بخشی از مقاله
استاندارد روش اندازهگيري اوره و ازت آمونياكي در خوراك دام و طيور
1 ـ هدف
هدف از تدوين اين استاندارد تعيين روشهاي اندازهگيري اوره و ازت آمونياكي در خوراك دام و طيور ميباشد .
2 ـ دامنه كاربرد
اين استاندارد جهت اندازهگيري اوره و ازت آمونياكي در خوراك دام و طيور كاربرد دارد .
3 ـ نمونهبرداري
طبق استانداردهاي روش نمونهبرداري در مواد غذائي عمل شود .
4 ـ روش كار
4-1- اندازهگيري اوره به طريق اسپكتروفتومتري
4-1-1- وسايل مورد نياز
ـ اسپكتروفتومتر با حداكثر باند 2/4 در طول موج 420nm با سلهاي يك سانتيمتري
4-1-2- معرفها و مواد مورد نياز :
4-1-2-1- محلول پارادي متيل آمينوبنزالدئيد 1
16 گرم پارادي متيل آمينو بنزالدئيد را در يك ليتر الكل و 100 ميليليتر اسيد كلريدريك حل نمائيد . اين محلول براي يك ماده پايدار ميماند .
4-1-2-2- اسيد استيك
4-1-2-3- محلول استات روي : 22 گرم استات روي 2H2O 2(,OAC)Zn را در آب حل كرده و 3 ميليليتر اسيد استيك بآن اضافه نمائيد سپس آن را تا حجم 100 ميليليتر رقيق نمائيد .
4-1-2-4- محلول فروسيانور پتاسيم : 10/6 گرم فروسيانور پتاسيم 6 3H2O(,CN) K2Fe را در آب حل كرده و به حجم 100 ميليليتر برسانيد .
4-1-2-5- زغال اكتيو ـ (60 - G)
4-1-2-6- محلول بافر فسفات با 7 = PH
4-1-2-7- محلولهاي استاندارد اوره :
الف : محلول استاندارد اوليه با غلظت 5ml/mg
5 گرم اوره را با دقت يك ميليگرم در آب حل كرده و سپس آن را تا حجم يك ليتر برسانيد .
ب : محلولهاي استاندارد مورد استفاده با غلظتهاي 0/2 , 0/4 , 0/6 , 0/8 , 1 , 1/2 , 1/4 , 1/6 , 1/8 و 2 ميليگرم اوره در 5 ميليليتر : به ترتيب 2,4,6,8,10,12,14,16,18,20 ميليليتر از محلول اوليه (5ml/mg) را برداشته و در بالن ژوژههاي 50 ميليليتري ريخته و هر كدام را با محلول بافر فسفات 7 به حجم برسانيد .
ج : محلول مرجع : محلول اوره استاندارد با غلظت 1/mg5ml را كه بشرح فوق تهيه گرديده بعنوان استاندارد مرجع بكار ببريد . اين محلول در حرارت كمتر از 24 درجه سلسيوس به مدت يك هفته ثابت ميماند .
4-1-3- رسم منحني استاندارد اوره :
از هر يك از محلولهاي استاندارد اوره ( طبق بند ب ) 5 ميليليتر برداشته و در لولههاي 25 ميليليتري ريخته و به هر كدام 5 ميليليتر محلول DMAB اضافه نمائيد و يك محلول شاهد نيز حاوي 5 ميليليتر محلول بافر 7 باضافه 5 ميليليتر محلول DMAB تهيه نمائيد . لولهها را كاملا تكان داده و بگذاريد 10 دقيقه در بن ماري 25 درجه سلسيوس بماند . سپس جذب هر يك از محلولها را در طول موج 420nm با استفاده از سلهاي يك سانتيمتري در مقابل شاهد ( با جذب صفر ) بخوانيد . آنگاه ميزان جذب محلولها را در مقابل غلظتها رسم نمائيد . منحني بدست آمده بايستي به صورت خط راست باشد در غير اين صورت آزمايش بايستي تكرار شده و محلول DMAB نيز تازه تهيه گردد .
4-1-4- روش اندازهگيري نمونه :
يك گرم از نمونه آسياب شده را وزن نموده و در يك بالن ژوژه 500 ميليليتري ريخته و بآن يك گرم زغال اكتيو و حدود 250 ميليليتر آب , 5 ميليليتر محلول استات روي و 5 ميليليتر محلول فروسيانور پتاسيم اضافه نمائيد . سپس مخلوط را به مدت 30 دقيقه كاملا با تكان دهنده تكان دهيد و پس از آن حجم آن را با آب به 500 ميليليتر برسانيد . آنگاه بگذاريد بماند تا رسوب ته نشين گردد . سپس آن را با استفاده از كاغذ صافي واتمن شماره 40 صاف كرده بطوريكه محلول صاف شده كاملاؤ شفاف باشد .
