بخشی از مقاله
بادگیر
بادگير از مظاهر و سمبلهاي تمدن ايراني است دقيقا معلوم نيست اولين بادگير در کدام شهر ايران ساخته شده ولي سفرنامه نويسان قرون وسطي بيشتر از بادگيرهاي شهرهاي کويري و گرم و خشک مانند يزدام برده‌اند کاريز و بادگير و خانه‌هاي گنبدي بدون ترديد از نمادهاي تمدن ايراني است
اولين بادگير ها در تاريخ جهان در منطقه يزد خودنمايي کردند.سيستم کاري بادگيرها بهاين نحو مي باشد که هواي جاري بيرون از خانه را به داخل خود مي کشند و با تشت هاي آبي که درون آنها تعويه شده ، هوا را خنک و سبک مي کنندو به داخل خانه هدايت مي کنند.
بادگير، يک روش ابداعي ايراني براي ايجاد فضاي خنک در داخل منازل گرم کويري است . اين دستگاه تهويه مطبوع ، ساليان درازي از روزگاران دور ، فضاي زندگي مردم ايران را قابل تحمل کرده است . بادگيرها معمولاً برجکهاي کوچکي به صورت چهارضلعي يا چند ضلعيهاي منتظمند که ساختار مثلث در آنها به هيچ وجه ديده نميشود .
بادگير وسيله تهويه مناسبي براي خانه‌ها در قلب كوير محسوب مي‌شود. به طوري كه جريان هواي مطبوع را در اتاق‌ها، تالار و زيرزمين ايجاد مي‌كند.
در واقع شهرها و روستاهاي كويري، با بادگير نفس مي‌كشند. به همين لحاظ است كه در هر محل، جهت بادگير را در سمتي مي‌سازند كه مناسب‌ترين جريان هواي منطقه را جذب كند. به عنوام مثال در سراسر منطقه اردكان جهت بادگير را رو به شمال است تا هواي شمال را به داخل خانه
بكشاند. كار اصلي بادگير در دو بخش خلاصه مي‌شود؛ يكي آن كه هواي دلپذير و مطبوع را به قسمت زير هدايت مي‌كند به طوري كه به محض اين كه به چشمه‌هاي بادگير مي‌وزد به دليل وضعيت ويژه چشمه‌هاي بادگير، باد با سرعت هر چه تمام‌تر به پايين كشيده مي‌شود. كار دوم بادگير اين است كه هواي گرم و آلوده را به بيرون مي‌فرستد. يعني در واقع كارمكش را انجام مي‌دهد.
در مسير بعضي بادگيرها كه به سرداب راه پيدا مي‌كند، طاقچه يا گنجه‌اي در دل ديوار تعبيه مي‌كنند و در چوبي بر آن مي‌گذارند تا بتوانند باد را كنترل كنند. به اين معني در زمستان در گنجه را مي‌بندند تا ارتباط فضاي داخل و خارج اتاق بريده شود.
اين گنجه‌ها در اتاق‌ها، كار يخچال امروزي را انجام مي‌دهند. به طوري كه گوشت و ماست و پنير و غذاي شب مانده را در گنجه مي‌گذارند و در آن را مي‌بندند تا آن مواد از هواي گرم فضاي داخل و دسترسي حيوانات خانگي در امان باشد. در منطقهي «عقدا» به اين گنجه‌هاي ديواري، «گمبيچه» مي‌گويند.
از بادگير علاوه بر تهويه هوا و موردي كه گفته شد براي سرد نگهداشتن مواد غذايي به روش بهتري نيز استفاده مي‌كنند. براي اين منظور روي چوب ميان قفسه بادگير يك قرقره چوبيبند مي‌كنند. سپس از ميان قرقره ريسماني مي‌گذرانند كه به پايين بادگير مي‌رسد. سر ديگر آن ريسمان را به شكل چهار رشته درمي‌آورند كه به چهار گوشه تخته مشبكي به درازا و پهناي هفتاد سانتيمتر
بسته مي‌شود كه اين تخته را در اصطلاح «چوئوش» مي‌نامند. سپس يك طناب را به ميخ ديوار تالار مي‌زنند و روي تخته مشبك، ماست، پنير و غذاهايي كه باقي مي‌ماند مي‌گذارند. براي آن كه تخته را به بالا و در معرض جريان هوا قرار بدهند، سر طناب را از ميخ باز كرده و پايين مي‌كشند تا سر ديگر آن با واسطه قرقره‌اي كه به تخت مشبك متصل است بالا كشيده شود و تخت مشبك بالا رفته و در معرض هواي سرد قرار مي‌گيرد.
