دانلود گزارش کارآموزی رشته عمران

بخشی از مقاله

آشنايي كلي با مكان كار آموزي:
قرارداد اين پروژه 300 واحدي كوثرفرهنگيان نهاوند با كارفرما ؛ تعاوني مسكن كاركنان شهرداري نهاوندوتعاوني مسكن فرهنگيان نهاوند و شركت ساختماني سالاربتن نهاوند بسته شده است و دستگاه نظارت معاونت فني شهرداري نهاوند مي باشد. پروژه فوقق شامل 5 بلوك اسكلت فلزي مي باشد كه هر بلوك شامل 5 طبقه مسكوني و يك طبقه پاركينگ مي باشد هر بلوك قرينه بوده و هر قسمت بطور مجزا داراي راه پله و آسانسور است. مساحت هر بلوك حدودا 700 متر مربع مي باشد. هر بلوك داراي 57 ستون بوده كه 18 صفحه ستون آن 4 بولتي و بقيه 10 بولتي مي باشد. نوع سقف بكار رفته در پروژه فوق تيرچه بلوك بوده و پروفيل ستونها دوبل و پروفيل تيرها دوبل و تك لانه زنبوري مي باشد. داراي ماشين آلاتي چون؛

بچينگ پلانت (Baching Plant ) ، پمپ بتن، بتن ير، دامپر و… مي باشد. نوع خاك موجود در محل بيشتر از نوع خاك دستي و آهكي بوده و چون مقاومت مورد نظر را دارا نبود در برخي از بلوكها حتي تا 5 متر مجبور به خاك برداري شده و محل خاكبرداري شده را با ريختن خاك بصورت لايه لايه و كوبيدن آن پر كردند تا به مقاومت مورد نظر دست پيدا كنند. بلوكهايي كه در مجاورت يكديگر قرار دارند درز انقطاعي حدود 10 سانتي متر بكار برده شده تا در هنگام وقوع زلزله اثرات ضربه يكديگر را خنثي كنند چون درز انقطاع مانع از ضربه خوردن ساختمان توسط ساختمان مجاور مي شود. در ضمن بدليل وسعت زياد محل پروژه كليه عمليات ساخت بتن، تير چه، آماده كردن ستونها و تيرها و دپو كردن مصالح در آنجا انجام مي شد.
ارزيابي بخش هاي مرتبط با رشته علمي كارآموز:

آماده ساختن محل اجراي ساختمان :
محل اجراي پروژه بر حسب موقعيت خاص خود ممكن است داراي عوارض و اضافاتي باشد كه لازم است قبل از شروع كار و در رابطه با نيازهاي پروژه آماده گردد. ابتدا بايد محوطه پاكسازي شود. بعنوان مثال چنانچه محوطه داراي درخت و گياهان و خار و خاشاك و نظاير آن باشد و يا داراي پستي و بلنديهاي زياد باشد كه امكان حركت در كارگاه را سلب نمايد و يا احتياج به خاكبرداري و خاكريزي داشته باشد ابتدا بايستي اين گونه موانع را بر طرف كرد. در پروژه فوق بدليل مسطح بودن محل فقط خاكبرداري و خاكريزي شد.

پياده كردن نقشه:

اوّلين كاري در اين زمينه انجام مي‌شود ايجاد يك خط مبنا است تا بتوان تمامي نقشه ساختمان را به كمك آن پياده كرد. موقعيت اين خط بايد به روشني در محل ساختمان مشخص شود تا بتوان در هر زمان دلخواه مجدداً آن را ايجاد كرد. براي اندازه‌گيري در محل ساختمان بايد از متر فلزي استفاده شود. پس از ايجاد مبنا و علامت‌گذاري، خطوط اصلي ساختمان را پياده كرد. هر يك از گوشه‌ها با يك ميخ چوبي قوي علامت‌گذاري مي‌شود حال بايد به بررسي زواياي قائمه و درستي طول خطوط رسم شده پرداخت. براي كنترل زواياي قائمه رسم شده چندين روش وجود دارد.

پس از آن كه پياده كردن خطوط اصلي ساختمان به پايان رسيد و كار كنترل نيز انجام شد، خركهاي نقطه‌گير نصب مي‌شوند. اين خركها خارج از مكان پي‌هاي فونداسيون مستقر مي‌شوند تا موقعيت پي‌ها، فونداسيون و ديوارها را مشخص كنند. نكته بسيار مهم اين است كه تمامي سطوح يك ساختمان نسبت به يك نقطه ثابت كه منبا خوانده مي‌شود در نظر گرفته شوند. اين نقطه اكنون بايد ايجاد شده باشد و در هر مكاني كه امكان‌پذير بود اين نقطه را بايد با Benck-mark مرتبط ساخت.
پي (فونداسيون:(

قسمتي از ساختمان است كه در زير ساختمان قرار دارد و بارهاي وارد از طرف ساختمان را از ستونها مي‌گيرد و به خاك اطراف منتقل مي‌نمايد. در حقيقت پي را در ساختمان مي‌توان به ريشه درخت تشبيه نمود. پي باعث تعادل ‌سازه مي‌شود. اكثر پي‌هاي ساختماني از جنس بتن مسلح مي‌باشند. زيرا بتن مانند يك توده سنگي عمل مي‌كند و مقاومت بسيار خوبي در مقابل فشار از خود نشان مي‌دهد.

