بخشی از مقاله
مقدمه
نیشکر (Saccharum spp) در جنس ساآاروم، طایفه آندروپوگونه و تیره گرامینه می باشد. از نظر سیتوژنتیکی گونه هاي ساآاروم آلوپلی پلوئیدهاي فوق العاده مرآب با آروموزومهاي آوچکی هستند آه مطالعه آنها دشوار است. تولید و تکثیر گیاه آامل در شرایط این ویترو خصوصاً زمانی آه توأم با واآشت هاي مکرر باشد احتمال وقوع تنوع ژنتیکی و موتاسیون را دارد . هر چند تنوع بوجود آمده به عنوان منبع جدید در گیاهانی آه بطور طبیعی تغییرات آمی را نشان می دهند یا ایجاد تنوع در آنها مشکل است مفید بوده و می تواند گیاهی با شرایط و خصوصیات مورد نیاز ، بوجود آورد ولی بهرحال زمانی آه هدف در تکثیر پایداري و ثبات ژنتیکی است، بزرگترین عیب محسوب می شود.
اولین تحقیقات در زمینه آشت بافت نیشکر در سال 1961 در هاوایی آغاز شد. در سال 1969 فعالیت هاي مهندسی انجام شده در نیشکر توسط هینزومی ثابت نمود آه گیاهچه ها می توانند از آشت آالوس نیشکر توسعه یابند.
هندرو همکاران (1983) نوك ساقه هاي آولتیوار Co 740 نیشکر را آشت و در حدود 2 .105 گیاه در عرض شش ماه از یک نوك ساقه منفرد تولید نمودند و گزارش دادند آه گیاهچه هاي تولید شده از آالوس ممکن است یک تنوع خصوصیتی از خود نشان دهند آه چنین تنوعی تنوع سوماآلونی نامیده می شود.
موارد و روشها
براي حصول اطمینان از وجود یا عدم وجود تغییرات و تنوع، گیاهان تولید شده در شرایط این ویترو، با گیاهان آشت شده در شرایط مزرعه را از نظر تعداد آروموزومها به طریقه شمارش مقایسه شدند آه در ذیل به شرح آزمایشات مربوطه می پردازیم.
آزمایش اول (گیاهان شاهد)
تعدادي قلمه نیشکر از واحد آشت و صنعت شعیبیه خوزستان آورده شد. قلمه ها را به قطعاتی آه داراي 1 تا 3 جوانه بودند تقسیم نموده و جهت ریشه دار نمودن زیر ماسه مرطوب دورن گلخانه قرار دادیم. پس از دو هفته نوك تعدادي از ریشه ها را به طول 0/5cm جدا نموده و جهت مشاهده آروموزومها اعمال زیر انجام شد:
-1 تهیه پیش تیمار (Prefixative tereatment)
با پیش تیمارهاي آب سرد صفر درجه، آلشی سین، هیدروآسی آینولئین و آلفا _ برومونفتالین آزمایش شد آه بهترین نتیجه با پیش تیمار آلفا _ برومونفتالین به مدت 4 ساعت در دماي 4 درجه سانتی گراد یخچال بدست آمد.
-2 تثبیت (Fixation)
در این آزمایش از فیکساتیو فرمالین و اسیدآرومیک به نسبت 1 به 1 استفاده شد. ریشه ها به مدت 40 ساعت در این فیکساتیو قرار گرفتند.
-3 نگهداري (Storage)
براي آنکه بتوان نمونه ها را به مدت طولانی نگهداري نمود تا در فرصت مناسب مطالعه شوند. نمونه ها در اتانول %70 و در دماي 4 درجه سانتی گراد یخچال قرار گرفتند.
-4 هیدرولیز آردن (Hydrolization)
نمونه ها قبل از رنگ آمیزي در NaoH یک نرمال ریخته و در داخل بن ماري در دماي 60 درجه سانتی گراد به مدت 10 دقیقه قرار می دهیم.
-5 رنگ آمیزي
براي تهیه محلول رنگ از اسیدآلریدریک %45 ، پودر هماتوآسی لین و آمونیم فروسولفات استفاده می شود. ریشه ها را درون لوله آزمایش قرار داده و مقدار آمی رنگ روي آنها می ریزیم سپس براي مدت 20 ساعت نمونه ها را در دماي 32 درجه سانتی گراد آون قرار می دهیم. سپس نمونه ها را خارج آرده و با آب مقطر شستشو می دهیم.
-6 له آردن (Squash)
نوك ریشه ( منطقه مریستم) را با اسکالپل قطع نموده روي لازم می گذاریم سپس روي آن یک قطره اسیداستیک %45 اضافه می نمائیم. بعد از آن لامل را روي آن قرار داده و بوسیله ته خودآار عمل له آردن را انجام می دهیم. ضربات باید بصورت سقوط آزاد و به آرامی صورت گیرد. سپس آروموزومها را زیر میکروسکوپ مشاهده و از آنها عکس می گیریم.
می توانیم جهت مطالعات بعدي لامها را دائمی نمائیم. شمارش آروموزومها در گیاهان شاهد نشان داد آه تعداد آنها
2n=112 می باشد.
آزمایش دوم (تولید گیاهچه از طریق آشت بافت و شمارش آروموزومها)
تعدادي گلدان نیشکر رقم NCO-310 از آشت و صنعت شعییبه تهیه شد، از بوته هاي درون گلدان ریز نمونه هاي از جوانه انتهایی و جانبی جدا گردید قطعات جدا شده را پس از شستشو با استفاده از محلول هیپوآلریت سدیم (وایتکس تجاري) %2/5 به مدت 20 دقیقه ضدعفونی گردیدند. پس از ضدعفونی سطحی , ریزنمونه ها را روي محیط غذایی با پایه MS آه حاوي Kinetin 1mgl -1 و 8gl- 1 آگار آشت گردیدند. پس از رشد آافی (حدود سه هفته بعد) ریز نمونه ها براي شاخه زایی روي محیط آشت با پایه MS حاوي BAP 3mgl-1 بصورت مایع تکثیر گردیدند. چهار هفته بعد تعداد شاخه مورد نیاز بدست آمد و جهت ریشه زایی؛ شاخه ها به تعداد 1 تا 3 عدد تقسیم شده و روي محیط با پایه MS آه حاوي IBA 1mgl-1 و 8gl-1 آگار بود مستقر گردیدند. پس از 20 روز حجم آافی ریشه بدست آمده و گیاهچه ها به گلدان درون گلخانه انتقال داده شدند یک هفته پس از سازگاري در گلخانه تعداد 30 بوته جهت انجام آزمایش انتخاب شد تمام نمونه ها پس از شمارش و بررسی تعداد 2n=112 آروموزوم داشتند آه در مقایسه با شاهد هیچ تفاوتی مشاهده نشد.
