بخشی از پاورپوینت

 

اسلاید 1 :

اوراق مشتقه

1- قرارداد فيوچرز(آتي)  Futures Contracts

قراردادي است که در آن دو طرف تعهد مي کنند که در يک تاريخ مشخص(تعيين شده طبق ضوابط بازار رسمي بورس) و با يک قيمت مشخص (تعيين شده طبق ضوابط بازار رسمي بورس) يک کالا با کيفيت مشخص(تعيين شده طبق ضوابط بازار رسمي بورس) را مبادله نمايند. در اين قرارداد دو طرف متعهد هستند که طبق ضوابط قرارداد عمل نمايند. خريدار معمولاً نگران است که قيمت کالا در آينده بالا رود و فروشنده نگران است که قيمت کالا ثابت يا پايين بيايد. اين قرارداد ها در بازارهاي رسمي يا بورس انجام مي گيرند و به نوعي نوسان هاي شديد قيمت كالا در آينده را كاهش مي دهند. در اين نوع قرارداد، پول كالاي مورد معامله تا زمان تحويل پرداخت نمي شود ولي هر دو طرف معامله جهت حسن انجام معامله هنگام عقد قرارداد وديعه اي به اتاق پاياپاي به عنوان وجه تضمين حسن انجام قرارداد مي سپارند . برخي از قراردادهاي آتي قابل معامله و واگذاري به ديگران در بورس (بازار دست دوم) هستند. لذا اين نوع قراردادها به عنوان ابزارهاي سفته بازي نيز مورد استفاده قرار مي گيرند.

اسلاید 2 :

2- قرارداد فوروارد Forward Contracts

قراردادي است که در آن دو طرف تعهد مي کنند که در يک تاريخ مشخص(توافقي است طبق ضوابط بازار غير رسمي بورس)  با يک قيمت مشخص (توافقي است طبق ضوابط بازار غير رسمي بورس) يک کالا با کيفيت مشخص( توافقي است طبق ضوابط بازار غيررسمي) را مبادله نمايند.
در اين قرارداد دو طرف متعهد هستند که طبق ضوابط قرارداد عمل نمايند و خريدار معمولاً نگران است که قيمت کالا در آينده بالا رود و فروشنده نگران است که قيمت کالا ثابت مانده يا پايين بيايد. اين قرارداد ها در بازارهاي غيررسمي يا خارج از بورس صورت مي گيرند و معمولاً به علت اعتبار بالاي دو طرف معامله کل مبلغ در زمان تحويل کالا در سررسيد پرداخت مي شود.

اسلاید 3 :

3-  قراردادهاي سلف Bai-Salaf

قراردادي است که در آن دو طرف متعهد مي کنند که در يک تاريخ مشخص(توافقي است) و با يک قيمت مشخص (توافقي است) يک کالا با کيفيت مشخص (توافقي است) را مبادله کنند در اين قرارداد دو طرف متعهد هستند که طبق ضوابط قرارداد عمل کنند. خريدار نگران است که قيمت کالا در آينده بالا رود و فروشنده نگران است که قيمت کالا ثابت يا پايين مي آيد.
اين قرارداد در بازار غيررسمي(خارج از بورس) در کشورهاي اسلامي صورت مي گيرند. در اين قراردادها کل مبلغ مورد معامله ابتدا به تحويل دهنده کالا پرداخت مي شود يعني تحويل دهنده کالا در ابتدا پول را مي گيرد و در سررسيد کالا را تحويل مي دهد. معاملات سلف به نوعي در شمار قراردادهاي آتي قرار مي گيرند. البته ميان معاملات سلف و قراردادهاي آتي تفاوت هايي وجود دارد. در غالب كشورها از آنجا كه معاملات سلف در خارج از بورس انجام مي شود فاقد استانداردهاي لحاظ شده در قراردادهاي آتي هستند. لذا دو طرف معامله مي توانند قرارداد را به نحو دلخواه و براساس نياز خود به صورت توافقي تنظيم کنند.

در معاملات آتي، اتاق پاياپاي (نهاد تسويه) وجود دارد كه مبلغي را به عنوان وديعه از هر دو طرف در هنگام عقد قرارداد دريافت مي كند در حالي كه در قرارداد سلف اتاق پاياپاي موجود نيست و هر طرف مستقيماً نسبت به ديگري مسئول است. قراردادهاي آتي در بورس كالا، تحت مقررات و نظارت كميته معاملات است، اما بازارهاي سلف تحت مقررات و ضوابط خاصي نيستند.

