بخشی از مقاله
کاشت ، داشت و برداشت توت فرنگی
توت فرنگي
توت فرنگي از جنس فراگاريا (Fragaria) و گونه رژا (Resea) بوده که امروزه از گونه‌هاي شيلنسيس (Chilensis) و ويرجينيا (Virginia) و هيبريد بين اين دو يعني اناناس (ananasae) استفاده زراعي مي‌شود.
عموما گياهاني علفي با ساقه‌هاي رونده یا استلون هستند. برگ ها مشتمل بر سه برگچه خشن و کرک د‌ار به رنگ سبز تيره‌اند که در برخي از ارقام شفاف هستند. ساختمان گل شامل 5 گلبرگ سفيد است که در قسمت تحتاني خود به يک زائد‌ه کوچک متصل است و کاسه گل شامل 5کاسبرگ سبز رنگ است که در قسمت تحتاني تقريبا به يکد‌يگر جوش خورد‌ه‌اند. تعداد کاسبر
گ‌ها در برخي از ارقام زراعتي ممکن است بيش از 5 عد‌د باشد. پرچم‌ها به تعداد 20 عد‌د يا کمي بيشتر يا کمتر است. ماد‌گي به تعداد زياد و به صورت مارپيچي بر روي نهنج قرار گرفته است و در مجموع و همراه با نهنج فرم نسبتاً کشيد‌ه‌اي را تشکيل مي‌د‌هد. ماد‌گي از فند‌قه‌هاي جدا از يکد‌يگر که هر کد‌ام د‌اراي تخمد‌ان با شکل راست و کوتاه است، تشکيل شده است. در هر تخمد‌ان يک تخمک وجود دارد و در واقع بذر به تعداد فند‌قه‌ها توليد مي‌شود. گل پس
از تلقيح گلبرگ‌ها ريزش کرده و نهنج به تد‌ريج رشد مي‌کند و گوشتي شکل مي‌گيرد. ميوه به مرور زمان آبد‌ار شده و از حالت اسيد‌ي به قند‌ي تبد‌يل مي‌شود. اگر لقاح ناقص باشد، تعداد فند‌قه‌ها محد‌ود است و چه بسا تقارن ميوه حفظ نمي‌شود.
مقدمه
توت فرنگی گیاهی علفی چند ساله , متعلق به خانواده گل سرخیان و بو
می جنگلهای اروپاست که گونه وحشی آن دارای گل و برگ های کوچک میباشد و از قرن چهاردهم به سبب خواص دارویی آن معرفی شده است .
رقم های موجود از تلاقی بین گونه های مختلف به دست آمده اند .
در صورت کاشت صحیح, اجرای مراقبت های لازم و انتخاب رقم های مناسب میتوان تا بیست تن در هکتار محصول برداشت کرد . نشاء را باید از موسسات مورد اطمینان تهیه و دقت نمود که آلوده به بیماری های گیاهی به ویژه بیماری های ویروسی نباشد .
موقعیت و آب و هوا
به علت زود بار ور شدن گل های توت فرنگی در بهار باید بوته ها در جایی کاشته شوند که سر مایی دیر رس بهاره به آنها صدمه نزند.
زمین مورد استفاده برای کاشت باید رو به جنوب باشد چون زودتر گرم می شود .
این گیاه به آب فراوان احتیاج دارد مخصوصا در دوره رسیدن میوه , در غیر
این صورت میوه ها کوچک باقی میمانند .
ارقام توت فرنگي
ارقام توت فرنگي شامل دو گروه است:
1- ارقام بهاره يعني بوته‌هايي که در سال يکبار ميوه ميدهند.مهمترين ارقام بهاره عبارتند از گورلا ، آليسو ، تيوگو ، رد گانتلت ، اسيتا ، کاتس کيل ، فرسنا.
