بخشی از مقاله

سيستم عامل ويندوز


مقدمه:
رايانه در زندگي امروز به عنوان جزء جدا نشدني از زندگي مطرح شده و علم و آشنايي با آن يكي از مسائل مهم در جامعه امروزي به حساب مي‎آيد. به همين دليل سعي كرده‎ايم با آموزش قسمت كوچكي از اين دنياي بزرگ شما را با يكي از چندين شاخه اين علم آشنا كنيم.
رايانه در جاي جاي زندگي ما رخنه كرده و هر فردي به نوعي با آن سر و كار دارد. به عنوان مثال اين علم در پزشكي، آموزش، سينماو… كاربرد دارد.
علم رايانه به دو بخش عمده تقسيم مي‎شود كه عبارتند از نرم‎افزار و سخت‎افزار كه در اين كتاب مي‎خواهيم با يكي از شاخه‎هاي علم نرم‎افزار آشنا شويم.
خود نرم‎افزار به چندين جزء كوچك‎تر تقسيم مي‎شود كه از جمله


آن مي‎توان به سيستم‎هاي عامل، بازي، آموزشي، كاربردي، گرافيكي، صوتي و تصويري و… اشاره كرد.
از ابتداي ساخت رايانه‎ها، سيستم عامل به عنوان رابط بين كاربر(انسان)و رايانه(ماشين) مطرح بوده‎است. به همين دليل اين بحث به عنوان يك بحث پايه‎اي در تمامي دوره‎ها مد نظر بوده و در اين كتاب به صورت ساده به توضيح اين مبحث خواهيم پرداخت.
در ابتدا مقدمه‎اي كوتاه در مورد سيستم عامل آورده‎ايم.


همان طور كه قبلاً نيز گفته شد تعريف كلي و عمده در مورد سيستم عامل عبارت است از سيستم عامل رابط بين كاربر(انسان) و رايانه(ماشين) است. به عبارت ديگر مي‎توان گفت سيستم عامل به عنوان مترجم عمل مي‎كند و خواسته‎هاي كاربر را به زبان ماشين تبديل مي‎كند و در نتيجه‎ي تجزيه و تحليل اطلاعات توسط رايانه آنها را دوباره به زبان قابل فهم براي كاربر نمايش مي‎دهد.
به صورت ساده مي‎توان گفت سيستم عامل آشنا به دو زبان (انسان و رايانه) است و به همين دليل مي‎تواند مانند يك مترجم عمل كند.
اجازه دهيد در ادامه با مثالي ساده اين مطلب را بيشتر توضيح دهيم. فرض كنيد يك مربي فوتبال از كشور انگلستان براي راهنمايي و هدايت تيم ملي فوتبال ايران به كشور ما آمده باشد.


يكي از مشكلات اين امر آشنا نبودن مربي و بازيكنان به زبان يكديگر است، اگر مترجمي وجود نداشته باشد هر قدر مربي و بازيكنان شايستگي داشته باشند نمي‎توانند شايستگي‎هاي خود را به نمايش بگذارند، پس مي‎توان گفت در اين موضوع نقش مترجم مهمترين عامل موفقيت تيم است.
حالا مثالرا با موضوع مورد نظر خودمان مطابقت مي‎دهيم، فرض كنيد بازيكنان، كاربران رايانه باشند، مترجم سيستم عامل و مربي رايانه باشد مي‎توان نتيجه گرفت در علم رايانه هم سيستم عامل مهمترين و اساسي‎ترين مسئله است.


تاريخچه‎ي سيستم عامل:


1.سيستم عاملMS_DOS
اين سيستم عامل اولين سيستم عاملي بود كه بر روي رايانه‎هاي شخصي ساخت شركتI BM نصب شد، اين سيستم عامل توسط شركت ماكروسافت توليد شد.
داراي نگارش‎هاي مختلفي بود، در نگارش‎هاي اوليه قابليت‎هاي گرافيكي كمي گنجانده شده بود ولي رفته رفته برنامه‎هايي با طرح‎هاي گرافيكي مختلف به بازار آمد و بر روي اين سيستم عامل اجرا شد.
اين سيستم عامل داراي صفحه‎اي سياه رنگ بود. كلماتي خاص به عنوان كلمات رزرو شده وجود داشت و كاربران مي‎بايست با تايپ اين دستورات و كلمات درخواست‎هاي خود را اعلام مي‎كردند.


