بخشی از مقاله
چکیده
استفاده بیش از حد از انواع سوختهای فسیلی موجب انتشار گازهای گلخانه ای و تخریب محیط زیست و آلودگی های ناشـی از آن می شود. گرمایش جهانی زمین و محدودیت منابع تجدید ناپذیر، کشورهای دنیا را بر آن داشت تا به انرژیهای جایگزین بیاندیشند. انرژی تجدیدپذیر از منابع طبیعی مانند نور خورشید، باد و گرمای درونی زمین به دست میآیند که به طور معمول مجدداً بازیافـت می شود. مهمترین زنگ خطری که درباره ی تأثیر صدمات انسان بر محیط به صدا درآمده، آلودگی هوا، زمین، رودخانه های دریاها با مواد خطرناک و مرگ آرو است. این آلودگی در بسیاری از موارد غیرقابل جبران است. سلسله زیان هایی که به این وسیله بـه وجـود می آید نه تنها در دنیا، بلکه در بدن موجودات زنده نیز به صورتی غیرقابل بازگشت ادامه می یابد. در بین ایـن آلـودگیهـای، مـواد شیمایی و رادیواکتیو نقش مهمی را در تغییر ماهیت زیست محیطی جهان ایفا میکنند. به همین دلیل کشورهای دنیا مجبـور بـه استفاده از انرژیهای نو و پاک (فتوولتی ها، انرژی خورشیدی، انرژی گیاهی، انرژی هسته ای، انرژی بادی، انرژی زمین گرمـایی) کـه تحت عنوان انرژی های جایگزین از آنها یاد می شود، میباشد. نتایج مطالعات نشان میدهد که انرژیهای پاک کمترین اثرات مخرب زست محیطی دارد. در این مقاله سعی میشود به معرفی انرژیها تجدیدپذیر و هستهای پرداخته و مزایای آنها را در آینده محیط زیستی جهان بیان میکنیم.
واژههای کلیدی: انرژیهای تجدید پذیر، انرژی هستهای، آثار زیست محیطی
1
-1 مقدمه:
از آغاز دوره صنعتی، جمعیت جهان از چند صد میلیون نفر به هفت میلیارد نفر رسیده است، بطوری که الگوی زندگی ساده انسـان دویست سال پیش به الگوی زندگی جاه طلبانه انسان سده بیست و یکم تغییر یافته است. از سوی دیگر افـزایش جمعیـت از یـاک سو و افزایش رفاه اجتماعی از سوی دیگر نیازمند انرژی است. نیاز روز افزون به انرژی باعث شده اسنان بیش از بیش به اسـتفاده از سوختهای تجدیدناپذیر روی آرود، ولی محودیـت اسـتفاده از سـوخت هـای فسـیلی بـه خـاطر تجـدد ناپـذیر بـودن آن هـا و نیـز آلودگیهایی وجود آورده اند؛ مانند گرم شدن زمین و آب شدن یخ ها و به هم خوردن اکوسیستم طبیعی کره زمین، باعث محدودتر شدن استفاده از این منابع انرژی شده است. به همین دلیل استفاده از انرژی جایگزین به دلیـل عـدم محـدودیت و کـاهش انتشـار آلودگی مورد توجه پژوهشگران و متفکران قرار گرفت. این منابع در چند دهه اخیر مـورد توجـه و پیشـرفتهـای چشـم گیـری در دسترسی به آنها بدست آمد، که انرژی نو و تجدیدپذیر نامیده شد، بطور عمده انرژی های نو و تجدیدپذیر را در چهار بخش؛ انرژی خورشید، انرژی بادی و آب و امواج، انرژی زمین گرمایی و در نهایت فن آوری هیدروژن، پیل سوختی و زیست تـوده دسـته بنـدی می کنند، در همین رابطه بحران انرژی در سال اخیر و نگرانهای زیست محیطی کشور های جهان کشورهای جهان را بر آن داشت که با مسائل مربوط به انرژی، بر خوردی متفاوت نمایند. انرژی تجدیدپذیر به انواعی از انرژی می گویند کـه بـر خـلاف انـرژی هـای تجدیدناپذیر بازگشت مجدد را به طبیعت دارند. در سال های اخیر با توجه به این که منابع انرژی تجدیدناپذیر رو به اتمـام هسـتند این منابع مورد توجه قرار گرفته اند. به نظر میرسد که موثرترین استراتژی جهت کاهش انتشار گازهای گلخانـه ای افـزایش بـازدهی استفاده از انرژی باشد کارایی انرژی و جلوگیری از آلودگی ناشی از سوزاندن سوختهای فسیلی برای تمام کشـورهای یـک ضـرورت اساسی است. لذا در این میان جایگزینی انرژی های فسیلی با انرژی های تجدیدپذیر بـه منظـور کـاهش و صـرفه جـویی در مصـرف انرژی، کنترل عرضه و تقاضای انرژی وکاهش انتشار گازهای آلاینده از اهمیت ویژه ای برخوردار شد بطوریکه استفاده از انرژی های تجدید پذیر موجب کاهش آلودگی ناشی از بکارگیری سوخت فسیلی و کاهش هزینه های سرمایه گذاری می شود. کارایی انرژی به
2
این معنا است که از انرژی کمتری برای انجام یک کار مشابه استفاده شود. انرژی تجدید شـونده بـه دلیـل مزایـایی کـه دارد حـائز اهمیت است این مزایا عبارتند از:
-1 تکنولوژی انرژی های تجدید شونده منابع پاکی از انرژی می باشد که اثرات زیسـت محیطـی کمتـری از تکنولـوژی متـداول دارند.