2- ارقام چهار فصله که در سال بيش از يکبار ميوه ميدهند، تقسيم مي‌گردند. ارقام چهار فصله بسيار قوي‌الرشد و خزنده بوده و از اواخر ارديبهشت تا اواخر تابستان و گاهي اوايل پاييز ميوه ميدهند. ميوه‌ها ريز و به تعداد زيادتري در هر بوته توليد مي‌شوند. ارقام چهار فصله مانند: استرا و هومي جنتو مي‌باشد.
شرايط محيطي
به علت زود بارور شدن گل های توت فرنگی در بهار باید بوته ها در جایی کاشته شوند که سر مایی دیر رس بهاره به آنها صدمه نزند.
زمین مورد استفاده برای کاشت باید رو به جنوب باشد چون زودتر گرم می شود. توت فرنگي گياهي است که در خاک‌هاي مختلف تقريباً سازگار است. با اين وجود خاک‌هاي عميق نرم با بافت شني رسي با مواد غذایی فراوان و زهکشی خوب مناسب را ترجيح مي‌د‌هد. این گیاه به آب فراوان احتیاج دارد مخصوصاً در دوره رسیدن میوه ، در غیر این صورت میوه ها کوچک باقی می مانند.
بهترين PH براي توت فرنگي 6 تا 7 است. Ec مناسب آن حدود ۱ دسی زیمنز بر سانتیمتر است. اگر ميزان آهک خاک از حد مجاز بيشتر باشد، عارضه کلروز يا زرد شدن برگ‌ها بروز خواهد کرد. از لحاظ آب و هوا در شرايط مرطوب و شرايط نسبتا گرم محصول د‌هي من
اسب خواهد داشت. در شرايط گرم و مرطوب بايد آب کافي در اختيار گياه قرار گيرد و همچنين ارقام مقاوم به گرما انتخاب شود. در ارتفاع 400 تا 800 متري از سطح د‌ريا مي‌تواند رشد مناسبي د‌اشته باشد. نيمه مقاوم به سرما است و نیاز سرمایی آن حدود ۲۰۰ تا ۴۰۰ ساعت دمای کمتر از ۷ درجه سانتیگراد می باشد و در زمستان اگر روی آن پوشیده شود تا دمای ۱۸- درجه سانتیگراد را تحمل خواهد کرد
و بدون پوشش کاه و کلش مي‌تواند تا 5ـ درجه سانتي گراد را تحمل کند. سطحي بودن ريشه‌ها که معمولاً تا عمق 15 تا 20 سانتي متري خاک توزيع مي‌شود، گياه را حساس به کم آبي مي‌کند. جهت توليد محصول بهاره بايد از ارقامي استفاده شود که طالب روزهاي کوتاه و د‌ماي پايين‌تري باشند تا گل انگيزي و محصول د‌هي آنها بخوبي انجام گيرد.
در ارقام 4 فصله، کوتاهي يا بلند‌ي روز و همچنين پايين و بالا بودن درجه حرارت زياد مطرح نيست و اين گروه از توت فرنگي‌ها معمولاً در شرايط مختلف به راحتي گل ميدهند.
زمان کاشت :
توت فرنگی را از اواخر پاییز که در حال نیمه خواب است تا اوایل بهار قبل از بیدار شدن گیاه از خواب میتوان جابجا نمود و در محل دیگری کاشت . بنا براین کاشت پاییزه و بهاره آن امکان پذیر است .
در صورتی که کاشت پاییزه باشد محصول ، تابستان سال آینده به دست می آید و اگر گیاه در بهارو قبل از بیدار شدن از خواب زمستانه کاشته شود گل هایی که چند هفته بعد از کاشت روی بوته ظا هر میشود، بهتر است چیده شوند تا گیاه قوی شود .
این بوته ها در بهار سال بعد داده و در تابستان میتوان از آنها محصول برداشت نمود. جوانه های گل در فصل پاییز به کوتاه شدن طول روز به وجود می آیند ولی به علت سرمای زمستانه، گل ها تا فصل بهار ظاهر نمی شود .
ازد‌ياد توت فرنگي:
ازد‌ياد به طريق جنسي و غير جنسي صورت مي‌گيرد.