اسلاید 4 :

4- قراردادهاي استصناع Bai-Istisna

قراردادي است که در آن دو طرف تعهد مي کنند که در يک تاريخ مشخص (توافقي است) و با يک قيمت مشخص(توافقي است) يک کالا با کيفيت مشخص(توافقي است) را مبادله نمايند. در اين قرارداد دو طرف متعهد هستند که طبق ضوابط قرارداد عمل نمايند. خريدار معمولاً نگران است که قيمت کالا در آينده بالا رود و فروشنده نگران است که قيمت کالا ثابت يا پايين بيايد. اين قرارداد در بازار غيررسمي (خارج از بورس) در کشورهاي اسلامي صورت مي گيرند در اين قرارداد کل مبلغ مورد معامله به صورت قسطي تا سررسيد به تحويل دهنده کالا پرداخت مي شود.

اسلاید 5 :

5-  قراردادهاي معاوضه اي Swap Contracts

قراردادي است که در ان دو طرف متعهد هستند که براي مدت مشخص(توافقي است) دو دارايي يا منافع حاصله از دو دارايي را با کيفيت مشخص(توافقي است) به نسبت تعيين شده معاوضه نمايند پس از سررسيد قرارداد دو دارايي يا منافع اين دو دارايي به صاحبان اوليه آنها برمي گردد. اين داراييها مي توانند فيزيکي مثل گندم، طلا، نفت، چوب و غيره يا مالي مثل اوراق قرضه، مشارکت، وام و غيره باشند در اين قرارداد دوطرف متعهد هستند که طبق ضوابط قرارداد عمل نمايند. اين قرارداد به صورت غيررسمي(خارج از بورس) انجام مي گيرند.

اسلاید 6 :

   قراردادهاي اختياري6-
Option Contracts
 

الف)اختيار خريد  Call Option

قراردادي است که صاحب اختيار(خريدار اختيار خريد) پس از پرداخت مبلغي مشخص(تعيين شده توسط بازار رسمي بورس) به فروشنده اختيار، اين حق را پيدا مي کند که تا زماني مشخص (تعيين شده توسط بازار رسمي بورس) دارايي رسمي مشخص را با کيفيت مشخص با قيمت مشخص(تعيين شده توسط بازار رسمي بورس) اگر بخواهد از فروشنده اختيار، خريداري نمايد اين صرفاً يک حق يا امتياز خريد است نه اجبار. فروشنده اختيار خريدتا زماني كه خريدار اختيار خريد حق خود را اجرا نكرده هيچ تعهدي در اين قرارداد ندارد زماني كه خريدار اختيار خريد حق خود را اجرا نمايد فروشنده اختيار خريد اجبار دارد كه تعهد را طبق قرارداد انجام دهد به عبارتي ديگر خريدار اختيار خريد داراي يك حق است وفروشنده اختيار خريد درزمان اجراي اين حق داراي تعهد مي شود اين يك نوع تعهد احتمالي براي فروشنده اختيار خريد تلقي مي شود. صاحب اختيار خريد(خريدار) فكر مي كند كه قيمت دارائي بالا مي رود و فروشنده اختيار خريد فكر ميكند كه قيمت دارائي پايين مي آيد. اين قرارداد به صورت رسمي در بورسهاي دنيا به روي دارايها واقعي و مالي معامله مي شوند چنانچه صاحب اختيار به دلايل قيمتهاي بازار، از حق خود استفاده نمايد حالتي ايجاد مي شود كه به آن درون پو(in The money) اطلاق مي شود.

اسلاید 7 :

ب) اختيار فروش  Put option

قرارداداي است كه صاحب اختيار(خريدار اختيار فروش) پس از پرداخت مبلغي مشخص (تعيين شده توسط بازار رسمي بورس) به فروشنده اختيار اين حق را پيدا مي كند كه تا زمان مشخص (تعيين شده توسط بازار رسمي بورس) دارائي مشخص را با كيفيتي مشخص با قيمتي مشخص (تعيين شده توسط بازار رسمي بورس) اگر بخواهد به فروشنده اختيار بفروشد. اين هرگاه يك حق يا امتيار فروش است نه اجبار. فروشنده اختيار فروش تا زماني كه خريدار اختيار فروش حق خود را اجرا نكرده هيچ تعهدي در اين قرارداد ندارد. زماني كه خريدار اختيار فروش حق خود را اجرا نمايد فروشنده اختيار فروش اجبار دارد كه تعهد را طبق قرارداد انجام دهد. به عبارتي ديگر خريدار اختيار فروش داراي يك حق است و فروشنده اختيار فروش در زمان اجراي اين حق داراي تعهد مي شود اين يك نوع تعهد احتمالي براي فروشنده اختيار فروش تلقي مي شود. صاحب اختيار فروش(خريدار) فكر مي كند كه قيمت دارائي پايين مي رود و فروشنده اختيار فروش فكر مي كند كه قيمت دارائي بالا مي رود اين قراردادها بصورت رسمي در بورسهاي دنيا به روي دارائيهاي فيزيكي و مالي معامله مي شوند.