بيشتر بادگيرها يك طبقه است. تنها چند بادگير در سراسر يزد ديده شده كه دو يا سه طبقه است. به عنوان مثال در منطقهي «عقدا» يك بادگير دو طبقه در رباط معروف به «حاجي ابوالقاسم رشتي» مشاهده شد كه معماران راجع به كيفيت بناي آن مي‌گويند:
در گذشته بر اثر ناامني در طبقه دوم آن آتش ميافروختند تا رخنه ورود دشمن را به اطراف اطلاع دهند و از طرفي طبقه دوم به عنوان برج راهنما براي كاروانيان به حساب ميآمده است.
عدهاي ديگر مي‌گويند: «ساختن بادگير دوطبقه يك نوع هنر معماري است زيرا ساختن آن كار هر معماري نيست.
نظر دوم به حقيقت نزديكتر است. زيرا به طبقه دوم امكان رفتن افراد يا آتشافروزي نيست.
از سوي ديگر، شكل بادگير كه هشت ضلعي است نشان مي‌دهد كه رعايت تناسب و زيبايي بادگير براي معماري در درجه اول اهميت بوده است. زيرا بادگير طبقه دوم روي بادگير طبقه اول ساخته شده است و منفذ زير بادگير آن درست در وسط منافذ دو طبقه بادگير است. بادگير طبقه دوم كار هواكش را انجام مي‌دهد. يعني در واقع اين بادگير وسيله بسيار مناسبي براي سهولت نفس كشيدن چشمه‌هاي بادگير طبقه اول است.
در تفت يك بادگير سه طبقه كه از نظر معماري بسيار ارزنده است، وجود دارد. اين بادگير به عنوان نوعي تفاخر به حساب ميآيد. از طرفي بادگير سه طبقه در تلطيف هواي خانه موثرتر است. به شكلي كه باد در هر سمت و ارتفاعي جريان دارد به راحتي به وسيله چشمه‌هاي يكي از طبقات بادگير به داخل كشانده مي‌شود.
بلندترين و زيباترين بادگير، بادگير باغ دولت آباد يزد با ارتفاع 33 متر و 80 سانتيمتر است كه تاريخ بناي آن به زمان كريم‌خان زند مي‌رسد.
زمينه بادگير، هشت ضلعي و طبيعي است كه باد در هر جهت و طرفي كه جريان پيدا كند به راحتي و با سرعت هر چه بيشتر به قسمت زير هدايت مي‌شود. در قسمت دوم در زير بادگير حوضي است كه در ميان آن فوارهاي سنگي قرار دارد. زماني باد به سطح آب مي‌وزد هواي خنك و مطبوعي ايجاد مي‌كند.
آشنايي مختصر با طرز کار بادگير
طبيعي ترين روش تهويه،بادگير است که بر حسب سرعت و جهت باد طراحي شده‌اند.
حركت هوا را به دليل اختلاف فشار جو باد گويند. باد روي زمين عامل مهمي در تبادل دما، رطوبت و انتقال ذرات معلق است. اين امر در ايجاد شرايط آسايش انسان يا اخلال در آن نقش مهمي دارد. جا به جايي هوا در بالا بردن سطح كارآيي ذهني و فيزيكي افراد و كاهش ميزان ابتلا به بيماري‌ها
بسيار موثر است. همچنين مي‌تواند عاملي در كاهش مصرف سوخت‌هاي فسيلي باشد. اهميت باد در طرح و ساخت محيط مسكوني از ديرباز مورد توجه بوده است. ارسطو چهار قرن قبل از ميلاد و ويترويرس معمار روسي يك قرن قبل از ميلاد از روش استفاده باد در معماري و شهرسازي صحبت مي‌كنند.
شيوه ساختن بادگير
معماران محلي براي ساختن بادگير از پشت بام خانه و از جايي كه مشرف به اتاق كوچكي است كه براي بادگير اختصاص دادهاند با خشت و آجر، تنوره بادگير را با مقطع مستطيل ميچينند تا به بلنداي لازم برسد. سپس بالاي اين تنورهها چهار ديواره را دو چوب به شكل ضربدر «×» مي‌گذارند. به گونه‌اي كه دو سمت هر چوب در دو زاويه مقطع قرار بگيرد و سپس ديوارهها سمت شرق و غرب و جنوب بادگير را دو تا پنج و دو دهم متر بالا ميآورند. سپس در قسمت شمال كه رو به باد «اصفهاني» است با نيم خشت يا آجر نيمه به عرض شش سانتيمتر، روي تنور را تا ارتفاع معيني ميچينند. ارتفاع اين تيغهها 40 سانتيمتر بلندتر از ساير ديوارهاست.
