بخشی از مقاله
سفید پوستان افریقای جنوبی
تاریخ سفید پوستان آفریقای جنوبی با سال 1652 زمانی که شرکت هلندی هند شرقی تاسیساتی را در کیپ بوجود آورد برمی گردد هلندیهایی که آن زمان به آفریقای جنوبی آمدند یا آورده شدند و در آن کشور سکنی گزیدند به «افریکندها» مشهورند علاوه بر هلندیها در سال 1820 شمار زیادی از انگلیسی ها نیز به این کشور آمدند این افراد به زبان انگلیسی صحبت می کردند رویهمرفته در حدود 60 درصد سفید پوستان با زبان افریکانس تکلم می نمایند همچنین شمار بسیاری یهودیان که اغلب به زبان انگلیسی صحبت می کنند نیز در این کشور ساکن هستند.
دو رگه ها
مردمان اولیه منطقه کیپ با افرادی که از غرب آفریقا، ماداگاسکار، هند، اندونزی و مالاکا به آفریقای جنوبی آمدند ازدواج نموده اند و صاحب فرزندانی شدند خواخوانها و سایر سیاهپوستان نیز با اروپائیان اولیه ازدواج کردند ماحصل همه این ازدواج ها جمعیت دورگه فعلی آفریقای جنوبی است این افراد به دو گروه تقسیم می شوند که عبارت اند از: گریگاس و مالایی های کیپ. دورگه هایی که در نتیجه ازدواج با اروپائیان بوده اغلب مسیحی می باشند و سایرین دارای مذاهب دیگری می باشند بیشتر دو رگه ها به زبان افریکانس حرف می زنند و بیش از 80 درصد آنها در ایالات کیپ ساکن هستند.
آسیائیها
اغلب آسیائیهای آفریقای جنوبی هندی هستند اولین جامعه آسیائیها در آفریقای جنوبی برای نخستین بار با ورود شمار زیادی از هندیان که به منظور کار در مزارع نیشکر ناتال وارد این کشور شدند بوجود آمد بعد از آن شمار بسیاری مسلمانان گوژراراتی زبان به آنها پیوستند در حال حاضر بیش از 80 درصد هندیها در ناتال زندگی می کنند بیشتر این افراد به زبان انگلیسی حرف می زنند و برخی از آنها به زبان افریکانس صحبت می کنند زبان مادری آنها نیز تامیل، تلوگ، هندی، گوژاراتی و اردو می باشد بین سالهای 6-1904 بیش از 63 هزار کارگر چینی برای کار در معادن کلهای ویت واتزرراند به آفریقای جنوبی آورده شدند اکثر این فراد در سال 1907 به کشورشان مراجعت نمودند و فقط در حدود 13 هزار نفرشان در آنجا ماندند چینی ها نیز به زبان انگلیسی، افریکانس و گاه به زبان مادریشان (در منزل) حرف می زنند.
(چمنکار احمد/ 1373/10-15)
ادیان و مذاهب
در آفریقای جنوبی تقریباً تمامی ادیان شناخته شده پیروانین دارند در حدود هفتاد درصد از مردم آفریقای جنوبی مسیحی هستند مابقی که شمال سیاهان، دو رگه ها و آسیائیها می باشند پیرو ادیان دیگر می باشند که عبارتند از:
الف) مسیحیت:
هفتاد درصد جمعیت چهل میلیونی آفریقای جنوبی مسیحی هستند جنبش کلیسای مستقل سیاهان بزرگترین گروه مذهبی این کشور است که از هر سه نفر سیاهپوست مسیحی یک نفر عضو این جنبش می باشد 400 کلیسای مستقل در کشور وجود دارد که 7 میلیون نفر مسیحی در آنجا به عبادت می پردازند این کلیساها بیشتر در ایالت کوازولو- ناتال واقع شده اند از کلیساهای هلندی دااری چهارمیلیون عضو هستند این کلیساها در مرزهای آفریقای جنوبی قرار دارند و دارای مقام دوم در این کشور می باشند کلیسای کاتولیک با حدود 3 میلیون نفر عضو دارای رتبه سوم در میان مسیحیان می باشد.