اگر قرارداد اختيار معامله به گونه اي بسته شود كه دارنده برگه بتواند در هر زمان (پيش از سررسيد نهايي) از حق خود استفاده كند، آن را «اوراق آمريكايي» و اگر در برگ قرارداد اين جمله قيد شده باشد كه دارنده تنها در زمان انقضا مي تواند از آن حق استفاده كند، آن را «اوراق اروپايي»، مي نامند. گواهي اختيار معامله نيز قابل معامله در بازار دست دوم (بورس) مي باشد.

اسلاید 8 :

قرار داد آتي چيست (فيوچر)

در بازار مالي، قرارداد آتي قراردادي است که همه اطلاعاتی که یک معامله که برای عادلانه بودن نیاز دارد در آن قید شده است. قراردادی براي خريد يا فروش يک کالاي مشخص با تاريخ تحويل در زماني مشخص و قيمت آن کالا در هنگام معامله اين قرارداد بين خريدار و فروشنده مشخص شده و در بورس آتي (بازار مالي) معامله مي گردد.

 اين قرارداد در اين بازار زمان تحويل کالا دارد که سرسيد قرارداد (deli ery date) يا زمان تسويه حساب نهايي(final settlement date) ناميده مي شود و در صورتي که خريدار (يا فروشنده) اين قرارداد تصميم بگيرد تا کالاي مورد نظر را به طور فيزيکي تحويل بگيرد (تحويل دهد) اين امر در تاريخ سررسيد قرارداد الزامي بوده و اين مطلب مهم معامله قرارداد آتي را قانوني و از نظر مذهبي هم مجاز مي کند. اين امر در ايران هم مثل ساير نقاط جهان صحيح است.

 

اسلاید 9 :

 لازم به ذکر است که به همين دليل (حقيقي و لازم الاجرا بودن اين معامله) قرارداد آتي داراي پشتوانه اجرائي است و مي توان خود اين قرارداد را مثل يک سفته تا قبل از سررسيد آن (دقيق تر بگوئيم تا قبل از غير قابل انتقال شدن) خريد و فروش کرد. چون ارزش اين قرارداد مستقيما به ارزش کالائي که اين قرارداد تحويل مي دهد (تحويل مي گيرد) وابسته است وقتي آنرا مي خريد پس از بالا رفتن ارزش آن کالا مي توانيد قرارداد را فروخته و از سود خود استفاده ببريد. در صورتي که پيش بيني شما اينست که قيمت کالاي مورد نظر در آينده (پس از چند ماه يا چند روز يا چند ساعت) تنزل خواهد داشت مي توانيد ابتدا اين قرارداد را بفروشيد وپس از نزول قيمت بخريد و از سود اين اختلاف قيمت بهره ببريد. چون اين قرارداد در يک بازار مالی (بورس آتي) معامله مي شود عملا طرف فيزيکي تمام معاملات اتاق پاياپاي آن بورس است و وقتي شما مثلا يک کيلو طلا را يک بار فروخته وقبل از تاريخ تحويل يک بار خريده باشيد ديگر تعهدي براي تحويل دادن (تحويل گرفتن) آن کالا به هيچ کس نداريد.

اسلاید 10 :

 دقت کنيد که هر گاه شخصي يک قرارداد را مي خرد حتما شخص ديگري آنرا فروخته است و اتاق پاياپاي بورس صرفا ضمانت جابجائي اين مبالغ بين طرف سود برده و طرف متضرر را به عهده دارد و خود بورس يا کارگذار آن سود و يا زياني در این معامله ندارند. بورس اين ضمانت را از طريق کارگذار اجرائي مي کند. کارگذار خريدار از يکسو و کارگذار فروشنده از سوي ديکر از اين اشخاص که طرفين قرارداد هستند وديعه اي دريافت کرده و آنرا به حساب بانکي اتاق پاياپاي واريز ميکند و تا پايان نظارت دارند که ضرر طرف متضرر از وديعه او بيشتر نشده و قرارداد هميشه ضمانت اجرائي خود را با قدرت تمام حفظ کند. بابت اين خدمات که منجر به ايجاد يک سيستم کاملا قانوني و قابل اعتماد براي معامله گران مي شود کارگذار يک کارمزد کوچک (کمتر از يک درضد ارزش معامله) از مشتري خود دريافت مي کند و بخشي از آن را به شرکت بورس يا همان بازار ميپردازد.

در متن اصلی پاورپوینت به هم ریختگی وجود ندارد. برای مطالعه بیشتر پاورپوینت آن را خریداری کنید