2.سيستم عامل ويندوز
پس از سال‎ها سختي گروهي از برنامه‎نويسان شركت ماكروسافت به فكر افتادند كه با توليد نوعي سيستم عامل از تكرار تايپ دستورات جلوگيري كنند. اين سيستم عامل تحول عظيمي در صنعت رايانه به وجود آورد. ويندوز داراييك رابط گرافيكي است و ويژگي‎ها و امكانات بسياري را به كاربران عرضه كرده است.


فصل اول
مقدمات ويندوز
در اين فصل مي‎خوانيم:
• علت نام‎گذاري ويندوز
• ورود به ويندوز
• نماي كلي و شكل ظاهري ويندوز
• خروج از ويندوز
• و…


علت نام‎گذاري ويندوز:
اين سيستم عامل براي پنجره‎هاي متعدد نمايش مي‎دهد. به همين خاطر نام سيستم عامل را ويندوز(مجموعه‎اي از پنجره‎ها) نهادند.
ورود به ويندوز:
پس از روشن كردن رايانه (فشردن كليد پاور كيس) اگر سيستم عامل ويندوز بر روي هارد ديسك شما نصب شده باشد پس از چند ثانيه وارد صفحه اصلي ويندوز خواهيد شد.


نماي كلي و شكل ظاهري ويندوز:
همان طور كه در شكل ملاحظه مي‎كنيد صفحه‎ي ابتدايي ويندوز از چهار قسمت عمده تشكيل مي‎شود كه عبارتند از:
1.ميز كار (desktop): سيستم عامل ويندوز قسمت عمده‎ي صفحه نمايش شما را به ميز كار تبديل مي‎كند كه مي‎توانيد آيكون‎ها و پنجره‎ها را در اين قسمت مشاهده نماييد.


2. نوار وظيفه (task bar):در اين قسمت ساعت ويندوز، منوي استارت (شروع) و پنجره‎هاي كوچك شده قرار مي‎گيرد.
3. آيكون‎ها (icons): آيكون‎ها نمادهاي گرافيكي هستند كه هر كدام وظيفه خاصي را انجام مي‎دهند كه در فصول آتي به تفضيل با كاربرد آنها آشنا خواهيم شد.
4.منوي شروع (start menu): بسياري از بخش‎هاي مهم ويندوز در اين قسمت قابل دسترسي هستند و گفته مي‎شود پر كاربردترين منو در ويندوز همين منو مي‎باشد.

خروج از ويندوز:
براي خروج از ويندوز مي‎بايست از منوي شروع گزينه (shut down) را انتخاب كنيد براي اين كار مي‎بايست كليد سمت چپ موس راروي منوي شروع يك بار بفشاريد. به اين عمل كليك مي‎گويند.
در تمامي ويندوزها اعمالي راكه با موس انجام مي‎دهيم به صورت‎هاي زير صورت مي‎پذيرد.
1.كليك (click): فسردن يك بار كليد سمت چپ موس را كليك مي‎گويند.
2.دو بار كليك(double click): فشردن دو بار بي وقفه كليد سمت چپ موس را مي‎گويند.


3.راست كليك(right click): فشردن يك بار كليد سمت راست موس را مي‎گويند.
با انجام اين عمل (فشردن كليد سمت چپ موس بر روي گزينه(shut down) پنجره‎اي مانند گشوده خواهد شد.
توجه داشته باشيد كه در تمامي منوهاي ويندوز هر جا علامت (…) را جلوي يكي از گزينه‎هاي منو مشاهده كرديد به اين معني است كه در صورت كليك كردن بر روي اين گزينه‎ها پنجره‎اي گشوده خواهد شد.


