دانلود مقاله کاشت - داشت - برداشت گیاه صنعتی پنبه

بخشی از مقاله

کاشت - داشت - برداشت گیاه صنعتی پنبه

مقدمه:

نباتات صنعتي به مجموعه اي از گياهان صنعتي اطلاق مي شود كه فرآورده هاي آن بطور مستقيم يا غير مستقيم مورد فرآيند سازي در كارخانه هاي مربوطه قرار مي گيرد تا مورد استفاده گردد هر چند كه ممكن است محصولات حاصله تا حدودي به طور مستقيم در اختيار انسان و يا دام قرار گيرد و در حال حاضر فرآورده هاي نباتات صنعتي نقش مهمي در اقتصاد كشور ها بازي مي كند و اكثراً از محصولات استراتژيك محصوب مي شوند به همين صورت شناخت دقيق نياز اكولوژيكي و روش هاي توليد آن براي افزايش توليد در واحد سطح از اهميت زيادي برخوردار است.
پنبه Gossy Diam SPP

از خانوادة Malraceae نام انگليسيCadton و نام عربي القطن مهمترين گياه ليفي است يا اليافي است در نقاط مختلف دميا و از زمان هائي دور كشت مي شده است عده اي منشاء آن را آفريقا و برخي هم هند و چين مي دانند و معتقدند كه از طريق آفريقا به هندوستان و سپس به چين برده شده است شواهد باستان شناسي قديمي ترين نمونة پارچه اي پنبه اي را كه مربوط به سه هزار سال قبل از ميلاد است در پاكستان بدست آورده حدود 5 هزار سال قبل از ميلاد در فيزيك به جهت استفاده از الياف كشت مي شده و بعداً توسط اعراب به اروپا برده شده كه نام آن از نام عربي آن گرفته شده است. در هندوستان به آن Kapas گويند كه از كلمة سانسكريتKarpasos گرفته شده است.
يا خود Gossy Piam يعني ؟ چون ميوه بصورت كپسول است.

تاريخچة كشت در ايران:

در دورة هخامنش كشت مي شده كه لباس هاي سربازان از همين بوده در دورة بعد از اسلام در اطراف ساوه و شوشتر انجام مي شده تا سال 1282 مقدسي گونه هاي مختلف به نام هاي محلي و بومي مثل رسمي، ولايتي و غرقوزه، علي آبادي در نقاط مختلف كشت مي شده به احتمال زياد از هند به ايران وارد شده در سال 1298 ه؟؟ اولين كارخانه پنبه پاك كني در ايران تأسيس شد و در زمان ميرزا امير خان از آمريكا وارد شد

توسط يك كشيش مسيحي و در اروميه اقدام به كشت كرد در سال 1302 شركت مختلط پنبه ايران و روس به نام پرس خدلوپك تأسيس شد كه در سال 1312 به انحصار دولت در آمد و شركت دولتي به نام شركت سهامي پنبه پشم و پوست تأسيس و تا سال 1320 ؟ سطح زير كشت پنبه افزايش يافت طبق آمار كل سطح زير كشت پنبه در جهان در سال 200 و 037/3 ميليون هكتار است در طول 9 سال 30 هكتار افزايش سطح زير گشت كل توليد جهاني پنبه در سال 2005 يا 2006 حدود 103 ميليون عدل است كه هر عدل بزر kg 225 است.

متوسط عملكرد پنبه در ايران بيش از 2 تا 5/2 تن است يا تن وش پنبه است.
(مجموعة الياف پنبه + دانه پنبه = وش پنبه)
كا نسبت الياف به وش را كِلل پنبه گويند.
حدوداً مازندران دو سوم پنبة جهان در كشورهاي در حال توسعه توليد مي شود در ايران در استان مازندران ، خراسان، فارس ، مركزي، آذربايجان شرقي ، تهران ، كرمانشاه، سمنان ، كرمان ، گلستان و مناطق مشابه آب و هوايي كشت مي شود.

