بخشی از مقاله
چکیده
مدل سازی اطلاعات ساختمان BIM به عنوان یکی از ابزارهای درحال پیشرفت و امیدوارکننده در معماری ، مهندسی و صنعت ساخت AEC فرصت های متعددی را در اختیار فعالین این صنعت قرار می دهد. بی شک با ظهور هر تکنولوژی و فرآیند جدید مسائل و مشکلات زیادی نیز در راه اجرای آن وجود خواهد داشت که برخی از این مسائل با گذشت زمان و پیشرفت فناوری های مختلف حل خواهند شد اما همچنان ممکن است مسائل جدیدی تا زمان اجرایی شدن کامل تکنولوژی وجود داشته باشند.
موانع و مشکلات فرهنگی ، قانونی و قراردادها اقتصادی و امنیتی و مشکلات مدیریتی مهمترین چالش ها و مشکلات در جهت اجرای این تکنولوژی می باشد . در این مقاله ابتدا به معرفی تکنولوژی BIM و مزایای اجرای آن پرداخته شده و سپس موانع و مشکلات فرهنگی در هنگام اجرای BIM در برخی کشورهای پیشرو در این زمینه بررسی میشود . هدف از نگارش این مقاله آشنایی با اطلاعات موجود در رابطه با اجرای BIM در صنعت ساخت و ساز و بررسی موانع و مشکلات فرهنگی در هنگام اجرای BIM می باشد.
-1 مقدمه
مدل کردن اطلاعات ساختمان - BIM - 1که به کمک - CAD - 2 امکان ظهور یافته است هم اکنون می تواند از مراحل ابتدایی تعریف یک پروژه آغاز و طراحی معماری ، سازه ، تاسیسات مکانیکی و الکتریکی را به صورت شیء محوری در یک مدل سه بعدی و با اعمال مشخصات فنی هر جزء طرح به صورت همزمان در محیط های ابری فراهم کند [1] در این روند ، تعریف و تخصیص منابع مالی ، نیروی انسانی و تجهیزات ممکن بوده و اجرای هر فرآیند در زمان واقعی پیش بینی و تطابق اجرای واقعی با پیش بینی انجام شده قابل بررسی است ، به صورت موازی و در لحظه می توان به برآورد های مالی و تدارکات و مصالح لازم دسترسی داشت همچنین با بهره وری از فناوری - DPD - 3 که درعمل CAD جزئی ازآن است این امکان فراهم شده است .
که عوامل اجرایی طرح نیز با دسترسی به این مدل کامل ، پیش از شروع عملیات اجرایی تجهیزات لازم را تهیه ، در مورد محل استقرار آنها ، نحوه کارکرد و سایر مطالب مرتبط برنامه ریزی نموده و در نتیجه به محیطی امن تر ، هزینه کم تر ، و کیفیت بهتر دست یابند. در فرآیند اجرای مدل سازی اطلاعات ساختمان باید کلیه اعضای پروژه همکاری های لازم را در طراحی و ساخت و ساز با یکدیگر داشته باشند تا خطاهای طراحی کاهش یافته و بهره وری صنعت ساخت و ساز افزایش یابد.
[2] موانع و مشکلات فرهنگی ، قانونی و قراردادها ، اقتصادی و امنیتی و مشکلات مدیریتی مهمترین چالش ها و مشکلات در جهت اجرای این تکنولوژی می باشد . درک چالش های پیش رو در اجرای BIM اولین گام در یافتن راه حل برای آنها می باشد.[3] بی شک با ظهور هر تکنولوژی و فرآیند جدید مسائل و مشکلات زیادی در راه اجرای آن وجود خواهد داشت که برخی از این مسائل با گذشت زمان و پیشرفت های فناوری های مختلف حل خواهند شد اما همچنان ممکن است مسائل جدیدی تا زمان اجرایی شدن کامل تکنولوژی وجود داشته باشند . تمرکز این تحقیق برروی چالش ها و موانع فرهنگی بوده و سایر مسائل مربوط به آن نادیده گرفته شده است.
-2 روش تحقیق
پس از بررسی و مطالعه بیش از 100 مطالعه و انتخاب 47 مقاله نهایی که مرتبط با این موضوع بود، پنج مشکل عمده در جهت اجرای BIM که عبارتند از موانع و مشکلات فرهنگی ، قانونی و قراردادها ، اقتصادی و امنیتی و مشکلات مدیریتی شناسایی شد ، بنابر این در این مقاله تلاش می شود که گزارش های آماری مشکلات و موانع در برخی کشورهای پیشرو در این زمینه که با بررسی مقالات منتشر شده در دهه گذشته مرتبط با اجرای BIM است ارائه شده و سپس مشکلات فرهنگی را ارائه می دهد.
