بخشی از مقاله
چکیده
بیماري پژمردگی ورتیسیـلیومی یـکی از مـهمترین عوامـل محدود کننده کاشت ارقام پـر محصول و حساس به ایـن بیماري میباشد
این بیماري در تمام مناطق پنبه کاري شایع میباشد. خسارت این بیماري در سالها و کشورهاي مختلف به دلیل آب و هواي متغیر،
تنوع رقم زراعی و عملیات زراعی گوناگون متفاوت میباشد. استفاده از ارقام متحمل اقتصاديترین راه مبارزه با آن میباشد. در این
تحقیق 6 ژنو تیپ زراعپنبهی (ورامین، ساحل، ب- 557، کرما، 818×312 و برگ دفرمه) انتخاب شده از طرح مقدماتودری 4 تکرار در قالب طرح بلوکهاي کامل تصادفی در ایستگاه تحقیقاتی پنبه کارکنده (با آلودگی طبیعی خاك) از نظر بیماري پژمردگی ورتیسیلیومی در دو سال متوالگرفتندیمورد ارزیابی قرار . نتایج آماري نشان داد رقم ورامین داراي بالاترین شاخص بیماري (1/71)
بود و رقم ساحل((1/07، ب- (1/13) 557 ، (1/25) 818 ×312 و برگ دفرمه (1/79) داراي کمترین شاخص بیماري بودند و این
ارقام متحملترین ارقام به بیماري پژمردگی ورتیسیلیومی بودند. باتوجه به ارزیابی صورت گرفته و میزان عملکرد خوب رقم ب-557
و نیز زودرس بودن این رقم، این رقم میتواند بعنوان والد متحمل به بیماري پژمردگی ورتیسیلیومی در دو رگ گیري و تلاقی برگشتی با ارقام پر محصول مورد استفاده قرار گیرد.
واژه هاي کلیدي: پنبه ، ژنوتیپ، ورتیسیلیوم.
مقدمه
بیماري پژمردگی ورتیسلیومیقارچپنبه ناشی از Verticillium dahliae یکی از مهمترین بیماريهاي پنبـه و عامـل محـدود کننـده
کاشت ارقام حساس به این بیماري و پر محصول در استان گلستان، مازندران، فارس و پارس آبـاد مغـان مـیباشـد. اسـتفاده از ارقـام متحمل یکی از اقتصاديترین راه مبارزه به این بیماري میباشد. این بیماري در تمام مناطق پنبهکاري شیوع دارد. خسارت این بیمـاري در سالها و کشورهاي مختلف به دلیل آب و هواي متغیر و ارقام و عملیات زراعی گوناگون تغییر مـیکنـد. در مـدیریت تلفیقـی ایـن
بیماري، انتخاب رقم متحمل پنبه از فاکتورهاي مهم در کاهش خسارت بیماري میباشد. تاکنون تحقیقـات متعـددي در زمینـه معرفـی
ارقام مقاوم به بیماري صورت گرفته است. در بررسیهاي انجام شده ارقام آکالا پرما، آکالا رویال و آکالا یواکسسادر کالیفرنیا، آکـالا
1517-19 در مکزیکو جدید، پی مستر147، پی مستر303 و پی مستر404 در تگزاس و دلکـات344 در میـزوي، زانـگ زیـا در چـین،
کارمن، ان جی سی، جی دبیلو تکس و جی دبیلو گلدا در ترکیـه و سـاحل در ایـران مقاومـت بـالایی در مقابـل بیمـاري پژمردگـی
ورتیسلیومی از خود نشان دادند، 2) ،3و .(5 4
١
مواد و روشها
در این تحقیق 4 ژنوتیپ زراعی پنبه ( ب- 557، کرما، 818×312 و برگ دفرمه) انتخاب شده از غربال مقدماتی و قبلی به همراه
دو ژنوتیپ شاهد منطقه (ساحل) و ورامین در 4 تکرار و در قالب طرح بلوکهاي کامل تصادفی در ایستگاه تحقیقاتی پنبه کارکندهبا (
آلودگی طبیعی خاك) از نظر بیماري پژمردگی ورتیسیلیومی در دو سال متوالگرفتندیمورد ارزیابی قرار . یادداشتماهبرداري چهار
بعد از کاشت با حذف دو ردیف کناري و نیم متر از ابتدا و انتهاي هر ردیف به عنوان حاشیه انجام شد. این بررسیها شامل درصد و
درجه بیماري و عملکرد کل بودند. براي تعیین شاخص بیماري پژمردگی ورتیسلیومی پنبه، ابتدا تعداد بوتههاي بیمار نسبت به
بوتههاي سالم در دو ردیف وسط اندازهگیري و درصد بیماري تعیین گردید. سپس به هـر بوته بیمار بسته به شدتدرجهبیماري
