بخشی از مقاله
استفاده صحیح از اینترنت و کامپیوتر
نوجوانان چطور از فضای اینترنت درست استفاده کنند؟
اینترنت اصول تربیتی نوجوان - عظیمی از اطلاعات است و با توجه به جاذبه ها و تنوع هایی که به همراه دارد بسیاری از شما نوجوانان و جوانان بخش عظیمی از اوقات خود را صرف چرخیدن و گشت و گذار در فضای اینترنت می کنید. اما مسلماً تمام این اطلاعات برای شما با ارزش و مفید نیستند و تنها اطلاعات ویژه ای از آن به کار یا زندگی شما مرتبط است. بنابراین این پرسش مطرح می شود که آیا متناسب با زمانی که برای استفاده از اینترنت صرف می کنید چیز مفیدی برای زندگی تان بدست می آورید؟ به زبان ساده تر آیا چیزی که از اینترنت می گیرید یا آن را می خوانید ارزش زمانی را که از دست می دهید دارد؟ در ادامه این یادداشت قصد داریم راه هایی برای استفاده سودمندتر از زمان حضور در اینترنت ارائه دهیم.
1- منظم باشید
افراد منظم و کسانی که برای زندگی خود برنامه ریزی حساب شده و دقیق دارند اهمیت زمان را بهتر درک می کنند بنابراین بهتر است همواره برای کارهای اینترنتی یک تقویم یا فهرست داشته باشید و هر شب قبل از خوابیدن نگاهی به آن بیندازید تا بدانید چقدر از کارهای امروزتان ناتمام مانده است و فردا باید چه کاری انجام دهید.
2- کارهایتان را اولویت بندی کنید
از جمله کارهایی که می تواند زمان حضور شما در اینترنت را به زمان مفید تبدیل کند داشتن اولویت بندی است وگرنه به محض ورود به فضای اینترنت ممکن است به سراغ آن دسته از اطلاعات و سایت هایی بروید که در زمان حال هیچ ارتباطی به کار اصلی شما نداشته باشند.
برای کارهای اینترنتی یک تقویم یا فهرست داشته باشید و هر شب قبل از خوابیدن نگاهی به آن بیندازید تا بدانید چقدر از کارهای امروزتان ناتمام مانده است و فردا باید چه کاری انجام دهید
3- فعالیت هایتان را یادداشت کنید
برای آنکه بهتر متوجه شوید چطور زمان خود را تلف می کنید هر چند وقت یکبار از آنچه هنگام اتصال به شبکه انجام می دهید یادداشت برداری کنید. این موضوع به شما کمک می کند که در پایان هفته یا ماه متوجه شوید رفتن به کدام سایت های غیرضروری و یا غیرمرتبط با کارتان، برای شما به صورت عادت درآمده است و باعث اتلاف وقت مفید شما می گردد.
علیرغم آنکه اینترنت می تواند یک وسیله آموزشی و حتی کار مفید باشد اما استفاده از آن نمی تواند با برخی مشکلات همراه نباشد. یکی از این مشکلات آن است که افراد هنگام استفاده از آن درک درستی از گذشت زمان ندارند و به قول خودشان یکدفعه متوجه می شوند 5 یا 6 ساعت از وقت شان را از دست داده اند. گاهی شرایط از این هم بدتر می شود و برخی از افراد از اینترنت بعنوان یک وسیله سرگرمی و یا اتلاف وقت آزاد استفاده می کنند.
این موضوع گذشته از داشتن عوارض روحی و جسمی دراز مدت برای این اشخاص، سبب بروز مشکلات اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی مختلفی می گردد. از این رو، آگاهی از روش ها یا فنونی که می تواند زمان استفاده و حضور در فضای اینترنت را کاهش دهد از اهمیت بسزایی برخوردار است. برخی از این روش ها عبارتند از:
1- از خوردن غذا یا تنقلات هنگام استفاده از اینترنت خودداری کنید. وعده های غذایی خود را همراه با دیگر اعضای خانواده و به صورت رودررو میل کنید. چنانچه تنها زندگی می کنید هنگام غذا خوردن به جای استفاده از کامپیوتر تنها از خوردن غذایتان لذت ببرید.