5 ميليليتر از محلول صاف شده را در يك لوله آزمايش ريخته و بآن 5 ميليليتر محلول DMAB اضافه كرده و كاملا تكان دهيد . همراه با نمونه يك محلول استاندارد مرجع ( طبق بند ج ) و يك محلول شاهد نيز تهيه نموده و آنها را در بنماري با حرارت 25 درجه سلسيوس به مدت 10 دقيقه قرار دهيد سپس ميزان جذب نمونه و استاندارد را در مقابل شاهد در طول موج 420nm قرائت نموده و درصد اوره را طبق فرمول زير محاسبه نمائيد .
= درصد اوره
A1 = ميزان جذب استاندارد مرجع
W = وزن نمونه بر حسب ميليگرم در حجم مورد آزمايش ميباشد .
4-2- روش اندازهگيري ازت اورهاي و آمونياكي در خوراك دام و طيور
4-2-1- وسايل مورد نياز
ـ بالنهاي كجدال با ظرفيت 500 ميليليتر
4-2-2- معرفها و مواد مورد نياز
4-2-2-1- محلول ضد كف
4-2-2-2- محلول كلرور كلسيم :
25 گرم كلرور كلسيم ( CaCl2 ) را در 100 ميليليتر آب حل نمائيد .
4-2-2-3- معرف متيل رد :
يك گرم متيل رد را در 200 ميليليتر الكل حل نمائيد .
4-2-2-4- اسيد كلريدريك نرمال
4-2-2-5- محلول سود نرمال
4-2-2-6- اوره خالص به فرمول شيميائي 2(NH2)Co)
4-2-2-7- محلول اوره آز :
محلول تازه اوره آز در آب را با غلظتي تهيه كنيد كه هر 10 ميليليتر محلول خنثي اوره آز , ازت موجود در 0/1 گرم يا بيشتر اوره خالص را تغيير دهد . براي اين منظور بايد ابتدا ميزان قليائيت و همچنين فعاليت آنزيم اوره آز تعيين گردد .
الف : تعيين قليائيت محلول اوره آز
ميزان قليائيت اوره آز تجارتي را بشرح زير تعيين نمائيد .
0/1 گرم از اوره آز را در 50 ميليليتر آب حل كرده و با محلول 0/1 نرمال اسيد كلريدريك در مقابل معرف متيل رد تيتره نمائيد . پس از بدست آوردن حجم اسيد كلريدريك 0/1 نرمال مصرف شده يعني ميزان قليائيت آنزيم , در موقع تهيه محلول اوره آز به ازاء هر 0/1 گرم اوره آز حل شده در آب , همان حجم اسيد كلريدريك 0/1 نرمال كه در بالا بدست آوردهايد , اضافه نمائيد و بدين ترتيب محلول خنثي تهيه شده است
ب : تعيين ميزان فعاليت آنزيم اوره آز
ابتدا يك محلول يك درصد خنثي اوره آز تهيه كنيد ( حدود 50 ميليليتر ) سپس چند نمونه 0/1 گرمي اوره خالص توزين نموده و به بالن كجدال منتقل نمائيد و به هر كدام از بالنهاي محتوي 0/1 گرم اوره خالص حجمهاي متفاوتي از محلول يك درصد اوره آز خنثي اضافه كنيد و مانند آنچه كه در روش آزمايش شرح داده ميشود مراحل هضم و تقطير را ادامه دهيد .
ميزان فعاليت اوره آز را از روي مقدار محلول اوره آزي كه اوره را به طور كامل تبديل كرده است محاسبه كنيد . تبديل كامل اوره آز از طريق بازيابي كامل ازت به وسيله تقطير تعيين ميگردد .
4-2-3- روش اندازهگيري نمونه مورد آزمايش
2 گرم نمونه را در بالن كجدال ريخته و حدود 250 ميليليتر آب و 100 ميليليتر محلول اوره آز بآن اضافه نمائيد . در بالن را كاملا بسته و بگذاريد يكساعت در حرارت آزمايشگاه و يا 20 دقيقه در حرارت 40 درجه سلسيوس باقي بماند . سپس خنك نمائيد .