پي‌ها را به دو نوع سطحي و گسترده مي‌توان طبقه‌بندي نمود. اگر لايه خاك با مقاومت كافي در اعماق كم در دسترس نباشد لازم است با استفاده از شالودهاي عميقي (شمعي) نيرو را به لايه‌هاي محكم واقع در اعماق پائين منتقل نمائيم.
اگر خاك با مقاومت مطلوب در عمق كم در دسترس باشد كافي است نيروها را با استفاده از شالوده‌هاي سطحي گسترده نمائيد.
انواع پي‌هاي سطحي :

1- پي تكي (منفرد):
اگر بار ستون كم باشد و مقاومت مجاز بالا باشد از اين پي استفاده مي‌شود. به طور كلي مي‌توان گفت اقتصادي‌ترين نوع پي، پي تكي است. پي مقرر مي‌تواند به شكل مربع، چند ضلعي منتظم و دايره يا هر شكل غير منظم ديگري باشد.
2- پي مركب :

زمانيكه از نظر قوانين ملكي تجاوز از محدود زمين مجاز نباشد ابعاد پي نمي‌تواند از بر‌ستون خارجي تجاوز نمايد بنابراين استفاده از پي‌هاي منفرد به علت برون محوري زياد بار نسبت به مركز هندسي پي دچار اشكالاتي مي‌شود. و نيز زمانيكه دو پي متعدد با هم همپوشاني داشته باشد از پي مركب استفاده مي‌شود.
3- پي نواري :

چند ستون كه تقريباً روي يك محور قرار دارند پي آنها به صورت نوار درمي‌آيد كه به اين پي، پي نواري گفته مي‌شود.
4- پي مشبك :
اگر در دو جهت پي نواري داشته باشيم پي به وجود آمده پي مشبك را تشكيل مي‌دهد.
5- پي گسترده :
اين پي به صورت گسترده در زير سطح ساختمان قرار مي‌گيرد. و در محل‌هايي از اين پي استفاده مي‌شود كه سطح آبهاي زيرزميني بالاست و يا خاك زيرساختمان ست است. و نيز در مورد ساختمانهاي بسيار بلند وقتي بارهاي وارد برساختمان بسيار زياد است و مقاومت زمين كم است جهت انتقال بار به خاك در تمام سطح زير ساختمان را پي گسترده مي‌سازيم.
در ساده‌ترين حالت پي گسترده به صورت يك دال تخت وارونه مي‌باشد. به خاطر صرفه‌جويي در حجم بتن گاهي پي‌هاي گسترده را به صورت دال تيردار وارونه مي‌سازند. در اين حالت با توجه به تيرهايي با سختي زياد كه در دو امتداد متعامد مابين ستونها وجود دارد از ضخامت دال موجود در فاصل تيرها كاسته مي‌گردد.
6- پي غوطه‌ور :

اگر در پي گسترده وزن خاك برداشته شده مساوي وزن ساختمان مورد احداث گردد و در روي پي مجدداً خاك ريخته نشود بلكه فضاي خاكبرداري شده به عنوان زيرزمين يا فضاي خالي مرده مورد استفاده قرار مي‌گيرد هيچگونه اضافه تنشي به خاك زير پي اعمال نمي‌شود به چنين وضعيتي، پي غوطه‌ور گفته مي‌شود.
7- پي كلاف شده :

شناژ يا كلاف به معني زنجير است و اصطلاح آن به اين دليل است كه فوندانسيونها را به هم وصل مي‌نمايد. شناژها به دليل يكنواخت كار كردن پي‌ها و تقسيم فشار وارد به پي و به تمام سطوح به طوري كه فشارها و كشش‌ها در سطح زمين ساختمان يكسان پخش شود استفاده مي‌شوند. به طور كلي مي‌توان گفت هرگاه پي‌هاي منفرد توسط تيرهايي از بتن آرمه به يكديگر متصل و كلاف گردندپي راكلاف (شناژ) شده مي‌ناميم.
شايان ذكر است پي شناژ شده براي مناطق زلزه‌خيز بسيار مناسب است.

8- پي شمعي :
در موارديكه ظرفيت باربري خاك زير پي ضعيف باشد در زمينهايي همچون خاك رس نيمه سخت، انقباض‌پذير كه احتمال حركات زميني قابل توجهي وجود دارد يا در مكانهايي كه عمق پي بايد از 2m بيتشر باشد اغلب استفاده از پي‌هاي شمعي اقتصادي‌تر است. شمع ستون بتني است كه به شكل در جا با كوبيدن در داخل زمين قرار مي‌گيرد تا بارها را از ميان خاكهاي داراي ظرفيت باربري ضعيف به جاي پايدارتر زيرين منتقل ساخت.

شمعها تكيه‌گاه نيروهاي بتن مسلحي را تشكيل مي‌دهند كه ديوارهاي باربر بر روي آنها ساخته مي‌شوند و به سبب خاكهاي رسي انقباض پذيرساختمانهاي كوچكي كه بر روي اين خاكها بنا مي‌شوند و به خاطر وجود درختان مجاور با قطع درختان تغييرات حجيم قابل توجهي تا عمق معين ازخاك زيرين رخ مي‌دهد. اغلب استفاده از يك مجموعه شمعهاي كوتاه جهت پي‌هاي ساختماني كاري اقتصادي است.

