بخشی از مقاله
موسسه استاندارد و تحقيقات صنعتي ايران
موسسه استاندارد و تحقيقات صنعتي ايران تنها سازماني است در ايران كه بر طبق قانون ميتواند استاندارد رسمي فرآورده ها را تعيين و تدوين و اجراي آنها را با كسب موافقت شورايعالي استاندارد اجباري اعلام نمايد. وظايف و هدفهاي موسسه عبارتست از:
(تعيين، تدوين و نشر استانداردهاي ملي – انجام تحقيقات بمنظور تدوين استاندارد بالا بردن كيفيت كالاهاي داخلي، كمك به بهبود روشهاي توليد و افزايش كارائي صنايع در جهت خودكفائي كشور- ترويج استانداردهاي ملي – نظارت بر اجراي استانداردهاي اجباري – كنترل كيفي كالاهاي صادراتي مشمول استانداردهاي اجباري و جلوگيري از صدور كالاهاي نامرغوب بمنظور فراهم نمودن امكانات رقابت با كالاهاي مشابه خارجي و حفظ بازارهاي بين المللي كنترل كيفي كالاهاي وارداتي مشمول استاندارد اجباري بمنظور حمايت از مصرف كنندگان و توليدكنندگان داخلي و جلوگيري از ورود كالاهاي نامرغوب خارجي راهنمائي علمي و فني توليدكنندگان، توزيع كنندگان و مصرف كنندگان –
مطالعه و تحقيق درباره روشهاي توليد، نگهداري، بسته بندي و ترابري كالاهاي مختلف – ترويج سيستم متريك و كاليبراسيون وسايل سنجش – آزمايش و تطبيق نمونه كالاها با استانداردهاي مربوط، اعلام مشخصات و اظهارنظر مقايسه اي و صدور گواهينامه هاي لازم).
موسسه استاندارد از اعضاء سازمان بين المللي استاندارد مي باشد و لذا در اجراي وظايف خود هم از آخرين پيشرفتهاي علمي و فني و صنعتي جهان استفاده مي نمايد و هم شرايط كلي و نيازمنديهاي خاص كشور را مورد توجه قرار مي دهد.
اجراي استانداردهاي ملي ايران بنفع تمام مردم و اقتصاد كشور است و باعث افزايش صادرات و فروش داخلي و تأمين ايمني و بهداشت مصرف كنندگان و صرفه جوئي در وقت و هزينه ها و در نتيجه موجب افزايش درآمد ملي و رفاه عمومي و كاهش قيمتها مي شود.
كميسيون استاندارد سبوس گندم (تجديد نظر )
رئيس
خالصي - عباس دكتر دامپزشك مشاور موسسه استاندارد و تحقيقات صنعتي ايران
اعضاء
احمدزاده - خسرو مهندس صنايع هسته خودكفائي ، تحقيقاتي صنايع آرد و نان
اكبريان – محمودرضا دكتر دامپزشك سازمان دامپزشكي كشور
سميعي - محمد مهندس كشاورزي هسته خودكفائي ، تحقيقاتي صنايع آرد و نان
كشاورز محمديان - باقر مهندس كشاورزي شركت پشتيباني امور دام
گستانه نژاد - حسن دكتر دامپزشك اداره دامپزشكي نيروي زميني ارتش جمهوري اسلامي ايران
مزيني - پرويز دكتر دامپزشك مركز همكاريهاي امور دام مهاد
نصيري - فريدون دكتر دامپزشك كارخانه خوراك دام پارس
نيكپور تهراني - كريم دكتر دامپزشك شركت سيمرغ
دبير
ناگهي - نسريندخت مهندس كشاورزي مؤسسه استاندارد و تحقيقات صنعتي ايران
فهرست مطالب
سبوس گندم جهت تغذيه دام - طيور و آبزيان (ويژگيهاي و روشهاي آزمون )
مقدمه
هدف و دامنه كاربرد
تعاريف و اصطلاحات
ويژگيها
ناپذيرفتني ها
نمونه برداري
روشهاي آزمون
بسته بندي و نشانه گذاري
بسمه تعالي
پيشگفتار
استاندارد سبوس گندم كه نخستين بار در سال 1362تهيه گرديد بر اساس پيشنهادهاي رسيده و بررسي و تأييد كميسيون فني كشاورزي براي دومين بار مورد تجديد نظر قرار گرفت و در دويست و سي و سومين اجلاسيه كميته ملي استاندارد كشاورزي و غذائي مورخ 77/7/28تصويب شد، اينك به استناد بند 1ماده 3قانون اصلاحي قوانين و مقررات مؤسسه استاندارد و تحقيقات صنعتي ايران مصوب بهمن ماه 1371به عنوان استاندارد رسمي ايران منتشر مي گردد.