( اگر نمونه بيش از 5 درصد اوره داشته باشد مقداري محلول اوره آز به آن اضافه كنيد .) سپس درب و گردن بالن را با چند ميليليتر آب شسته و حدود 2 گرم اكسيد منيزيم و 5 ميليليتر محلول كلروركلسيم و 3 ميليليتر ضد كف اضافه نمائيد . و عمل تقطير را در بالن كجدال انجام دهيد و در قسمت گيرنده حجم معيني اسيد كلريدريك نرمال قرار دهيد و عمل تقطير را ادامه داده تا حجم ظرف محتوي اسيد كلريدريك به 100 ميليليتر برسد آنگاه محلول اسيد را در مقابل متيل رد با سود نرمال تيتر نمائيد و ميزان ازت را طبق فرمول زير محاسبه نمائيد .
= درصد ازت اوره اي و آمونياكي
كه در آن :
A = حجم اسيد كلريدريك نرمال بكار برده شده
B = حجم سود مصرفي
خوراك دام و طيور و آبزيان-اكسيد منيزيم مورد مصرف در مكمل هاي معدني
ويژگي ها و روش هاي آزمون
1 هدف
هدف ازتدوين اين استاندارد تعيين ويژگي هاي فيزيكي ، شيميايي ، نمونه برداري ، روش هاي آزمون، بسته بندي ، نشانه گذاري و شرايط نگهداري و انبارداري اكسيد منيزيم است .
2 دامنه كاربرد
اين استاندارد در مورد اكسيد منيزيم براي مصرف در مكمل هاي معدني خوراك دام و طيور و آبزيان بسته بندي شده كاربرد دارد .
3 مراجع الزامي
مدارك الزامي زير حاوي مقرراتي است كه در متن اين استاندارد به آنها ارجاع شده است. بدين ترتيب آن مقررات جزئي از اين استاندارد محسوب مي شود. در اين مورد مراجع داراي تاريخ چاپ و يا تجديد نظر اصلاحيه ها و تجديد نظرهاي بعدي اين مدارك مورد نظر نيست. معهذا بهتر است كاربران ذينفع اين استاندارد امكان كاربرد آخرين اصلاحيه ها و تجديد نظرها ي الزامي زير را مورد بررسي قرار دهند. در مورد مراجع بدون تاريخ چاپ و يا تجديد نظر آخرين چاپ و يا تجديدنظر آن مدارك الزامي ارجاع داده شده مورد نظر است.
استفاده از مراجع زير براي كاربران اين استاندارد الزامي است.
1- ISO 6497.2 2001 Animal feeding stuffs – sampling .
2- ISO 5515.1979 De composition of organic matter prior to analysis - wetmethod
3- استاندارد ملي ايران 6275 : سال 1381 ويژگيها وروشهاي آزمون زئوليت درخوراك دام و طيور و آبزيان
4- استاندارد ملي ايران 1320 : سال 1372 ويژگيها و روشهاي آزمون اكسيد منيزيم جهت مصرف در صنايع آرايشي
5- استاندارد ملي ايران 1728 : سال 1356 ويژگيها و روشهاي آزمون آب براي مصارف آزمايشگاهي
4 اصطلاحات و تعاريف
در اين استاندارد اصطلاحات و/يا واژه ها با تعاريف زير به كار مي رود :
4-1 مكمل معدني
مجموعه اي از املاح معدني و افزودني هاي مجاز است كه به دليل كمبود آنها در جيره غذايي دام و طيور و آبزيان , اضافه نمودن آنها به جيره باتوجه به احتياجات دام ضروري است .
4-2 افزودني هاي مجاز
به موادي گفته مي شود كه شامل مواد اشتهاآور ، رنگهاي خوراكي مجاز ، طعم دهنده هاي مجاز ، اسيدهاي آمينه ، آنزيم ها ، داروهاي ضد باكتريايي ، انگلي ، قارچي ، آنتي اكسيدان ها و ساير مواد افزودني مجاز مي باشد .
4-3 قابليت دسترسي زيستي مكمل ها
بخشي است از مواد مكمل خوراك دام كه مي تواند براي نگهداري , توليد و توليد مثل مورد استفاده دام قرار گيرد .
4-4 افت حرارتي1 ( L.O.I )
تغيير وزن نمونه خشك شده پس از عمل سوزاندن افت حرارتي ناميده مي شود كه شامل كاهش آب پيوسته ، دي اكسيد كربن به شكل كربنات هاي فرار ، كربن و مواد آلي ، اكسيدهاي سولفور و تركيبات قليايي فرار است . قبل از گذاشتن نمونه در كوره بايستي آنرا در دماي 2±110 درجه سلسيوس خشك نموده و پس از قرار دادن در خشكانه توزين نمود . دو گرم از نمونه خشك توسط كوره الكتريكي ودر دماي 25±1000 درجه سلسيوس سوزانده و L.O.I محاسبه مي شود.
