بخشی از مقاله
روش اندازهگيري آهن در خوراك دام و طيور
موسسه استاندارد و تحقيقات صنعتي ايران
موسسه استاندارد و تحقيقات صنعتي ايران تنها سازماني است در ايران كه بر طبق قانون ميتواند استاندارد رسمي فرآوردهها را تعيين و تدوين و اجراي آنها را با كسب موافقت شورايعالي استاندارد اجباري اعلام نمايد. وظايف و هدفهاي موسسه عبارتست از:
(تعيين، تدوين و نشر استانداردهاي ملي – انجام تحقيقات بمنظور تدوين استاندارد بالا بردن كيفيت كالاهاي داخلي، كمك به بهبود روشهاي توليد و افزايش كارائي صنايع در جهت خودكفائي كشور - ترويج استانداردهاي ملي – نظارت بر اجراي استانداردهاي اجباري – كنترل كيفي كالاهاي صادر
اتي مشمول استاندارد اجباري و جلوگيري از صدور كالاهاي نامرغوب بمنظور فراهم نمودن امكانات رقابت با كالاهاي مشابه خارجي و حفظ بازارهاي بين المللي كنترل كيفي كالاهاي وارداتي مشمول استاندارد اجباري بمنظور حمايت از مصرف كنندگان و توليدكنندگان داخلي و جلوگيري از ورود كالاهاي نامرغوب خارجي راهنمائي علمي و فني توليدكنندگان، توزيع كنندگان و مصرف كنندگان – مطالعه و تحقيق درباره روشهاي توليد، نگهداري، بسته بندي و ترابري كالاهاي مختلف – ترويج سيستم متريك و كاليبراسيون وسايل سنجش – آزمايش و تطبيق نمونه كالاها با استانداردهاي مربوط، اعلام مشخصات و اظهارنظر مقايسه اي و صدور گواهينامه هاي لازم).
موسسه استاندارد از اعضاء سازمان بين المللي استاندارد ميباشد و لذا در اجراي وظايف خود هم از آخرين پيشرفتهاي علمي و فني و صنعتي جهان استفاده مينمايد و هم شرايط كلي و نيازمنديهاي خاص كشور را مورد توجه قرار ميدهد.
اجراي استانداردهاي ملي ايران بنفع تمام مردم و اقتصاد كشور است و باعث افزايش صادرات و فروش داخلي و تأمين ايمني و بهداشت مصرف كنندگان و صرفه جوئي در وقت و هزينهها و در نتيجه موجب افزايش درآمد ملي و رفاه عمومي و كاهش قيمتها ميشود.
تهيه كننده
كميسيون استاندارد روش اندازهگيري آهن در خوراك دام و طيور
رئيس
جامعي - پرويز دكتر در علوم كشاورزي دانشيار دانشكده كشاورزي - دانشگاه تهران
اعضاء
حربي - كتايون ليسانس زيستشناسي كارشناس آزمايشگاه مواد غذائي موسسه استاندارد و تحقيقات صنعتي ايران
فرحي - فرج ا ... دكتر داروساز استاد دانشكده داروسازي - دانشگاه تهران
دبير
صيانتي - احمد مهندس كشاورزي كارشناس مسئول موسسه استاندارد و تحقيقات صنعتي ايران
فهرست مطالب
روش اندازهگيري آهن در خوراك دام و طيور
هدف
دامنه كاربرد
روش اندازهگيري آهن در خوراك دام و طيور
بسمه تعالي
پيشگفتار
استاندارد روش اندازهگيري آهن در خوراك دام و طيور كه بوسيله كميسيون فني خوراك دام و طيور تهيه و تدوين شده و در پنجاهمين كميته ملي استاندارد كشاورزي و غذائي مورخ 64/12/3 مورد تائيد قرار گرفته اينك به استناد ماده يك قانون مواد الحاقي به قانون تاسيس موسسه استاندارد و تحقيقات صنعتي ايران مصوب آذرماه 1349 بعنوان استاندارد رسمي ايران منتشر ميگردد .
براي حفظ همگامي و همآهنگي با پيشرفتهاي ملي و جهاني در زمينه صنايع و علوم استانداردهاي ايران در مواقع لزوم مورد تجديدنظر قرار خواهند گرفت و هر گونه پيشنهادي كه براي اصلاح يا تكميل اين استانداردها برسد در هنگام تجديدنظر در كميسيون فني مربوط مورد توجه واقع خواهد شد .
بنابراين براي مراجعه به استانداردهاي ايران بايد همواره از آخرين چاپ و تجديدنظر آنها استفاده نمود .
در تهيه و تدوين اين استاندارد سعي شده است كه ضمن توجه به شرايط موجود و نيازهاي جامعه حتيالمقدور بين اين استاندارد و استاندارد كشورهاي صنعتي و پيشرفته هماهنگي ايجاد شود .
لذا با بررسي امكانات و مهارتهاي موجود و اجراي آزمايشهاي لازم اين استاندارد با استفاده از منابع زير تهيه گرديده است :
IS: 1664 – 1967
Specification for mineral mixtures for supplementing cattle Feeds
روش اندازهگيري آهن در خوراك دام و طيور
1 ـ هدف
هدف از تدوين اين استاندارد ارائه روش تعيين مقدار آهن در خوراك دام و طيور ميباشد .
2 ـ دامنه كاربرد
روش ارائه شده در اين استاندارد براي تعيين آهن در خوراك دام و طيور كاربرد دارد .