2- به طور مداوم و پیوسته از اینترنت استفاده نکنید. سعی کنید هریک ساعت به مدت 10-15 دقیقه از پشت کامپیوتربلند شده و نرمش های کششی انجام دهید تا دچار چشم درد و یا درد در ناحیه ی کتف، کمر، مچ دست و... نشوید. انجام این کار ممکن است استفاده مجدد شما از کامپیوتر و اینترنت را تا ساعتها به تأخیر بیندازد.
3- سراغ کتاب هایتان بروید. گاهی اوقات اگر در کتابخانه خودتان یا محل کار یا محل تحصیل تان چرخی بزنید متوجه خواهید شد که کتاب یا کتاب هایی هست که دوست دارید آنها را بردارید و چند صفحه از آنها را مطالعه کنید و یا چند بیت از یک کتاب شعر را بخوانید. به این ترتیب می توانید یک جانشین موقت و یا حتی دائمی برای استفاده روزانه از اینترنت بیابید.
4- تلویزیون تماشا کرده و یا فیلم ببینید. هر چند استفاده بیش از حد از تلویزیون نیز می تواند مشکلاتی را به بار آورد اما برای کسانی که بیش از حد از اینترنت استفاده می کنند سرگرم شدن به تلویزیون و یا مشاهده ی فیلم می تواند اثرات مخرب کمتری داشته باشد به عنوان مثال یکی از فواید فیلم و تلویزیون در مقایسه با اینترنت این است که امکان استفاده گروهی از آنها وجود دارد. مثلاً می توانید یک مسابقه را با هم ببینید، در مورد آن اظهار نظر کنید و به بحث با یکدیگر بپردازید.
5- اگر برای کارتان از اینترنت خانگی استفاده می کنید برای خودتان ساعت کاری تعیین کنید و تنها در این ساعت ها به کار کردن با اینترنت مشغول شوید. اگر لپ تاپ دارید و می توانید در جایی دیگر کار کنید حتماً به این توصیه عمل کنید و ساعت کاری و غیرکاری خود را بطور کامل مجزا کنید و در ساعات غیرکاری با اعضای خانواده یا دوستان خود باشید.
6- ساعت خود را تنظیم کنید. خود را مقید کنید که هر روز مدت زمان معینی را در اینترنت بگذرانید و با شنیدن صدای زنگ ساعت خود، از اینترنت خارج شوید و به فعالیت دیگری مشغول شوید.
7- به دنبال یافتن دوست در فضای حقیقی باشید. برخی از افراد از اینترنت برای یافتن دوستان جدید استفاده می کنند. همواره به یاد داشته باشید که این موضوع در دنیای حقیقی به راحتی امکان پذیر است و با شرکت در فعالیت های گروهی می توانید تعداد قابل ملاحظه ای از این دوستان پیدا کنید. خوبی این کار این است که شخص مورد نظر را با چشم می بینید و رفتار و کردارش را ارزیابی می کنید و در صورت تمایل با او دوست می شوید. به این ترتیب از خطرات دوستی های اینترنتی نیز در امان خواهید بود.
8- استفاده از اینترنت را برای خودتان ممنوع کنید. اگر هیچیک از روش ها کارساز نشد و دوباره به طرف استفاده بی رویه از اینترنت رفتید برای مدت یک هفته یا یک ماه آن را به کلی ترک کنید (به جز در مواردی که برای کارتان مجبورید از آن استفاده نمائید.) در این مدت ممکن است شما با فعالیت های دیگری آشنا شوید که برایتان بسیار خوشایند باشد و از این به بعد تصمیم بگیرید از زمان گشت و گذار در اینترت کم کنید و به این فعالیت ها بپردازید.