◄در پروژه اي كه بنده در آن حضور داشتم بدليل مساحت زياد هر بلوك و (سنگين بودن ساختمان) و مقاومت در نظر گرفته شده كم خاك براي طراحي (1.5t/m3)
از فنداسيون گسترده (راديوژنرال) استفاده شده است. ارتفاع فنداسيون از كف 90 سانتي متر مي باشد.
بتن مگر(بتن نظافت):

قبل از اجراي عمليات آرماتوربندي و قالب‌بندي روي بستر خاكي تسطيح شده، يك بتن كم عيار غالباً با عيار 150kg/mبه ضخامت 10cm ريخته مي‌شود كه به آن بتن مگر گفته مي‌شود. بتن مگر يك بتن نظافت است و با توجه به ايجاد سطح صاف براي پياده كردن محور ستونها و همچنين تداخل خاك به بتن پي استفاده از آن توصيه مي‌شود در ضمن در صورت ريختن بتن مگر، مي‌توان از پوشش بتن روي ميلگردهاي تحتاني كاست.
آرماتوربندي:

براي مسطح نمودن بتن و مقابله با نيروهاي كششي وارد به بتن از آماتور استفاده مي‌شود. آرماتورهاي موجود در بازار از نوع AIII,AII,AIمي‌باشند كه طراح يكي از اين نوع را مورد استفاده قرار مي‌دهد. و نيز دو نوع آرماتور ساده و آجدار موجود مي‌باشد. كه براي چسبندگي بهتر با بتن از نوع آجدار استفاده مي‌شود. آرماتور بند طبق نقشه جزئيات فونداسيون و طول آرماتورها و قطر آنها را از قبل آماده مي‌كند و توسط سيمهاي مفتولي نازك آنها را به يكديگر اتصال مي‌دهد. پوششي بتني در كف روي آرماتورهاي قرار مي‌گيرد بنابراين آرماتورهاي را حدود 5cmاز كف فاصله مي‌گذاريم. و از بغل نيز 5cm پوشش براي آرماتورها در نظر مي‌گيريم.

◄در پروژه فوق نحوه بستن آرماتورهاي فنداسيون بدين گونه بود كه ابتدا روي سطح بتن مگر ميلگردهاي ф 20 را به فواصل 10 سانتي متر ودر گاهي 5 سانتي متر (بدليل بار زياد ستون) در دو جهت عمود بر هم روي يكديگر قرار مي دادند (يك جهت را روي جهت ديگر قرار مي دادند) و با سيم مفتول فولادي به هم متصل و محكم مي كردند و سپس از ميلكردهاي عمودي در قسمت كناري استفاده مي كردند و آرماتور بندي قسمت بالايي را نيز به مشابه قسمت پايين به هم مي بستند و براي جلوگيري از فرو رفتن ميلگردهاي بالايي در هنگام راه رفتن بر روي آنها از ميلگردهايي به نام خرك به فواصل 1-1.5m استفاده مي كردند. در ضمن آرماتورهاي بكار رفته در بولتها ф30 براي صفحات 10 بولتي و ф20 براي صفحات 4 بولتي مي باشد كه اين بولتها حدود 13cm رزوه شده كه طول قسمت عمودي 105cm و قسمت افقي 45-52cm مي باشد كه اين بولتها توسط مفتولهاي فولادي به ميلگردهاي فنداسيون متصل مي شوند. كار بستن ميلگردهاي فنداسيون در يكي از بلوكها توسط كارگران در تاريخ 31/5/85 شروع و در تاريخ 4/6/85 به پايان رسيد.
قالب‌بندي:

چون بتن در ابتدا حالت خميري داشته جهت دستيابي به شكل مورد نظر سازه بايد بتن را پس از ساخت در قالنهايي كه طبق نياز نقشه تدارك ديده شده اند ريخت تا بتن پس از گرفتن و سخت شدن شكل مورد نظر را پيدا كند. هزينه قالببندي يكي از اقلام عمده هزينه در ساختمانهاي بتني مي باشد بطوريكه حدود 20 تا 40% هزينه كل ساختمان را هزينه هاي مربوط به قالببندي ساختمان تشكيل مي دهد. قالب‌بندي به اين منظور صورت مي‌گيرد كه با نصب آرما توربندي و بتن‌ريزي در آن شكل مورد نظر با مقاومت مشخص ايجاد شود.
جنس قالب:

قالبها عمدتا يا از چوب تهيه مي شوند و يا از فلز، و قالب فلزي معمولا گرانتر از قالب چوبي است ولي در مواردي كه چندين ساختمان مشابه را بخواهند بتن ريزي كنند قالبهاي فلزي مقرون به صرفه خواهند بود.
قالب‌بندي آجري :

طبق نقشه فونداسيون، ابتدا فونداسيون بر روي زمين مشخص مي‌شود و بسته ‌به ارتفاع فونداسيون، شناژ توسط آجر و ملات قالب‌بندي انجام مي‌گيرد و براي اين كه بتن صاف باشد از پلاستيك مخصوص كه به صورت توپي موجود است استفاده مي‌شود.
قالب‌بندي چوبي :

اين قالبها معموليترين نوع قالبها هستند. مزيت قالب چوبي در صرفه سادگي حمل و نقل، سادگي ساختن و قابل استفاده بودن براي اشكال متنوع مي باشد. تخته چند لايي ماده متداولي است كه براي قالب‌بندي فنداسيون، ديوار و…مورد استفاده قرار مي‌گيرد. اما لبه و گوشه‌هاي آن آسيب‌پذير است. بدين جهت صفحات و قالبهاي ديوار به صورت قاب‌بندي شده ساخته مي‌شود. بدين ترتيب كه پوشش تخته چند لايي بر روي كلاف‌بندي چوبي قرار مي‌گيرد و به پشت‌بندهاي عمودي پيچ مي‌شود.
قالب بندي فلزي:

از قالبهاي فلزي وقتي استفاده مي شود كه قالب به مقاومت بيشتري نياز داشته باشد و يا اينكه تعداد زيادي از قسمتهاي مشابه ساخته شود و يا اجزاء ساختمان تيپ بوده و تكرار گردد. مورد استفاده از اين قالبها عمدتا در ساخت جداول پياده روها ، المانهاي پيش ساخته بتني در ساختمانهاي پيش ساخته و يا پلها مي باشد.
اقسام قالبها:
1- قالب پي.
2- قالب ديوارها.
3- قالببندي ستونها.
4- قالب تير و سقف.
فشار بتن بر روي قالب:
فشار وارده از طرف بتن تازه به قالب به وسيله اكثر عوامل زير متاثر مي گردد:
1- سرعت ريختن بتن در قالب.
2- حرارت بتن تازه.
3- وزن مخصوص بتن.
4- روش تراكم بتن در قالب.
5- عمق محل قرار گيري بتن.