اهميت اقتصادي پنبه:
پنبه از نظر اقتصادي اهميت فوق العاده اي دارد بدليل استفاده هاي فراواني كه از آن مي شود از ؟ انواع وسايلي كه از فرآورده هاي آن توليد مي شود.
روز به روز به سطح زير كشت آن افزوده مي شود چون در كل جهان است به آن طلاي سفيد هم مي گويند چون موارد استفاده و مصرف آن در صنعت زياد است صنايع پارچه بافي جوراب بافي قالي بافي ، پتو بافي ، تهية نخ قرقره، مبلمان منازل، لاستيك سازي ، تهية فيبر، فيلم عكاسي، پوشش كابل، پشم مصنوعي، لوازم آرايشي، صابون، شمع، منسوجات، پنبه هاي بهداشتي و نوارهاي طبي، روغن هاي نباتي، صنعتي و طبي و كنجالة آن براي مصرف دام و تهية كود و خوراك دام مورد استفاده استاولين استفاده در جهت تهية الياف بوده و بعد از آن روغن كشي شده معمولاً اليافي كه در صنايع مختلف است سه نوع است الياف حيواني مثل نخ ، ابريشم، پر، پشم ، كرك ، مو، و الياف صنعتي مثل نخ نسوز و الياف گياهي مثل پنبه ، كتان ، كنف ، ژوت، شاهدانه، سورگم يا ذرت خوشه اي برگ خرما و جارو.
الياف مصنوعي در سال (1309) شمسي در دنيا بوجود آوردند تا حدودي كه جايگزين الياف پنبه شده ولي نه بطور كامل زيرا الياف پنبه محكم تر از ساير الياف است بخصوص در مقابل رطوبت بيشتر از ساير الياف مقاومت دارد طول و عرض پارچه هاي غير پنبه اي در اثر شتشو تغيير مي يابد ولي پنبه اي تغيير نمي يابد قدرت رنگ پذيري الياف پنبه بيشتر از ساير الياف است و كمتر چروك مي شود خاصيت جذب گرماي پنبه اي بيش از ساير پارچه هاست پارچه هاي پنبه اي در جذب رطوبت يا عرق بهتر از ساير پارچه ها عمل كرده و آنرا به بيرون هدايت مي كنند.

الياف مصنوعي مانند الياف اكرليك در مقابل نور مقاوم است خشك و شكننده لطافت ندارد و بسيار سبك است الياف ويسكوز قابليت ؟ كم ددر مقابل حرارت مقاومت ندارد از خود عبور نمي دهد ولي شكننده است چروك مي شود در برابر نور دوام ندارد و در برابر شعله سريع مي سوزد الياف استات و تري استات كمتر چروك مي خورند و از نظر شتشو و رنگ پذيري از ويسكوز بهترند.
الياف پلي استر كه در حال حاضر 20% الياف مصنوعي را به خود اختصاص پارچه خيلي سبك مقاوم بادوام به راحتي اتو مي شود و شكل و اثر اتو را حفظ مي كند ولي رنگ پذير نيست مشكلي (توليد الكتريسيته ساكن) و مانع عبور عرق بدن و در مقابل نور تغيير رنگ نمي دهد.
گياهشناسي پنبه:

گياهي دو لپه است گلدار از تيرة Malraceae و از جنس بسته به شرايط محيطي رشد و نمو آن متفاوت است ، پنبه ذاتاً يكگياه گرما دوست و چند ساله است ولي در شرايط مختلف كه ؟ مي گيرد رشد و نمو آن فرق مي كند و شرايط ؟؟ سرد گياهي است يك سر و يك گياه رشد نا محدود است يعني رشد رويشي و زايشي با هم است. چون ذاتاً چند ساله است در مناطق سرد و نيمه سرد پس از برداشت از بين نمي رود تا زمانيكه شرايط مناسب است نمي ميرد نوع جوانه زني آن اپي ؟ است ريشه گياه ريشه داريست و هودي دارد عمق ريشه حداكثر تا 2 متر و معمولاً بين cm 60-40 است و ريشه هاي جانبي نيز تحت شرايط آبياري در عمق cm50-30 باقي مي مانند. در شرايط ديم عمق نفوذ ريشه به 13 متر و يا بيشتر هم مي رسد در شرايط خاك هاي خشك و شني تقريباً ريشه هودي تر و طول ريشه زياد ولي در شرايط مرطوب و خاك هاي سنگين ريشه تقريباً در سطح باقي مي ماند معمولاً پوست ضخيم ترقوي تروقطورتر از پوست ساقه است.
ساقة اصلي در پنبه همانند ساقة اصلي ساير گياهان داراي برگ و شاخه هاي جانبي است در پنبه معمولاً ساقه اصلي فاقد گل است.