ب) اسلام:
کمتر از یک میلیون مسلمان در آفریقای جنوبی وجود دارد که از نژاد مالایی (که توسط مهاجران هلندی از مستعمرات هلند در مالزی و اندونزی به این کشور انتقال داده شده اند). نژاد هندی (که توسط انگلیسی ها برای کار در مزارع نیشکر به آنجا آورده اند) و نژاد سیاه (که توسط مسلمانان از دو نژاد دیگر به دین اسلام دعوت شده اند) می باشند این مسلمانان از پرشورترین، آگاهترین وانقلابی ترین مسلمانان آفریقای سیاه بوده و بیشتر با بهره مندی از تحصیلات سطوح عالی و وارد شدن در مشاغل تجاری نقش حساسی را در آفریقای جنوبی بر عهده دارند آنها بیشتر در ایالتهای کیپ و ترانسول زندگی می کنند اغلب مسلمانان آفریقای جنوبی سنی هستند در حدود 300 خانوار شیعه در این کشور وجود دارد تعداد 250 مسجد نیز در این کشور وجود دارد که بزرگترین آن در شهر دوربان واقع شده است.
ج) مذهب هندو:
نام هندو مانند کلمه ی هندی از سانسکریت گرفته شده است این کلمه نام یک رودخانه قدیمی در هند است که بخش وسیعی از این کشور را در برگرفته است مذهب هندو یکی از مذاهب قدیمی است که دارای پیروان زیادی می باشد هندیهای مقیم آفیقای جنوبی اغلب دارای مذهب هندو هستند گفته شده از هر سه نفر هندی دو نفر هندو مذهب اند.
د) یهود:
اولین یهودیان در سال 1841 در کیپ تاون اقامت گزیدند نخستین کنسیه نیز در سال 1963 در آفریقای جنوبی، ساخته شد یهودیان آفریقای جنوبی در مراکز شهری و روستایی ساکن هستند و در انجام مناسک مذهبی خویش آزادند در سال 1988 جمعیت یهودیان آفریقای جنوبی را 127000 نفر تخمین زده اند.
(برایلی جان/1375/27-25)
زامبیا
موقعیت جغرافیایی:
جمهوری زامبیا با وسعت 752620 کیلومتر مربع در جنوب آفریقا واقع است این کشور محصور در خشکی بوده و از جنوب به کشورهای نامبیا، بوتسوانا، زیمباوه و از شمال با زئیر و تانزانیا از شرق به مالاوی و موزامبیک و از غرب به آنگولا محدود است پایتخت این کشور موزاکا نام دارد دیگر شهرهای مهم زامبیا، کتیوه، اندولها، چی پاتا، ولیومیگستون می باشند زامبیا دارای 9 استان به اسامی کوپربت، مرکزی، شرقی، شمالی، شمال غربی، جنوبی، غربی، جنوب غربی و لواپولها می باشد لوزاکا پایتخت کشور که در استان مرکزی واقع است مرکز سیاسی کشور به شمار می رود در حالی که شهرهای کتیوه، اندولها، مکابوه که در استان کوپربلت واقع هستند جزو شهرهای صنعتی محسوب می گردند و معادن مس زامبیا در این شهرها واقع است جمعیت زامبیا بر طبق آخرین آمار در سال 1992 حدود 8/7 میلیون نفر می باشد و به نظر می رسد تا