نقش خانواده در استفاده صحیح فرزندان از رایانه و اینترنت
خانواده جایگاه رشد هویت نوجوانان ومرکز و محل تمرین نقشها ورفتارهای اجتماعی است.هرچقدرمیزان روابط خانوادگی بهترباشدومیزان نظارت خانوادگی برروی استفاده فرزندان ازرایانه و اینترنت بیشترباشد،استفاده نادرست وناصحیح ازاینترنت توسط آنها کاهش پیدا میکند .نظارت مناسب زمانی صورت میگیرد که ارتباط بین اعضای خانواده مناسب ، گرم وصمیمی باشد
ازسوی دیگرعلاوه براین نظارت بهتراست ازرایانه واینترنت استفاده خانوادگی شود . بدین منظورلازم ست والدین سواداینترنتی ورایانه ای کسب کنندوزمان،مکان، شرایط استفاده،خطوط قرمزخانوادگی وسایتهای قابل استفاده ازاینترنت را مشخص نمایند
درچنین شرایطی است که می توان انتظارداشت که خانواده بتواند بانظارت مناسب،فرزندان رادراستفاده ازرایانه واینترنت راهنمایی کند . والدینی الگوی خوبی دراستفاده ازرایانه و اینترنت برای فرزندان می باشند که بتوانند با ارائه اطلاعات وبااستفاده صحیح از رایانه و اینترنت همراه فرزندان درجهت هدایت وراهنمایی آنها گام بردارند.همچنین بهتر است والدین همراه فرزندان خود به کوهستان ،باشگاهها و میادین ورزشی بروند و به بازی های مورد علاقه آنها بپردازند تا انرژی آنان تخلیه و توجهشان از بازی های رایانه منحرف شود . بالطبع در چنین شرایطی می توان از کودکان و نوجوانان انتظار داشت که کمتر به سراغ رایانه و اینترنت بروند.
علیرغم آنکه اینترنت می تواند یک وسیله آموزشی و حتی کار مفید باشد اما استفاده از آن نمی تواند با برخی مشکلات همراه نباشد. یکی از این مشکلات آن است که افراد هنگام استفاده از آن درک درستی از گذشت زمان ندارند و به قول خودشان یکدفعه متوجه می شوند 5 یا 6 ساعت از وقت شان را از دست داده اند. گاهی شرایط از این هم بدتر می شود و برخی از افراد از اینترنت بعنوان یک وسیله سرگرمی و یا اتلاف وقت آزاد استفاده می کنند.
این موضوع گذشته از داشتن عوارض روحی و جسمی دراز مدت برای این اشخاص، سبب بروز مشکلات اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی مختلفی می گردد. از این رو، آگاهی از روش ها یا فنونی که می تواند زمان استفاده و حضور در فضای اینترنت را کاهش دهد از اهمیت بسزایی برخوردار است.
در اینجا ۱۰ نکته برای کمک به شما در این زمینه وجود دارد:
۱- قاعده بازی را فرا بگیرید: تلاش کنید اصول اولیه تکنولوژی که فرزند شما به استفاده روزانه از آن عادت کرده است را درک کنید. فناوری بخش بزرگی از زندگی فرزندان را تشکیل می¬دهد و هیچ پدر و مادری نمی¬تواند در این زمینه حتی یک گام از مسئولیت¬ هایش فاصله بگیرد. شما ممکن است نقش والدینی خود را در همه ابعاد دیگر زندگی فرزندانتان ایفا کرده باشید، اما در دنیای در حال گسترش دیجیتال، بدون داشتن درک صحیحی از این اصول، نمی¬توانید به عنوان یک عضو فعال حضور داشته باشید.
۲- باب گفتگو را باز کنید: با کودک خود درباره تکنولوژی و به خصوص امنیت اینترنت صحبت کنید. با یک سری از قوانین برای استفاده از کامپیوتر و اینترنت با یکدیگر به توافق برسید. با هم در اینترنت جستجو کنید. حضور خود را در این زمینه استمرار ببخشید. فعالیت ¬های تکنولوژی فرزند شما به مرور افزایش پیدا می¬کند و هر قدر که بزرگتر می شود به دلیل پیشرفت تکنولوژی این فعالیت ¬ها هم کامل تر می شود. پس زمان گفتگو با فرزندتان را در این زمینه افزایش دهید.