پنبه پس از جوانه زني حدود 1 ماه يا بيشتر پس از سبز شدن داراي 5-4 ميان گره بدون انشعاب است پس از آن مرحلة رشد سريع است كه حدود 10 -9 هفته بعد از كاشت 10 -9 گره مشخص و حدود 6-5 ساقه گل دهنده روي ساقه اصلي مشاهده مي شود رنگ پوست ساقه در زمان جواني گياه مايل به سبز يا قرمز و بعد از مدتي چوب پنبه اي شده و به رنگ قهوه اي مايل به زرد در مي آيد . (يا مايل به قرمز)

در هر گرة ساقه و در زاوية داخلي هر برگ يك جوانه وجود دارد كه مي تواند بصورت شاخه رويشي يا زايشي رشد كند در ارقام ديرس از 7 گره به بعد شاخه هاي زايشي توليد مي شود در بقيه از 3 گره به بعد رشد شاخه هاي زايشي بيشتر است از رويشي و شاخه هاي رويشي عمودي تر هستند و زايشي افقي تر است.
چه عواملي روي مكان تشكيل اولين شاخه زايشي روي شاخة اصلي تأثير دارند؟
الف) گونه هاي مختلف ممكن است زود رس يا دير رس باشد كه در ديررس معمولاً در گره هاي بالاتر است.
ب) رقم زودرس يا دير رس معمولاً ارقام رودرس در گرة پايين تر تشكيل مي شود .
ج) تراكم بوته كه تراكم بالا محل تشكيل بالاتر مي شود.
4) مدار مصرف نيتروژن و آب يا رطوبت هر چه نيتروژن و رطوبت بيشتر شاخه زايشي در بالاتر تشكيل مي شود چون باعث تحريك رشد مي شود.
5) آسيب به جوانه انتهايي كه باعث تشكيل گل در شاخه هاي پائين تر مي شود.
6) معمولاً در ارقام گونه هاي uplana كه هست O.hirsatam بسته به شرايط محيطي معمولاً ؟ 7-5 شاخه زايشي توليد مي شوند و حدود 22-18 شاخه زايشي بسته به شرايط مختلف توليد مي كنند.
شاخه هاي زايشي مياني بيشترين تعدا گل را دارند و بالاترين مهم را در تشكيل عملكرد بوته دارند.
ارقام pima مثل G.barbaden اولين شاخه زايشي در گره هاي بالاتر است و گاهي در گرة 1 بوجود مي آيد.نكته: در ارقام مختلف پنبه هيچ شاخه رويشي بالاتر از اولين شاخه زايشي تشكيل نمي شود.

نكته: هر چه مكان اولين شاخه رويشي به پائين بوته نزديك باشد نسبت شاخه هاي زايشي به رويشي بيشتر خواهد بود گياه نيز زودرس تر خواهد شد.

برگ:

برسي ساقه اصلي بصورت متناوب است نسبتاً بزرگ پنجه اي رويي ساقة اصلي قرار دارند. در كنار برگ اصلي (جوانة گل) يك زائيدة كوتاه و برگ ها مانند به نام پروفيل وجود دارد كه اين پروفيل ممكن است تبديل به يك شاخه زايشي كوتاه شود كه توليد گل مي كند ولي اغلب اوقات غير فعال است بنابر اين در روي شاخة زايشي در مقابل برگ تنها يك جوانه گل رشد مي كند و توليد يك گل مي كند و جز گياهان گل آذين منفرد است.

اگر پروفيل فعال شود در محل يك گره دو عدد گل وجود دارد پهنك برگ داراي چندين بريدگي (7-5-3) است.
معمولاً روي هر شاخه حدود 8 برگ وجود دارد (در ارتباط با گل معمولاً 11-8 هفته بعد از كاشت گل ها ظاهر مي شوند دورة گل دهي 60-45 روز است كاسة گل داراي 5 كاسبرگ نا منظم به هم چسبيده و جام گل هم از 5 گلبرگ تشكيل شده رنگ گل ها كرم سفيد ، مايل به سفيد، زرد و صورتي گل ها پس از تلقيع در پايان روز تغيير رنگ داده و روز بعد تقريباً قرمز رنگ مي شوند و روز سوم همه گل ها مي ريزند.
مادگي داراي 5-3 برچه است پرچم ها حدود 10 عدد هستند و رنگ گرده زرد است و پرچم ها به شكل لوله اي مادگي را احاطه مي كنند. در هر برچه 12-8 تخمك وجود دارد در گرده افشاني و لقاح خود ؟ است و دگر ؟ به شرايط آب و هوا و فعاليت حشرات و گاهي به 25% مي رسد. معمولاً دگر گشني بين 25-6% است.
بنابر اين خود پنبه خود گشن است.
گل آذين متعدد است در قاعدة گل تعدادي براكته به نام براكته فراكاسبرگي كه وظيفة حفاظت از جوانة گل و ارقامي كه اين براكته ها در زمان رسيدگي غوزه مي ريزند ارقام مطلوب تري هستند چون اگر اين براكته بماند تا زمان برداشت در هنگام برداشت باالياف مخلوط شده پنبه تميزي نخواهيم داشت.
ميوه در پنبه بصورت كپسول يا غوزه است كه تخمدان پس از تلقيح به سرعت رشد كرده . غوزه ها در زمان رسيدگي از محل اتصال بچه ها باز مي شود و توده هاي پنبه همراه با دانه ظاهر مي شود.
در داخل ميوه يا غوزه پنبه الياف و دانه هاي پنبه وجود دارد كه دانه هاي پنبه را اصطلاحاً تخم پنبه و مجوع الياف و دانه هاي داخل هر پنبه را وش گويند.
اندازة غوزه يك خصوصيت ژنتيكي است و اختصاص به رقم دارد و بنابر اين همبستگي بين عملكرد يا تعدا غوزه بسيار زياد است ولي همبستگي با اندازة غوزه كم است بنابر اين گياه از طريق تغيير در تعداد گل و غوزه خود را با شرايط محيطي تطبيق مي دهد.

معمولاً ارقام داراي غوزه كوچك توانايي بيشتري در انطباق با شرايط محيطي داشته و ؟ عملكرد بيشتري دارد.
تعداد دانه در داخل هر خانه 6-3 و گاهي تا 9 عدد هم مي رسد كه در كل غوزه ممكن است بين 18-9 و حداكثر 45 عدد باشد.
دانه پنبه تخم مرغي به طول mm15-7 به رنگ قهوه اي تيره تا سياه در سطح خارجي دانه رشته هايي از سلول هاي فيبرين ؟ كه از تغيير شكل سلول هاي شبرة تخمك حاصل مي شود.
سلول هاي فيبري به دو دسته تقسيم مي شوند . 1- الياف ، 2- كرك (؟)
سطح خارجي نور در اغلب واريسته ها از كرك هاي ريزي پوشيده شده كه به آن ؟ گويند عموماً به رنگ سفيد و گاهي خاكستري و اندازة آن 2-5/0 ميلي متر وقتي الياف پنبه جدا مي شود اين ها مي ميرند.
مبداء الياف ، الياف كه در داخل ميوه يا كپسول است و از توسعه و رشد سول هاي اپيدرم تخمدان بوجود آمده تك سلولي هستند وجود 16 ساعت بل از باز شدن گل ها ابتدا در وسط chala (بن) چند سلول اپيدرم بزرگ و تبديل به يك سلول مي شوند كه همان تار پنبه را بوجود مي آورند كه رشد آنها طولي است و به شكل مارپيچ در مي آيد رشد طولي تا 5 روز ادامه دارد و طول اصلي در مدت 20 روز تكميل مي شود و مبدا شروع به ضخيم شدن مي كند. معمولاً طول الياف بين 5-2 سانتيمتر و قط 30-20 ميكرون است هر چه طويل تر و ظريف تر كيفيت پنبه بيشتر است.
الياف پنبه 45-30 درصد وزن كل وش را تشكيل مي دهد كه به اين درصد كيل وش گويند وزن هزار دانه وابسته به ارقام مختلف متفاوت است بين 170-70 گرم است. رقم هاي مختلف وزن هاي مختلف دارند. پوست دانه كلفت و ؟ است كه حدوداً 30 – 25% وزن كل دانه را تشكيل مي دهد دانه اگر كرك زداي شود حدود 120 گرم وزن هزار دانه آن مي شود در شرايط مناسب نور تا 7 سال قوة ناحيه خود را حفظ مي كند.
هر چه روغن بيشتر ماندگاري در داخل خاك كمتر است.
دانة بدن الياف 70-60% ؟ دارد كه اين حدوداً 30-20% پروتئين است و 30-25% روغن است كه در لپه هاي ذخيره شده پوسته 35-25% و كرك 10-5% است.نكته : بذرهايي كه در شب هاي مي رسند كيفيت رشدي كمتر دارند چون يك گياه گرما دوست است.

نكته: دانه هاي درشت از لحاظ سهولت فرآيند جداسازي الياف نسبت به دانه هاي ريز مطلوب ترند.

مراحل نمو پنبه يا فتولوژي پنبه:

گياه پنبه از لحاظ رشد يك ياه Indeterminate growth رشد نامحدود است و بطور همزمان توليد اندام هاي رويشي و زايشي مي كند در روي يك بوته هم جوانه گل و غوزه هاي رسيده بطور همزمان است و تفكيك مراحل فتولوژيكي مشكل است و دوم مديريت صحيح مي تواند سبب دوم تعادل رشد رويشي با زايشي شود و يا مطلب ريزشي جوانه گل و يا ميوه شود.

بنا بر اين مراحل نمو به اين صورت است:

1- مرحاة جوانه زدن و سبز شدن در صورتي مرحلة يك شروع مي شود كه سبز شود و ديده شود (زمانيكه 50% دانه هاي كاشته شده سبز شود و از خاك خارج شده باشد) تا اين مرحله حدود 50 واحد حرارتي نياز دارد 15ْ= Tb و 30ْ=Tneax درجه است.
هر چند سريعتر واحد حرارتي را بگيرد سريعتر جاونه مي زند كه به هواي محيط مربوط است.
2- مرحلة يك برگي : 50% بوته هاي مزرعه ميان گره برگ اول قابل تشخيص بوده و طول آن حداقل 1 سانتيمتر رسيده باشد و پهنك برگ اول كاملاً باز و حداقل 2 سانتيمتر طول داشته باشد. ميان گره زير برگ اول و بالاي گره لپه اي است. طول كل بوته 130 -60 سانتيمتر است ممكن است بزرگتر هم باشد
3- مرحلة دوبرگي : در مراحل اولية رشد سرعت رشد بخش هوايي تا مرحلة 5-4 برگي زياد نيست تا اين مرحله گياه اعظم مواد را به ريشه تخصيص مي دهد تا ريشه گسترش يابد و تا مراحل بعدي با مشكلات كمتري مواجه شود بعد از آن شروع مرحلة زايشي است شروع مرحلة زايشي زماني است كه 50% بوته هاي مزرعه يك شاخه زايشي توليد كنند. وقتيكه شاخه زايشي توليد شد شاخه هاي زايشي ديگر با سرعت بيشتر ظاهر مي شوند و چند روز بعد از آن شاخه زايشي دوم ظاهر مي شود و ممكن 22-20 شاخه زايشي ادامه يابد و هر شاخه زايشي توليد چندين جوانه و گل مي كند.
نكته : قسمت اعظم غوزه هاي قابل برداشت روي اولين (حدود 75%) و دومين (23-22%) گرة هر شاخه زايشي ظاهر مي شود.
معمولاً 3 تا 4 هفته پس از شروع گلدهي بيشترين تعداد گل در 50% بوته هاي مزرعه بوجود مي آيد اين مرحله به مرحلة حداكثر گلدهي مرسوم است بين 8-6 گره قابل شمارش در بالاي بالاترين گل باز شده قابل تشخيص مي باشد.

نكته:

هنگاميكه 5 گره قابل شمارش در بالاي بالاترين گل باز شده وجود داشته باشد ؟ انتهايي ساقه اصلي به تدريج متوقف مي شود و گياه مراحل پايان دورة گلدهي را مي گذراند.
مرحلة پايان: منظور از پايان گلدهي باز شدن آخرين گلي است كه در 50% بوته هاي مزرعه به غوزه برداشت تبديل شده و در نهايت ؟ آنرا مورد برداشت قرار داد قبل از شروع دورة سرما.

نكته: انتخاب زمان پايان گلدهي و در نتيجه مديريت لازم جهت آماده سازي محصول قابل برداشت به عوامل مختلفي از جمله شرايط آب و هوايي عملكرد مور انتظار رطوبت خاك و رقم بستگي دارد.
لذا با توجه به اين موارد زمان پايان گلدهي غالباً 5-3 گره قابل شمارش و ز بالاي آخرين گل باز شده هدف گيري مي شود براي برداشت پتانسيل عملكرد به چه عواملي بستگي دارد؟
1) از عوامل مي توان به تعداد جوانة گل ، گل و غوزة موجود در حد فاصل زماني بين اوايل گلدهي تا پايان گلدهي تعيين شده پتانسيل عملكرد گياه است يگ گل پس از باز شدن 5-3 هفته زمان مي برد تا از نظر فيزويولوژيكي به غوزه گل كامل و رسيده تبديل شود.
هر غوزه رسيدة فيزيولوژيكي 4-3 هفته طول مي كشد تا برسد و باز شود بنابر اين از گل تا باز شدن 8-6 هفته طول مي كشد.
2) از لحاظ دمايي 8-6 هفته قبل از اينكه دما به 15 درجه سانتيگراد برسد. پايان گلدهي است. از لحاظ حرارتي با توجه به داده هاي دراز مدت كه 550- 500= GDD براي پنبه است پس از باز شدن آخرين گلي كه با محاسبة اين زمان زمان كافي براي باز شدن داشته باشد تا GDD به انتها برسد آنرا مي توان پايان گلدهي قرار مي دهيم.

پايان مرحلة غوزه دهي:

هنگامي است كه بالاترين غوزه براساس آخرين گل هدفگيري شده براي برداشت نهايي در 5% بوته ها به مرحلة رسيدگي فيزيولوژيكي وارد شده باشد. (زمانيكه 4-3 هفته مانده تا متوسط دما به 15ْ برسد)
معمولاً مزرعه را هنگامي از نظر فيزيولوژيكي رسيده محسوب مي كنند كه 60% غوزه هاي مزرعه باز شده باشد و طي حدود 4-3 هفته بعد نيز بقية غوزه ها باز شود.

نكته كاربردي:

وضعيت رشدي گياه پنبه نقش مهمي در مديريت محصول دارد. كه شاخص هايي است كه بر اساس ، 1) تعدا گرة بالاتر از بلاترين گل باز شده – 2) بر اساس ارتفاع بوته به تعدا گره كه با استفاده از اين هاي پنجيم خوب است، يا نه اگر 10-7 گره قابل شمارش و ارقام زودرس هنگام باز شدن اولين گل باشد و يا در ارقام ميان رس 12-8 گره باشد مي گوئيم رشد پنبه مناسب است.
اگر گره كم بود نشان دهندة نامساعد بودن شرايط رشد است.
ارتفاع بوته هنگام باز شدن اولين گل تا اواسط گلدهي بايد بين 3/75 -5/2 برابر تعدا گرة قابل شمارش در بالاي گره لپه اي باشد مثال اگر بوته اي در اوايل گلدهي داراي 12 گره باشد ارتفاع بوته بايد 45-30 سانتيمتر باشد.
(اوايل گلدهي 10% بوته هاي مزرعه گل توليد كرده اند)
اگر ارتفاع بوته كمتر از 5/2 برابر تعداد گره باشد نشان دهنده نامساعد بودن شرايط رشد است .
اگر ارتفاع بوته بيش از 4 برابر تعدا گره باشد بايد رشد كنترل شود.
برخي كشاورزان براي جلوگيري از رشد زياد اقدام به كاهش مصرف كود افزايش فواصل آبياري قطع انتهاي ساقه اصلي.
چون در نهايت باعث كاهش عملكرد محصول مي شود ولي استفاده از هورمون كنترل رشد (هورمون (Mepi guat chloride pix مي توان نتايج بهتري داشته باشد.

Pix از طريق بازدارندگي در طويل شدن سلول ها از افزايش ارتفاع جلوگيري كرده و بوته ها كوتاه تر و متراكم تر مي شوند ميان گره هاي ساقه هاي رويشي و زايشي كوتاهتر مي شود تعداد گل شاخه هاي زايشي كمي كاهش مي يابد و انرژي گياه به جاي مصرف شدن در جهت رشد رويشي به مصرف رشد غوزه ها مي رشد.
زمان مصرف Pix در اوايل گلدهي (يعني 10% بوته ها به گلدهي برسند) به مقدار 5/1-6/0 ليتر دو هفته بعد هم قابل تكرار است.
نياز اكولوژيكي :
گياه پنبه گرما دوست است كه در شرايط گرما به درخچه اي تبديل مي شود از عرض جغرافيايي 32ْ درجه جنوبي در استراليا تا 47ْ درجه شمالي در اكراين كشت مي شود.
در ايران در نواحي گرم با زمستان ملايم تا كمي سرد از ارتفاع 1700 -0 متر از سطح دريا كشت مي شود.
در اقليم هاي ؟ سرد ايران به شرط اينكه حداقل 6 ماه ؟ سرد موثر يعني در حد فاصل ميانگين دماي در اين 6 ماه از 15ْ كمتر نشود.
ميانگين دماي سالانه بيشتر از 16 باشد يا حداقل 200 روز بدون يخبندان وجود داشته باشد مي توان اقدام به كشت پنبه كرد.
مناطق بادخيز مناسب كشت نيست چون باد شديد وش پنبه را با خود ؟ و يا باعث كثيف شدن الياف و نشستن گرد وغبار روي آنها مي شود.

درجة حرارت:

13- 15=Tp 28-27=Tp كه متوسط هاي شبانه روز معمولاً بين 30-20 بايد باشد 45-35 = Tmax درجه است كه 45درجه در صورت تأمين رطوبت قابل تحول است اگر رطوبت كافي نباشد قابل تحمل نيست.
دماي موثر در جوانه زني:
14=Tmin باعث آغاز جوانه زني مي شود و 40ْ= Tmax است (دماي خاك) جوانه زني بذر پنبه در دماي 21-18 درجه يا 30 -21 درجه يا 30-18 درجه دماي Top است براي جوانه زني.
چون يك گياه گرما دوست اگر دماي خاك به 14 رسيد و ما سريعاً كشت كنيم ديرتر بز مي كند زيرا دماي OP آن باشد. (جنس الياف پنبه از سللز است)
نكته: اگر دماي شب به زير 20 درجه برسد اين دما باعث كاهش فتوسنتز در روز خواهد شد.
دما در شب به زير 13 درجه برسد موجب ريزش گل مي شود (در روز بعد)
اگر دما هوا خنك و مرطوب باشد در اوايل و اواخر رشد اين دما براي پنبه مشكل ساز شده غوزه ها با رطوبت بلا پوسيده مي شوند در اوايل رشد هواي خنك باعث كاهش رشد مي شود.
از لحاظ ؟
گونه هاي وحشي پنبه روز كوتاه هستند ولي گونه هاي زراعي حساسيتي به طول روز ندارند (روز خنثي) و پنبه شديداً آفتاب دوست است.

كمبود نور:

موجب افزايش نسبت رشد رويشي به زايشي مي شود و باعث ريزش گل و كاهش توليد غوزه مي شود بنابر اين در نواحي پر باران ريزش گل اگر در طي فصل رشد بيش از 30% غوزه ها ريزش كنند نشان دهندة نامساعد بودن شرايط براي كشت پنبه است.

رطوبت:

چون چون پنبه راست و عميق و توسعه يافته است همچنين با توليد موادي مانند پرولين . سوربيتول و بتالين، ايجاد پتانسيل ؟ مي كند و نيروي لازم را براي جذب آب بوجد مي آورد پس يك گياه مقاوم به خشكي محسوب مي شود.
مقاومت پنبه در اوايل دورة رشد به خشكي زياد است و از طرفي كمبود رطوبت در اوايل رشد باعث عميق تر شدن ريشه گياه مي شود.
پنبه در شرايط بسيار خشك به خواب مي رود و مجدداً با جذب رطوبت مي تواند رشد كند. (اين خصوصيات گياه دائمي است)
در شرايط خشكي شديد اگر گياه در مرحلة غوزه دهي باشد غوزه هاي نارس ريزش مي كنند.
كشت ديم پنبه به شرطي كه بارندگي بين 700-500 ميلي متر باشد و يكنواخت توزيع شود و در منطقه خاك عميق باشد اقتصادي خواهد بود اين نوع كشت (بارندگي در زمان گلدهي و باز شدن غوزه ها به گرده افشاني صدمه زده غوزه ها پوسيده شده و نقصان كيفيت الياف مي شود)

آب :

مورد نياز در دورة زندگي 9000-6000 متر مكعب است اگر شرايط گرم باشد درجه حرارت بال باشد و زمين هم خاكش سبك شني باشد ممكن است به 12000 متر مكعب هم برسد.
با توجه به شرايط منطقه و بارندگي سالانه كه در مناطق مختلف متفاوت است بنابر اين آبياري تكميلي متفاوت اسد در مازندران ديم است ودر شرايط خشكي ؟ 2-1 بار بارندگي تكميلي انجام مي شود.
هم آبياري و هم مراحل آن در مناطق مختلف متفاوت است.

منطقه تعداد آبياري مقدار آبياري m3
گرگان 5-4 5000-4000
گنبد 7-5 7000-5000
ورامين 10-8 1000-8000
فارس 14-11 12000-11000

خراسان 14-11 14000-11000
خوزستان 14-12 14000-12000

در بقية نقاط بسته به ميزان بارندگي آبيار ها متفاوت است.

شوري خاك:

گياهي مقاوم به شوري است مقاومت آن از ساير گياهان به جز يونجه بيشتر است بذر پنبه برابر 4 دسي ؟ در متر و يا كمتر از اين براي جوانه زني بذر پنبه مناسب است (مرز شوري 4 است)
اگر شوري خاك 15 دسي ؟ باشد موجب كاهش 50% سبز شدن بذر مي شود پنبه به سديم خاك بسيار مقاوم است ESP (درصد سديم قابل تبادل در خاك) كه حدود 40 رو تحمل مي كند (بخوب)
ولي ESP 60 را نمي تواند تحمل كند و باعث كاهش 50% در عملكرد پنبه خواهد شد.
پنبه به سديم و كلر در آب آبياري هم مقاوم است و حدود 20 mnl/m3 سديم يا كلر را در آب مي تواند تحمل كند.
پتانسيل عملكرد ECE خاك ECW اب
100 8> 3-1/5>
90 10-9/5 4/6
75 13-12 4/8
50% 17-16 12
ECE: هدايت الكتريكي عصاره اشباع خاك
ECW: هدايت الكتريكي آب آبياري
ESP EC
4< 15> شور
4< 15< شور و قليا
4> 15< قليا
4> 15> معمولي

طبقه بندي پنبه:

دانشمندان زيادي همچون ؟ ،لامارك و ... معتقدند كه جنس گوسيستم به دو گروه ؟ مي كنند 1) ديلوئيد n=13 كه پنبه هاي دنياي قديم ؟ يا اسيايي

خصوصيت : سطح دانه آنها پوشيده از كرك است شاخة فرعي نسبتاً نازك است غوزه ها پس از رسيدگي كامل كاملاً باز نمي شوند طول الياف كوتاه 24 -12 mm از عملكرد كمي برخوردارند و جنبه صادراتي و تجاري ندارد.
در اين گروه دو عدد گونة زراعي وجود دارد يك G.arbareumاست و دو G.herbaceum و گونة 11 شامل پنبه هاي دائمي ارتفاع بوته m2 و در مناطق گرمسير جنوب شرقي آسيا و شرق آفريقا كشت مي شوند.

G.ar داراي 6 نژاد است:

1- اينديك كه G.ar , in و در هند است . 3-G.ar, cernuum
2- g.arburmahicam 4- bangalens
5- soudanens 6- sienensis
1) شامل گياهان يكساله با ارتفاع گياه حداكثر m 5/1 بيشتر سبزي كشت در مناطق گرم آسياي مركزي مديترانه و جنوب اروپا و اسپانيا مناسب است در اين محدوده اولين بار در كنار درياي سرخ ساخته شده در سودان وجود دارد و از عربستان وارد ايران شده است . و پنبه پر كلسيم از اين پنبه حاصل شده است.
مهمترين نژادهاي اين گروه (1 persicum و كشت آن از ايران تا هند است 2) africanam از موازامبير تا آفريقاي جنوبي 3) aceri folium در سوريه عربستان و ايران 4) wightianuml gianam

تتراپلوئيد :

پنبه جديد يا آمريكايي n=26 است پنبه دنياي جديد اسست شاخ و برگ بزرگتر از گونة آسيايي است ساقه ها قطورتر است و غوزه ها در هنگام رسيدن كاملاً باز مي شوند طول الياف 33-23 متر است و عملكرد آن بهتر است پنبه هاي آمريكايي به دو گروه تقسيم مي شوند

1) سطح دانه پوشيده از كرك و ؟ G.hirsatum كه مهمترين گونه است و اغلب گونه هاي زراعي جديد از اين مشتق شده اند و از جنوب مكزيك و گواتالاما بدست آمده نژادهاي زيادي دارد
در اين گروه گونه هاي 1) religio sum يك پنبه دائمي است. 2) perwianamدر پروكشت مي شود. 3)mexicanum مكزيك كشت مي شود كه پنبه upland از اين مشتق شده است.

2) سطح دانه بدون كرك است كه berbadense شامل گروه زيادي از پنبه ارتفاع 7/2-5/2 متر همراه با ساقه هاي رويشي قوي و بسيار منشعب طول الياف حدود 30 mm و يا بيشتر است.