بخشی از مقاله
اشاره:
دغدغه هاي زندگي مادي از يک سو ودلهره هاي روحي از طرف ديگر جهان را دگرگون کرده است . روزانه شاهد کشتارهاي دسته جمعي مظلومان جهان درفلسطين، افغانستان و...هستيم . تنها بارقه اي که دلهاي مستضعفان را مجذوب خود ميکند واميد را در چشم هاي غمديده شان زنده ميگرداند نويد ظهور منجي انسان است .اين اميد منحصر به شيعيان و مسلمانان نيست بلکه در همه اديان زنده جهان اعتقاد به ظهور منجي وجود دارد . در اين ميان اديان بزرگ جهان، اسلام زرتشت، مسيحيت ويهوديت گوي سبقت را از ديگران ربوده وبيشتر در اين باره سخن گفته اند . از آنجا که در باره موعود در اوستا سخن بسيار گفته شده و محققان کتابهاي زيادي نوشته اند بر آنيم تا بصورت اجمالي وگذرا تنها به بررسي اين موضوع در تورات وانجيل بپردازيم وبررسي هاي تفصيلي را به آينده موکول کنيم .
ولقد کتبنا في الزبور بعدالذکران الارض يرثها عبادي الصالحون (انبياء/105)
در تورات از علائم ظهور، وظائف منتظرين ، دوران پس از ظهور، شخص مسيحا ومدينه فاضله اي که پس از آن به وجود مي آيد سخن گفته شده است . وسعي نموده مخاطبان خود را به آينده اميدوار کرده واز اين طريق تحمل مشکلات وسختي ها را آسان نمايد. اگر چه تاخير نمايد برايش منتظر باش زيرا که البته خواهد آمد ودرنگ نخواهد کرد؛ بلکه جميع امتها را نزد خود جمع مي کند وتمامي قومها را براي خويشتن فراهم مي آورد .1 همان طور که در متن تورات آمده است
موعود جهاني تمام امتها را نزد خود جمع ميکند وتمامي قوم ها را براي خويشتن فراهم مي آورد واين همان تشکيل حکومت جهاني مهدي عجل الله تعالي فرجه در اسلام است .هنگامه ظهور براي زمان ظهور علائم ونشانه هايي در تورات ذکر شده است که با دقت در آنها ميتوان رابطه بين آنها و پيشگويي هاي اسلام پيدا کرد . به عنوان مثال (صيحه آسماني) را ياد آور ميشود واينکه نواي عدالت وبشارت ظهور او از آسمانها اعلام ميشود. آسمانها عدالت اورا اعلام کنند وجميع قومها جلال اورا مي بينند و پرستندگان بتها ي تراشيده خجل ميشوند. 2
حتي در بخشي از تورات به قائم اشاره شده است واينکه همه انسانهايي که در آن عصر زندگي ميکنند رستگاري خواهند ديد. در آن زمان امير عظيمي که براي قوم تو قائم است بر خواهد خواست و چنان زمان ننگي خواهد شد که از حيني که بين امت بوجود آمده است تا امروز نبوده است ودر آن زمان هر يک از قوم تو که دردفتر مکتوب يافت شود رستگار خواهد شد. 3
در بررسي آنچه درباره موعود در تورات آمده است مي بينيم که به زنده شدن مردگان وبر خواستن ايشان از قبور نيز اشاره شده است. بسياري از آنانکه در خاک زمين خوابيده اند بيدار خواهد شد اما اينان به جهت حيات جاوداني وحکيمان مثل روشنايي افلاک خواهند درخشيد وآناني که بسياري را به راه عدالت رهبري مينمايد مانند ستارگان خواهند بود تاابدالاباد. 4 همان طور که از متن تورات برمي آيد انسانهاي سعيد ودرستکاري که قبل از ظهور از دنيا رفته اند هنگامه ظهوراز خاک بر مي خيزند و چون ستار گاني مي درخشند، دراسلام نيز به اين موضوع تصريح شده است . به عنوان نمونه امام صادق (عليه السلام)ميفرمايند : هرکس چهل صباح دعاي عهد را بخواند از ياران قائم خواهد بود واگر پيش از قيام او بميرد از خاک برمي خيزد وبه ياري او مي شتابد .5
شخص مسيحا:
مسيحا در نگاه تورات روي هم رفته انساني نهالي از نسل سلطنتي داوود است وقداست او تنها به سبب موهبتها ي طبيعي او خواهد بود زيرا امتهاي مشترک بدست اونابود خواهند شد وبني اسرائيل بنا به نظريه تلمود قدرت جهاني خواهد داشت . نظر تورات پيرامون تاريخ ظهور عدم اطمينان به اختلاف شديدي در ديدگاه ربانيون پيرامون تاريخ آمدن مسيحا وجود داشت . تعداد زيادي از عقايد افراط آميز که کاملا قاطعانه در اين باب سخن گفته وبر تعدادي از سنتها ومحاسبات عرفاني استوار شده که در آن زمان از احترام خاصي برخوردار بوده اند يک عقيده قديمي وجود داشت که جهان شش هزار سال ادامه خواهد داشت ودر هزاره
هفتم نابود خواهد شد اين هزاره ها به تعداد روزها آفرينش تناسب دارد . نخستين هزاره را (باير) مي دانستند. زيرا هيچ وحيي در آن نبود ، در هزاره دوم دوران (شريعت) يا وحي بود و هزاره سوم را روزگاري مي دانستند که آمدن مسيحا در آن انتظار مي رود . ربي حنينا مي گويد : هنگامي که چهارصد سال از ويراني اورشليم بگذرد اگر کسي مزرعه اي را که هزار دينار ارزش دارد به يک دينار بفروشد آن را خريداري نکن زيرا آمدن مسيحا نزديک است چيزي دست تورا نخواهد
گرفت . هنگامي که مشاهده شد بسياري از اين تاريخ ها گذشت ومسيحا نيامد ربانيون مردم را از چنين محاسباتي بر حذر داشتند . زيرا اگر محاسباتي که ايشان گفته اند غلط از آب در مي آمد مردم يکسره از آمدن او نوميد خواهند شد آنان معتقدند يکي از شرطهاي خدا با بني اسرائيل اين است که ايشان در باره آخر الزمان اصرار نکنند . ورازهاي آن را فاش نسازند بر اساس يک عقيده قديمي يکي از شرطهاي آمدن مسيحا اين است که مردم از نجات کاملا نوميد باشند ، اعتقاد مسلط ربانيون اين بود که اگر بني اسرائيل حتي براي يک روز از گناهان خود توبه کنند آمدن او جلو خواهد افتاد . عموما تصور مي شد که ظهور او در ماه
(نيسان) يا (تشري) خواهد بود . البته در اين که ظهور منجي در چه ماهي از سال رخ ميدهد ، اسلام نيز نظراتي ارائه داده است که بنا به نظريه مشهور در فصل بهار يا در نوروز که همان (نيسان) است ظهور خواهد کرد . نظريه سعديا درباره آمدن علت آزمودن سخت وطولاني بني اسرائيل اينست که آن امتحان بدليل گناه قوم يا براي آزمايش استحکام ايشان است . سختي آزمون ها نشانه نزديک شدن پادشاهي مسيحا است . رنج هاي بني اسرائيل بايد سرانجام خاتمه
يابد زيرا خداوند کاملا عادل است. واين همان فلسفه غيبت حضرت مهدي (عجل الله تعالي فرجه) در آيين اسلام است. هر کس به سبب ايمان به ما بخندد وما را به علت رنج کشيدنمان احمق بداند در حالي که ما با انکار مليتمان شادوکامياب زندگي مي کنيم ،اين کس خود احمق است زيرا بازده که ما براي ايمانمان متحمل ومتعهد شده ايم. وي مانند کسي است که تا کنون روئيدن گندم را نديده باشد وبا مشاهده بذر پا شيدن بر کشاورزان بخندد . چنين فردي نميداند که
کشاورز هنگام خرمن بيست يا سي برابر بذري را که دور ريخته است بدست خواهد آورد. از ديدگاه ابن ميمون بزرگترين نعمت آن روزگاران اين خواهد بود که انسان فارغ از موانع جنگ وستيز خواهد توانست تمام وقت خود را وقف مطالعه وحکمت و عدل به شريعت الهي کند ... ما براي اين به مسيحا اميد واريم که از کاميابي بزرگ برخوردار گرديم . نه بر اسب نشينيم، شراب بنوشيم ، واز موسيقي شاد لذت ببريم بلکه بدان علت انتظار اورا مي کشيم که تحت يک حکومت يک پادشاهي عادل در کنار هم وهمه نيکان خواهيم توانست بي ممانعت خويش را به معنويات که آرمان هميشگي ماست اختصاص دهيم. 6
دوران پس از ظهور:
بيشتر تعابيري که در تورات براي دوران پس از ظهور استفاده شده است. جنبه تمثيلي واستعاري دارد وکمتر بطور صريح از آن دوران سخن گفته شده است. مسکينان را به عدالت داوري خواهد کرد وبه جهت مظلومان زمين را به راستي حکم مي کند بلکه مسکينان را به عدالت داوري خواهد کرد وکمر بند کمرش عدالت خواهد بود وکمربند ميانش امانت! وگرگ با بره سکونت خواهد کرد . پلنگ با بزغاله خواهد خوابيد وگوساله و شير، وطفل کوچک آنها را خواهد راند و... در تمامي کوه مقدس ضررو زياني نخواهد کرد زيرا که جهان از معرفت خدا پر خواهد شد مثل آبي که دريا را مي پوشاند. 7
همانطور که مي بينيم خوابيدن پلنگ با بزغاله خلاف طبيعت آن است وهمچنين گوساله وشير، ليکن در زمان پس از ظهور امنيت وآسايش به حدي مي رسد که آنها در طبيعتشان باهم متضادو مخالف بوده اند با يکديگر زندگي مسالمت آميز دارند. در جاي ديگر حکومت موعود را به سلطنت خدا بر روي زمين تشبيه ميکند. در ميان امتها گويي که خدا سلطنت مي کند، ربع مسکوني پايدارمي شود وجنبش نخواهد خورد وقوم ها را به انصاف داوري خواهد کرد .آسمان را شاد مي کند وزمين را مسرورمي گرداند . دريا وپري آن غرش مينمايد وصحرا وهرچه در آن است بوجد آيد آنگاه تمام درختان جنگل ترنم خواهند کرد زيرا که مي آيد،براي داوري جهان مي آيد وربع مسکوني را به انصاف داوري خواهد کرد. 8
در فرهنگ تورات شريران همان ظالمان وستمگران هستند که جهان را از ظلم وجور پر مي کنند . اين شريران تا زمان ظهور به ظلم مي پردازند وراست روانان را ميکشند. اما با ظهور موعود دستهايشان بسته خواهد شد وديگرمجالي براي جولان ظلم ندارند. شريران منقطع خواهند شد اما منتظران خداوند و وارث زمين خواهند گرديد ...هان بعد از اندک زماني شرير نخواهد بود و اما حکيمان وارث زمين خواهند شد شريران شمشير را برهنه کرده وکمان را کشيده اند تا مسکين
وفقير را بياندازند وراست رويان را مقتول سازند . شمشير ايشان بر دل ايشان فرو خواهد رفت وکمانهاي ايشان شکسته خواهد شد. بازوهاي ايشان شکسته اما صالحان را خداوند تاييد مي کند . خداوند روزهاي صالحان را مي داند وميراث ايشان ابدي خواهد بود ودشمنان خداوند مثل خرمي مرتع ها فاني خواهد شد .
بلي مثل دخان فاني خواهد شد . شرير قرض ميکند ووفا نمي کند اما صالح رحيم وبخشنده است. آناني که از وي برکت يابند وارث زمين گردند وآنان که ملعون وي هستند منقطع مي شوند . صالحان وارث زمين خواهند بود ودر آن تا ابد سکونت خواهند کرد . دهان صالحان حکمت را بيان ميکند وزبان او انصاف را ذکر ميکند . شريعت خداي وي در دست اوست پس قدم هايش نخواهد لرزيد. 9
به نظر ميرسد که در اينجا منظور از صالح همان موعود منتظر خواهد بود زيرا بعد تاکيد ميکند که شريعت خداي وي در دست اوست. مرد کامل را ملاحظه کن ومرد راست را ببين.10 زيرا عاقبت آن مرد سلامتي است اما خطا کاران جميعا هلاک خواهند گرديد.11 يکي از کهن ترين وبرجسته ترين جنبه هاي نماز هاي سه گانه نمازهاي يهود (عميدا) است که در آن اشارات ونشانه هايي از اميد مسيحا ئي ديده ميشود . در بند اول خدا به عنوان (کسي که براي بني اسرائيل يک منجي مي فرستد ) معرفي شده است . يکي از عالي ترين وجهان شمول ترين دعاها براي نزديک شدن دوره مسيحا در چند (عميدا)ي مختلف براي سال نو وکفاره در سومين برکت پس از(قدوشا) وجود دارد اين دعا نمونه خوبي از مفهوم عالي عصر مسيحا در اعتقاد يهودا است.
