بخشی از پاورپوینت
--- پاورپوینت شامل تصاویر میباشد ----
اسلاید 1 :
دلايل ورود واژه هاي بيگانه به زبان فارسي:
1) معمولاً پس از اختراع ابزارهاي فني تازه؛ مانند: تلفن، تلگراف، و ...؛
2) كشف در علوم؛ مانند: ميكروب، ويروس، و ...؛
3) وجود نداشتن واژگاني معادل با آداب و رسوم و نهادهايي ناآشنا دركشور زبان وام گيرنده؛ مانند: بانك، رستوران، و ... .
نبايد فراموش كنيم كه الفاظ تابع وضع و قرارداد هستند.
اسلاید 2 :
زبان داراي سه لايه اصلي است كه در عين داشتن روابط متقابل با يكديگر هر كدام نيز اصول و قواعدي مخصوص به خود دارد كه آن را از دو لايه ديگر متمايز مي كند. اين سه لايه عبارت است از :
1) عناصر آوايي، اعم از واجها و ديگر پديده هاي صوتي كه آنها را پديده هاي «زبر زنجيري» مي نامند؛
2) دستور زبان كه خود از دو بخش صرف و نحو تشكيل مي شود؛ صرف به بحث از تغييرات صوري ادوات دستوري و نحو به مسائل مربوط به ساخت جمله و روابط اجزاي جمله با يكديگر يا به طور كلي قواعد جمله بندي مي پردازد؛
3) واژگان، يعني مجموع واژه هاي «قاموسي» زبان كه خود دو وجه مستقل دارد؛ الفاظ و معاني.
اسلاید 3 :
دستگاه شمار در زبان فارسي دو واحد مفرد و جمع بيشتر ندارد؛ حال اگر تثنيه را از زبان عربي بگيرد و به كار برد در زبان تغيير اساسي روي ميدهد:
1) مقوله اسم كه به دو دسته مفرد و جمع تقسيم مي شود (هر اسمي لزوماً يا مفرد است يا جمع) به سه دسته تقسيم مي شود (هر اسمي لزوماً يا مفرد است يا تثنيه يا جمع)؛
2) جمع كه به معناي (دو و بيشتر) است از اين پس به معناي سه و بيشتر خواهد بود.
اسلاید 4 :
1) اگر ورود واژه هاي بيگانه زياد و همراه با مشتقات و تركيبات خود باشد ساخت واژگان را تدريجاً تغيير مي دهد و اشتقاق واژه ها در زبان وام گيرنده تابع قواعد زبان وام دهنده مي شود. مانند: فلاكت از روي فلك زدگي؛
2) استفاده از نشانه هاي زبان عربي در كنار نشانه هاي زبان فارسي(ان؛ ها)؛ مانند: روحانيون (ج به ون)/ مورخين (ج به ين)/ ج مكسر عربي؛ مانند: دهاقين؛ اساتيد.
نمونه هايي از دوره صفويه: اتواپ؛ بواريت.
ج به ات؛ مانند: گزارشات؛ نگارشات.
اسلاید 5 :
1) تنوين قيد ساز عربي در بعضي از واژه هاي زبان فارسي (يا وام واژه از زبانهاي عربي)؛ مانند: زباناً، تلفناً، و ...؛
2) حرف تعريف عربي بر سر بعضي از واژه هاي فارسي در مي آيد؛ مانند؛ حسب الفرمايش، حسب الخواهش، و ...؛
3) استعمال صفت با هاي تأنيث حتي همراه با موصوف هايي كه يا فارسي است يا اگر هم عربي باشد مونث نيست؛ مانند: پروژه مختومه، بدهيهاي معوقه، و ... .
اسلاید 6 :
گرته برداری نوعی وامگیری زبانی است که در آن صورت ترکیبی یا اصطلاحات زبان دیگری، تجزیه میشود و برای هر یک از کلمههای آن اصطلاح یک معادل قرار داده میشود و عبارت به زبان وامگیرنده ترجمه میشود. مانند: سيب زميني، خبرنامه، و ... .
اسلاید 7 :
در گرته برداري به خلاف وام واژه (گرفتن عین کلمات از زبان بیگانه؛ مانند: کامپیوتر)، ديگر عين كلمه را از زبان خارجي نمي گيرند بلكه صورت تركيبي كلمات يا اصطلاحات را به اجزاي سازنده اش تجزيه مي كنند و به جاي هر كدام از اين اجزاء، معادلي را كه از پيش در زبان وام گيرنده موجود است مي گذارند. در زبان فارسی بسیاری از واژهها و اصطلاحهایی که به امور و چیزهای جدید و معاصر مربوط هستند و در زبان فارسی قبلاً وجود نداشتهاند، گرتهبرداری از زبانهای اروپایی (به ویژه زبان انگلیسی) هستند. مانند: آسمانخراش، بادامزمینی، راهآهن و ... .
اسلاید 8 :
صورت هاي وام گيري كاملاً متمايزند:
1) وام گيري آشكار و تقريبا آگاهانه است كه همان «الفاظ دخيل» يا «واژه هاي عاريتي» باشد (معادل empruntدر فرانسه و loanwordدر انگليسي)؛
2) صورت ديگر كه به فرانسه calque و به انگليسي loanshift مينامند، اصطلاح «گرته برداري» يا «روگرفت» را براي آن در نظر گرفته اند.
اسلاید 9 :
1) گرته برداري از اصطلاحات و تركيبات
2) گرته برداري معنايي
3) گرته برداري نحوي
اسلاید 10 :
سادهترین گونهٔ گرتهبرداری است و در آن عبارت بیگانه با حفظ ترتیب اجزاء خود وارد زبان وامگیرنده میشود و به صورت لفظ به لفظ (تحت الحفظی) ترجمه میشود. مانند واژهی آسمانخراش و سیبزمینی در فارسی که از روی گرتهٔ زبانهای فرانسوی یا انگلیسی ساخته شده است.