-2 انرژی تجدید شونده پایان ناپذیر است -3 بیشترین سرمایه گذاریها در زمینه منابع تجدید شونده روی مواد و ساخت تجهیزات است تا روی واردات انرژی و این بـدان
معنا است که سرمایه گذاری در این زمینه سبب اشتغال زایی و رشد اقتصادی میشود.
-4 سبب می شود تا وابستگی کشورها به منابع فسیلی کمتر شده و در واقع امنیت انرژی برای کشـورها تـامین گـردد از انـواع انرژی های جایگزین می توان به ا نرژی های زمین گرمایی، خورشید، زیست توده، هیدروژنی و بادی اشاره کرد. در کشـور ما نیز، با توجه به نیاز روز افزون به منابع انرژی و کم شدن منابع انرژی فسیلی، ضرورت سالم نگه داشتن محیط زیسـت، کاهش آلودگی هوا، محدودیت های برق رسـانی و تـأمین سـوخت بـرای نقـاط و روسـتاهای دور افتـاده و .... اسـتفاده از انرژی های نو مانند: انرژی باد، انرژی خورشید، زیست توده، هیدروژن، انرژی های داخل زمـین مـی توانـد جایگـاه ویـژهای داشته باشد.
-2 منابع انرژی
برای تامین انرژی مورد نیاز خود سه گروه انرژی را در اختیار داریم. گروه اول انـرژی هـای تجدیدناپـذیر اسـت کـه مـواد سوختی سنگوارهای، از قبیل زغال سنگ، نفت وگاز طبیعی هستند که بازمانده گیاهان و جانوارنی می باشد که میلیونهـا سال قبل میزیستند. این منابع بسیار مهم انرژی که میتوان از آنها دارو و بسیاری از مـواد مصـنوعی ارزشـمند دیگـر را تهیه کرد، در حجم وسیعی سوزانده می شوند. گروه دوم؛ منابع انرژی تجدید شدنی است. مانند خورشید، باد جـزر و مـد، نیروی آب و گرمای محیط، که بدون دخالت انسان خود به خود تجدید می شوند و به محیط زیسـت کمتـرین صـدمه را می زنند. متأسفانه استفاده چندانی از اینگونه انرژی ها به عمل نمیآید. گروه سوم انرژی از هسته اتم به عمل مـی آیـد، در صورتی که از یک کیلوگرم اورانیم 230000000 کیلووات ساعت حرارت حاصل مـی شـود. البتـه ایـن انـرژی در صـورت استفاده نادرست خطرات غیرقابل باوری را به همراه می آورد. انرژی را به صورت دیگر نیز دسته بندی میکنند. برای نمونه آن را به دو دسته انرژی اولیه و ثانویه تقسیم بندی می کنند. انرژی اولیه بدست آمده از موادی است که به طور طبیعـی وجود دارند، که از جمله می توان با نفت خام، گاز و زغال سنگ نام برد. در حالی که انرژی ثانویه آن دسته از انرژی هـایی
3
هستند که از ناقلان انرژی اولیه بدست می آیند. مانند انرژی الکتریکی، بنزین و مواد سوختنی گرمازا، متاسفانه، هنوز علم انسان آنقدر پیشرفت نکرده است که از قسمت اعظم انرژی استفاده کند، زیرا تنها قسمت بسیار کـوچکی از آن بصـورت مفید به مصرف می رسد که از این مقدار کم، بیشترین سهم به مصرف در لوازم خانگی اختصاص دارد و صنایع در ردیـف دوم قرار دارند و وسایل نقلیه عمومی در ردیف کم مصرف ترین وسایل قرار دارند .(1)