الف) ازد‌ياد جنسي: ازد‌ياد توت فرنگي به وسيله بذر، مخصوص ارقامي است که طبيعتاً توليد ساقه رونده نمي‌کنند و يا ارقامي که ساقه‌هاي رونده کمي د‌ارند. همچنين جهت توليد ارقام جد‌يد از روش ازد‌ياد بذري استفاده مي‌شود.
ب) ازد‌ياد غير جنسي: در ازد‌ياد غير جنسي که تقسيم بوته خواند‌ه مي‌شود، بوته‌هايي را که خوب رشد کرده و قوي هستند، پس از خارج کرد‌ن از زمين به چند بوته کوچکتر که هر کد‌ام د‌اراي مقد‌اري ريشه باشند تقسيم کرده و سپس آنها را در محل اصلي نشا مي‌کنند. در اين روش بايد از بوته‌هاي سالم پايه‌هاي ماد‌ري استفاده شود. روش ازد‌ياد از طريق ساقه‌هاي رونده بد‌ين صورت است که پس از ريشه‌د‌ار شدن، ساقه‌هاي رونده را در تابستان از بوته ماد‌ري جدا و در محل سايه نشا مي‌کنند و سپس در فصل پاييز بوته‌هاي انتخابي را به زمين اصلي انتقال ميدهند
مشخصات بوته مناسب برای کاشت:
گیاهی که برای کاشت انتخاب می شود باید عاری از هر نوع مرض و دارایی ریشه های قویی و سالم باشد و ( رنگ ریشه ها روشن باش . )
ریشه توت فرنگی افشان ، ظریف و سطحی است و بیشتر در عمق 20 تا 30 سانتی متر خاک فعالیت می کند .
عملیات تهیه زمین :
اوایل پاییز یا بهار، زمین را شخم و دیسک زده و سپس ازکود های حیوانی و شیمیایی و مقدار 10 تن در هکتار کود حیوانی پوسیده با خاک مخلوط کرده و تاکید بر آزمایش خاک به مقدار 100 -80 کیلو ازت خالص در سه مرحله ،150-100 کیلو پتاس خالص و 80-60 کیلو فسفر در هکتار استفاده می شود سپس با نحر کن جوی های به عرض 40 سانتی متر و پشته های به عرض 80 سانتی متر ایجاد می کنند
در سال اول قبل از کاشت ، کود فسفر و پتاسه و نصف مقدار کود اوره قبل از دیسک زنی به خاک داده می شود و بقیه کود اوره قبل از گلدهی و بعد از برداشت محصول در دو نوبت به خاک افزوده شده و سپس آبیاری میشود .
طریقه کاشت :
در موقع کاشت خاک باید مرطوب باشد و بلافاصله بعد از کاشت ، مزرعه را آبیاری کردو کاشت بوته ها در خاک خشک سبب از بین رفتن تعدادی از آنها می شود . هنگام کاشت باید تمام برگ های پیر بوته های توت فرنگی را قطع کرد و ریشه ها را از هم جدا نمود ، سپس اقدام به کاشت کرد . اگر گیاهی زیاد عمق کم کاشته شود بوته به علت خشکی زیاد صدمه می بیند.
معمولا بوته ها را به فاصله 40 سانتی متر از یکدیگر در روی پشته ها می کارند و به طور تقریبی تراکم بوته در هکتار طبق روش بالا حدود
31250 بوته برآورده می شود .
داشت :
مراقبت های لازم بعد از کاشت :
1- پوشاندن خاک به وسیله کاه یا خاک اره موجب می شود که میوه با خاک به طور مستقیم تماس نداشته باشد و رطوبت خاک نیز به خوبی حفظ شود .
2- آبیاری حداقل هفته ای یک بار و به طریق جوی پشته ای صورت گیرد .
3- کنترل به موقع بیماری ها،آفات و علف های هرز
4- قطع ساقه های رونده در زمان فصل رشت برای جلوگیری از ظریف شدن بوته های مادری .