۳- آگاه باشید: بدانید که فرزندتان از چه تکنولوژی -هایی استفاده می¬کند. چه بازی ¬هایی انجام می¬ دهد. از چه وب سایت ¬هایی بازدید می¬کند و با چه کسانی در ارتباط است. یک لیست تایید شده از وب سایت¬ ها در اختیار فرزندان خردسال خود قرار دهید.
۴- علاقمند باشید: از کودکان بپرسید که به چه کاری مشغول هستند. از چه برنامه¬ هایی استفاده می¬کنند. از چه سایت ¬هایی دیدن می¬کنند. از آن¬ها بخواهید به شما نشان دهند که اسباب بازی ¬های دیجیتالی آن¬ها چگونه کار می¬کنند و آن ¬ها و دوستانشان با این اسباب بازی¬ها چگونه کار می کنند.
۵- به کودک خود کمک کنید تا رفتار نامناسب را درک کند: اگر شما یا فرزندتان با برنامه¬ های نامناسب روبرو شدید، از بازی ¬های خشن ویدئویی گرفته تا شکارچیان آنلاین یا بازی¬های کامپیوتری با محتوای زورگویی،اجازه ندهید که ادامه پیدا کند. همواره در زمینه گفتگو با فرزندتان ، مشورت با دیگر والدین و چه در مشاوره با افراد متخصص در امور کودکان فعال باشید.
۶- خرید یک رایانه خانوادگی و قرار دادن آن در یک مکان عمومی در خانه: فرزندان خود را تشویق کنید که به این رایانه به عنوان یک رایانه برای استفاده همه اعضای خانواده نگاه کنند. به هر کدام از فرزندان خود یک نام کاربری و رمز عبور اختصاصی بدهید تا آن ¬ها احساس مالکیت و حریم خصوصی داشته باشند.
۷- هرگز اطلاعات شخصی را بر روی اینترنت قرار ندهید. برای کودکان شرح دهید که هرگز اطلاعات شخصی را بیرون ندهند. آدرس ایمیل خانوادگی، شماره تلفن ها، اسامی ، آدرس ¬های منزل، جزییات خانوادگی، عکس¬ها و …. همگی باید به دقت حفظ شوند. اگرچه سایت ¬های اجتماعی به اشتراک گذاری این اطلاعات را تشویق می کنند اما فرزند شما باید بداند حفاظت از هویت خود و خانواده اش باید از اصلی ترین اولویت های او باشد.
۸- توانمند باشید. از نرم¬افزارهای فیلتر ویا ناظر استفاده کنید. شما لازم نیست فعالیت ¬های فرزندتان را هر روز چک کنید. اما این حقیقت که شما توانایی کنترل فرزندتان را دارید و آن ¬ها می¬دانند که شما این توانایی را دارید به شکل دهی روندی منظم و صحیح برای رفتار مسئولانه کودکان کمک می¬کند.
۹- برای فرزندان الگو باشید: این صحیح نیست که کودکانتان را در استفاده از رسانه ¬های تصویری محدود می کنید در حالی که خود تمام روز به لپ ¬تاپ خود چشم دوخته ¬اید یا صد¬ها پیامک را با گوشی ارسال می¬کنید. کودکان از رفتار والدین در همه زمینه¬ ها الگو برداری می¬کنند و نحوه استفاده از تکنولوژی از این قاعده مستثنی نیست. پس سعی کنید الگوی مناسبی برای فرزندانتان باشید.
۱۰-با دیگر اولیا درباره تجارب تکنولوژیکی فرزندتان و امنیت شبکه صحبت کنید: با دیگر پدر و مادر¬های نگران یک تیم تشکیل دهید. در این جلسات نقطه نظر های خود را مطرح کنید و در یک موضوع خاص به نتیجه برسید.
