بخشی از مقاله
در این جستار کوشش نویسنده بر ان بوده است تا نشان دهد مشخصات فن آوری سیستمها ی ماشینی باید هماهنگ و متناسب با سیستم های (مدیریت)
انسانی باشد همچنین ویژگی مهم فن آوری نوین ماشین آلات که عناصر ان در یک نظام عمومی با یکدیگردر ارتباط و تعامل ساختاری و بنیادی هستند نمی تواند با نگرش جزیره ای وجدای ازیکدیگر سازگاری داسته باشد به عبارتی :نمی توان حوزه مدیریت نگهداری را از سایر حوزه های مدیریتی دیگر مرتبط با ماشین آلات (در خرید بهره برداری و نگهداری) جدا نمود
بدین ترتیب موضوع تگهداری ماشیت آلات راهسازی که در اینجا بیان شده است می تواند از چار چوب تنگ خود خارج شدهوبه نگرشی عام در سیستم های در سیتم های نگهداری بدل می شود امید که در انتقال این مقصود زبان وبیانی روان بکار گرفته باشد .تذکر ای نکته را لازم می دانم که اگرچه ماشین آلات راهسازی در عام ترین مفهوم آن ماشین آلاتی تولیدی هستنداما شیوه راهبرد و نگهداری انها در برخی موارد اساسی با ماشین آلات ثابت دارد تفاوت هایی دارد که بخشی از ان از نگرش عرفی به این گونه ماشین آلات ناشی می شود
واژه های کلیدی
مدیریت سنتی:ساختار مدیریتی هرمی و بدون سازوکار مشارکت و تعامل بین زیر سیستم های تخصصی با تکیه بر سخت افزاربا نگرش ضعیف به اموزش و افرینش نیروی انسانی
مدیریت مدرن:مبتنی برنیروی انسانی متخصص اموزش دیده و ماهر با سازوکار تعامل و مشارکت زیر سیستم های تخصصی معتقد به ارتقای دایمی سازمان از طریق اموزش و یادگیری سازمانی
:(condition monitoring نگهداری مبتنی بر پایش وضعیت (
نوعی از روش روش پیشگیرانه نگهداری مبتنی بر ابزار و تجهیزات ازمایشگر که به توسط انها بتوانبدون باز کردن وحتی خواباندن دستگاه وضعیت کاری سازو کارهای مهم انرا وارسی و تحلیل نمود تا در صورت لزوم اقدامات سرویس یا تعمیر
صورت گیرد
نوعی از روش نگهداری است بر مبنای برنامه :PMنگهداری پیشگیرانه مبتنی بر
زمانبندی شده بازدید.سرویس ویا تعمیر قطعات ویاسیستمها یا زیر سیستمهای دستگاه
چرا موضوع نگهداری ماشین آلات راهسازی و معدنی جستاری قابل اعتنا است ؟
وجود پروژه های عظیم راهسازی . سد سازی .توسعه شبکه راه آهن کشور .زیر ساخت پالایشگاه هاو خطوط انتقال نفت و گاز و اب و..... که ورود انبوه دستگاه های راهسازی و عمرانی نوودست دوم به کشور را ایجاب کرده است ونگهداری ماشین های راهسازی و معدنی را با چالشی نوین مواجه ساخته است .
نبو آمارهای دقیق از تعداد ماشین های خریداری شده نو از نمایندگی های شرکت سازنده خارجی اعم از اروپایی یا اسیایی (ژاپن .کره واخیر چین) و یا دست دوم بخصوص از حراجی های دوبی یا هلند و .... حجم دلاری (یا ریالی )خرید این کالای مهم سرمایه ای.آن را در چنان هاله ای از ابهام قرار داده است که هیچ نهاد ملی یا مدنی در اندیشه کنترل سرمایه عظیمی که در این بخش مهم صنعت کشور در گردش است.نیست
تنها در سال 83 شرکت ساخت ماشین آلات راهسازی ایران-هپکو 150 میلیون یورو انواع دستگاه های راهسازی را به شرکت ها یا اشخاص حقیقی درگیر با پروژه های عمرانی یا معدنی فر وخته است
در طی همین سال در حدود 1800 دستگاه لودر .بیل .بلدوزر .گریدر .غلتک ودامپتراک نو به ارزش هر دست کاه 120000 یورو تقریبا" معدل216 میلیئن یورو به کشور وارد شده است به این رقم باید دستگاه های بسیار گران قیمت تونل
به ارزش متوسط هر دستگاه 1000000یورو وروهددر به ارزش T.B.M متوسط700000 یورو را نیز افزود .میزان خرید دستگاه های دست دوم از دوبی (حراجی ریچی برادرز )و هلند 3و6میلیون بر اورده شده است بدین سان .اگر در مجموع خرید دستگاه های سنگین راهسازی و معدنی به رقمی حدود 400 میلیون یورو در یک سال برسیم این آمار کلی سازمان مدیریت و بر نامه ریزی را که بین 45 تا 55 در صد هزینه های مربوط به پروژه های ماشین بر راه سازی و معدنی های ماشین آلات اعلام می کند بپذیریم انگاه به نظر می رسد که طرح مساله نگهداری ماشین های راهسازی و معدنی در گشور ما مو ضوعی چندان قابل اعتنا باشد که نشست های ویژه خود را بطلبد یا کمیته ها یی جانبی از دل ای همایش پد ید اید معضلات حاد این موضوع که به طور جدی گریبانگیر شرکت های دولتی یا خصوصی پیمانکاری است را مورد بررسی قرار دهد.