در ويندوزهاي مختلف شكل اين پنجره متفاوت است.
شكل بالا اين پنجره را در ويندوز (me) نمايش مي‌دهد. در هر حال در تمامي ويندوزها در اين پنجره مي‌بايست گزينه (shut down) را مجددا انتخاب نمود. و سپس روي گزينه (ok) كليك كرد.
در ويندوز 98 براي انتخاب هر يك از گزينه‌ها ابتدا بايد بر روي دگمه راديويي آن يك بار كليك كنيد و سپس بر روي گزينه (ok) كليك كنيد.
در ويندوز (xp) نيز مي‌توانيد با كليك بر روي هر يك از گزينه‌ها به طور مستقيم اعمال مورد نظر را انجام دهيد.


فصل دوم
منوي شروع
در اين فصل مي‌خوانيم:
• آشنايي با منوها و زير منوها
• آشنايي با منوي شروع
• آشنايي با منوي program
• آشنايي با منوي Accessories
• و…


منوي شروع (start) پركاربردترين منو در ويندوز مي‎باشد.
در اين فصل قصد داريم با قسمت‎هاي مهم اين منو آشنا شويم. توجه داشته باشيد كه در اين قسمت فقط به توضيح مختصري از هر گزينه مي‎پردازيم و در فصول آتي به تفضيل هر يك را توضيح مي‎دهيم.
ابتدا با برخي از اصطلاحات مهم در مورد منوهاي ويندوز آشنا مي‎شويم.
گزينه: هر منو داراي يك يا چند گزينه است كه كاربر مي‎تواند يكي از آنها را انتخاب نمايد.


زيرمنو: امكان دارد برخي از منوها داراي گزينه‎هايي باشند كه با انتخاب آنها منوي جديدي گشوده شد كه به منوهاي دوم به بعد زير منو گفته مي‎شود.
در ادامه با برخي از مهمترين گزينه‎هاي منوي شروع آشنا خواهيد شد.
گزينه Shut down: با انتخاب اين گزينه پنجره‎اي گشوده خواهد شد كه داراي گزينه‎هاي زير مي‎باشد.
1)Restart: براي اجراي مجدد ويندوز از اين گزينه استفاده مي‎كنيم.


2)hibernate: با انتخاب اين گزينه تمامي پنجره‎هاي فعال و برنامه‎هاي اجرا از قبيل (صوت، تصوير و..) ذخيره شد و پس روشن شدن رايانه و اجراي ويندوز تمامي برنامه‎هايي كه قبل از خاموش كردن رايانه در حال اجرا بودند به كار خود ادامه مي‎دهند. اين قابليت در ويندوز 98 وجود ندارد.
3) Stand by: اگر مي‎خواهيد براي چند دقيقه از پشت رايانه بلند شويد با انتخاب اين گزينه مصرف برق رايانه را تا پايين‎ترين حد ممكن كاهش دهيد. ويندوز به اين وسيله به حالت نيمه خاموش مي‎رود. در ضمن اگر از رايانه بجاي منشي تلفني استفاده مي‎كنيد با انتخاب اين گزينه مي‎توانيد ويندوز را به حالت گوش به زنگ ببريد.


4) restart in ms _dos moe: از اين گزينه براي رفتن به سيستم عامل dos استفاده مي‎كنيم. اين گزينه فقط در ويندوز 98 وجود دارد و علت آن وجود برنامه‎هاي تحت dos در آن برهه از زمان بوده است.
5) Shut down: همان طور كه در مقدمه نيز توضيح داده شده براي خروج از ويندوز از اين گزينه استفاده مي‎كنيم.
نكته: در ويندوز Xp تمامي اين گزينه‎ها در قسمت پايين منوي شروع قابل مشاهده است.
گزينه log off: سيستم عامل ويندوز يك سيستم عامل چند كاربره است و براي ورود و خروج كاربران از سيستم فايل خود از اين گزينه استفاده مي‎كنيم. با انتخاب اين گزينه به علت وجود علامت (…) جلوي گزينه پنجره‎اي گشوده خواهد شد.