◄ در پروژه فوق قالبهاي مورد استفاده در فنداسيون از نوع قالبهاي فلزي و در ابعاد و اشكال مختلف بوده كه پس از اتمام ارماتور بندي ابتدا قالبها را توسط روغن سوخته چرب كرده تا در هنگام باز كردن قالبها بتن به سطح قالب نچسبيده و قالب به راحتي جدا شود سپس قالبها را توسط دو ميلگرد قوي يكي در قسمت بالايي قالب و ديگري در قسمت پايين قالب كه بصورت سرتاسري مي باشند و سيم مفتولهاي فولادي ضخيم به ميلگردهاي فنداسيون متصل مي كردند بدين صورت كه سيم مفتولهاي فولادي را به دور ميلگردهاي پشت قالبها بسته و از درز ميان قالبها مفتولها را عبور داده و به ميلگردهاي فنداسيون محكم مي بستند. در ضمن پس از اتمام عمليات بتن ريزي قالبها را پس از دو روز باز مي كردند.
بتن :

بتن مصالحي شبيه به سنگ است كه از گرفتن مخلوط مناسبي از سيمان، شن، ماسه و آب در درون قالبي با شكل و ابعاد مورد نظر به دست مي‌آيد. توده اصلي بتن مصالح سنگي درشت و ريز (شن و ماسه) مي‌باشد. فعل و انفعال شيميايي بين سيمان و آب كه به صورت شيوه‌اي اطراف مصالح سنگ را پوشانيده است باعث يكپارچه شدن و چسبيدن مصالح سنگي به يكديگر مي‌شود. براي ايجاد و اكنش شيميايي در سيمان مقدار آب محدودي لازم است زيرا آب مصرفي در تركيب بتن هميشه به مراتب بيشتر از آن است. اين آب اضافي ايجاد كارپذيري لازم در بتن براي پر كردن كامل كليه زواياي قالب و دور گرفتن كليه ميلگردهاي سطح خنك كننده مي‌باشد.

ملاحظات طراحي، مصالح مصرفي در ساخت بتن بايد طوري انتخاب شوند كه ضوابط طراحي از نظر ايمني، عملكرد سازه‌اي، پايايي و شكل ظاهري سازه با توجه به شرايط محيطي تأمين شود.
مصالح تشكيل دهنده بتن:
1- سيمان:

مهمترين جزء متشكله بتن بوده و اغلب در كيسه هاي پنجاه كيلويي يا بصورت توده شده (فله) به كارگاه حمل مي شود. مطلوبترين خواص بتن كه آنرا براي ساخت بتن مناسب مي سازد عبارتند از: ريزدانه بودن سيمان، محدود بودن آهك نسبت به ساير اجسام موجود در آن، تاب فشاري مورد قبول، وزن مخصوص 3 تا 2/3 و زمان گيرايي سيمان حدودا پس از يك ساعت آغاز و دوازده ساعت ادامه دارد. انبار كردن سيمان بايد به نحوي باشد كه رسيدن سيمان جديد به انبار از يك طرف بوده و مصرف سيمان از سمت ديگر انجام گردد زيرا هم سيمان تازه رسيده و گرم بهتر است بلافاصله مصرف نگردد (به مدت 10 تا 15 روز و هم اينكه سيمان نبايد مدت زيادي در انبار بماند.

◄ سيمان مورد استفاده در پروژه فوق از نوع سيمان تيپ Џ و تيپV مي باشد (اين نوع سيمانها خاصيت ضد سولفات دارند) و از دروود توسط كاميون مخصوص حمل سيمان آورده مي شد و سيمان را در سيلوهاي مخصوص نگهداري سيمان انبار مي كردند بطوريكه سيمان از يك طرف داخل سيلو ها مي شد و از طرف ديگر مورد استفاده قرار مي گرفت.
2- مصالح سنگي:

شن و ماسه كه استخوان بندي اصلي بتن را تشكيل مي دهند و بين 60 تا 85 درصد از حجم بتن را تشكيل مي دهند. بطور كلي خصوصيات بر جسته مصالح سنگي عبارتند از:
نوع جنس آنها، بطوريكه در برابر آثار جوي و آب مقاوم باشند، پوك نباشند، تاب فشاري آنها از 800 كمتر نباشد، سطح دانه ها بايد از رس يا مواد ريز دانه ديگري كه چسبندگي دانه ها با خمير سيمان تاثير دارد، پوشيده نباشد. بتني كه با مصالح سنگي تيز گوشه يا پولكي ساخته مي شود بيش از بتني كه با مصالح گرد گوشه ساخته مي شود به آب نياز دارد تا همان كارپذيري را داشته باشد. دانه بندي مصالح سنگي نيز بسيار مهم مي باشد و بر دو نوع پيو سته و غير پيوسته مي باشد. در نوع پيوسته دانه هاي گرد گوشه مناسب ترند و براي نوع غير پيوسته خرده سنگ شكسته مناسب تر است.

سنگدانه‌هاي مصرفي در بتن ، شامل مصالح درشت دانه، ريزدانه و يا مخلوطي از آنها بايد داراي چنان كيفيتي باشند كه بتوان از آنها بتن مقاوم و پايا ساخت. بزرگترين اندازه سنگدانه‌ها نبايد از هيچك از مقادير زير بيشتر باشد :
1- از 1/5 كوچكترين بعد داخلي قالب بتن .
2- 1/3 ضخامت دال .
3- ¾ حداقل فاصله آزاد ميلگردها .

