بخشی از مقاله

چکیده

مواد آلی موجود در پسابهای صنعتی و تاثیرات زیست محیطی فراوان این مواد، خطرات عمدهای را پدید میآورد. نمکهای تولیدی در واحد تصفیهی پساب داروسازیها ترکیبی از یک سری مواد آلی است که با توجه به احتمال اثر آنها روی طبیعت، مشکلاتی را در خصوص دفع پسماندها برای داروسازیها بوجود آورده است. در این تحقیق، به بررسی ترمودینامیکی و امکانسنجی انجام واکنشهای مختلف پرداخته شده است. آنالیزهای صورت گرفته شامل آزمایش حلالیت، خواص فیزیکی پساب، آنالیزهای مربوط به دستگاه TOC و دستگاه Flame photometer میباشد. بالغ بر 90 درصد نمونه خشک شده پساب محلول در آب است، و کربن آلی موجود در نمونه پساب که توسط آنالیز TOC گزارش شد، 42 ppm است. مقدار سدیم بدست آمده در پساب بین بازه 3/24 ppm تا 4/31 و مقدار پتاسیم در حدود 5 ppm گزارش شد. نتایج حاصل از آنالیز نشان داد که مواد موجود در پساب داروسازی به طور کلی فقط شامل نمکهای معدنی شامل سدیم و پتاسیم است و میتوان آن را در محیط دفع نمود.


کلمات کلیدی

پسماند جامد، داروسازی، تصفیه پساب

- 1 مقدمه

دارو ماده شیمیایی است که برای تغییر، تشخیص، جلوگیری و درمان بیماری برای رسیدن به وضع مطلوب جسمانی در انسان مورد استفاده قرار میگیرد. داروها به منظور بهبود بیولوژیکی درون ارگانیسم بدن توسعه داده میشوند. البته بسیاری از ترکیبات به داخل محیط نفوذ پیدا کرده و تاثیرات نامطلوبی بر محیط بجا میگذارند .[1] برای سالیان متمادی ترکیبات فعال دارویی بسیاری تولید، و وارد محیط شده، ولی محققان زیست محیطی به علت مشخص نبودن خطرات آن بر روی محیط زیست که بطور وسیع در صنعت کشاورزی و جامعه مورد استفاده گرفته شده است، به سادگی از این بحث گذشتهاند. اما با گسترش تکنولوژی برای کمک به بشریت، تاثیرات این قبیل واحدها در محیط زیست نیز روزافزون گردیده است .[2]

منابع تولیدکننده این نوع ترکیبات فعال دارویی عمدتاً به دو گروه کلی مستقیم و غیرمستقیم تقسیم بندی میشوند، منظور از تقسیم بندی مستقیم، خروجی پساب کارخانجات تولید مواد دارویی است که بطور مستقیم وارد محیط میشود .[3] در تقسیم بندی غیر مستقیم، منظور مواردی هستند که پس از مصرف در درون بدن انسان و یا حیوانات اهلی دفع شده و به محیط باز می-گردند 3]و.[4 البته این نکته نیز قابل توجه است که تخلیه پسماندهای بیمارستانی که حاوی مواد دارویی است، یکی دیگر از راههای انتشار این گونه از ترکیبات به داخل محیط میباشد .[3 ]

انواع آلایندهای خروجی از واحدهای صنعتی دارویی که بطور مستقیم وارد چرخه زیست محیطی میشوند، عبارتند از: آلاینده های هوا که اساساٌ آلاینده های هوا شامل ترکیبات فرار آلی VOC1 و اجسام ویژه ذرات معلق PM2 میباشند. آلایندهای مایع شامل پساب خروجی که در نتیجه ترکیبات حاصل از فرآیند، به منظور تولید محصولات دارویی و تمیزکاری تجهیزات که شامل پسماندهای آلی سمی و دیگر ترکیبات میباشد. به طور عمومی آب سرد کننده در فرآیند تولید چرخش مییابد. بعضی از ترکیبات

عمده در پساب این واحدها در جدول (1) آورده شده است.

جدول-((1 ترکیب پسماندهای خروجی از واحدهای داروسازی [ 4 ]


نوع پسماند مقدار


جیوه 0/1 تا ppm 4

کارمیم 10 تا ppm 600

BOD 25 کیلوگرم بر تن



COD 50 کیلوگرم بر تن



مواد معلق 3 کیلوگرم بر تن

فنول 0/8 کیلوگرم بر تن

عمده پساب به صورت فاز جامدشامل فرایندهایی است، که روی لجن خروجـی انجـام مـی گیـرد، کاتالیسـتهـای مصـرف شـده و نگهدارنده فاضلابها از دیگر پسماندهای جامد است. بطور میانگین 200 کیلوگرم پساب در خروجی، به ازای هر تن محصول تولیـد میشود .[4] به علت اینکه در کارهای گذشته بسیار کم روی مقوله پسماندهای جامد مطالعـه شـده اسـت،

در متن اصلی مقاله به هم ریختگی وجود ندارد. برای مطالعه بیشتر مقاله آن را خریداری کنید