براي حفظ همگامي و هماهنگي با پيشرفتهاي ملي و جهاني در زمينه صنايع و علوم ، استانداردهاي ايران در مواقع لزوم مورد تجديد نظر قرار خواهند گرفت و هر گونه پيشنهادي كه براي اصلاح يا تكميل اين استانداردها برسد در هنگام تجديدنظر در كميسيون فني مربوط مورد توجه واقع خواهد شد.
بنابراين براي مراجعه به استانداردهاي ايران بايد همواره از آخرين چاپ و تجديدنظر آنها استفاده نمود.
در تهيه و تدوين اين استاندارد سعي شده است كه ضمن توجه به شرايط موجود و نيازهاي جامعه حتي المقدور بين اين استاندارد و استاندارد كشورهاي صنعتي و پيشرفته هماهنگي ايجاد شود.
لذا با بررسي امكانات و مهارتهاي موجود و اجراي آزمايشهاي لازم اين استاندارد با استفاده از منبع زير تهيه گرديده است :
- 1كتاب تكنولوژي غلات تأليف آقاي دكتر ناصر رجب زاده سال 1370
- 2آزمايشات انجام شده در مؤسسه استاندارد و خوراك دام پارس
3- IS : 2239 - 1971
Indian Standard Specification for Wheat Bran
4 Pomcranz . Y . Wheat Chemistry . Second edition, Vol. III monograph Series.
5- Saedi, H, K, Nikpour, M, Saadat nouri (iyon) 1973.
Etude surla composition etla valeur Alimentaire des Aliments du Betail. Retail. Revue med. met . P. 73.
6 - Scott M.L.M.C. Nesheim and R.Y Young - 1976 Nutrition of chicken.
Second. Edition M.L. Scott and Associates , Ithaca, New york.
7 - N.R.C - 1994
سبوس گندم جهت تغذيه دام - طيور و آبزيان (ويژگيهاي و روشهاي آزمون )
- 0مقدمه
سبوس گندم به سبب فراواني توليد و قيمت مناسب و دارابودن ميزان نسبي پروتئين بالا و ويتامينها و مواد معدني به خصوص فسفر، در تغذيه دام ، طيور و آبزيان مورد استفاده قرار مي گيرد. مصرف سبوس گندم در جيره غذائي دامهاي نشخواركننده به علت ملين بودن و در مورد طيور به سبب محدود بودن قابليت جذب مواد فيبري موجود در آن نبايد از ميزان معيني در خوراك متراكم آنها تجاوز نمايد.
- 1هدف و دامنه كاربرد
هدف از تدوين اين استاندارد تعيين ويژگيهاي فيزيكي - شيميائي - اصول بسته بندي و نشانه گذاري - نمونه برداري و روشهاي آزمون سبوس گندم براي تغذيه دام و طيور آبزيان مي باشد.
- 2تعاريف و اصطلاحات
-1-2سبوس گندم مخلوطي از لايه هاي مختلف پوسته و قسمتهاي جوانه و لايه آلورن 1 در دانه گندم كه در اثر عمليات آسياباني به عنوان سبوس جدا مي شود و كميت و كيفيت آن بستگي به نوع گندم مصرفي و فرآيند كلي كارخانه آردسازي دارد. (به ويژه از نظر ميزان آرد چسبيده به سبوس ).
-2-2مواد خارجي : به هر گونه موادي غير از سبوس گندم از قبيل باقيمانده حشرات ، كنه هاي مرده اندامها، تنيده ها، فضولات آنها، فضله موش و پرندگان و تيرخاك و خاشاك اطلاق مي شود.
- 3ويژگيها
-1-3ويژگيهاي فيزيكي
-1-1-3رنگ : رنگ سبوس گندم به رنگ گندمي كه از آن تهيه شده بستگي دارد و از رنگ كرم تا قهوه اي روشن متفاوت است .