تبصره : به كاربردن سنگدانه‌هاي درشت‌تر از 32mm در ساخت بتن آرمه توصيه نمي‌شود.
◄ مصالح سنگي (شن و ماسه) مورد استفاده در پروژه از دروود و شازند آورده مي شد. ماسه مورد استفاده دوبار شور و عاري از هر گونه رس و لاي بود و شن (بادامي و نخودي) مورد استفاده نيز تقريبا تميز و شسته شده بود. تميز بودن مصالح سنگي سسب مي شود كه به بتن براي اختلاط به آب كمتري نياز داشته باشد. طرز دپو كردن مصالح سنگي نيز بدين صورت بود كه ابتدا مصالح سنگي توسط كاميون به محل مورد نظر ريخته مي شد(مخروطي شكل) سپس مصالح سنگي توسط لودر بصورت يك مخروط بزرگ تبديل مي شد و يك شيب رمپي توسط لودر بوجود مي آمد تا كاميون با بالا رفتن از شيب بتواند با خود را از بالا تخليه كند كه عمدتا اين نوع دپو كردن عمدتا مورد قبول نيست چون سبب جدا شدن دانه ها از يكديگر مي شود مگر آنكه تركيب مصالح چنان باشد كه دانه هاي ريز و درشت ان به سادگي از يكديگر جدا نشوند.
آب:

آب در بتن دو عمل انجام مي دهد ، يكي از تركيب شيميايي با سيمان و انجام عمل هيدراسيون سيمان است، ديگر اينكه آب مخلوط را روان و شكل پذير مي كند. آبي كه در ساختن بتن مصرف مي شود بايد تميز و عاري از مواد عالي، نمكها، املاح معدني، رس، لاي، چربي باشد.بطور كلي مهمترين آب براي بتن ، آب آشاميدني است. به شرطي مي توان با آبي كه كيفيت آن نا شناخته است بتن ساخت كه مقاومت 7 و 28 روزه بتني كه با چنين آبي ساخته مي شود دست كم 90% مقاومت فشاري 7 و 28 روزه بتني مشابه باشد كه با آب آشاميدني ساخته مي شود.

آب مصرفي در ساخت بتن بايد تميز و صاف باشد. بايد از مصرف آب حاوي مقدار زيادي از هر نوع ماده قادر به صدمه زدن به بتن يا آرماتور از قبيل : روغن‌ها، اسيدها، قلياها، املاح، مواد قندي و مواد آلي فرار كرد. به طور كلي آب آشاميدني براي ساختن بتن مناسب است.
◄ آب مورد استفاده در پروزه جهت ساخت بتن از نوع آب آشاميدني بود و در تانكري بزرگ نگهداري مي شد.
انواع بتن:

1- بتن با وزن مخصوص عادي: كه از دانه هاي سنگهاي طبيعي با وزن مخصوص بين 24 تا 30kn/m3 ساخته مي شود.
2- بتن سبك: با وزن مخصوص كمتر از 18kn/m3 كه از دانه هاي داراي خلل و فرج زياد مانند ورميكولايت ساخته مي شود اين بتنها عايقهاي بسيار خوبي در مقابل حرارت و صدا مي باشند.

3- بتن سنگين: با وزن مخصوص تا 48kn/m3 كه معمولا از سنگهاي معدني آهن و باريت ساخته مي شود. اين نوع بتنها عايقهاي خوبي در برابر تشعشعات اتمي مي باشند و معمولا در ساختمان راديواكتيو اتمي استفاده مي شوند.
4- بتن با دانه هاي اليافي: مثل بتني كه از سنگهاي طبيعي مانند پنبه كوهي ساخته مي شود از اين نوع بتنها براي پوشش سقفها و نيز براي ساختن بلوكهاي كم وزن عايق حرارت استفاده مي شود.

5- بتن گازي.
بتن را از نظر نوع سيمان و مواد اضافي موجود در آن مي توان به سه دسته تقسيم كرد:
1- بتن با سيمان پرتلند: شامل بتنهايي كه از سيمان پرتلند معمولي، سيمان پرتلند زود گير، سيمان پرتلند مافوق زود گير، سيمان پرتلند ضد سولفات، سيمان كم حرارت و سيمان پرتلند سفيد ساخته شده باشد.

2- بتن با سيمان پرتلند مخلوط شده: شامل بتنهايي است كه از سيمان پرتلند با تفاله كوره ها و سيمان پرتلند كم حرارت تفاله كوره ها ساخته شده است.
3- بتن با سيمان پرتلند و مواد اضافي: مواد اضافي كه در اين نوع بتنها بكار مي رود معمولا به چهار دسته تقسيم مي شوند:

الف) مواد سرعت بخش (Accelerators).
ب) مواد تعويق انداز(Retarders).
ج) مواد نگهدارنده هوا(Air-entreining Agents).
د) مواد كاهش دهنده آب(Water reducer).
اختلاط بتن:

اجزاء بتن بايد مخلوط شوند كه اين مواد به صورت همگن در مخلوط كن پخش شوند قبل از پر كردن مجدد بايد مخلوط كن را به طور كامل تخليه كرد. عمل اختلاط بتن بايد حداقل تا 15 دقيقه پس از كليه مواد تشكيل دهنده به داخل مخلوط كن ادامه يابد مگر اين كه به وسيله آزمايشهاي انجام شده براساس مشخصات بتن آماده ثابت شود زماني كوتاهتر هم مي‌تواند قابل قبول باشد. انتقال بتن از مخلوط كن تا محل نهايي بتن‌ريزي بايد مطابق روشهايي باشد كه از جدا شدن يا از بين رفتن مصالح جلوگيري شود. اين وسايل بايد امكان رساندن به پاي كار را طوري تأمين كنند كه مواد تشكيل دهنده جدا نشوند و حالت خميري بتن نيز در بتن ريزيهاي متوالي از بين نرود. بتن بايد حتي‌الامكان نزديك به محل نهايي بتن‌ريزي ساخته شود تا از جدائي دانه‌ها در اثر جابجائي مجدد جلوگيري شود.

