بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
1- مقدمه
فرآيند احداث موجشكن سنگي داراي متغيرهاي فني و اقتصادي متعددي است كه براي ساخت يك موجشكن بايد بر آنها تسلط يافت و زماني كه اين متغيرها كاملا درك كردند نقطه آغازي براي طرح و اجراي يك موجشكن كامل و بي‌نقص فراهم مي‌گردد. اين متغيرهاي متعدد كه، در قالب پارامترهاي محيطي و پارامترهاي سازه‌اي، طرح جانمايي و مقطع اوليه يك موجشكن سنگي را شكل مي‌دهند و سپس توسط پارامترهاي ژئوتكنيكي، پارامترهاي اجرايي، و پارامترهاي نگهداري تكامل يافته و نهايي مي‌گردند تا مقاومت سازه موجشكن را بر اساس معيارهاي پايداري تعيين نمايند، با اندركنش پيچيده‌اي يكديگر را تحت تأثير قرار مي‌دهند و همين موضوع است كه فرآيند طرح و اجراي موجشكن‌هاي سنگي را در زمره مسائل پيچيده مهندسي قرار مي‌دهد كه با تغيير شرايط طراحي از سايتي به سايت ديگر آن را به پروژه‌اي جديد تبديل مي‌نمايد. حساسيت بالاي موجشكن‌هاي سنگي نسبت به تغييرات متغيرها، اين پيش‌بيني منطقي را به وجود مي‌آورد كه با افزايش قابل ملاحظه عمق آب محل احداث به عنوان يكي از فاكتورهاي اصلي، انتظار برخي تغييرات در فرآيندهاي احداث موجشكن‌هاي سنگي به وجود آيد. احداث موجشكن‌هاي بندر خدماتي پارس كه براي نخستين بار در آبهاي عميق جنوب كشور انجام پذيرفت، نشان داد كه با افزايش عمق آب و انجام عمليات، تمهيدات اجرايي جديدي لازم است تا در هنگام ساخت موجشكن، جايگزيني مصالح نامناسب به جاي مصالح مناسب اتفاق نيفتد. در اين مقاله بر اساس تجربيات اجرايي حاصل، كلياتي از جنبه‌هاي اجرايي جديدي كه در احداث موجشكن‌هاي مايل سنگي در آبهاي عميق به وجود مي‌آيد و حتي توانايي ايجاد تغييرات در ساختار آن را فراهم مي‌سازد، مورد بحث قرار مي‌گيرند.
اسلاید 2 :
2- طرف پروژه
براي تهيه و تامين كالاهاي موردنياز جهت احداث طرح توسعه ميدان گازي پارس جنوبي و برنامه‌هاي صادرات كالاها از طريق حمل و نقل دريايي، عمليات احداث بنادر پارس در بخش سازه‌هاي ساحلي آن آغاز گرديد و مطابق نيازهاي طرح، بالغ بر هزاران متر طول موجشكن در آبهاي عميق، دهها پست انواع سكله با آبخور زياد به طول چندين كيلومتر، ميليونها مترمكعب لايروبي در زمين‌هاي سخت و نيمه سخت، چند صدهكتار احيا اراضي و محوطه‌سازي، تنها به عنوان رديف‌هاي بخش دريايي نيازمندي‌هاي طرح، در قالب 2 بندر بزرگ طراحي گرديد كه مي‌توان از آن به عنوان عظيم‌ترين تجربه بندرسازي كشور در يك مقطع زماني و مكاني نام برد.