اين تيغهها را «پايه» مي‌نامند كه نوعي بادشكن محسوب مي‌شوند و از لحاظ معماري هم فوايدي دارد. به عنوان مثال به نماي بادگير جلوه خاصي ميبخشد و موجب استحكام ساختمان بادگير مي‌شود.
پهناي ميان دو تيغه را «چشمه» مي‌نامند. كه ميان 40 تا 60 سانتيمتر است. تعداد چشمه‌هاي هر بادگير، بستگي به عرض اتاق دارد. به طوري كه براي اتاق با پهناي ميان سه و پنج و هفت متر به ترتيب پنج و هفت و يازده چشمه مي‌گذارند.
ژرفاي هر بادگير يك تا دو و نيم متر است. گاه براي استحكام بيشتر بادگير، به اندازه هر نيم متر چوبي در ميان ديوارههاي بادگير كار مي‌گذارند.
سقف دو پايه را به شكل «چپيله» ميپوشانند. به اين ترتيب كه دو خشت به راه مايل به سمت بالا با دست نگه مي‌دارند. سپس يك خشت مابين آن دو خشت مي‌گذارند.
بام بادگير را به شكل خرپشته در ميآورند تا در كشاندن هواي مطبوع يا در بيرون كردن هواي گرم و آلوده كمك كند.
بعد روي پشت بام بادگير را به قطر سه سانتيمتر با نيمچهكاه ميپوشانند. گاهي اوقات فاصله بين دو پايه را با خشت و نيمچه كاه تخت مي‌كنند. سپس دو يا سه رگه آجر در لبههاي بام آن كار مي‌گذارند. به طوري كه چيدن آجرها به اين ترتيب علاوه بر استحكام بادگير به زيبايي ظاهري آن نيز ميافزايد.
بادگيرها بر سه گونهاند: بادگير اردكاني، بادگير كرماني و بادگير يزد.
بادگير اردكاني بيشتر در منطقه اردكان ديده ميوشد و جهت بادگير روبه باد اصفهاني است. از سمت غرب و شرق و جنوب منفذ ندارد. بناي اين نوع بادگير رو به باد اصفهاني است. از سمت غرب و شرق و جنوب منفذ ندارد. بناي اين نوع بادگير به نسبت ساير انواع بادگيرها تا حدي ساده و از لحاظ اقتصادي هم مقرون به صرف است. به همين لحاظ ممكن است كه براي هر اتاقي يك بادگير ساخته شود.
اما بادگير كرماني ساده و كوچك است و به خانه‌هاي اختصاص دارد. مصالح اصلي آن بيشتر خشت و گل است. از آن جا كه اين نوع بادگيرها دو طرفه هستند، بادگير دوقلو نيز ناميده مي‌شوند. بادگيرهاي دوقلو را در مسير، بادهاي شناخته شده مي‌سازند. كار اين نوع بادگيرها تا حدودي نسبت به بادگيرهاي اردكاني دقيقتر و بهتر است. زيرا فشار باد به يك جهت موجب تخليه سريع هواي گرم و آلوده طرف ديگر مي‌شود.
بادگير بيشتر آب انبارها را نيز به شكل بادگير كرماني درست مي‌كنند تا از يك سمت آن هواي خوش و مطبوع به آب برسد و از طرف ديگرش هواي گرم به بيرون برود.
بادگير يزدي از ساير انواع بادگيرها بزرگتر است و چهار طرفه ساخته مي‌شود به همين لحاظ اين بادگير را در بعضي جاها بادگير«چهار طرفه» يا «چهارسو» مي‌نامند. البته ساختمان آن از لحاظ معماري از ساير انواع بادگيرها مشكلتر و پيچيدهتر است. به همين دليل مي‌توان آن را نوع برجستهاي از پديدههاي هنر معماري به حساب آورد.