-2-1-3بو: سبوس گندم داراي بوي طبيعي مخصوص بخود است .
-3-1-3اندازه : ريزي و درشتي ذرات سبوس گندم بستگي به نوع گندم و شيوه توليد آرد در كارخانه دارد ولي به هر حال سبوس گندم نبايد بيش از 30درصد وزني حاوي ذرات نرم باشد.
-2-3ويژگيهاي شيميائي :
-1-2-3ويژگيهاي شيميائي سبوس گندم بايد برابر جدول زير (جدول شماره 1) باشد.
- 4ناپذيرفتني ها
-1-4وجود ميكروارگانيسم ها بيش از حد مجاز برابر استاندارد ملي شماره 3207ايران (بنام ويژگيهاي بهداشتي و ميكروبيولوژي مواد اوليه تهيه خوراك طيور و دام آماده ).
-2-4وجود هر نوع بوي غيرطبيعي و ترشيدگي
-3-4وجود هرگونه مواد خارجي (به استثناي پوسته (سبوس ) جو و يا ساير غلات حداكثر به ميزان 2 درصد).
-4-4وجود آفات انباري به هر ميزان
-5-4وجود سموم آفت كش - ميزان باقيمانده سموم در سبوس گندم نبايد از حد مجاز استانداردهاي مربوطه بيشتر باشد. (طبق موازين سازمان دفع آفات نباتي ).
- 5نمونه برداري
نمونه برداري سبوس گندم طبق استاندارد ملي ايران به شماره 331(آخرين تجديدنظر) (روش نمونه برداري كنجاله دانه هاي روغني ).
- 6روشهاي آزمون
-1-6تعيين مقدار رطوبت مطابق استاندارد شماره 321ايران .
-2-6تعيين مقدار پروتئين مطابق استاندارد شماره 457ايران .
-3-6تعيين مقدار چربي مطابق استاندارد شماره 415ايران .
-4-6تعيين مقدار فسفر مطابق استاندارد شماره 513ايران .
-5-6تعيين مقدار كلسيم مطابق استاندارد شماره 571ايران .
-6-6تعيين مقدار خاكستر مطابق استاندارد شماره 332ايران .
-7-6تعيين مقدار خاكستر غير محلول در اسيدكلريدريك مطابق استاندارد شماره 414ايران .
-8-6تعيين مقدار فيبر مطابق استاندارد شماره 520ايران .
-9-6روش تعيين ميزان درصد پوسته جو و مواد خارجي در سبوس گندم به شرح زير مي باشد: يك گرم از نمونه برداشت شده (طبق استاندارد) را روي شيشه ساعتي بريزيد و پوسته هاي جو و ساير مواد خارجي را به وسيله دست يا پنس جدا كنيد. سپس با توزين پوسته جو و ساير مواد خارجي درصد وزني هر يك از آنها را به طور جداگانه در محموله محاسبه نمائيد.
-10-6روش تشخيص و اندازه گيري مواد خارجي : براي اين منظور مقدار معيني از نمونه برداشت شده (طبق استاندارد) را داخل لوله آزمايش ريخته و بر روي آن مقداري كلروفرم و يا تتراكلروكربن بريزيد سپس آن را كاملا تكان دهيد. پس از مدتي كه مواد خارجي و ناخالصي ها در آن حل شده و ته نشين مي گردد با جدا كردن مواد ته نشين شده و توزين آنها درصد آن را محاسبه و تعيين كنيد.
- 7بسته بندي و نشانه گذاري
-1-7سبوس گندم بايد در كيسه هاي بهداشتي و سالم از جنس الياف مصنوعي و به وزن هاي همسان پر شده و سركيسه ها به طور مطمئن دوخته شود.
-2-7نشانه گذاري : روي هر بسته بايد آگاهي هاي زير نوشته شود و يا برحسب گردد.
-1-2-7نوع محصول .
-2-2-7نام و نشاني كارخانه توليد.
-3-2-7تاريخ توليد.
-4-2-7ذكر شرايط نگهداري .
-5-2-7وزن خالص بر حسب كيلوگرم .
1-Aleuron
ISLAMIC REPUBLIC OF IRAN
Institute of Standards and Industrial Research of Iran
ISIRI NUMBER
