دانلود مقاله در مورد اهمیت گوش دادن

بخشی از مقاله

گوش دادن مهارتي است اساسي كه ما هر روز از آن استفاده مي كنيم . موفقيت تحصيلي ، شغلي وخوشحالي  هاي شما ، اغلب به مهارت شما در خوب گوش دادن وابسته مي باشد .
شما به عنوان يك شخص تحصيل كرده بايد تلاش كنيد شنوده خوبي باشيد . بنابراين بايد براي آگاهي از فرايند گوش دادن موثر به اين نكات توجه كنيد  براي اينكه شنوده خوبي باشيد چه بايد كنيد چگونه روش گوش دادن خود را ارزيابي كنيد، چگونه در جهت اصلاح نقاط ضعف خود هم زمان با حفظ و تقويت نقاط قوت خود عمل كنيد .

فرايند گوش دادن
بسياري گمان مي كنند كه شنيدن و گوش دادن هر دو مانند هم هستند . در حالي كه اين گونه نيست . شنيدن عملي زيستي است كه شامل دريافت يك پيام از طريق كانال هاي حسي است . شنيدن تنهابخشي از فرايند گوش دادن است و گوش دادن فرايندي است شامل دريافت ، درك ، توجه ، معنا گذاري و پاسخگويي توسط شنوده به پيام ارائه شده .

دريافت
اولين قدم در فرايند گوش دادن ، دريافت يك محرك يا پيام است كه شامل پيام شنوايي و پيام بينايي مي شود . فرايند گوش دادن مجموعه اي پيچيده از تاتثير و تاثرات  فيزيكي بين گوش و مغز است . بنابراين ، مراقب دقيق از گوش ها ضروري است زيرا هر چه قابليت جذب صدا توسط گوش و حس شنوايي بالاتر باشد توانايي گوش دادن نيز بالاتر خواهد بود .

توجه
بعد از دريافت محرك ها ( كلمه و يا نماد بصري ) نوبت به مرحله توجه در سيستم پردازش انسان مي رسد .
نقش توجه : توجه كردن در هنگام گوش دادن نمايانگر تمركز فرد بر روي محركي است كه از ميان ساير محرك هاي دريافت شده انتخاب گرديده است . در اين مرحله فرد ديگر محرك ها را كنار مي گذار تا بتواند برروي يك كلمه يا يك نماد بصري خاص تمركز نمايد . به طور طبيعي توجه شما بين سه موضوع تقسيم مي شود : آنچه كه سعي مي كنيد به آن گوش دهيد آنچه كه در محيط اطراف شما در جريان است و آنچه كه در ذهن شما مي گذرد .

نقش تمركز : بي شك يكي از مشكل ترين نقش هايي كه ما بايد ( به عنوان يك شنونده ) اجراكنيم تمركز است انگيزش نقش مهمي در تقويت اين مهارت دارد)
دو عامل ديگري كه بر تمركز به هنگام گوش دادن تاثير مي گذارد عبارتند از : ميزان علاقه و سطح دشواري پيام . برخي پيام ها ممكن است خستهكننده باشند امااگر شما بايد اطلاعاتي را جمع آوري كنيد . تمركز دقيق ضروري است .
نقش تعبير : تعبير ( تكرار يا خلاصه كردن آنچه كه مي شنويد ) به شما امكان مي دهد آنچه راكه بيان شده است مجدداً بيان نماييد . و همچنين معلوم كنيد كه آيا موضوع را درك كرده ايد . اگر نتوانيد آنچه را كه مي گويند تكرار كنيد يا خلاصه اي كتبي از آن تهيه كنيد به اين معناست كه پيام را درك نكرده و يا به خوبي دك نكرده ايد .

درك
بعد از دريافت پيام و توجه به آن شنونده تلاش مي كند آن را درك كند. درك فرايندي پوياست . در خلال عمل ادراك فرد پيام دريافت شده را مورد توجه قرار داده سعي مي كند آن را از نظر محتوا ارزيابي كند .

معنا گذاري
پس از اينكه به موضوع ارائه شده توجه شد مرحله بعدي در فرايند گوش دادن، طبقه بندي پيام براي معنا دادن به محركهاي  كلامي و غير كلامي آن است .
نقش معنا گذاري : معنا گذاري ( فرايند طبقه بندي محرك ها ) همزمان با نياز ما به سيستم زباني خويش تكامل مي يابد . ما براي تفسيرپيام هايي كه دريافت مي كنيم يك سري عمليات ذهني انجام مي دهيم مثلاً سيستم طبقه بندي ذهن ما براي كلمه « پنير » عوالي چون  غذا ، محصول لبني ، مزه و تغذيه را مورد توجه قرار مي دهد . همه اين عوامل به ما كمك مي كند تا اين كلمات را با آنچه مدنظر فرستنده پيام است مرتبط كنيم .