روشهاي ساخت و توليد بتن:
براي ساخت بتن بايد نسبتهاي مناسب از مواد تشكيل دهنده را كه در آناليز محاسبه تركيب بتن بدست آمده ، با اندازه كافي مجلوط نمود. بتن تازه حاصله را (خميري شكل) به محل قالبها هدايت نمود.
1- بتن سازي با دست:

روش دستي ساده ترين و ابتدائي ترين روش تهيه بتن است كه جز در مواقع اضطراري و براي بتن هاي كم اهميت يا لكه گيري و كارهاي متفرقه جزئي مجاز نمي باشد. در اين روش كار مخلوط كردن را بايد روي سطح تميزي انجام داد و براي اينكار مي توان با چسبانيدن تخته هايي به يكديگر يك سطح چوبي فراهم ساخت.و قبل از شروع كار بايد اين سطح چوبي را در وضعيت افقي محكم نمود و انرا كاملا خيس نمائيم تا آب بتن تازه بوسيله چوب مكيده نشود. ابتدا مقدار ماسه لازم روي كف ريخته شده و بعد روي آن مقدار معيني سيمان اضافه مي گردد سپس بر روي مخلوط مقدار معيني شن افزوده مي گردد و قبل از افزودن آب مصالح را خوب بصورت خشك بهم زده و با هم مخلوط مي نمايند تا مخلوط رنگ يكنواختي به خود بگيرد. بعد در حالتي كه مخلوط مصالح را همچنان بهم مي زنند آب لازم را كم كم به آن اضافه مي كنند و بهم زدن مخلوط را ادامه مي دهند.
2- بتن سازي با بتن ير:

اين دستگاه شامل يك محفظه متحرك و ديگ گردان يا مخلوط كن مصالح مي باشد. اغلب بتن يرها خود داراي پيمانه آب بوده و محفظه متحرك آنها كه مصالح را بدون ديگ گردان هدايت مي كند بوسيله سيستم كابلي يا جكهاي هيدروليكي بحركت در مي ايند. اين دستگاه را مي توان در محلي نزديك محل اصلي بتن ريزي مستقر نمود و براي تغذيه آن محل دپوي مصالح و مخزن آب را در مجاورت آن در نظر گرفت.

3- تراك ميكسر:
دستگاه بتن سازي است كه بر روي كاميون قرار دارد و به اين ترتيب داراي تحرك كامل مي باشد. از تراك ميكسر بيشتر به منظور حمل بتن استفاده مي شود تا ساخت بتن، ولي مي توان مصالح مخلوط شده را داخل آن ريخت تا در طول راه بتن ساخته شود.
3- دستگاه بتن سار مركزي(Central Batching Plant) :

نوع ديگر و پيشرفته تر تهيه بتن بويژه در پروژه هاي بزرگ و با اهميت، استفاده از دستگاه بتن مركزي مي باشد. مصالح سنگي در اندازه هاي مختلف در محفظه هاي پشت اين دستگاه انبار مي شوند و سپس با كنترل از اطاق فرمان، به قسمت تور هدايت مي شوند سپس مصالح وزن شده داخل ديگ گردان شده و در اين مرحله سيمان نيز از محفظه مربوط به داخل ديگ رانده شده و با افزودن آب ديگ شروع به جرخش و مخلوط كردن مصالح مي نمايد. نمونه هاي مدرن و امروزي اين دستگاه داراي تجهيزات كامپيوتري و اتوماتيك بوده و مي توانند در طول روز به مقدار زيادي بتن يكدست و با مقاومت بالا توليد نمايند.

◄ در پروژه اي كه بنده در آن حضور داشتم نحوه ساخت بتن بدين ترتيب بود كه ابتدا توسط لودر مصالح سنگي (ماسه و شن بادامي و نخودي) داخل محفظه مخصوص انبار كردن دستگاه بچينگ ريخته مي شد.( محفظه داراي سه قسمت جداگانه مي باشد كه در قسمت اول شن بادامي ودر قسمت دوم شن نخودي و در قسمت سوم ماسه انبار مي شود) سپس توسط اپراتور دستگاه و طبق طرح اختلاط ارائه شده جام دستگاه به نسبت معيني از مصالح پر مي شد و جام بالا آمده و مصاله داخل ديگ گردان ريخته شده و از يك سمت سيمان به آن اضافه شده و از طرف ديگر آب نيز اضافه مي شود و به مدت 3 الي 4 دقيقه مصالح مخلوط شده و در آخر بتن ساخته شده داخل ميكسر 6 متري(6 متر مكعب را پوشش مي دهد) هدايت مي شد و تراك ميكسر بتن را جهت بتن ريزي آن را به محل مورد نظر حمل مي كرد.

دستگاه بچينگ پلانت مورد استفاده از نوع يك متري بوده و براي پر كردن يك ميكسر مي بايستي 6 بار جام آن پر شود. دستگاه بچينگ فوق داراي دو سيلوي انبار سيمان است كه هر كدام گنجايش 250t ذخيره سيمان را دارا مي باشد. دستگاه فوق همچنين مجهز به سيستم كامپيوتري مي باشد قيمت اين دستگاه حدود 85 ميليون تومان مي باشد و قادر است در روز تا 300 متر مكعب بتن توليد كند كه مجموع سيمان مورد استفاده آن در روز حدود 75000kg مي باشد.