با زار اشفته و پر سود لوازم یدکی ماشین های راهسازی و معدنی که در ان قطعات اصلی و یا تقلبی با مارکهای مشابه تجاری عرضه می شوند و گاه تمیز بین انها برای خبرنگاران این کار چندان اسن نیست بازاری مافیایی است که حجم عظیم گردش مالی ان چه ریالی و چه ارزی بر هیچکس روشن نیست .
هدر رفتن میلیون ها لیتر روغن به ذلیل عدم اگاهی از زمان درست تعویض ویا نداشتن دانش مشخصات کیفی روغن های مورد استفاده .عدم النفع ناشی از خواب دستگاههای به دلیل برنامه ریزی نادرست بهره برداری و یا زمان خواب طولانی دستگاه ها بخاطر تعمیرات پایین بودن عمر مفید ماشین آلات سنگین راهسازی در کشورکه عموما" به دلیل خرید نا درست بهره برداری و نگهداری غیر مهندسی اتفاق می افتد که همه وهمه علی رغم پایین بودن قیمت دستمزدها در سطح ملی قیمت تمام شده پروژه ها را بطور قابل توجهی افزایش داده و بر حاشیه سود انها تا ثیر جدی بر جای گذاشته است .
سخنی کوتاه در باره ماشین آلات مدرن راهسازی ومعدنی :
شناخت فن اوری نوین ماشین آلات راهسازیو معدنی که تقریبا با فاصلهزمانی زیادی نسبت به زمان پدیداری انها در سطح جهانی به ایران وارد شدند در نحوه گردش راهبرد و نگهداری این دست گاه ها می تواند بسیار موثر باشد
ماشین آلات مدرن راهسازی و معدنی که نیمه دوم 90 قرن گذشته بطور گسترده وارد بازار شدند تر کیبی پیچیده از سازوکارهای مکانیکی هید رولیکی و مخابراتی
همراه با یک سیستم رایانهای بگونهای طراحی شده است که میتواند وضعیت ثبت شده در حافظه خود را به یک ماهواره مخابره و در یک مرکز خدمات پس از فروش یا نمایندگی شر کت سازنده در یافت شود در این حال حتی امان متوقف کردن ماشین از راه دور هنگامی که وضعیت ان خطر ناک تشخیص داده شود وجود دارد
وجود کدهای خطا در صورت بروز عیب روی مونیتور ماشین ظاهر می شود استفاده از نرم افزارهی تحلیلگر وضیعت مکانیسم ها ی مختلف ماشین سیستم هشدار دهنده وضعیت سرویس.دمای اب روغن موتور وروغن هیدرولیک و.......