اسلاید 3 :
بندر خدماتي پارس به عنوان يكي از اين بنادر دو قلو، براي واردات لوازم يدكي و قطعات و ماشين‌آلات موردنياز در مراحل احداث طرح‌هاي منطقه و صادرات محصولات فازهاي پالايشگاهي (گوگرد)، صادرات محصولات صنايع مختلط و صادرات محصولات صنايع نيمه سنگين و تامين سرويس‌هاي خدماتي شناور طراحي گرديده است. اين بندر از نوع بنادر داراي حوضچه چرخش در دريا (offshore Basin) است كه با استفاده از 2 شاخه موجشكن سنگي به طول كلي حدو 3.3 كيلومتر حوضچه‌اي با سطح 65 هكتار را شكل داده است كه 28 هكتار آن حوضچه چرخش و 12.5 هكتار آن به يك حوضچه عملياتي داخلي (sea dock) اختصاص يافته است. تعداد 10 پست اسكله با آبخورهاي 11 الي 15 متر نسبت به پهلوگيري اين بندر را شكل مي‌دهند. سطح ترمينال‌هاي اين بندر در حدود 140 هكتار است كه بخشي از آن با استفاده از حدود 1.5 ميليون متر مكعب مصالح لايروبي شده بخشي از حوضچه چرخش و حوضچه عملياتي از دريا استحصال گرديده است.
اسلاید 4 :
موجشكن‌هاي اين بندر شامل يك بازوي اصلي به طول 2990 متر و يك بازوي فرعي به طول 990 متر است. بازوي اصلي كه تا كانتور 22 متر نسبت به CD پيش رفته است داراي حجم عمليات سنگي حدود 1.815.000 مترمكعب و حجم عمليات بتني حدود 100 هزار مترمكعب براي بخش اطاله بوده است و بازوي فرعي كه تا كانتور 18- متر نسبت به CD پيش رفته است داراي حجم عمليات سنگي حدود 750.000 مترمكعب و حجم عمليات بتني 55 هزار مترمكعب بوده است. تراز تاج آنتي فرهاي موجشكن‌ها تا 10+ متر نسبت به CD قرار دارد كه مويد ارتفاع ساختماني 32 متر براي موجشكن غربي و 28 متر براي موجشكن شرقي است. افزايش قابل ملاحظه ابعاد موجشكن، عمق آب، احجام سنگي و مقادير واحدهاي بتني مصرف عامل ايجاد تغييرات بارزي در مراحل اجراي اين موجشكن‌ها نسبت به موجشكن‌هاي سنتي كوچكتر مي‌گردد كه اين تغييرات مي‌تواند فرآيندهاي طراحي را نيز به مقدار زيادي تحت تاثير قرار دهد كه در ادامه مقاله با مرور جنبه‌هاي اجرايي اين موجشكن‌ها، به خلاصه كاملي از مواردي كه بايد در مرحله اجرا مورد توجه و دقت قرار گيرند اشاره شده است.
اسلاید 5 :
موجشكن‌هاي اين بندر شامل يك بازوي اصلي به طول 2990 متر و يك بازوي فرعي به طول 990 متر است. بازوي اصلي كه تا كانتور 22 متر نسبت به CD پيش رفته است داراي حجم عمليات سنگي حدود 1.815.000 مترمكعب و حجم عمليات بتني حدود 100 هزار مترمكعب براي بخش اطاله بوده است و بازوي فرعي كه تا كانتور 18- متر نسبت به CD پيش رفته است داراي حجم عمليات سنگي حدود 750.000 مترمكعب و حجم عمليات بتني 55 هزار مترمكعب بوده است. تراز تاج آنتي فرهاي موجشكن‌ها تا 10+ متر نسبت به CD قرار دارد كه مويد ارتفاع ساختماني 32 متر براي موجشكن غربي و 28 متر براي موجشكن شرقي است. افزايش قابل ملاحظه ابعاد موجشكن، عمق آب، احجام سنگي و مقادير واحدهاي بتني مصرف عامل ايجاد تغييرات بارزي در مراحل اجراي اين موجشكن‌ها نسبت به موجشكن‌هاي سنتي كوچكتر مي‌گردد كه اين تغييرات مي‌تواند فرآيندهاي طراحي را نيز به مقدار زيادي تحت تاثير قرار دهد كه در ادامه مقاله با مرور جنبه‌هاي اجرايي اين موجشكن‌ها، به خلاصه كاملي از مواردي كه بايد در مرحله اجرا مورد توجه و دقت قرار گيرند اشاره شده است.
