بخشی از مقاله
بیان مسأله: ادیان گوناگون در طی قرون متمادی، هریک راه و روش و آئینهای خاصی را برای ارتقای روحی و روانی پیروان خود واجب دانسته اند، از جمله این آموزههای دینی روزه است که در ادیان، آئینها و سرزمینهای مختلف، شکلهای گوناگون و گاه بسیار متفاوت به خود گرفته است. بنا به تصریح قرآن کریم، روزه عبادتی است که بر پیروان تمام ادیان آسمانی قبل از اسلام نیز واجب بوده است. امّا تنها این مسلمانان و مسیحیان و یهودیان نیستند که روزه میگیرند، بلکهحتّی آئینهای غیر الهی نیز روزه و ریاضتهای جسمی را برای تربیت جسم و روح پیروان خود لازم و ضروری می دانند.
هدف پژوهش: آئین روزه داری و کیفیت آن در ادیان و مکاتب گوناگون.
روش و چگونگی انجام پژوهش: برای گرد آوری اطلاعات، از روش کتابخانه ای بهره جسته ایم.
یافتهها و نتیجهگیری: روزه از جمله عبادات دیرینی است که پیدایش آن را می توان با رانده شدن حضرت آدم - علیه السلام - و حوا از بهشت مقارن دانست. تفاوت روزه در ادیان از جهت تعداد روزها و چگونگی روزههاست، هرچند در ادیان مختلف جزئیات و کیفیت روزه تفاوت دارد اما اصل حکم روزه وجود دارد و هدف آن بطور کلی تهذیب نفس و ایجاد طهارت و پاکی معنوی و رفع رنج و بلاست.
مقدمه: روزه عملی عبادی و هماهنگ با روح و روان انسان است که در صورت تحقق دقیق با توجه به شرایط و معیارهای یک روزه واقعی نتایج گرانی را در امور روحی، روانی، معنوی، بهداشتی، اقتصادی و ... برای فرد و اجتماع به ارمغان میآورد. روزه ظهور در پیروان ادیان الهی دارد، چون ناشی از مبدا ایمان و امر خدا میباشد و نیروی مقاومت را افزایش میدهد تا انسان را به مقام تقوا برساند. روزه ضمن وجوب در ادیان الهی، انگیزه فطری نیز داشته زیرا بشر تعالی طلب که نمیخواست تا سطح حیوانات پایین بیاید و یکسره محکوم تمایلات و شهوات حیوانی گردد، روزه را وسیله و سپری برای مقاومت در برابر این گونه تمایلات قرار داده تا خود را به کمال برساند.
خداوند در قرآن میفرماید: »ای کسانیکه ایمان آوردهاید بر شما روزه نوشته شد همانگونه که بر اممی که پیش از شما بودند، نوشته شد.[2]« این آیه نشان میدهد که روزه بر مسلمانان و بر امتهای پیش از آنان نیز واجب بوده است. در روایات اسلامی آمده که کتابهای بزرگ آسمانی همچون تورات، انجیل، زبور، صحف و قرآن در رمضان نازل شده اند. امام صادق - علیهالسلام - میفرمایند: تورات در ششم ماه رمضان، انجیل در دوازدهم ماه رمضان، زبور داود در هجدهم ماه رمضان و قرآن در شب قدر نازل شده است.
[3] تفاوت روزه در ادیان از جهت تعداد روزها و چگونگی روزههاست، هرچند در ادیان مختلف جزئیات و کیفیت روزه تفاوت دارد اما اصل حکم روزه وجود دارد و هدف آن بطور کلی تهذیب نفس و ایجاد طهارت و پاکی معنوی و رفع رنج و بلاست. غرض از ذکر مطالب یاد شده این است که باید بدانیم در بررسی پرهیز و روزه در ادیان دیگر، باید ذهن خود را از معنای مصطلح آن در اسلام و آنچه در شرع اسلام مبطل روزه محسوب میشود بخصوص خوردن و آشامیدن فراتر ببریم.
روزه در ادیان و فرق.
-1 روزه در آئین هندوئیسم: هندوئیسم دین خدایان است که اساس آن اعتقاد بر یگانگی هر چیز است. این کلیت، برهمن نامیده میشود. هندوها معتقدند هدف از زندگی این است که ما درک کنیم بخشی از خدا هستیم که میتوانیم این سطح حیات را ترک کرده و به خدا بازگردیم. این آگاهی حقیقی فقط با ورود به چرخه تولد، مرگ و زندگی که سمسره خوانده میشود امکان پذیر است.