بتن ريزي در كارگاه بدين صورت بود كه پس از آنكه بتن توسط دستگاه بچينگ ساخته و به داخل ميكسر ريخته مي شد در مكانهايي كه امكان دسترسي ميكسر به كناره هاي فنداسيون بود بتن ريزي با خود ميكسر انجام مي شد و در بعضي مواقع كه ارتفاع زياد بود از يك رمپ استفاده مي كردند و براي قسمتهايي كه امكان تردد ميكسر وجود نداشت (قسمتهاي وسط فنداسيون) از پمپ جهت حمل بتن استفاده مي شد بدين صورت كه ابتدا بتن توسط ميكسر به داخل محفظه پمپ ريخته مي شد و پمپ بتن را با قدرت زياد به محل مورد نظر توسط لوله هاي فولادي كه به آن متصل بود پمپ مي كرد.

طرح اختلاط بتني كه با ميكسر ريخته مي شد بصورت زير بود:
شن: 1000-1100 kg
ماسه:700-800 kg
سيمان: 300 kg
آب : 100 litre

عيار بتن 300 و اسلامپ آن در پي 8-6 بود.
طرح اختلاط بتني كه با ميكسر ريخته مي شد بصورت زير بود:
شن: 700-800 kg
ماسه:1100-1200 kg
سيمان: 300 kg
آب : 110 litre
عيار بتن 300 و اسلامپ آن در پي 12-10 بود.
▬ مقاومتي كه براي بتن ملاك طراحي و اجرا بود مقاومت 210 استوانه اي و يا مقاومت 265 مكعبي بود كه در كارگاه نمونه مكعبي گرفته شد و نمونه ها در روزهاي يازدهم و چهل و دوم در آزمايشگاه شكسته شد كه مقاومت مورد نظر بدست آمد.
توضيح در مورد پمپ و بتني كه با پمپ حمل مي شود:
اصولا اين نوع بتن ريزي در جاهايي كه احتياج به حمل بتن توام در فاصله افقي و قائم انجام مي شود و همچنين در محلهايي كه دسترسي به حمل بتن ريزي نباشد. بتن پمپي بتني است كه از درون يك لوله انعطاف پذير يا انعطاف نا پذير مستقيما تا محل بتن ريزي و تحت فشار فرستاده مي شود و بعنوان وسيله حمل بتن نيز تلقي مي گردد. يكي از نكات اين روش تداوم بتن ريزي است. پمپها بسته به نوع آنها با قطر لوله ها و يا با توجه به كيفيت بتن قادرند 8 تا 70 متر مكعب در ساعت بتن را حمل كرده و بريزند. پمپهايي كه در ايران موجودند با قطر داخلي 4 اينچ حدود 10 تا 35 متر مكعب را بتن ريزي نمايند.

معمولا پمپ در يك طول افقي حدود 60-300m بتن را پمپاژ مي كنند و در ارتفاع نيز قادرند 25-90m را پمپاژ كنند. پمپها حاوي دستگاه كمپرسور لوله- شيرهاي هوا و… هستند. لوله ها يا انعطاف پذيرند يا انعطاف نا پذيرند. نوع انعطاف نا پذير معمولا فولادي و گاهي اوقات آلومينيومي مي باشد. قطر لوله ها بين 7.5-20cm است كه در ايران معمولا 10cm است. لوله هاي انعطاف پذير از لاستيكها از مجموعه اي از لاستيك و فنر ساخته مي شوند. اين لوله ها اصطكاك بيشتري در مقابل حركت بتن ايجاد مي كنند ولي در عوض نقل و انتقال آنها ساده تر است. توصيه مي شود در نزديكي پمپ لوله هاي انعطاف نا پذير استفاده شود. و در قسمت بالا كه بايد لوله آزادي عمل داشته باشد از لوله هاي انعطاف پذير استفاده مي شود. اتصالات لوله بايد محكم و بدون درز باشند زيرا شيره بتن خارج مي شود. بتن پمپاژ بايد پر عيار باشد در شروع يك ملات پر عيار پمپاژ مي كنند تا لوله ها براي بتن ريزي آماده شوند از اين ملات براي بتن كهنه و نو استفاده مي توان كرد. معمولا قدرت پمپها يك متر ارتفاع معادل 8-12m طول افقي است.

طرح اختلاط بتن پمپاژي اين گونه است كه براي اقتصادي كردن بتن هاي پمپي و بهبود كار پذيري و كم كردن اصطكاك داخلي بهتر است از مصالح سنگي گرد گوشه(درشت دانه) و نيز ماسه هاي گرد گوشه استفاده كرد. در طرح اختلاط به روش ACI توصيه شده است كه 10% از حجم توده اي شن كم كرده و به همان نسبت به ماسه گرد گوشه اضافه كرد تا مخلوط ريز دانه تر گردد. در بتن هاي پمپاژي بايد عيار سيمان بيشتر از عيار بتن معمولي باشد. توصيه ACI اين است كه اسلامپ بين 5-15cm متغير باشد. بتنهاي خيلي سفت فشار زيادي به پمپ مي آورند و بتن هاي خيلي شل خطر جدايي دانه ها كه ممكن است باعث انسداد لوله ها شود بوجود بياورد. اگر پمپ در حين بتن ريزي از كار بيفتد حركت مجدد بتن درون لوله امكان ندارد و بايد لوله هايي كه گير دارند را باز كرده و تميز كنيم در انتهاي بتن ريزي معمولا براي تميز كردن لوله درون لوله ها را آب مي گيرند و لوله ها را با آب مي شورند.