انواع بادگير
بادگيرها از لحاظ شكل بيروني چند دسته هستند. ساده‌ترين نوع بادگير يك جناحي است و بسيار كوچك و محقر بر فراز محفظه‌اي، مانند سوراخ بخاري در پشت بام ساخته مي‌شود در اين روش براي پرهيز از گزند گردبادها و طوفان‌هاي سنگين، بادگير را فقط در جهت بادهاي خنك و نسيم‌هاي مطبوع مي‌سازند و جبهه‌هاي ديگر آن را مي‌بندند. در برخي موارد بادگيرهاي يك طرفه را پشت به بادهاي شديد و آزاردهنده مي‌سازند و در واقع اين بادگير عملكرد تهويه و تخليه هوا را انجام مي‌دهد.
ابعاد آن نسبت به ساير انواع كوچك‌تر و شكل آن اوليه‌تر است. اين مسير مورب (كه در بالاي بام ديده مي‌شود) پس از اتصال به كانال عمودي داخل ديوار و پنجره خروجي داخل ساختمان مانند بخاري در يك ضلع اتاق قرار مي‌گيرد و تهويه را انجام مي‌دهد. اين نمونه بيشتر در منطقه سيستان و قسمتي از شهرستان بم ديده مي‌شود.
بادگير هاي دوطرفه
نوع دوم، نوع دو طرفه كه داراي دو وجه روبه‌روي يكديگر و با پنجره‌هاي بلند و باريك بدون حفاظ ساخته مي‌شود و در قسمت داخلي ساختمان به شكل يك يا دو حفره در طاقچه ديده مي‌شود. اين نمونه در سيرجان و به ندرت در كرمان ديده مي‌شود.
بادگير سه جناحي – سه طرفه
بادگير نوع سوم سه جناحي است و دو نوع دارد، سه جناحي متصل و سه جناحي منفصل (اشكم دريده) .در اين نمونه مي‌توان به تفكيك از يك يا دو يا سه جبهه استفاده كرد. البته استفاده از اين نوع بادگير نادر است.
بادگيرهاي چهار طرفه
نوع چهارم، بادگيرهاي چهار طرفه است كه به شكل كامل و مفصل‌تر از انواع ديگر ساخته شده‌اند و معمولا داخل كانال‌هاي آن با تيغه‌هايي از آجر يا چوب يا گچ به چند قسمت تقسيم مي‌شوند. در بعضي از نمونه‌ها در زير كانال بادگير حوض به نسبت بزرگ و زيبايي مي‌ساخته‌اند كه هواي خشك و داراي گرد و غبار پس از برخورد با آب با جذب رطوبت خنك و گرد و غبار آن جدا و هواي اتاق (حوضخانه) در گرماي تابستان بسيار مطبوع مي‌شده است. در مناطقي كه امكان ايجاد حوضخانه در طبقه همكف وجود نداشته است آب قنات را در زير زمين جاري و نمايان مي‌كرده‌اند و امتداد كانال بادگير نيز تا روي اين جريان آب ادامه مي‌يافته است. اين فضاها (سرداب‌ها) محل تجمع اهالي خانه در بعد از ظهرهاي تابستان بوده است. اين نمونه در يزد، كرمان و بوشهر و... ديده مي‌شود.
بادگيرهاي چند وجهي
در شهرستان يزد و برخي قسمت‌هاي مركزي ايران بادگيرهاي چند وجهي (معمولا هشت وجهي و حتي گاهي مدور) معمول است كه نوع پنجم بادگيرها را تشكيل مي‌دهد.
علت ساخت اين گونه بادگيرها وجود بادهاي مطلوبي است كه از هر طرف وزش داشته و تيغه‌هاي كانال مي‌تواند از هر جهت باد را گرفته و به داخل مسير هدايت كند.
بادگيرچپقي
بادگير چپقي نوع ششم بادگيرهاست كه به جاي فضاي مكعبي شكل خارجي، سازنده از ايجاد چند لوله خم‌دار (زانو مانند) براي حجم خارجي بادگير استفاده كرده است، اما كانال‌ها و قسمت‌هاي داخلي مانند نمونه‌هاي چند طرفه است اين نوع بادگير تنها در سيرجان ديده شده است.
انواع بادگير
بادگيرها از لحاظ شكل بيروني چند دسته هستند. ساده‌ترين نوع بادگير يك جناحي است و بسيار كوچك و محقر بر فراز محفظه‌اي، مانند سوراخ بخاري در پشت بام ساخته مي‌شود در اين روش براي پرهيز از گزند گردبادها و طوفان‌هاي سنگين، بادگير را فقط در جهت بادهاي خنك و نسيم‌هاي مطبوع مي‌سازند و جبهه‌هاي ديگر آن را مي‌بندند. در برخي موارد بادگيرهاي يك طرفه را پشت به بادهاي شديد و آزاردهنده مي‌سازند و در واقع اين بادگير عملكرد تهويه و تخليه هوا را انجام مي‌دهد.