3 ـ روش اندازهگيري آهن در خوراك دام و طيور
3 ـ 1 ـ وسائل :
3 ـ 1 ـ 1 ـ لوله شيشهاي مقاوم به حرارت به گنجايش 50 ميلي ليتر با خط نشانه در 30 ميلي ليتري
3 ـ 1 ـ 2 ـ سانتريفوژ مناسب براي صاف كردن لايه ايزوآميل الكل يا الكل ايزوآمپليك
3 ـ 1 ـ 3 ـ كلريمتر فتوالكتريك كه قادر باندازهگيري ضريب شكست نور در 495 ميلي ميكرون باشد .
3 ـ 2 ـ معرفها :
3 ـ 2 ـ 1 ـ آب مقطر دوبار تقطير شده
3 ـ 2 ـ 2 ـ اسيد سولفوريك غليظ با وزن مخصوص 1/84
3 ـ 2 ـ 3 ـ محلول 60 درصد وزن به وزن اسيد پركلريك
3 ـ 2 ـ 4 ـ اسيد نيتريك غليظ 60 درصد وزن به وزن
3 ـ 2 ـ 5 ـ محلول 25 درصد وزن به وزن هيدرواكسيد آمونيم
3 ـ 2 ـ 6 ـ اسيد هيدروكلريك غليظ 35 درصد وزن به وزن
3 ـ 2 ـ 7 ـ محلول درصد وزن به وزن پراكسيد هيدروژن - اين محلول بايد در بطريهاي قهوهاي و در يخچال نگهداري شود .
3 ـ 2 ـ 8 ـ ايزوآميل الكل با نقطه جوش 129 تا 132 درجه سانتي گراد حرارت
3 ـ 2 ـ 9 ـ محلول تيوسيانات پتاسيم : (50 گرم تيوسيانات پتاسيم KSCN) را در 100 ميلي ليتر آب حل كنيد .)
3 ـ 2 ـ 10 ـ محلول استاندارد آهن : 0/7022 گرم سولفات آمونيم آهن
[Feso4 ( NH4) 2So4 , 6H2O] را در 100 ميلي ليتر آب حل كنيد . 5 ميلي ليتر اسيد سولفوريك غليظ افزوده و بارامي گرم كنيد و قطره قطره محلول پرمنگنات پتاسيم تقريبا نرمال اضافه كنيد تا محلول صورتي رنگ ظاهر شود و حجم آنرا در بالن مدرج به يك ليتر برسانيد از اين محلول 10 ميلي ليتر را داخل بالن مدرج يك ليتري بريزيد 10 ميلي ليتر آب اكسيژنه اضافه كرده و آنرا با آب به حجم برسانيد اين محلول حاوي يك ميكروگرم آهن در ميلي ليتر ميباشد .
3 ـ 3 ـ روش كار :
3 ـ 3 ـ 1 ـ آماده كردن محلول مورد آزمون : بدقت حدود 2 گرم از ماده مورد آزمون را وزن كرده در يك ارلن ماير 200 ميلي ليتري بريزيد 2 ميلي ليتر اسيد سولفوريك غليظ 3 ميلي ليتر اسيد پركلريك 59 ميلي ليتر اسيد نيتريك غليظ بان اضافه كنيد و عمل هضم را انجام دهيد تا محلول شفاف گردد و دود سفيد اسيد سولفوريك ايجاد شود سپس با 10 ميلي ليتر آب محلول را رقيق كرده و در يك ارلن مدرج حجم آنرا با آب به 200 ميلي ليتر برسانيد اين محلول براي تعيين مقدار مس و كبالت هم بكار ميرود .
3 ـ 3 ـ 2 ـ مقدار مناسبي از محلول مورد آزمون را كه حاوي حدود 10 ميكروگرم آهن است به يك لوله شيشهاي مقاوم به حرارت منتقل كرده و بان آنقدر محلول هيدروكسيد آمونيوم اضافه كنيد تا محلول در حضور فنل فنالئين قليائي شود سپس يك ميلي ليتر اسيد هيدروكلريك غليظ و يك ميلي ليتر آب اكسيژنه اضافه كرده و حجم را در لوله توسط آب مقطر به 30 ميلي ليتر برسانيد 100 يلي ليتر ايزوآميل الكل را كه بدقت اندازهگيري شده و 3 ميلي ليتر محلول تيوسيانات پتاسيم افزوده و در لوله را بگذاريد و بمدت 20 دقيقه تكان بدهيد سپس به مقدار كافي از لايه ايزوآميل الكل به منظور رنگ سنجي به لوله مخصوص سانتريفوژ منتقل و مدت 5 دقيقه در حدود 3000 دور در دقيقه سانتريفوژ كنيد .
مقدار جذب نور محلول را بوسيله يك كلريمتر فتوالكتريك مناسب در طول موج 495 ميلي ميكرون ( با تنظيم دستگاه بوسيله شاهد سفيد ( خالي و قرار دادن جذب ان بر روي صفر ) اندازهگيري كنيد براي تهيه نمونه سفيد عينا تمام مقادير اسيد و معرفهاي بالا را برداشته آزمايش را موازي با آزمايش اصلي انجام دهيد فقط اين محلول شاهد حاوي نمونه آزمايشي نيست .
3 ـ 3 ـ 3 ـ يك سري محلول استاندارد محلول آهن (3-2-1) به همان روش محلول نمونه مورد آزمون تهيه كنيد و از طريق جذب نور در محلولهاي استاندارد يك منحني استاندارد رسم كنيد بطوريكه مقادير جذب نور در مقابل غلظت رسم گردد .
از طريق اين منحني وزن آهن موجود در محلول مورد آزمون را بدست آورده و مقدار آهن موجود در 100 گرم ماده مورد آزمون بدون رطوبت محاسبه كنيد .
ISLAMIC REPUBLIC OF IRAN
Institute of Standards and Industrial Research of Iran
ISIRI NUMBER
2597