◄ در پروژه اي كه بنده در آن حضور داشتم لوله هاي مورد استفاده از نوع فولادي با قطر 10cm بود كه در انتها يك لوله انعطاف پذير لاستيكي به طول 3 متر بود و در هنگام بتن ريزي با پمپ ابتدا درون لوله ها را با دوغاب سيمان خيس كرده و بلا فاصله مورد استفاده قرار مي دادند و هنگامي كه بتن داخل لوله ها گير مي كرد لوله گير كرده را باز مي كردند و بتن آنرا خالي كرده و درون لوله را كاملا با آب مي شستند و دوغاب سيمان داخل لوله مي ريختند. نكته مورد توجه در مورد بتن ريزي با پمپ اين بود كه در محل اتصال لوله ها مقداري از شيره بتن به بيرون ريخته مي شد.
ويبره نمودن بتن:

يكي از كارهايي كه پس از بتن‌ريزي بر روي بتن انجام مي‌گيرد ويبره نمودن بتن است.
يعني بتن بايد در طول عمليات بتن‌ريزي با استفاده از وسايل مناسب ويبراتور به طور كامل متراكم شود يعني هواي موجود در بتن تخليه شود به طوريكه بتن بتواند كاملاً ميلگردهاي داخل قالب را دربرگيرد و قسمت‌هاي داخلي بخصوص گوشه‌هاي قالب را به خوبي پر كند. دو نكته كه هميشه از طرف مهندس ناظر به شخص ويبره كننده گوشزد مي‌شد اين بود كه وقتي بتن درون پي‌هاي شمعي ريخته مي‌شود سريعاً عمل ويبره انجام شود و شلنگ ويبراتور همه جاي داخل چاهك چرخانيده شود. ديگر اين كه قسمت زير صفحه ستون و گوشه‌هاي آن و نزديك بلت‌ها بيشتر مورد توجه قرار بگيرد.

معمولي ترين ويبراتورها ويبراتورهاي داخلي (POKER) هستند كه از يك نوك لرزان كه در انتهاي لوله انعطاف پذير قرار دارد تشكيل شده اند. ويبراتورهاي داخلي در مختلف يافت مي شوند( به قطر هاي معمول 1 تا 3 اينچ) هنگامي كه از ويبراتورهاي داخلي استفاده مي شود سر لرزاننده را بايد در فواصل 0.5 متري در داخل بتن فرو كرده و آنرا فقط به مدت 5 تا 15 ثانيه نگاه داشت. ويبراتور را بايد حتي المقدور بصورت قائم داخل بتن هدايت كرد و اجازه داد تا ويبراتور با وزن خود به پايين فرو رود و نبايد از آن بعنوان وسيله اي جهت انتقال بتن در داخل قالب و پخش كردن آن استفاده نمود. چنانچه حبابهاي هوا در سطح بتن ظاهر شد و درشت دانه ها در سطح قابل رويت نبود و خطي از شيره بتن در طول قالب ظاهر شد مي توان گفت بتن به اندازه كافي ويبره شده است.

نوع ديگر ويبراتورها ويبراتور خارجي مي باشد كه قالب را به ارتعاش در مي آورد. از اين ويبراتورها به ندرت استفاده مي شود زيرا ارتعاش و تنشهاي حاصله از اين ويبراتورها بر روي قالبها در استفاده از انها محدوديت ايجاد مي كند و فقط در موارديكه امكان استفاده از ويبراتورهاي داخلي موجود نباشد مثل ديوارهاي با آرماتور بندي سنگين و يا تير تيغه ها (DEEP BEAMS) از اين نوع لرزاننده استفاده مي شود.

ويبره زيادي بتن به جدايي دانه ها و تشكيل لايه اي ضعيف در روي بتن منجر خواهد شد و بعبارت ديگر اين حالت شبيه حالتي است كه ممكن است در مخلوطي كه داراي يك لايه ماسه است اتفاق بيافتد، كه در چنين مخلوطي تمايل به جدا شدن دانه ها و تشكيل يك لايه ضعيفتر در رو بعلت پديده آب انداختن (BLEEDING) وجود دارد. با ويبراسيون مي توان بتن هاي داراي كار پذيري بين 2.5-5cm را متراكم نمود و از طرفي اگر كار پذيري مخلوطي بين 12-15cm باشد نبايد آنرا ويبره نمود.
◄ در پروژه فوق از ويبراتورهاي داخلي كوچك استفاده مي شد و متاسفانه عمل ويبره كردن با دقت زيادي انجام نمي شد چون قسمت پوكر را گاهي اوقات بصورت مورب و حتي افقي درون بتن فرو مي بردند و همچنين مدت ويبره كردن زياد بود كه باعث جدايي دانه ها و آب انداختن بيش از حد در سطح بتن مي شد و هنگام بيرون كشيدن شلنگ ويبره آنرا با سرعت زيادي در مي آوردند.

صفحه ستون:
صفحه ستون يك صفحه فلزي است كه داراي بلت‌ هايي براي (ريگلاژ كردن ) مي‌باشد از صفحه ستون در سازه‌هاي اسكلت فلزي براي اتصال دادن ستون به فونداسيون استفاده مي‌شود قبل از بتن‌ريزي صفحه ستون كار گذاشته مي‌شود و بايد تراز شود تا بعد از بتن‌ريزي حدالامكان تراز بماند. بلتهاي صفحه ستون داراي رزوه‌هايي هستند كه بتوان سر آنها مهره قرار داد تا براي تراز نمودن صفحه بتوان صفحه را بالا و پايين نمود. هرچه رزوه سر بلت‌ها بيشتر باشد، صفحه را مي‌توان بيشتر بالا، پايين نمود تراز نمودن صفحه ستون توسط دوربين انجام مي‌شود.

يك نوع صفحه ستون ديگر نيز وجود دارد كه در كارخانه به ستون جوش مي‌شود و سپس پليتهايي بر روي فونداسيون وجود دارند به نام پد كه صفحه بر روي آنها قرار مي‌گيرد و كنار آن قالب‌بندي مي‌شود و بتن روان غيرقابل انقباض در زير صفحه پاشيده مي‌شود.