بخشی از پاورپوینت
--- پاورپوینت شامل تصاویر میباشد ----
اسلاید 1 :
1- کنترل کیفی (Quality Control)
2- کالیبراسیون (Calibration)
3- محاسبه حدود نرمال (Normal Range)
4- مطالعات ارزش تشخیصی (Diagnostic Accuracy Studies)
اسلاید 2 :
جهت انجام کنترل کیفی در آزمایشگاه غالبا از یک نمونه با مقادیر مشخص از آنالیتهای مورد نیاز (نمونه کنترل) استفاده می شود:
1- سرم کنترل: Randox و ...
_ بصورت تجاری موجود هستند
_ مقادیر هر آنالیت بصورت میانگین و انحراف معیار مشخص شده اند
_ با اطمینان بیشتری می توان با آنها کار کرد
_ براحتی تهیه شده و معمولا قیمت مناسبی دارند
2- Pooled Serum:
_ بایستی توسط آزمایشگاه تهیه شود
_ مقادیر آنالیتهای مختلف توسط آزمایشگاه محاسبه شده و لذا ممکن است دقت کافی نداشته باشد
_ تهیه آن مشکل است
3- محدوده نرمال (Average of Normal, Normal Range):
_ در صورت زیاد بودن نمونه معمولا میانگین نتایج برابر مقدار نرمال است
_ می توان از میانگین و انحراف معیار محدوده نرمال بعنوان معیار استفاده کرد و میانگین روزهای ماه جاری را (بعنوان مقدار کنترل) با آن مقایسه نمود
4- میانگین بیماران (Patient Mean):
_ در صورت زیاد بودن نمونه معمولا میانگین نتایج برابر مقدار نرمال است
_ می توان از میانگین و انحراف معیار آنالیت مورد نظردر بیماران ماه گذشته بعنوان معیار استفاده کرد و میانگین روزهای ماه جاری را (بعنوان مقدار کنترل) با آن مقایسه نمود
اسلاید 3 :
_ آیا مقدار بدست آمده به مقدار مشخص شده نزدیک است؟
_ مقدار خطای صحت (عدم صحت، Inaccuracy) معمولا با محاسبه %Bias بدست می آید:
%Bias = [(test value – control value) / control value] * 100
_ مقدار Bias ممکن است منفی (تست پائین می خواند) یا مثبت (تست بالا می خواند) باشد
اسلاید 4 :
_ آیا در صورت تکرار آزمایش مقادیر مشابه بدست می آید؟
_ دقت یک آزمایش معرف تکرار پذیری آن است
_ در صورتی که یک آزمایش صحت نامناسبی داشته ولی دقت آن خوب باشد:
_ این آزمایش قابل تصحیح با ضریب تصحیح است (بشرط ثابت بودن عدم صحت)
_ این آزمایش جهت بررسی سیر بیماری قابل استفاده است
اسلاید 5 :
روشهای مورد استفاده:
1- مقدار خطای دقت معمولا با محاسبه شاخصهای پراکندگی بدست می آید
_ هر چه پراکندگی بدست آمده بیشتر باشد دقت آزمایش کمتر است
_ با توجه به فاقد واحد بودن %CV معمولا از این شاخص استفاده می شود
2- استفاده از آزمون آماری Paired T-test:
_ این آزمون فرضیه مساوی نبودن میانگین در دو گروه مختلف را بررسی می کند
_ این دو گروه زوج (Paired) می باشند، یعنی هر دو گروه از موارد (Case های) مشابه تشکیل شده اند که در دو حالت مختلف مورد بررسی قرار گرفته اند
_ در صورتیکه P value بدست آمده بزرگتر از 0.05 باشد فرضیه رد شده و دو گروه دارای اختلاف معنی داری از نظر میانگین نیستند
_ مورد استفاده این روش بیشتر در بررسی دقت دستگاههای Cell Counter است
3- استفاده از منحنی های Control Chart (Levey-Jenning):
_ این منحنی ها علاوه بر بررسی دقت، نوع خطای ایجاد شده (Random or Systematic) را نیز بررسی می کنند
اسلاید 6 :
_ این خطا معادل مجموع خطاهای آزمایش در بررسی صحت و دقت آن می باشد
Total Error = |%Bias| + %CV
اسلاید 7 :
_ حداکثر مقدار خطای مجاز در هر آزمایش:
1- خطای دقت:
10% در روشهای دستی و آزمایشات آنزیمی
5% در روشهای اتوماتیک و آزمایشات غیر آنزیمی
2- خطای صحت: معمولا برابر خطای دقت است
3- خطای کلی:
روش اول) دو برابر خطای دقت قابل قبول
روش دوم) استفاده از محدوده نرمال:
{[(Normal Range) / 4] / Mean of Normal Range} * 100
مثال: در مورد FBS با محدوده طبیعی 60 – 110
Normal Range = 110-60 = 50
Mean = (110+60)/2 = 85
{[50/4]/85} * 100 = 14.7%
اسلاید 8 :
الف) استفاده از خون کنترل و محاسبه ضریب تصحیح برای هر شاخص
ب) استفاده از دستگاه قابل اعتماد و محاسبه ضریب تصحیح بر اساس جوابهای آن برای هر شاخص
ج) استفاده از روشهای دستی:
در این روش مبنا بر ثابت بودن MCV است
محاسبات بر روی چندین نمونه خون، ترجیحا نرمال انجام می شود و از میانگین نتایج برای کالیبراسیون استفاده می شود. می توان یک نمونه خون نرمال را چندین بار مورد بررسی قرار داد.
اسلاید 9 :
1- محاسبه Hct بروش میکروهماتوکریت (کالیبر شده)
2- تصحیح RBC
1- RBC = Hct * (116/1000)
بشرط استفاده از نمونه نرمال
2- RBC (Mil/µl) = [Hct (%) / MCV (fl)] * 10
بشرط صحیح بودن خوانشMCV
3- Using Hemocytometer chambers
3- تصحیح Hct با توجه به تفاوت 6-2 درصدی بین روش دستی و دستگاهی
4- تصحیح Hb با توجه به فرمول
Hct = Hb * 3
5- محاسبه دستی WBC و PLT با نئوبار و محاسبه ضریب تصحیح
اسلاید 10 :
_ هدف از انجام این مطالعات:
1- بررسی ارزش یک تست آزمایشگاهی در تشخیص یک بیماری
2- بدست آوردن Cutoff Point مناسب برای یک تست آزمایشگاهی
_ در این مطالعات یک تست جدید با یک Gold Standard (GS) مقایسه می شود
_ انواع GS:
1- تست موجود با حساسیت و ویژگی بالا
2- تشخیص بالینی