پایان سال 1993 این رقم به 8 میلیون بالغ شده است حدود 60% از جمعیت زامبیا در روستاهاو 40% در شهرها اقامت دارند جمعیت لوزاکا قریب به هشتصدهزار نفر است و پس از آن شهر اندولها با ششصدهزار نفر در ردیف دوم قرار داد جمعیت استان مرکزی 000/600/1 نفر و جمعیت استان کوپربلت 000/300/1 نفر می باشد پس از این دو استانهای شرقی، لواپولها، شمالی، شمال غربی، جنوبی و غربی به ترتیب بیشترین جمعیت را در خود جای داده اند متوسط رشد سالانه جمعیت 4/3% است و میانگین متوسط عمر پنجاه سال می باشد علی رغم وسعت زیاد و جمعیت کم دولت زامبیا برای کاهش مشکلات اقتصادی برنامه تنظیم خانواده را تشویق می کند عامل عمده مرگ و میر در زامبیا وجود بیماری های مالاریا و ایدز بوده است آمار تصادفات رانندگی به دلیل عدم توانایی عمومی برای خرید خودرو و استفاده از سرویسهای حمل و نقل
عمومی زیاد نمی باشد، مهاجرت نقش مهمی در افزایش جمعیت نداشته است و برنامه های دولت در راستای تشویق اتباع بیگانه جهت مهاجرت به زامبیا و سرمایه گذاری در این کشور تنظیم شده است زامبیا قریب به دویست هزار نفر پناهنده موزامبیکی، انگولایی و زئیری را پذیرا می باشد در زامبیا نژادها و قبایل متعددی سکنی دارند و گفته می شود رقم آنان به 73 قبیله می رسد 6 نژاد اصلی کشور که به زبانهای خاص خود تکلم کرده و آداب ویژه خود را اعمال می کنند به ترتیب کثرت جمعیت عبارت از نیانجا، بمبا، تونگا، لوزی، لوندا و کوندا می باشند از لحاظ تاریخی قبایل افریقا گروههای خویشاوندی بوده اند که زبان آداب و قلمرو خاصی داشته اند در درون گروههای قبیله ای بزرگتر واحدهای خانوادگی کوچکتری بوده ان که طایفه خوانده می شوند.
(در سنگ، الیزابت/1366/16-3)
ادیان و مذاهب
بیش از پنجاه دصد مردم زامبیا پیرو مسیحیت و کلیسای کاتولیک رم می باشند اما در این کشور دین رسمی وجود ندارد و طبق قانون اساسی آزادی مذاهب وجود دارد البته پس از سال 1991 بدنبال حاکمیت دولت جدید به رهبری آقای چیلو با استفاده از حق رئیس جمهور کشور را مسیحی اعلام کرد اما این تصمیم مورد اعتراض حقوقدانان و روشنفکران جامعه قرار گرفت و این اعتراضات تاکنون ادامه دارد اگر چه آمار دقیقی از پیروان ادیان مختلف در زامبیا وجود ندارد ولی گفته می شود حدود 45% از مردم اینهیست و پیرو ادیان بومی و قبیله ای هستند حدود پنجاه درصد مسیحی و بقیه پیرو دیگر ادیان می باشند نفوذ سیاسی و اجتماعی کلیسای کاتولیک در زامبیا زیا داست و بویژه پس از حاکمیت دولت جدید این نفوذ افزایش فراوانی داشته است تعداد مسلمانان یکصد هزار نفر گفته شده است که اکثر قریب باتفاق آنها اهل تسنن می باشند خانواده های شیعه کمتر از یکصد واحد هستند مسلمانان زامبیا اگر چه در گروهها وانجمنهای متعدد متشکل می باشند اما کمتر توانسته اند در امور سیاسی کشور دخیل باشند در انتخاب اخیر مجلس ملی دو نفر از
