به HIV مبتلا ميشدند در حال حاضر در اكثر نقاط جهان خونهاي اهدايي، آزمايش ميشوند و خطري در اين زمينه وجود ندارد.
5 – داروهاي تزريقي
افرادي كه بصورت غير قانوني داروي تزريقي استفاده ميكنند نيز نسبت به عفونت HIV آسيب پذير هستند (مثل معتادان تزريقي، كه بصورت مخفيانه و غير قانوني عمل كرده و معمولاً سرنگي براي تزريق در دسترس ندارند و از سرنگ مشترك استفاده ميكنند.)
آيا چيزي ميتواند HIV ايجاد كند ؟
خير؛ HIV خلق نميشود. بعنوان مثال٬ رابطه جنسي بدون محافظ تنها در صورتي خطرناكست
كه يك شريك جنسي با ويروس آلوده باشد. اگر شريك جنسي شما HIV منفي است هر نوع رابطه و فعاليت جنسي بين شما نميتواند سبب آلودگي شما به HIV گردد، بعنوان مثال داشتن رابطه تماس مقعدي (anal sex) نميتواند HIV خلق كند و يا بعنوان مثال شما بوسيلة masturbation (استمنا) به HIV آلوده نخواهيد شد.
خطر در تماس هاي جنسي بيشتر درعدم شناخت کافي سوابق خوني شريک جنسي شماست. در هر صورت براي اطمينان از کاندوم استفاده کنيد. مگر تا زماني که مطمئن باشيد که هيچ کدام از شما شريک جنسي ديگري ندارد و قبلاً آلوده به ويروس نشده است.
علائم بيماري چگونه ظاهر مي شود؟
با کاهش قدرت سيستم دفاعي٬ به مرور زمان بدن آمادهٴ ابتلا به عفونتها و سرطانهايي مي شود که به طور معمول در مردم عادي ديده نمي شوند ، اين بيماريها بصورت بيماريهاي ريوي ، اسهالهاي شديد و مزمن ، تبهاي طولاني ، کاهش وزن ، اختلالات شخصيتي ، بيماريهاي مغزي و پوستي خود را نشان مي دهند که درنهايت منجر به مرگ فرد مبتلا خواهد شد.
علائم آلودگي با HIV بسيار پيچيده است و داراي مراحل چندي است كه الزاماً همه آنها در افراد آلوده مشاهده نمي شود.
اين مراحل عبارتند از:
مرحله عفونت اوليه HIV : (مرحله اول)
اين مرحله چند هفته طول ميكشد و معمولاً با يك حالت شبيه سرماخوردگي كه بلافاصله بعد از عفونت رخ ميهد همراه است اين حالت شبيه سرماخوردگي گاهي اوقات تحت عنوان حالت seroconversion ياد ميشود. (علائمي نظير تب، گلودرد، بزرگي غدد لنفاوي، درد مفاصل و عضلات ، سر درد، ضعف و بي حالي، بي اشتهايي ، تهوع و استفراغ، كاهش وزن، اسهال و گاهي دانه هاي جلدي و يا تظاهرات عصبي)
در حدود 20% موارد علائم به گونهاي است كه فرد به پزشك مراجعه ميكند ولي معمولاً تشخيص داده نميشود و حتي اگر تست HIV آنتي بادي در اين موقع انجام شود ممكن است هنوز مثبت نباشد.
طي اين مرحله مقدار زيادي HIV در خون محيطي فرد وجود دارد و سيستم ايمني با توليد پادتن ها (آنتي بادي ها)، و لنفوسيتهاي سلول كش (لنفوسيتهاي سيتوتوكسيك) شروع به پاسخ در برابر ويروس ميكنند.
از هنگام ورود ويروس ايدز تا مثبت شدن نتيجه آزمايشگاهي كه نشانگر آلودگي فرد است حدود 2 تا 12 هفته و گاهي تا 16 ماه طول مي كشد.
درصد فراواني علايم اصلي مرحله حاد آلودگي اوليه با HIV در جدول زير آورده شده است:
فراواني نشانه
80% تب
51% دانه هاي پوستي (راش)
37% زخمهاي دهان
54% درد مفاصل
44% التهاب گلو (فارنژيت)
54% بي اشتهايي
32% کاهش وزن بيشتر از 2.5 کيلوگرم
68% کسالت و بي حالي
49% دردهاي عضلاني
46% تب و راش پوستي
مرحله بدون علامت باليني (مرحله دوم)
اين مرحله بطور متوسط 10 سال طول ميكشد و همانطور كه از نام اين مرحله پيدا است، خالي از هر علامتي است هرچند ممكن است غدد متورم لنفاوي هم وجود داشته باشند (لنفادنوپاتي). سطح HIV در خون محيطي به سطح بسيار پائيني كاهش مييابد ولي بيماري همچنان مسري است و آنتي بادي HIV در خون قابل ارزيابي است.
تحقيقات اخير نشان داده است كه HIV طي اين مرحله غير فعال نيست و در غدد لنفاوي بسيار فعال است. تعداد زيادي از سلولهاي T- helper آلوده شده و ميميرند و ويروس فراواني توليد ميشود.