ابعاد آن نس
بت به ساير انواع كوچك‌تر و شكل آن اوليه‌تر است. اين مسير مورب (كه در بالاي بام ديده مي‌شود) پس از اتصال به كانال عمودي داخل ديوار و پنجره خروجي داخل ساختمان مانند بخاري در يك ضلع اتاق قرار مي‌گيرد و تهويه را انجام مي‌دهد. اين نمونه بيشتر در منطقه سيستان و قسمتي از شهرستان بم ديده مي‌شود.
نوع دوم، نوع دو طرفه كه داراي دو وجه روبه‌روي يكديگر و با پنجره‌هاي بلند و باريك بدون حفاظ ساخته مي‌شود و در قسمت داخلي ساختمان به شكل يك يا دو حفره در طاقچه ديده مي‌شود. اين نمونه در سيرجان و به ندرت در كرمان ديده مي‌شود.
بادگير نوع سوم سه جناحي است و دو نوع دارد، سه جناحي متصل و سه جناحي منفصل (اشكم دريده) .در اين نمونه مي‌توان به تفكيك از يك يا دو يا سه جبهه استفاده كرد. البته استفاده از اين نوع بادگير نادر است.
نوع چهارم، بادگيرهاي چهار طرفه است كه به شكل كامل و مفصل‌تر از انواع ديگر ساخته شده‌اند و معمولا داخل كانال‌هاي آن با تيغه‌هايي از آجر يا چوب يا گچ به چند قسمت تقسيم مي‌شوند. در بعضي از نمونه‌ها در زير كانال بادگير حوض به نسبت بزرگ و زيبايي مي‌ساخته‌اند كه هواي خشك و داراي گرد و غبار پس از برخورد با آب با جذب رطوبت خنك و گرد و غبار آن جدا و هواي اتاق (حوضخانه) در گرماي تابستان بسيار مطبوع مي‌شده است. در مناطقي كه امكان ايجاد حوضخانه در طبقه همكف وجود نداشته است آب قنات را در زير زمين جاري و نمايان مي‌كرده‌اند و امتداد كانال بادگير نيز تا روي اين جريان آب ادامه مي‌يافته است. اين فضاها (سرداب‌ها) محل تجمع اهالي خانه در بعد از ظهرهاي تابستان بوده است. اين نمونه در يزد، كرمان و بوشهر و... ديده مي‌شود.
در شهرستان يزد و برخي قسمت‌هاي مركزي ايران بادگيرهاي چند وجهي (معمولا هشت وجهي و حتي گاهي مدور) معمول است كه نوع پنجم بادگيرها را تشكيل مي‌دهد.
علت ساخت اين گونه بادگيرها وجود بادهاي مطلوبي است كه از هر طرف وزش داشته و تيغه‌هاي كانال مي‌تواند از هر جهت باد را گرفته و به داخل مسير هدايت كند.
بادگير چپقي نوع ششم بادگيرهاست كه به جاي فضاي مكعبي شكل خارجي، سازنده از ايجاد چند لوله خم‌دار (زانو مانند) براي حجم خارجي بادگير استفاده كرده است، اما كانال‌ها و قسمت‌هاي داخلي مانند نمونه‌هاي چند طرفه است اين نوع بادگير تنها در سيرجان ديده شده است.
نماسازي بادگيرها خود از ويژگي‌هاي خاصي برخوردار است و در نهايت ظرافت به وسيله آجركاري و يا گچ‌بري ساخته مي‌شود. در اين جا لازم است از بادگير مضاعف، بادگير دواشكوبه و بادگير حفره‌اي نيز نام برد. در شيراز نيز بادگيرهايي كم و بيش ديده مي‌شود كه به عنوان نمونه مي‌توان از بادگير ارگ و آب انبار كريم‌خان زند ياد كرد.
نماسازيبادگيرها
نماسازي بادگيرها خود از ويژگي‌هاي خاصي برخوردار است و در نهايت ظرافت به وسيله آجركاري و يا گچ‌بري ساخته مي‌شود. در اين جا لازم است از بادگير مضاعف، بادگير دواشكوبه و بادگير حفره‌اي نيز نام برد. در شيراز نيز بادگيرهايي كم و بيش ديده مي‌شود كه به عنوان نمونه مي‌توان از بادگير ارگ و آب انبار كريم‌خان زند ياد كرد.