نقش ارزيابي :
يكي از بزرگترين موانع گوش دادن موثر ، آن است كه دوست داريم محرك هايي را كه دريافت مي كنيم مورد ارزيابي قرار دهيم . در حقيقت اين كار عمده ترين مانع در برابر ارتباطات است و بايد بر آن غلبه كنيم اگر چه معنا دادن به محرك ها نيازمند يك ارزيابي سريع است ، اما شنونده بايد تلاش كند از قضاوت هاي عجولانه مبتني بر عوامل سطحي و ظاهري پرهيز كند .

پاسخ
بعد از دادن معنا به يك پيام ، فرايند پردازش اطلاعات را با دادن يك پاسخ دروني يا بيروني ( واكنش عقلاني يا احساسي ) به پيام ادامه مي دهيم زيرا ظاهراً هر محركي را كه دريافت مي كنيم در جايي از مغز ما وارد مي شود .

نمقش تكنيك هاي حافظه
بسياري از مردم معتقدند كه يادآوري اسامي كاري دشوار است . در بعضي موارد ، دليل اينكه نمي توانيد نامي را به ياد آوريد شايد آن باشد كه هنگام ذكر آن اسم به آن توجه نكرده يا پس از شنيدن آن نام ، بلافاصله آن را تكرار نكرده ايدتا در ذهن و حافظه شما نقش ببندد . « 30 تا 40 درصد مردم         نمي توانند اسامي را به ياد آورند زيرا آنها اسم را در اولين مرتبه نمي شنوند بيشتر مادر موقعيت هاي اجتماعي آن قدر در خود فرو مي رويم كه           نمي توانيم واقعاً و به دقت به ديگران توجه كنيم . »

نقش پرسشها :
يك روش پاسخگويي كه به شنونده كمك مي كند تااطلاعات را در حافظه دائمي خود ذخيره كند و در همان زمان بازخوري مناسب به فرستنده پيام بدهد پرسيدن چند پرسش است .در واقع بااين روش شنونده همان تفسير و تعبيري رااز پيام مي نمايد كه منظور گوينده است .

نقش بازخور
شنونده خوب از نقش واهميت نشانه هاي بازخور ، نيك آگاه است و بر اهميت اطمينان خاطر دادن به گوينده در خصوص اينكه پيام او را دريافت كرده واقفاست . سوال پرسيدن سر تكان دادن ، خنديدن يا اخم كردن ، بيان صداهايي چون اوه اوه ، همه اشكالي از ارائه بازخور توسط شنونده هستند باز خور مي تواند كلاكي يا غير كلامي باشد و اين پاسخها بايد در جهت افزايش و يا تقويت بيشتر ارتباط عمل كنند .
چند عامل موثر و كليدي مي توانند فرايند گوش دادن را تسهيل كرده و يا مانع آن شوند .
نقش گوينده كلام : اعتبار گوينده ( يعني نظر شنونده در مورد شايستگي ومهارت هاي گو.ينده ) مي تواند موجب گردد كه شنونده پيامي را بپذيرد يا رد كند .
نقش پيام: ديگر عامل موثر خود پيام است . اگر نحوه ارائه پيام مناسب نباشد ممكن است شنونده نتواند به خوبي به پيام توجه كرده و روي آن تمركز نمايد. لحن و شيوه ارسال پيام مي تواند بر توانايي هاي شنونده تاثير بگذارد .

نقش كانالارتباطي : كانال ارتباطي نيز مي توان بر توانايي شنودنده در فرايند گوش دادن تاثير بگذارد . برخي از مردم بيشتر از حس شنوايي خود استفاده مسي كنند و برخي نيز از حس بينايي . مثلاً يك سخنران كه در حين سخنراني از چند وسيله و ابزار كمك آموزشي نيز استفاده مي كند مي تواند به شنوندگان در درك موضوع كمك كند .

نقش متغيرهاي دروني و بيروني
اختلال ( از هر نوع كه باشد ) در كانال ارتباطي مي تواند ميزان تاثير گذاري پيام رابر شنونده كاهش دهد قطع تلفن حتي براي چند ثانيه يا به هم خوردن تصوير تلويزيون ، مانع دريافت موثر پيام هاي ارسالي مي شود .

نقش حافظه و زمان
در سراسر فرايند گوش دادن حافظه نقشي مهم ايفا مي كند . شنونده بايد تمايل داشته باشد كه پيام دريافت شده رادر حافظه كوتاه مدت خود ( خاطره خود ) براي مدت زمان كافي نگهدارد تا بتواند آنرا درك كند،به آن توجه كنيد و به آن معنا دهد .