اسلاید 6 :
موجشكن‌هاي اين بندر شامل يك بازوي اصلي به طول 2990 متر و يك بازوي فرعي به طول 990 متر است. بازوي اصلي كه تا كانتور 22 متر نسبت به CD پيش رفته است داراي حجم عمليات سنگي حدود 1.815.000 مترمكعب و حجم عمليات بتني حدود 100 هزار مترمكعب براي بخش اطاله بوده است و بازوي فرعي كه تا كانتور 18- متر نسبت به CD پيش رفته است داراي حجم عمليات سنگي حدود 750.000 مترمكعب و حجم عمليات بتني 55 هزار مترمكعب بوده است. تراز تاج آنتي فرهاي موجشكن‌ها تا 10+ متر نسبت به CD قرار دارد كه مويد ارتفاع ساختماني 32 متر براي موجشكن غربي و 28 متر براي موجشكن شرقي است. افزايش قابل ملاحظه ابعاد موجشكن، عمق آب، احجام سنگي و مقادير واحدهاي بتني مصرف عامل ايجاد تغييرات بارزي در مراحل اجراي اين موجشكن‌ها نسبت به موجشكن‌هاي سنتي كوچكتر مي‌گردد كه اين تغييرات مي‌تواند فرآيندهاي طراحي را نيز به مقدار زيادي تحت تاثير قرار دهد كه در ادامه مقاله با مرور جنبه‌هاي اجرايي اين موجشكن‌ها، به خلاصه كاملي از مواردي كه بايد در مرحله اجرا مورد توجه و دقت قرار گيرند اشاره شده است.
اسلاید 7 :
3- روش‌هاي ساخت و عمليات اجرايي
عمليات اجرايي موجشكن‌هاي سنگي را مي‌توان در فعاليتهاي توليد، حمل، تفكيك، دپو و استقرار گروه‌هاي سنگي دسته‌بندي كرد كه در صورت وجود واحدهاي حفاظت بتني، ساخت، دپو، حمل و استقرار واحدهاي بتني نيز به آنها اضافه خواهد شد. نخستين گام كه از اهميت بسيار بالايي براي دستيابي به موفقيت در انجام به موقع پروژه و دستيابي به سطح كيفي مورد انتظار را بر عهده دارد با استخراج گروه‌هاي سنگي موردنياز و ساخت واحدهاي بتني به نحوي كه جوابگوي نيازهاي زمانبندي باشند آغاز مي‌گردد. طي اين فعاليت در واقع تدارك مصالح مصرفي براي فعاليتهاي آتي انجام مي‌پذيرد. در مرحله بعدي واحدهاي استخراجي پس از جابجايي، بارگيري حمل و باراندازي، تفكيك و دپو مي‌گردند يا آنكه به طور مستقيم به محل استقرار خود انتقال مي‌يابند.
اسلاید 8 :
ويژگي شاخص اين مرحله آن است كه طي فرآيندهاي انجام يافته، مصالح توليد شده بايد بر اساس نيازهاي طرح به خوبي گروه‌بندي گردند و در اين گروه‌بندي بايد تمامي جنبه‌هاي فني، اقتصادي و اجرايي را لحاظ نمود تا استفاده بهينه براي تمامي مصالح توليد شده در مرحله قبل را شامل گردد. اجراي صحيح اين رديف كاري شرايط لازم براي اجراي موجشكن مطابق آنچه طرح شده است را در اختيار مي‌گذارد. و بالاخره در مرحله پاياني ثمره توليد و دسته‌بندي مصالح انتقال يافته به پاي كار، در مكان صحيح خود كه طبق مشخصات فني و نقشه‌هاي اجرايي تعريف شده‌اند قرار مي‌گيرند. هر گونه تامل و مداقه در اين مرحله علاوه بر آنكه عامل استقرار صحيح مصالح در جاي خود خواهد بود. جلوي از دست رفتن تلاش‌هاي مراحل قبلي را نيز خواهد گرفت. فرآيندهاي اجرايي قبلي و مصالح مصرفي آماده شده، توانايي تجهيزات و ماشين‌آلات در اختيار، مهارت نيروي انساني در دسترس و توان مديريتي به كار گرفته شده، مجموعه عواملي هستند كه سطح كيفي مورد انتظار در اين مرحله را معين مي‌كنند.