مسلمانان موفق به راهیابی به مجلس شدند نیمی از مسلمانان زامبیا مهاجر بوده و اکثراً هندی هستند اگر چه لبنانیها وپاکستانیها نیز در میان مسلمانان وجود دارند مسلمانان بومی زامبیا که عمدتاً در استان شرقی زندگی کرده و از مسلمانان کشور مالاوی متاثر هستند رابطه خوبی با مهاجرین مسلمان بویژه آسیائیها ندارند و به دلیل برخورد طبقاتی مسلمانان مهاجر با جامعه فقیر مسلمان بومی تضادهای این دو گروه و به تزاید می باشد اخیراً پس از استقرار نظام چند حزبی حزب اسلامی زامبیا تقاضای فعالیت سیاسی نمود که این امر از طرف دولت پذیرفته نشد این حزب متهم به پیروی از اصول بنیادگران اسلامی گردید اگر چه مسیحیت در زامبیا بسیار فعال می باشد و پاپ در سال 1990 به زامبیا سفر نموده ولی اسلام نیز در سالهای اخیر رشد فراوانی داشته است و این مطلب مورد تائید دولت و جناحهای مسیحی نیز واقع شده است تأسیس سفارت جمهوری اسلامی ایران تحت نام مرکز اسلامی زامبیا در ترویج اسلام در زامبیا نقش موثری داشته است در زامبیا حدود یکصد مسجد بزرگ و کوچک و دهها مدرسه اسلامی وجود دارد در لوزاکا چهار
مسجد فعال موجود است که یکی از این مساجد که در جامعه اسلامی مکی می باشد از سوی عربستان سعودی اداره می شود زیر نظر رابطه العالم اسلامی قرار دارد دو مسجد دیگر از سوی جامعه تبلیغ هندوستان اداره می گردد و یک مسجد نیز توسط مسلمانان سیاهپوست مالاویائی مدیریت می شود اولین مسجد شیعیان زامبیا تحت عنوان مسجد الرضا سال گذشته (1992) با همکاری سفارت جمهوری اسلامی ایران و نمایندگی سازمان تبلیغات اسلامی تاسیس شد که در حال حاضر مورد استفاده اقلیت شیعیان زامبیا می باشد کلیسای کاتولیک زامبیا با انجام فعالیت های عمرانی و رفاهی نقش مهمی در ترویج مسیحیت داشته است این کلیسا تربیت اسقفها و مبلغان سیاهپوست را در صدر برنامه های خود قرار داده و در حال حاضر اکثر کلیساهای زامبیا دارای مبلغان سیاهپوست می باشند کلیسای جهوا یا واچ تاور که از سوی
کلیسهای اسکاتلند و هلند تغذیه می شود نیز در زامبیا بسیار فعال است انی فرقه که مخالف تثلیث هستند و وحدانیت خدا را پذیرفته اند یکی از رقبای کلیسای کاتولیک در زامبیا به شمار می روند روش تبلیغی این فرقه مراجعه به منازل مردم و تبلیغ مسیحیت از طریق گفتگو و مناظره می باشد ادیان بومی آفریقا نیاکان پرستی را در اولویت قرار می دهد و با اعتقاد به لزوم ارتباط با ارواح اجداد و نیاکان مطلب مساعدت و مغرفت از آنان در جوامع قبیله ای مطرح می باشند بسیاری از این قبایل تثلیث در مسیحیت را قبول ندارند و به خدایی تحت نام «مودیمو» که بسیاری از صفات خدای مسلمانان نظیر ازلی و ابدی بودن را دارد اعتقاد دارند در ادیان بومی آفریقا ختنه کردن پسر و گاهاً دختر نیز مرسوم است و اعتقاد به تعدد زوجات نیز وجود دارد ادیان و اعتقادات مذهبی بومی در آفریقا در مقابله با اسلام و مسیحیت ناتوان بوده و رو به زوال می باشند از سوی دیگر در یک مقایسه بین مسیحیت و اسلام می توان گفت که اسلام روند رو به رشدی در آفریقا و در کشور زامبیا داشته است و این روند در آینده نیز رو به تزاید خواهد بود.
(پاک آئین، محسن/1375/27-23)