گوش دادن براي درك كامل
هدف از اين نوع گوش دادن شناخت و حفظ و نگهداري اطلاعات موجود در يك پيام است . براي درك كامل يك پيام شنونده بايد ابتدا پيام را انتخاب كند تا بتواند اجزاي ديداري و شنيداري آن را مشخص كند اما گوش دادن براي درك كامل و فراگير فراتر از انتخاب يك پيام است .

گوش دادن براي درمان
گوش دادن براي درمان براي روان شناسان ، مددكاران ، گفتاردرمان ها و مشاوران حتئز اهميت است در اين نوع گوش دادن ، شنونده بايد بداند كه چه موقع سوال كند ، چه موقع بحث راداغ كند و چه موقع ( در صورت لزوم و فايده ) نصيحت كند .

گوش دادن منتقدانه
گوش دادن منتقدان بر ادراك شنونده كه چگونه پيام را درك و آن را ارزيابي مي كند ، متمركز است يك شنونده منتقد نكات مثبت و منفي يك پيام را ارزيابي مي كند و بعد تصميم مي گيرد كه آنها را بپذيرد يا رد كند . شناخت راه هاي تشويق و همچنين آشنايي با فرايند منطق و استدلال شنونده منتقد را قادر مي سازد كه در مورد ويژگي هاي مثبت پيام هاي پيام هايي كه دريافت مي كند قضاوت كند در زمان قضاوت بايد به موارد زير توجه كند :
1-    شخصيت گوينده
2-    داده ها و بحث هاي گوينده
3-    جاذبه هاي انگيزشي گوينده
4-    تصورات گوينده
5-    آنچه گفته نشده است .

گوش دادن به قصد لذت بردن
گوش دادن براي لذت بردن وقتي روي مي دهد كه شخص ازشنيدن يك پيام لذت مي برد (مثللاً هنگامي كه به حرف هاي خنده دار ، كمدين ها و ... ) گوي مسي دهد لذت مبردن موضوعي كاملاً فردي است .

در ادامه چند روي براي كمك به شنوندگان در افزايش مهارت هاي گوش دادن پيشنهاد مي شود :
1-    بپذيرند كه هم فرستنده و هم دريافت كننده در برقراري ارتباط موثر هر دو به يك اندازه سهم دارند . اگر پيامي مي دهيد واژه هاي خود را تعريف كنيد . پيام خود را به وضوح بيان كنيد و براي دريافت كننده پيام جهت پاسخگويي مناسب فرصت لازم را فراهم كنيد .
2-    سريع قضاوت نكنيد . يكي از بزرگترين موانعي كه فراروي ارتباطات انساني قرار دارد ميل به قضاوت هاي سريع و فوري است .
3-    صبور باشيد . از قطع كردن كلام گوينده و بي توجهي به حرف هاي او خودداري كنيد .
4-    از خود محوري بپرهيزيد .  خود محوري يعني تحميل نظرات خود به ديگران از طريق صحبت كردن فقط در موردي كه مد نظر شماست و توجه نكردن به نظرات ديگران .
5-    احساسات و عواطف خود را كنترل كنيد . كلمات و حرف هاي تحريك كننده آنهايي هستند كه احساساتي قوي را ( چه مثبت و چه منفي ) درون ما شعله ور مي سازند .
6-    طرز نشستن و ايستادن بر فرايند گوش دادن اثر مي گذارد . وقتي كه يك سخنراني مهيج گوش مي دهيد چگونه مي نشينيد ؟ معمولاً كمي به جلو خم شده پاهايتان را به كف اتاق فشار دهيد و مستقيم به سخنران مي نگريد از سوي ديگر اگر شما به پايين خم مي شويد و بيرون از پنجره را نگاه مي كنيد نمي توانيد فعالانه در فرايند ارتباطي كه در حال انجام كار است مشاركت كنيد .
7-    عواملي كه حواس را پرت مي كند كنترل كنيد . انواع اختلال اطراف ما را فرا گرفته است . چنين عواملي مانند صداي ماشين آلات گفتگوي مردم و نواختن موسيقي مي تواند در امر گوش دادن موثر اختلال ايجاد كند .
8-    به نشانه هاي گوينده پيام كاملاً توجه كنيد . يك گوينده خوب نشانه هاي كلامي و غير كلامي را در اختيار شنونده قرار مي دهد . شما بايد سه مورد مهم را شناسايي كنيد اين سه مورد عبارتند از : انتقال دهنده ها ( كلماتي كه عقيده يا موضوع را تغيير مي دهند مثل : بنابراين ، سر انجام و ... ) گزاره هاي پيشاهنگ ( جملات و عباراتي كه يك مجموعه ) از نكات را معرفي مي كند .