ماشین را در یک ارتباط ارگانیک با راننده چه در بهره برداری و چه در نگهداری قرارداده است به عبرتی تعبیه سیستمهای الکترونیکی و رایانه ای این امکان را فراهم اورده اس که ماشین بتواند با پیامهایی که به کاربر خود می دهد وضعیت خود را بیان کرده بدین وسیله از امکان وقوع خرابی تا حد از کار افتادگی پیشگیری نمایند بدین سان در رژیم عمومی ماشین الات سنگین راهسازی پایش وضعیت
که مستلزم توقف برنامه ریزی شده ماشین بازو بست PM بطور گسترده نگهداری
محدود قطعات ماشیتن بود نشسته است بدین سان بکارگیری ترکیبی رایانه در ماشین الات راهسازی نه تنها این ماشینها را دچار دگرگونی ژرفی ساخته است بلکه امور مدیریت بر این ماشین الات و از جمله مدیریت نگهداری انها را نیز به شدت تحت تاثیر قرار داده است
در یک نگاه کلی ویژگی های اصلی این دستگاه را می توان به شرح زیر بر شمرد :
1.هوشمندی (بر مبنای کنترل رایانه ای شامل سیستمهای هشدار دهنده وخود تنظیم )
2.قابلیت پایش رایانه ای وضعیت ماشین شامل عیب یابی الکترونیکی سیستم پایش سیستم های هشدار دهنده و خود تنظیم CM وضعیت
3.اقتصاد ماشین (مصرف بهینه سوخت افزایش زمان سرویس وبهرهوری بالا)
4.اتکا به نیروی انسانی مجهر به دانش و تجهبزات دقیق
5.توجه جدی به محیط زیست و زیر ساخت های مبتنی بر نکهداری
حوزه مدیریت نگهداری در ماشین الات مدرن راهسازی
از دیدگاهی کلان حوزه مدیریت نگهداری ماشین الات راهسازی اینک تنها محدود به سازماندهی نگهداری و تعمیرات در سایت های عملیاتی اعم از نیروهای انسانی
تجهیزات وابزارهای و همچنین .نگهداری مجموعه اقداماتی است که نظام مدیریت
نگهداری نوین ماشین الات راهسازی را در یک سیستم یکپارچه و هماهنگ در نظر می گیرد در این جستار.از این دیدگاه است که حوزه های کلان مدیریت نگهداری ماشین الات در دو سطح بسیار کلان و عام دیده شده است که عبارتند از :
آ)حوزه مدیریت تولید کننده و یافروشنده ماشین الات:
1.خد مات پس از فروش:شامل مهندسی فروشوارائه مشاوره مهندسی به خریدار برای انتخاب درست دستگاه با توجه به نوع بهرهبرداری مورد انتظار .سطح فن اوری وتکنیک مبتنی بر دانش وتجربه در ساختار مهندسی نگهداری دستگاه (ماننددسترسی اسان به محل فیلترها .سهولت تعیض تسمه پروانه .طراحیرادیاتور .سیستمهای هشداردهنده زمان سر ئیس و بروز مشکلات در درجه حرارت .سطح روغن......)و ارائه جداول مقایسه ای سیستم مورد در خواست با سیستم های مشابه که خریدار را کمک می کند تا دست گاه مورد نظر را با توجه به توان بهرهبرداری و نگهداری خود خریداری نماید .بمثابه نخستین اقدام دور اندیش در امور نگهداری دستگاه
2.خدمات پس از فروش که عبارت است از خدمات پشتبانی دستگاه شامل اموزش در اختیار قراردادن مدارک ومستندات فنی ماشین.رفع عیوبماشین در دوران گارانتی .تل مین قطعات مورد نیاز دستگاه در کوتاهترین زمان هنگا م سرویس و یا تعمیرات
مور نیاز کاربردر محل استقرار دستگاه پیچیده شدن فن اوری دستگاهها ایجاب می کند که شرکت هی سازنده یا نمایندگی انها اطلاعات لازم را چه با برگزاری دوره هار اموزشی و چه با اختیار قرار دادن کتابهای اپراتوری سرویس و نگهداری همراه با جداول زمانی سرویس کتابهای قطعات یدکی وکتابهای تعمیراتی دستگاه به خریدار ارائه نمایند . در حال حاضر هیچ نهاد ملی یا مدنی عهده دار کنترل این وظیفه خود را فروش قطعات یا رفع عیب دستگاهها در سایت مشتری قرار داده اندو در میان انها کمتر شرکتی را می توان یافت که اموزش مشتریان خود را برای نگهداری وبهره برداری بهینه دستگاه های فروخته شده یا در اختیار قرار دادن مستندات
فنی مر بوط به ان ه را وجهه همت خود قرارداده باشند
با اندکی تحقیق در مورد شرکت های وارد کننده ماشین الات به اسانی میتوان دریافت که دامنه خدمات رسانی انها در بستری سنتی صورت میگیرد
هم چنین یکی از مهمترین وظایف این شرکت های وارد کننده ماشین الات راهسازی به اسانی می توان در یافت که دامنه خدمات رسانی در بستری سنتی صورت می گیرد .