در اين پنجره سوالي تحت عنوان آيا مايل به خروج هستيد پرسيده مي‎شود كه با انتخاب گزينه (yes) كاربر فعلي از ويندوز خارج مي‎شود.
در قسمت بعد هر كاربر مي‎تواند با وارد كردن user name و password خود وارد ويندوز شود.
گزينه run: از اين گزينه براي اجراي برنامه‎ها به صورت دستي استفاده مي‎شود. در واقع به وسيله اين قابليت افرادي كه به سيستم عامل dos عادت كرده‎اند مي‎توانند برنامه‎ها را به وسيله‎ي تايپ دستورات اجراء نمايند.
طريقه‎ي ورود به درايو C; بوسيله گزينه‎ي run نشان مي‎دهد.
گزينه help: اگر كمكي آشنا به زبان انگليسي باشيد به وسيله اين گزينه مي‎توانيد تمامي مشكلات خود را در باره ويندوز حل كنيد. كمك كننده ويندوز كامل‎ترين و بهترين راه براي دستيابي به اطلاعات مفيد در باره ويندوز مي‎باشد.
گزينه search: همان طور كه در ملاحظه مي‎كنيد در سمت راست اين گزينه علامت مثلث وجود دارد كه نشان مي‎دهد كه منو داراي زير منو است و اين امر براي تمامي منوهاي ويندوز صادق است.


اگر نشانگر موس را روي اين گزينه ببريد زير منويي مانند قابل مشاهده است كه داراي گزينه‎هاي ذيل مي‎باشد:
1)for files or folder: از اين گزينه براي جستجو فايل‎ها و فولدرها در ويندوز استفاده مي‎كنيم كه در فصل‎هاي آتي به طور مفصل كاربرد و طريقه كار با اين گزينه را براي شما آموزش مي‎دهيم.
2) on the internet: اگر مي‎خواهيد مطلب خاصي را بر روي اينترنت جستجو كنيد به وسيله اين گزينه به راحتي مي‎توانيد اين كار را انجام دهيد. پس از انتخاب اين گزينه شما وارد محيط اينترنت خواهيد شد و امكان جستجو مطالب را داريد.
3) people: براي جستجوي افراد و پيدا كردن آدرس ايميل آنها در سراسر جهان مي‎توانيد از اين گزينه استفاده كنيد.
گزينه setting: از اين گزينه براي تنظيم ويندوز استفاده مي‎شود كه در فصل جداگانه‎اي به تشريح اين تنظيمات مي‎پردازيم:
گزينه doucuments: در اين قسمت شما مي‎توانيد 15 برنامه‎اي را كه اجرا كرده‎ايد مشاهده نماييد. در ضمن مي‎توان به دو پنجره my doucuments وmy pictures دسترسي پيدا كرد.


گزينه programs: مهمترين گزينه‎ي منو شروع گزينه‎ي program مي‎باشد. برخي از برنامه‎ها كه همراه ويندوز نصب مي‎شوند (برنامه‎هاي جانبي) و هر برنامه‎اي كه پس از نصب ويندوز بر روسي سيستم نصب مي‎شوند در اين قسمت جاي مي‎گيرند و به وسيله اين گزينه قابل دسترسي هستند.
در ادامه با برخي از مهمترين زير منوهاي اين گزينه آشنا مي‎شويم.
1)games: ويندوز همراه خود تعدادي بازي را نصب مي‎كند كه در اين قسمت قرار دارند و با كليك روي هر يك از آنها مي‎توان بازي را اجرا كرد. به عنوان مثال يكي از اين بازي‎ها را اجرا مي‎كنيم. براي اين كار ابتدا به منوي شروع سپس به قسمت program و بعد از آن به قسمت‎ game مي‎رويم. از مجموعه بازيغهاي موجود بازي pinball را انتخاب مي‎نماييم.