4-5 اكسيد منيزيم
يك ماده معدني با فرمول شيميايي MgO ( magnesium oxide ) مي باشد كه از سنگ هاي معدني كربناته ( سنگ آتش )2 مي باشد كه با روش زير فرآيند مي شود : سنگها پس از استخراج توسط آسياب چكشي به اندازه هاي موردنظر تقسيم شده به داخل كوره هاي گردان كلسينه كننده هدايت مي گردد . در كوره كلسينه كننده ، پس از جدا شدن دي اكسيد كربن، به حالت اكسيد در آمده سپس با استفاده از آسياب به پودر نرم تبديل مي شود و به عنوان منبع منيزيم در مكمل هاي معدني خوراك دام مورد استفاده قرار مي گيرد .
4-6 دام
منظور از دام در اين استاندارد گاو ، گوساله ، گوسفند ، بز ، طيور و آبزيان پرورشي است .
5 ويژگي ها
5-1 ويژگي هاي فيزيكي اكسيد منيزيم
5-1-1 اندازه ذرات
تمام ذرات اكسيد منيزيم بايد حداكثر 200 ميكرومتر ( حدود 80 مش ) باشد . همچنين اندازه ذرات بايد به طور كامل يكنواخت باشد.
5-1-2 رنگ و بو
رنگ اكسيد منيزيم بايد سفيد تا سفيد متمايل به صورتي كم رنگ باشد . اكسيد منيزيم بايد بي بو بوده و اگر در آب مقطر به صورت تعليق درآيد نبايد هيچگونه بوي نامطبوعي توليد كند .
5-2 ويژگي هاي شيميايي اكسيد منيزيم
ويژگي هاي شيميايي اكسيد منيزيم بايد مطابق جدول شماره 1 باشد .
جدول شماره 1- ويژگي هاي شيميايي اكسيد منيزيم
روش آزمون ميزان ويژگي
براساس ماده خشك رديف
طبق بند 7-1
اين استاندارد 0/3 ( بيشينه )
درصد رطوبت 1
طبق بند 7-4
اين استاندارد 0/90( بيشينه )
درصد اكسيد منيزيم 2
طبق بند 7-2
اين استاندارد 100 ( بيشينه )
ميلي گرم در كيلوگرم سرب 3
طبق بند 7-2
اين استاندارد 20 ( بيشينه )
ميلي گرم در كيلوگرم كادميوم 4
طبق بند 7-3
اين استاندارد 200 ( بيشينه )
ميلي گرم در كيلوگرم فلوئور 5
طبق بند 7-2
اين استاندارد 30 ( بيشينه )
ميلي گرم در كيلوگرم جيوه 6
طبق بند 7-2
اين استاندارد 40 ( بيشينه )
ميلي گرم در كيلوگرم آرسنيك 7
طبق بند 7-5
اين استاندارد 3 ( بيشينه )
درصد افت حرارتي 8
يادآوري : در جدول شماره 1 بيشينه ميز ان فلوئور براي طيور 60 ميلي گرم در كيلوگرم و براي آبزيان پرورشي 20 ميلي گرم در كيلوگرم بايد باشد .
6 نمونه برداري
6-1 مقررات كلي
در انتخاب نمونه , حفظ و حمل نمونه هاي آزمايشي دستورات زير بايد رعايت شود :
6-1-1 نمونه ها نبايد در فضاي آزاد كه امكان آلودگي نمونه ها وجود دارد برداشته شود .
6-1-2 وسايل نمونه برداري بايد خشك و تميز باشد .
6-1-3 بـايد دقت شود كه نمـونه هاي از توده اصلي جنسي كه مورد نمونه برداري واقع مي شود , باشد و وسايل نمونه برداري آلودگي پيدا نكنند .
6-1-4 براي اينكه نمونه برداري واقعي باشد محتوي هر ظرف را در هنگام نمونه برداري بايد به طور كامل مخلوط نمايند .
6-1-5 نمونه ها بايد در ظروف شيشه اي به طور كامل در بسته , خشك و تميز و يا ظروف مناسب ديگر گذاشته شود . اندازه ظروف نمونه بايد طوري باشد كه تمام حجم آن بوسيله نمونه پر شود .
6-1-6 هر ظرف محتوي نمونه بايد با سرپوش مناسبي بعد از پركردن بسته و مهر شود و يا كليه اطلاعات راجع به نمونه برداري نشانه گذاري شود و همچنين تاريخ نمونه برداري و تاريخ توليد بايد در روي ظروف نمونه نوشته شود .