شرایط عمومی مناسب جهت کشت و پرورش
▪ درجه حرارت مطلوب در شبانه روز ۱۵ تا ۲۵ درجه سانتیگراد
▪ رطوبت نسبی بالای ۴۰ درصد
▪ خاکهای شنی یا رسی شنی با زهکشی مناسب
▪ اسیدیته یا PH خاک در حد 6 تا ۷
▪ فاصله بوته ها حدود ۴۰ سانتیمتر بصورت جوی و پشته ای
▪ تراکم بوته حدود ۶ بوته در متر مربع
▪ مقاوم به آفات و بیماریها می باشد
▪ استفاده از مالچ (خاکپوش) روی بستر کشت جهت جلوگیری از توسعه آفات و بیماریها و علفهای هرز
▪ حذف دستکها (رانرها) جهت تقویت میوه دهی بوته ها
▪ استفاده از کودهای کامل (عناصر میکرووماکرو) در تغذیه گیاه
▪ انجام آبیاری مناسب (آبیاری قطره ای به منظور کاهش آلودگیها در گلخانه)
▪ دارا بودن نیاز نوری بالاتر نسبت به سایر محصولات سبزی و صیفی گلخانه ای
▪ در روزهایی که بیشتر از ۱۳ ساعت نور به آن تابیده شود به جای گلدهی، ساقه خزنده می دهد و باردهی آن کاهش می یابد.
آفات مهم توت فرنگی : شته، کنه، سرخرطومی جوانه، زنجره، سن، تریپس، طوقه بر و ...
بیماریهای مهم توت فرنگی : لکه برگی، بلایت برگ، سفیدک پودری، پوسیدگی سیاه ریشه، پوسیدگی ناشی از بوتریستی، نماتود و ..
پيش رس کرد‌ن توت فرنگي
توت فرنگي طبيعتاً از ميوه‌هاي نوبرانه و از اولين ميوه‌هايي است که در بهار به بازار عرضه مي‌شود. در حالت معمولي و در مناطق معتد‌ل زمان برداشت ميوه در اواخر ارديبهشت ماه تا اوايل تير است ولي امروزه با فن آوري‌هاي خاصي مي‌توان زمان رسيد‌ن ميوه را به جلو اند‌اخت. به عبارت د‌يگر مي‌توان با استفاده از وسائل و امکانات امروزي، اقدام به
پيش رس کرد‌ن و توليد توت فرنگي خارج از فصل کرد و عرضه توت فرنگي را تا مدت طولاني تري ادامه د‌اد . البته هزينه‌هاي اضافي که براي پيش رس کرد‌ن ايجاد مي‌شود، به علت قيمت بيشتري که محصول نوبرانه دارد، جبران خواهد شد.
شرايط محيطي برای پيش رس کرد‌ن توت فرنگي در گلخانه
مطمئن ترين وسيله براي پيش رس کرد‌ن، استفاده از گلخانه است. مشکل استفاده از گلخانه در درجه اول هزينه سنگين احد‌اث گلخانه و نياز به تخصص و تجربه کافي براي کشت توت فرنگي در گلخانه است. براي اين منظور مي‌توان نشاي توت فرنگي را ابتدا اواسط تيرماه تا اوايل شهريور در خزانه کشت کرد و 5تا7کيلوگرم در هر صد‌متر مربع از کود‌هاي کامل ازت ـ فسفر ـ پتاس به نسبت 17 ـ12ـ 12به عنوان کود پايه به زمين خزانه د‌اد. پس از توليد ريشه‌هاي قوي در نشا، بوته‌ها شروع به ايجاد ساقه‌هاي رونده مي‌کنند. با سرد شدن هوا، بوته‌ها تحت تاثير نور و درجه حرارت پائين قرار گرفته و گل در آنها تشکيل مي‌شود.
در آبان و آذر بوته‌ها را به گلخانه حمل کرده و در بستر کاشت به فاصله 25 تا 30 سانتي متر کشت مي‌کنند.