اسلاید 9 :
سيستم حمل و نقل دريايي مصالح توسط بارج به دليل تعدد معادني كه در فواصل نزديك واقع شده‌اند توانايي رقابت با سيستم حمل و نقل توسط كاميون را ندارد و دليل آن زيرساخت‌هاي متعدد موردنياز آن در مبدأ هر معدن مشتمل بر راه‌هاي دسترسي، اسكله، باسكول و ... مي‌باشد. اين موضوع حتي در مراحل طراحي نيز نشان داده است كه هر چند هزينه حمل دريايي توسط بارج معمولا ارزان‌ترين است ليكن بنادر موارد فوق‌الذكر گزينه حمل دريايي سنگ از مسافت‌هاي دورتر، توانايي رقابت با سيستم حمل و نقل كاميوني از منطقه به همراه ساخت بلوك‌هاي بتني را نداشته است.
اسلاید 10 :
گزينه استفاده از سيستم حمل و نقل ريلي مورد بررسي قرار گرفت كه به دليل مشكلات فراوان آن از جمله تعدد معادن، فواصل حمل نسبتا كوتاه، موقعيت محوطه دپو، و به ويژه تعدد تقاطع‌هاي زياد آن با خطوط لوله‌هاي آب و گاز و جاده‌هاي مسير حد فاصل كوه تا دريا، كنار گذاشته شد.
در بخش تفكيك سنگ علي رغم آنكه در مجموع منتهي به ضرر پيمانكاران مي‌گردد، اغلب حساسيت لازم وجود ندارد و از بابت اين عدم دقت معمولا بخشي از سنگهاي درشت‌تر از دست مي‌رود. هر چند درصدي پوت مصالح در اين فعاليت غيرقابل اجتناب است، ليكن بايد تلاش و برنامه‌ريزي لازم براي حداقل نمودن آن انجام پذيرد. البته توجه طراح به اين مقوله و انتخاب محدوده دانه‌بندي مناسب‌تر مي‌تواند منتهي به كاهش پرت سنگهاي درشت در اين بخش گردد. در موجشكن‌هاي كوچكتر اين ضرر اقتصادي كمتر به چشم مي‌آيد بالاخص كه بخشي از آن به دليل كاهش ماشين‌آلات و نيروي انساني اختصاص يافته و تدارك محوطه دپو جبران مي‌گردد، ليكن با افزايش احجام سنگ، لزوم توجه افزون‌تر به اين فعاليت در مجموع عامل كسب سود بيشتر براي پيمانكاران و ارتقا سطح كيفي ساخت موجشكن خواهد بود چرا كه معمولا دستگاه نظارت مجوز استقرار سنگهاي كوچكتر از نقشه‌ها را نخواهد داد. با به كارگيري مشترك ماشين‌آلات تفكيك و آموزش عوامل اجرايي از طرق مختلف، امكان تفكيك گروه‌هاي سنگي تا هر محدوده دقتي فراهم مي‌گردد. معمولا بيشترين دقت در تفكيك سنگ براي محدوده‌اي كه در نما قرار مي‌گيرد از سوي پيمانكاران به عمل مي‌آيد كه بخش زيادي از نيازهاي فني را نيز پوشش مي‌دهد. استفاده از نمونه‌هاي ايده‌آل مشخص كننده هر يك از گروه‌هاي سنگي در محوطه دپو و محل‌هاي بارگيري بسيار مؤثر است.