-3 تاریخچه مدل سازی اطلاعات ساختمان
مفهوم اولیه مدل سازی اطلاعات ساختمان در دهه 1970 و 1980 با معرفی نرم افزار AutoCAD توسط شرکت Autodesk آغاز شد[4] درسال 1982 با معرفی نرم افزار ArchiCADدر مجارستان مفهوم مدل سازی اطلاعات ساختمان واقعی تر شد و در نهایت در سال 2000 معرفی نرم افزار Revitتوسط شرکت Autodesk نقطه عطف در اجرای BIM بود [5] با توجه به گذشت دو دهه از زمان ظهورBIM متاسفانه اجرای آن در صنعت ساخت و ساز نسبتا کند است [6] بسیاری از مطالعات انجام شده برای بررسی مسائل مربوط به اجرای BIM انجام شده است که اغلب تأثیرات مثبت اجرای آن را در صنعت ساخت و ساز تأکید می کند.
تحقیقات نشان داده است که تغییرات عمده ای از زمان شروع BIM صورت گرفته است و در سال های اخیر استفاده از BIM به طور چشمگیری افزایش یافته است. در آمریکای شمالی، استفاده از BIM توسط پیمانکاران از حدود 28 درصد در سال 2007 به بیش از 70 درصد در سال 2012 افزایش یافته است [7] نظرسنجی های اخیر نیز نشان می دهد که اجرای BIM در کشورهای پیشرو مانند ایالات متحده و انگلستان و همچنین در کشورهای جدید مانند برزیل و استرالیا رو به افزایش است و بیشتر دولت ها و صاحبان خصوصی می خواهند مزایای آن را تشخیص دهند[1] اتحادیه اروپا در سال 2014 تصمیم مهمی گرفت. به همین ترتیب، 28 کشور عضو اتحادیه اروپا از سال 2016 تاکنون از BIM استفاده می کنند. [8] تاکنون، بریتانیا، دانمارک، هلند، نروژ و فنلاند، ضرورت استفاده از BIM را در پروژه های دولتی الزامی نمودند . نخستین گام در دستیابی به آرمان بیولوژیکBIM ، شناسایی موانع و چالش های اجرای آن است[1]
-4 مدل سازی اطلاعات ساختمان
فناوری مدل سازی اطلاعات ساختمان یا به اختصار BIM یکی از متدهایی است که به دلیل امکان ایجاد پایگاه داده های قوی برای ساختمان و اجزای آن و همچنین ایجاد و ارائه شناسنامه های اطلاعاتی غنی برای آنها، امکان اتخاذ تصمیمات بهینه جهت اجرای پروژه ها در هر مرحله ای از انجام یک پروژه، کاهش چشمگیر زمان و هزینه مدیریت اجرایی و ساخت وساز را فراهم آورده است. [9]
4-1 تعریف مدل سازی اطلاعات ساختمان از نظر استاندارد ملی آمریکا
مدل سازی اطلاعات ساختمان یک ماکت دیجیتال جامع از وضعیت فیزیکی و نیز مشخصات فنی یک ساختمان می باشد. BIM یک مرجع مشترک از اطلاعات مرتبط با ساختمان را ایجاد می کند که مبنا و مرجعی قابل اطمینان برای تصمیم سازی ها در تمامی چرخه حیات پروژه می باشد، از زمان طراحی مفهومی تا زمان بازسازی و حتی تخریب آن پروژه [10]
4-2 تعریف مدل سازی اطلاعات ساختمان به عنوان یک فناوری
از منظر فناوری یک مدل اطلاعات ساختمان در حقیقت شبیه سازی به وسیله یک مدل سه بعدی است که همراه با خود تمامی اطلاعات لازم برای درک، ساخت و اجرای پروژه را دارد. این اطلاعات توسط گروه های گوناگون مانند گروه های برنامه ریزی، طراحی و اجرا مورد استفاده قرار می گیرد اما یکی از مهم ترین دلایل و البته برتری هایی که BIM نسبت به مدل های پیشین سه بعدی پیدا می کند، یک جزء بودن آن به جای چند جزء جدا از هم بودن است. به عبارت دیگر در مدلهای پیشین وجود اطلاعات ساختمان متشکل از اجزای متعددی بود ولی برخلاف مدل های پیشین BIM از یکپارچگی بی نظیری برخوردار است که آن را جزو فناوری های برتر می کند.
4-3 تعریف مدل سازی اطلاعات ساختمان به عنوان یک فرآیند
مدل اطلاعات ساختمان به عنوان یک فرآیند می تواند به عنوان یک روند کاری مجازی دیده شود که اجازه می دهد تمامی جنبه ها و قوانین و مقررات یک پروژه را در داخل یک مدل مجازی به تمامی اعضای پروژه عرضه کند. به این وسیله و در کنار این دیدگاه کل پروژه با هماهنگی بسیار بیشتری و درنتیجه با سرعت بالاتری نسبت به روشهای سنتی انجام می شود. [11]