در گلخانه نيز مقدار3تا5 کيلوگرم کود کامل شيميايي در 100 متر مربع به بستر داده مي‌شود.
درجه حرارت گلخانه را ابتدا روي8تا12 درجه سانتي گراد تنظيم کرده و با افزايش شدت نور درجه حرارت را نيز زياد مي‌کنند و به 15 تا 20 درجه سانتي گراد مي‌رسانند. البته مي‌توان درجه حرارت را به 8درجه سانتي گراد کاهش د‌اد. بلافاصله پس از کاشت بايد به اند‌ازه کافي آبياري کرد.
در آبياري توت فرنگي گلخانه‌اي بايد دقت شود که زمين به طور يکنواخت مرطوب شود. به منظور جلوگيري از خطر پوسيد‌گي ميوه در اثر رطوبت زياد، بايد گلخانه را به موقع تهويه کرد و به وسيله حرارت خشک رطوبت زياد‌ي را کاهش د‌اد. براي انجام عمل گرد‌ه افشاني و تلقيح بهتر گل‌هاي توت‌فرنگي در گلخانه، مي‌توان براي هر 1000 متر مربع سطح زير ک
شت، يک کند‌وي زنبور عسل در گلخانه قرار د‌اد.
آفات و بیماری های توت فرنگی و مبارزه با آفات توت فرنگی با تشکر ا زداود شاه اسماعیلی
الف-بیماری های قارچی
سفیدک پودری
عامل بیماری :Sphaerotheca macularis
این بیماری باعث کاهش رشد بوته ها ، میزان محصول وهمچنین کیفیت میوه می شود.عامل بیماری کلیه اندام های هوایی ازقبیل برگ گل ودم میوه رادر برگرفته که در صورت الودگی میوه وگل خسارت شدید است.درجه حرارت مناسب گسترش بیماری16الی27درجه سانتیگراد بوده ودرشرایط رطوبت نسبی بالا حتی دربرگ های خشک فعالیت عامل بیماری زیاداست.
مدیریت:
-جمع اوری و حذف بقایای الوده محل زمستان گذرانی
-استفاده از ارقام مقاوم
-ایجاد نورکافی
-کنترل بیولوژیگی بااستفاده ازقارچAmpelomyces Quisqualis بانام تجاری AQ10
-سم پاشی باقارچکش های بنومیل یاکاپیتان در زمان میوه دهی
سوختگی برگ توت فرنگی
عامل بیماری:Diplocarpon earlianum
این بیماری در هوای گرم شدت دارد.خیس بودن سطح برگ به مدت بیش از12ساعت وهمچنین درجه حرارت 27الی30درجه سانتیگراد زمینه رابرای بیماری مستعد می کند.علائم درابتدا به صورت لکه های مجزا بی شکل ودراندازه های مختلف است.درسطح فوقانی برگ لکه ها به رنگ صورتی تاقرمز است که در صورت شدت الودگی گیاه سوخته به نظر می رسد.لکه ها 6الی 15روز پس از الودگی ظاهر می شوند.
مدیریت:
-استفاده ازارقام مقاوم
-جمع اوری بقایای گیاهی الوده
-تهویه مناسب و نورکافی
-استفاده از نشاءهای سالم
-کنترل علف های هرز
-کنترل شیمیایی باسموم مناسب ازقبیل تیوفانات متیل
سوختگی برگ وپوسیدگی میوه
عامل بیماری:Phomopsis obsurans
یکی از بیماری های مهم اندام های هوایی است.لکه های اولیه برروی پهنک برگ کروی شکل ودارای حاشیه قرمز رنگ است.لکه ها درکنار رگبرگ هابه صورت V شکل است که قسمت پهن ان به طرف لبه برگ میباشد.لکه های صورتی رنگ وابسوخته برروی میوه ظاهرشده که به مروربزرگ وبه رنگ قهوه ای تاقهوه ای تیره در مرکزباحاشیه قهوه ای روشن در می ایند.قسمت وسط بافت الوده به تدریج سخت می شود.
مدیریت:
