بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
CTV ا ز لحاظ اقتصادي يكي از مهمترين ويروس هاي گياهي است، اين ويروس در سال هاي دهه 1920 منابع قند سازي از چغندر در غرب آمريكا را به بر شكستگي كشانيد.تا حدود سال1958 تصور مي شدكه اين ويروس محدود به آمريكا است. در اين سال CTV از تركيه ودر سال 1968 از ايران گزارش گرديد.در حال حاضر اين ويروس يكي از مهمترين ويروس هاي چغندر قند و گوجه فرنگي در فارس است .
اسلاید 2 :
علائم بيماري
چنانچه بوته هاي چغندر قند در مرحله گياهچه به CTV مبتلا شوند،اغلب از بين مي روند. درگياهان مسن تر علائم مختلفي به ظهور مي رسد كه عبارتند از تا شدن يا لوله اي شدن برگ ها به موازات رگبرگ اصلي، راست ايستادن برگ ها، تورم رگبرگ ها در پشت برگ وايجاد برجستگي هاي كوچك سوزن مانند در روي آن ها، تقليل ميزان رشد گياه كه بسته به موقع آلودگي و درجه حساسيت رقم چغندر ممكن است خفيف تا بسيار شديد باشد . علاوه برعلائم فوق در بسياري از موارد لكه هاي تيره اي در روي رگبرگ هاي عمده ودمبرگ ممكن است ايجاد شود. همچنين ممكن است قطرات شيره مانندي در روي رگبرگ ها ودمبرگ تراوش گردد اين قطرات كه تراوش بافتهاي آبكشي گياه مي باشند ابتدا شفاف هستند لكن در مجاورت هوا سخت شده وبه رنگ قهوه اي در مي آيد. در مقطع ريشه چغندر ممكن است دواير قهوه اي رنگ متحدالمركز مشاهده شود كه نتيجه نكروز بافت هاي آبكشي است.
اسلاید 3 :
☻ در گوجه فرنگي كه دومين ميزبان مهم CTV است برگچه ها به طرف سطح بالا لوله مي شوند اما محور اصلي برگ به طرف پايين خم مي گردد.بدين ترتيب بوته هاي گوجه فرنگي مبتلا ،ظاهر پژمرده اي به خودمي گيرند بدون اينكه واقعا پژمرده باشند.دربعضي موارد رگبرگ ها در سطح زيرين برگچه ها به رنگ بنفش در مي آيند ميزان رشد بوته ها ومقدار محصول تقليل مي يابد.
☻ در خيار فاصله برگ ها در روي ساقه به شدت كم مي شود ودرنتيجه ساقه كوتاه وبرگ ها كه داراي بدشكلي نيزمي باشند فشرده به نظرميرسد بوته هاي آلوده معمولا فاقد محصول مي باشند.
☻ در لوبيا برگ هايي كه قبل از آلودگي به ويروس رشد كافي كرده اند علائم چنداني از خود نشان نمي دهند.برگ هايي كه پس از آلودگي به وجود مي آيند، پيچيده، ضخيم، وترد مي شوند.گياهچه ممكن است در اثر آلودگي از بين برود لكن در بوته هاي جوان آلودگي به CTV باعث كوتولگي شديد وكوتاه ماندن فاصله برگ ها وپيچيدگي وبدشكلي شديد برگ مي گردد.
اسلاید 4 :
انتقال مكانيكي CTV به سختي امكان پذير است.
در طبيعت اين ويروس توسط دو نوع زنجره از خانواده CICADELIDE به نام های CIRCULIFER TENELLUو C.opcipennis انتقال مي يابد رابطه ويروس با ناقل قبل از نوع پایا است.
در ايران بر روي اپيدميولوژي بيماري پيچيدگي برگ چغندر قند مطالعه چنداني صورت گرفته است. لكن بررسي انجام شده در آمريكا معلوم نموده كه C.tenellus (تنها ناقل CTV درآمريكا ) در پایيز به طرف تپه ها وبيابان هاي اطراف مزراع مهاجرت كرده است ودر آنجا زمستان را به صورت حشره بالغ در زير بوته هاي غلف هرز بياباني مي گذراند.زمستان گذرانی خود رااز سر گرفته ودر همان محل هاي زمستان گذراني تغذيه وتوليد مثل نموده وسپس نسل هاي جديد آن به طرف مزراع مهاجرت مي كنند. ضمن بازگشت به مزارع بسياري از حشرات ممكن است داراي ويروس باشند .
اسلاید 5 :
خصوصيان ويروس
همانطور كه قبلا اشاره شد CTV از گروه GEMINIVIRUS بوده ودر نمونه هاي خالص شده اغلب بصورت دوقلووگاهي سه تايي بهم متصل مي باشند. پيكره هاي منفرد نيز در نمونه ها وجود دارند.لكن طبق يك گزارش براي ايجاد آلودگي وجود ذرات دوقلو ضروري است. پيكره هاي منفرد پلي هدرا بوده وحدود 20 نانومتر قطر دارند.اين ويروس در برابر عوامل ومواد شيميايي مختلف نسبتا مقاوم است. ماده ژنتيكي آن DNA مي باشد.
CTV در گياه محدود به بافت آبكشي (PHLOME) مي باشد در اين بافت توليد تغييراتي شامل hypertrophy HYPERPLA S I , و نكروز (necrosis) مي نمايد. شيره بافت آبكشي كه بصورت قطراتي روي رگبرگ ها ظاهر مي شود.حاوي مقداري زياد ويروس است.
اسلاید 6 :
كنترل
كنترل CTV از طريق عمليات زراعي مبارزه با ناقلين ويروس واستفاده ازارقام مقاوم صورت مي گيرد.
1- عمليات زراعي :
مهمترين اقدام زراعي كه در مبارزه با CTV در چغندر قند مي توان انجام داد تنظيم تاريخ كشت اين محصول است. با آنكه اين روش مبارزه نمي توان بطور قاطع كشت چغندر قند را درمقابل ويروس محفوظ نگاه دارد لكن در سال هاي اوليه طغيان بيماري در آمريكا تنها روش مبارزه محسوب مي شد.
براي مبارزه با CTV با اين روش، تاريخ كشت باید طوري انتخاب شود كه در موقع هجوم زنجره هاي ناقل به مزرعه، بوته هاي چغندر قند از رشد كافي برخودار با شند.معمولا بوته هاي جوان چغندر قند به اين ويروس حساس می باشندوهر چه رشدشان بيشتر باشداحتمال آلودگي آنها كمتر، ودر صورت آلوده شدن نيز خسارت وارد به آنها كمتر مي باشد لذا براي هر منطقه لازم است با توحه به شرايط آب و هوايي،موقع حمله زنجره ها ناقل به مزر عه را تعيين وبا توجه به آن تاريخ كشت را تنظيم نمود.
اسلاید 7 :
در منطقه فسا،كشت بهمن ماه ظاهرا كمتر از كشت هاي بعدي آسيب مي بيند. هم چنین در اين منطقه نيز زمان هجوم زنجره ها به مزارع تعيين نشده و هيچ گونه مطالعه سيستماتيكي براي تعيين بهترين تاريخ كشت به عمل نيامده است.
يكي ديگر از عمليات زراعي كه مي تواند در پايين آورد ن ميزان CTV موثر باشد فراهم آوردن شرايط رشد ونمو سريع بوته ها بااقداماتي نظير كود دادن و آبياري مناسب است.اين عمل بوته هاي چغندر را سريعا از مرحله حساسيت خارج مي سازد وبا رشد ونموقسمت هوائي گياه ودرنتيجه ايجاد سايه در مزرعه، شرايط نامناسب براي فعاليت اكثر زنجره ها فراهم آورد. توضيحات اينكه زنجره ها محيط هاي پر نور وپر آفتاب را ترجيح مي دهند وبه همين دليل اغلب به مزراع تنك يا كم رشد هجوم مي آورند.
اسلاید 8 :
2- مبارزه با ناقلين :
از آنجا كه وجود بيماري پيچيدگي برگ چغندر وابسته به وجود زنجره های ناقل آن مي باشداز همان ابتداي شيوع بيماري در آمريكا، اقدامات در زمينه مبارزه با ناقلين آن نيز شروع گرديد.معهذا اقدامات گوناگون اوليه نظير تخريب مكان هاي زمستان گذراني زنجره ها، استفاده از شعله افكن وسمپاشي براي از بين بردن اين حشرات در مكان زمستان گذراني، استفاده از پارازيت ها وپرداتورهاوبالاخره سمپاشي مزارع چغندر قند براي از بين بردن زنجره هاه، هيچ يك اثر قاطع در كنترل CTV نداشت، در سال هاي بعد با پيدايش حشره كش هاي سيستميك مخصوصا حشره كش هاي پردوامي كه بصورت گرانول به خاك اضافه مي شود، گشايشي در كار مبارزه با CTV از طريق مبارزه با زنجره هاي ناقل آن پيدا شده است، بعضي از اين تركيبات نظير فوريت (PHORATE) براي كنترل اين بيماري موثر بوده اند. با وجود اين سمپاشي فوق العاده زياد اين تركيبات، موارد استفاده از آن ها را محدود مي كند .
اسلاید 9 :
3-استفاده از ارقام مقاوم :
از زمان شيوع بيماري پيچيدگي برگ چغندربه موازات استفاده ازروش هاي ديگر مبارزه، فعاليت هاي زيادي نيز در جهت يافتن ارقام مقاوم صورت گرفت. اقدامات اوليه دراين زمينه چندان موفقيت آميز نبوده لكن با پيگيري محققين اصلاح نباتات و پاتولوژي گياهي، سرانجام ارقامي كه از لحاظ ميزان مقاومت قابل قبول بوده اند بدست آمد. امروز استفاده از ارقام مقاوم بهترين ومتداولترين روش مبارزه با CTV مي باشند بعضي از ارقام چغندر قند به كشور ما نيز واردشده وكم وبيش يا بطور مستقيم مورد استفاده قرار گرفته ويا دربرنامه اصلاح نباتات براي توليد ارقام مناسب ايران وارد گرديده اند.اشكال مهمي كه در مورد ارقام مقاوم چغندر قند وجود دارد اين است كه در حال حاضر هيچك از آن ها درمقابل CTV مصون نيستند وبه عبارت ديگر ويروس مزبور آلوده مي شود. لكن خسارت قابل توجيهي نمي بينند . اين وضعيت از نظر مقدار خسارتي كه به محصول چغندر مقاوم وارد مي آيد مكن است چندان مهم نباشد اما ارقام مقاوم چغندر قند به صورت منبع ويروس براي ابتلا محصولات ديگر نظير گوجه فرنگي، حبوبات، جاليز، وغيره عمل خواهد كرد.اين امر حائز اهميت فراواني است.
اسلاید 10 :
اين ويروس از خانواده( POTYVIRIDAE) و داراي ژنوم تك رشته از نوع SSRNA+ است.ويروس لكه حلقوي پا پايا يك پوتي ويروس 12*780 نانومتري است. به وسيله بيش از 20 شته به طريقه ناپايا منتقل ميشود.