بادگيرها؛تنفسگاه هاي دشت كوير
برخي از مورخان و کارشناسان معتقدند وجود بادگير در هر خانه معرف تعيّن و تشخّص افراد آن خانه است. بزرگي و كوچكي بادگير با موقعيت اقتصادي صاحب خانه ارتباط دارد. به گونه‌اي كه هنگام ورود يك روستاي كوير با نگاهي گذرا به وضعيت بادگيرها مي‌توان موقعيت اقتصادي هر خانوار را تشخيص داد.
بادگير تهويه مطبوع خانه هاي کويري
بادگير وسيله تهويه مناسبي براي خانه‌ها در قلب كوير محسوب مي‌شود. به طوري كه جريان هواي مطبوع را در اتاق‌ها، تالار و زيرزمين ايجاد مي‌كند. در واقع شهرها و روستاهاي كويري با بادگير نفس مي‌كشند. به همين لحاظ است كه در هر محل، جهت بادگير را در سمتي مي‌سازند كه
مناسب‌ترين جريان هوايي منطقه را جذب كند. به عنوان مثال در سراسر منطقه اردكان جهت بادگير را رو به شمال درست مي‌كنند تا هواي شمال را به داخل خانه بكشاند. براي همين پشت بادگير را در جهت باز «قبله» مي‌سازند كه همراه با گرد و خاك است. كار اصلي بادگير در دو بخش خلاصه مي‌شود؛ يكي آن كه هواي دلپذير و مطبوع را به قسمت زير هدايت مي‌كند به طوري كه هوا به محض اينكه به چشمه‌هاي بادگير مي‌وزد به دليل وضعيت ويژه چشمه‌هاي بادگير، باد با سرعت هر چه تمام‌تر به پايين كشيده مي‌شود.
كار دوم اين است كه جهت ديگر بادگير هواي گرم و آلوده را به بيرون مي‌فرستد يعني در واقع كار مكش را انجام مي‌دهد. در مسير بعضي بادگيرها كه به سرداب راه پيدا مي‌كند، طاقچه يا گنجه‌اي در دل ديوار تعبيه مي‌كنند و در چوبي بر آن مي‌گذارند تا بتوانند باد را كنترل كنند. به اين معني در زمستان در گنجه را مي‌بندند تا ارتباط فضاي داخل و خارج اتاق را قطع كند.
اين گنجه‌ها در اتاق‌ها، كار يخچال امروزي را انجام مي‌دهند. به طوري كه گوشت و ماست و پنير و غذاي شب مانده را در گنجه مي‌گذارند و در آن را مي‌بندند تا آن مواد از هواي گرم فضاي داخل و دسترسي حيوانات خانگي در امان باشد. در «عقدا» به اين گنجه‌هاي ديواري اصطلاحا «گمبيچه Gombice» مي‌گويند.
از بادگير علاوه بر تهويه هوا و موردي كه گفته شد براي سرد نگه داشتن مواد غذايي به روش بهتري نيز استفاده مي‌كنند. براي اين منظور روي چوب ميان قفسه بادگيري يك قرقره چوبي بند مي‌كنند.
سپس از ميان قرقره ريسماني مي‌گذرانند كه به پايين بادگير مي‌رسد. سر ديگر آن ريسمان را به شکل چهار رشته درمي‌آورند كه به چهار گوشه تخته مشبكي به طول و عرض هفتاد سانتيمتر بسته مي‌شود كه اين تخته را در اصطلاح «چوئوش Čouš» مي‌نامند. سپس يك طناب را به ميخ
ديوار تالار مي‌زنند و روي تخته مشبك، ماست، پنير و غذاهايي كه باقي مي‌ماند مي‌گذارند. براي آنكه تخته را به بالا و در معرض جريان هوا قرار بدهند سر طناب را از ميخ باز كرده و پايين مي‌كشند تا سر ديگر آن با واسطه قرقره‌اي كه به تخته مشبك متصل است بالا كشيده شود براي همين تخته مشبك بالا مي‌رود و در معرض هواي سرد قرار مي‌گيرد و از فاسد شدن مواد غذايي روي آن جلوگيري مي‌شود. فايده ديگر اين كار اين است كه مواد خوراكي را از دسترس حيوانات خانگي دور نگه مي‌دارند.