براي خروج از بازي مي‎‏بايست نشان گر موس را به سمت راست و بالاي پنجره برده و روي علامت (×) كليك كنيد.
2) startup: تمامي برنامه‎هاي اجرايي كه در اين قسمت قرار بگيرند در ابتداي اجراي ويندوز اجرا خواهند شد.
3) Accessories: در اين قسمت چند برنامه كاربردي كه همراه ويندوز روي سيستم نصب شده‎اند قرار گرفته‎اند. در ذيل به چند مورد از مهمترين برنامه‎هاي آن اشاره مي‎كنيم.


Notepad: براي تايپ مطالب كوتاه مي‎توانيد از اين برنامه كه معروف به دفترچه يادداشت ويندوز است استفاده كنيد.
Paint: اگر تمايل داريد در محيط ويندوز نقاشي هم كنيد اين برنامه براي شما بسيار مفيد است.
Calculator: اكثر افراد با ماشين حساب سروكار داشته‎اند و در بسياري از مواقع از اين وسيله مفيد استفاده مي‎كنند ويندوز نيز داراي يك ماشين حساب بسيار قوي است كه به وسيله اين گزينه مي‎توانيد آن را اجرا كنيد. اين ماشين حساب داراي دو نوع معمولي و مهندسي است.


براي آشنايي بيشتر با اين برنامه آن را اجرا كنيد و به مطالب زير دقت كنيد. توجه داشته باشيد كه با اجراي همين برنامه‎هاي ساده كم كم با محيط ويندوز آشنا مي‎شويد. (زياد عجله نكنيد) پس از اجراي برنامه ماشين حساب وارد منوي view شويد و گزينه scientifie را انتخاب كنيد. به اين ترتيب شما صاحب يك ماشين حساب مهندسي كاملاً مجهز هستيد. باز هم براي خروج مي‎توانيد علامت (×) را بفشاريد.
اجازه دهيد راه ديگري را براي خروج از برنامه‎ها را با هم تجربه كنيم.


براي خروج از اين برنامه كليد alt روي كسي برد را پايين نگاه داريد و يك بار كليد f4 را بفشاريد حالا به همين راحتي از برنامه خارج شده‎ايد.
MS-dos Prompt: شايد شما هم از آن دسته از افرادي باشيد كه هنوز هم به dos علاقه‎مندند ويندوز با قراردادن اين برنامه به فكر شما بوده است.
پس از آشنايي با چند برنامه گزينه Accessories مي‎خواهيم با برخي از زيرمنوهاي اين گزينه آشنا شويم.
Communications: براي تنظيم و ورود به شبكه‎هاي مختلف از جلمه اينترنت مي‎توانيد از برنامه‎هاي اين منو استفاده كنيد البته راه‎‏هاي ساده‎تري هم براي اين كار وجود دارد كه در فصول آينده با آنها آشنا مي‎شويم.


Entertainment: با ورود به اين زير منو امكانات مختلف براي پخش فايل‎هاي صوتي و تصويري در اختيار شما قرار مي‎گيرد از جمله:
Sound Recorder: براي ضبط صداي محيط به وسيله ميكروفون مي‎توانيد از اين برنامه استفاده كنيد.
پس از اجراي برنامه روي گزينه record (دايره قرمز رنگ) كليك كنيد تا صداي شما از طريق ميكروفون بر روي رايانه‎اتان ضبط شود در ضمن مراحل ذخيره سازي فايل‎‎ها را در فصول آتي بطور كامل فراخواهيد گرفت.


Windows Media player: از اين برنامه مي‎توانيد براي مشاهده فيلم كمك بگيريد.
ويندوز 98 داراي نگارش‎هاي پايين‎تر اين برنامه است ولي در ويندوز me و xp از نگارش‎هاي بالتر اين برنامه استفاده شده است كه امكانات فوق‎العاده‎اي را در اختيار كاربران قرار مي‎دهد.

در متن اصلی مقاله به هم ریختگی وجود ندارد. برای مطالعه بیشتر مقاله آن را خریداری کنید